Nukọnzinzindo Jẹ Awhàngbigba Godo Tọn Kọ̀n!
“Pọ́n, osọ́ wewe de; ewọ he sinai to e ji sọ tindo ogá dopo; yè sọ yí jẹgbákún de na ẹn: e sọ tọ́n jẹgbonu to awhàngbigba mẹ, podọ nado gbawhàn.”—OSỌHIA 6:2.
1. Nujijọ sọgodo tọn tẹwẹ Johanu mọ to numimọ mẹ?
GBỌN gbọdo sọn olọn mẹ wá dali apọsteli Johanu penugo nado pọ́n owhe 1 800 dohlan sọgodo bosọ basi zẹẹmẹ Klisti zizedo ofìn ji taidi Ahọlu tọn. Johanu tindo nuhudo yise tọn nado yí nuhe e mọ to numimọ mẹ sè. Míwlẹ to egbehe tindo kunnudenu he họnwun dọ mẹzizedo ofìn ji heyin didọdai ehe wá aimẹ to 1914. Po nukun yise tọn po, mí mọ Jesu Klisti to ‘nukọnzindo to awhàngbigba mẹ podọ nado dotana awhàngbigba etọn.’
2. Nawẹ Lẹgba yinuwa hlan zizedai Ahọluduta lọ tọn gbọn, podọ kunnudenu etẹ tọn wẹ ehe yin?
2 Bọdo Ahọluduta lọ zizedai go, Satani yin yinyan sọn olọn mẹ, he hẹn ẹn nado hoavùn sinsinyẹn podọ po homẹgble daho po ṣigba bo ma tindo kọdetọn dagbe to aliho depope mẹ gba. (Osọhia 12:7-12) Homẹgble etọn ko hẹn ninọmẹ aihọn tọn ylan deji dogọ tlala. E taidi dọ ogbẹ́ gbẹtọvi tọn to kinklan. Ehe yin kunnudenu he họnwun de na Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ dọ Ahọlu yetọn to nukọnzindo ‘nado dotana awhàngbigba etọn.’
Ogbẹ́ Aihọn Yọyọ Tọn to Yinyin Awuwlena
3, 4. (a) Diọdo to titobasinanu liho tẹlẹ wẹ ko yin bibasi to agun Klistiani tọn mẹ sọn whenuena Ahọluduta ko yin zizedai gbọ́n, podọ naegbọn yé do yin dandannu? (b) Alemọyi tẹwẹ diọdo ehelẹ yin, dile e yin didọdai gbọn Isaia dali do?
3 Afọdopolọji he Ahọluduta lọ yin zizedai, e yin ojlẹ lọ nado hẹn agun Klistiani tọn heyin hinhẹngọwa lọ—yèdọ he tindo azọngban Ahọluduta tọn he jideji lẹ todin—wá kọndopọ pẹkipẹki mẹ hẹ aliho nuyiwa tọn heyin agun Klistiani owhe kanweko tintan tọn. Enẹwutu, to zinjẹgbonu [Glẹnsigbe] 1er po 15 juin 1938 po tọn mẹ, Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn basi zẹẹmẹ lehe titobasinanu Klistiani tọn dona yinuwa do tọn. To godo mẹ, zinjẹgbonu 15 décembre 1971 [Glẹnsigbe], basi zẹẹmẹ yinukọn dogọ do Hagbẹ Anademẹtọ egbezangbe tọn ji to hosọ lọ “Hagbẹ Anademẹtọ lọ Gbọnvona Nuyizan Sọgbe hẹ Osẹ́n De” mẹ. To 1972, pipli mẹho lẹ tọn yin dide nado wleawuna alọgọ po anademẹ po na agun he mẹ yé te lẹ.
4 Nukunpenugo he sọgbe hinhẹngọwa hẹn agun Klistiani tọn lodo tlala. Nudevo he sọ yidogọna ehe wẹ awuwledainanu he yin bibasi gbọn Hagbẹ Anademẹtọ lọ dali nado plọnnu mẹho lẹ gando azọngban yetọn lẹ go, he bẹ pinplọn yé to whẹho whẹdida tọn lẹ mẹ hẹn. Diọdo debọdo-dego lẹ he gando titobasinanu aigba ji tọn Jiwheyẹwhe tọn go po kọdetọn alemọyi tọn yetọn lẹ po yin dọdai etọn dọ to Isaia 60:17 mẹ dọmọ: “To otẹn gànvẹẹ tọn mẹ yẹn na hẹn sika wá, to otẹn gànyuu tọn mẹ, yẹn na hẹn fataka wá, to otẹn atin tọn mẹ, gànvẹẹ, to otẹn osé tọn mẹ, gànyuu: yẹn na basi ogán towe lẹ na jijọho, podọ azọ́ngán towe lẹ na dodo.” Diọdo kọdetọn dagbe tọn ehelẹ do dona sọn olọn mẹ wá hia bosọ do kunnudenu hia dọ Jiwheyẹwhe kẹalọyi mẹhe nọgodona Ahọluduta etọn po zohunhun po lẹ.
5. (a) Nawẹ Satani yinuwa hlan dona Jehovah tọn do omẹ Etọn lẹ ji gbọn? (b) To kọndopọmẹ hẹ Filippinu lẹ 1:7, nawẹ omẹ Jehovah tọn lẹ ko yinuwa hlan homẹgble Satani tọn gbọn?
5 Ayidonugo owanyinọ po anademẹ tọn po he Jiwheyẹwhe na omẹ etọn lẹ to Ahọluduta lọ zizedai godo yin ayidego gbọn Satani dali. Di apajlẹ, to 1931 pipli pẹvi Klistiani lẹ tọn ehe yin yinyọnẹn gbayipe dọ yé mayin Biblu Plọntọ lẹ de poun gba. To gbesisọmẹ hẹ Isaia 43:10, yé yin Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ! Vlavo gbọn kosọdudu dali kavi lala, Lẹgba fọ́n agbówhẹn homẹkẹn sinsinyẹn tọn de dote lẹdo globu pé. Etlẹ yin to otò heyin yinyọnẹn na mẹdekannujẹ sinsẹ̀n tọn lẹ mẹ, taidi États-Unis, Canada, po Allemagne po, Kunnudetọ lẹ nọ yin hinhẹn po huhlọn po pludopludo nado hoavùn to osẹ́n-liho nado hẹn mẹdekannujẹ sinsẹ̀n-bibasi tọn yetọn go. To 1988, Whẹdatẹn Daho Hugan États-Unis tọn ko gbadopọnna whẹho 71 he gando Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ go, he nudide awe to atọ̀n ji yin bibasi na dagbe yetọn. To egbehe, lẹdo aigba pé, avùnhiho to osẹ́n-liho zindonukọn bọ, dile e te to owhe kanweko tintan whenu, ‘avunlọ-yíyí po hinhẹn wẹndagbe lọ lodo to osẹ́n-liho po’ nido sọgan tin.—Filippinu lẹ 1:7.
6. Be alọhẹndotenamẹ lẹ po aliglọnnamẹnu lẹ po na glọnalina omẹ Jehovah tọn lẹ ma nado zindonukọn wẹ ya? Basi zẹẹmẹ.
6 To owhe 1930 lẹ gblamẹ, to azán he planmẹ jẹ Wẹkẹ-Whàn II kọ̀n lẹ mẹ, gandudu aṣẹglanglan-panamẹtọ lẹ ze alọhẹndotenamẹ lẹ kavi aliglọnnamẹnu lẹ do azọ́n Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn ji to Allemagne, Espagne, po Japon po, nado donù atọ̀n go poun. Ṣigba to owhe 2000 mẹ, otò atọ̀n ehelẹ kẹdẹ tindo lilatọ zohunhunnọ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn diblayi 500 000. Enẹ diblayi whla ao sọha Kunnudetọ lẹ tọn to aihọn blebu mẹ to 1936! E họnwun dọ, alọhẹndotenamẹ po aliglọnnamẹnu lẹ po ma sọgan glọnalina omẹ Jehovah tọn lẹ sọn nukọnzinzindo mẹ to Nukọntọ awhàngbatọ yetọn Jesu Klisti glọ gba.
7. Nujijọ vonọtaun tẹwẹ wá aimẹ to 1958, podọ diọdo ayidego tọn tẹwẹ ko wá aimẹ sọn whenẹnu gbọ́n?
7 Awusọhia nukọnyiyi tọn nankọtọn die e yin to whenuena, to 1958, plidopọ daho hugan he Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ ma ko basi pọ́n wá aimẹ to Tòdaho New York tọn mẹ, yèdọ Plidopọ Akọjọpli Ojlo sọn Olọn mẹ Wá tọn, he mẹplidopọ 253 922 lẹ wá. To 1970 azọ́n yetọn ko bẹjẹeji to otò atọ̀n heyin nùdego to aga lẹ mẹ, adavo to awà heyin yinyọnẹn taidi Whèzẹtẹn Allemagne tọn to whenẹnu mẹ. Ṣigba Kunnudetọ lẹ gbẹ́ pò to alọhẹndotenamẹ glọ to Union soviétique daho-gbó lọ podọ to akọta he tin to gbekọndopọ Varsovie tọn glọ lẹ. To egbehe, Kunnudetọ zohunhunnọ he hugan livi-daa wẹ tin to akọta communiste dai tọn ehelẹ mẹ.
8. Etẹwẹ ko yin kọdetọn dona Jehovah tọn do omẹ etọn lẹ ji, podọ etẹwẹ Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn to 1950 tindo nado dọ gando ehe go?
8 Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ ko yin didona po jideji po na yé ko zindonukọn nado to ‘ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn po dodowiwa etọn po dín whẹ́’ wutu. (Matiu 6:33) To aliho paa tọn de mẹ, dọdai Isaia tọn ko yin hinhẹndi dọmọ: “Omẹ vude na lẹzun fọtọ́n, omẹ pẹvi dopo akọta huhlọnnọ: yẹn OKLUNỌ na basi i do ganji to ojlẹ etọn mẹ.” (Isaia 60:22) Podọ jideji lọ to nukọnzindo. To owhe ao he wayi lọ whenu kẹdẹ, sọha avunlọyitọ zohunhunnọ gandudu Ahọluduta lọ tọn lẹ jideji na nuhe hugan gbẹtọ 1 750 000. Ehelẹ ko desọn ojlo mẹ bo lẹzun apadewhe pipli de tọn he Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn 1950 basi ayidonugo ehe gandego dọmọ: “Jiwheyẹwhe to awuwlena ogbẹ́ aihọn yọyọ de tọn todin. . . . Pipli kleun ehe na lùn Amagẹdọni tọ́n, . . . yèdọ omẹ tintan he na to nuyiwa to ‘aigba yọyọ’ lọ ji lẹ . . . , he na yin titobasina to yẹwhehọluduta-liho, na aliho nuwiwa titobasinanu tọn lẹ yinyọnẹn wutu.” Hosọ lọ dotana dọmọ: “To whelọnu lo, mì gbọ mímẹpo ni zindonukọn bosọ nọte gligli, taidi ogbẹ́ aihọn yọyọ tọn de!”
9. Nawẹ onú he Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ ko plọn to owhe lẹ gblamẹ yin alemọyinu gbọn?
9 To ojlẹ dopolọ mẹ, ogbẹ́ aihọn yọyọ lọ tọn he to jijideji tẹgbẹ̀ ehe ko plọn lehe onú lẹ dona nọ yin wiwà do to aliho dagbe he sọgbe de mẹ, he ko sọawuhia nado yin nuhọakuẹ to egbehe podọ vlavo nasọ yinmọ to azọ́n hinhẹngọwa tọn he na bọdo Amagẹdọni go tọn mẹ. Di apajlẹ, Kunnudetọ lẹ ko plọn nado basi tito na plidopọ daho lẹ, nado na kọgbọ awuyiya tọn to nujijọ madonukun tọn whenu, podọ nado gbá ohọ̀ lẹ po awuyiya po. Nuwiwa ehe ko hẹn mẹsusu nado yí nukun yẹyidogonamẹ po sisi po tọn do pọ́n Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ.
Linlẹn Agọ̀ lẹ Vivọjlado
10, 11. Basi dohia lehe linlẹn agọ̀ lẹ gando Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ go yin vivọjlado gbọn
10 Etomọṣo, gbẹtọ lẹ tin he nọ sawhẹdokọna Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ dọ yé ma tin to kọndopọmẹ hẹ ogbẹ́ gbẹtọ tọn gba. Ehe yin mọ na taun tọn na ninọmẹ sinai do Biblu ji Kunnudetọ lẹ tọn do whẹho lẹ ji wutu taidi ohùndido, kadaninọ, azọ̀-nùnù, gọna wiweji-ninọ. Ṣigba gbẹtọ susu ko jẹ alọkẹyi ji dọ pọndohlan Kunnudetọ lẹ tọn jẹna dogbapọn. Di apajlẹ, doto de to Pologne tẹ̀kàn hlan wekantẹn anadenanu Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn bo dọ dọ emi po azọ́ngbẹ́ emitọn lẹ po to dotowhé lọ ko yí ganhiho susu zan nado to hodọdo whẹho ohùndido tọn ji. Hosọ de he sọawuhia to azán enẹ gbè to Dziennik Zachodni egbesọegbesọ Pologne tọn mẹ wẹ fọ́n hodọdopọ lọ dote. “E vẹ́ na mi dọ yè to ohùn yizan zẹjlẹgo to lẹdo amasinzọnwiwà tọn mẹ,” wẹ doto lọ yigbe dọ. “Ehe dona diọ, podọ homẹ ṣie hùn dọ mẹde ko fọ́n whẹho lọ dote. Yẹn na jlo nudọnamẹ dogọ.”
11 To opli de heyin bibasi to owhe he wayi mẹ, ogán amasinzọ́nwiwa tọn lẹ sọn Canada, Europe, Islaeli, po États-Unis po dọhodo nuyizan he yin awuwlena nado gọalọna doto lẹ nado penukundo awutunọ lẹ go matin ohùn yiyizan ji. E yin didọ to opli ehe ji, heyin bibasi to Suisse, dọ to vogbingbọnmẹ na linlẹn he gbayipe, sọha mẹhe kú lẹ tọn heyin awutunọ he do ohùn lẹ tọn yiaga tlala hugan awutunọ he ma kẹalọyi ohùn lẹ tọn. Awutunọ heyin Kunnudetọ lẹ to paa mẹ nọ penugo nado yawu tọ́nsọn dotowhé hugan mẹhe yè do ohùn na lẹ, he taidi kọdetọn de nọ saba de akuẹ nukunpemẹgo tọn pò.
12. Na apajlẹ lehe omẹ he diyin delẹ ko na pipà teninọ he Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ ko ze gando kadaninọ to tòhódidọ mẹ go.
12 Onú dagbe susu ko yin didọ gando kadaninọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn go jẹnukọnna podọ bọdo Wẹkẹ-Whàn II go to whenuena yé lẹzun yanwle tangan mẹgbeyinyan ylankan Nazi tọn. Video La fermeté des Témoins de Jéhovah face à la persécution Nazie, heyin didetọ́n gbọn Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ dali bo yin didohia tintan to opá yasanamẹ Ravensbrück tọn mẹ to Allemagne to 6 novembre 1996, ko hẹn hodidọ dagbe susu wá. To bẹjẹeji nudohia mọnkọtọn de tẹnmẹ to opá yasanamẹ tọn ylankan Bergen-Belsen tọn mẹ to 18 avril 1998, anadenanutọ Nọtẹn na Wepinplọn Tonudidọ tọn to Basse-Saxe, Doto Wolfgang Scheel, yigbe dọ: “Dopo to nugbo winyandomẹ whenuho tọn lẹ mẹ wẹ yin dọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ gbẹ́ Kọndopọ Akọta tọn dai po gbemima sinsinyẹn po hugan lehe ṣọṣi Klistiani tọn lẹ wà do. . . . Mahopọnna numọtolanmẹ he mí sọgan tindo gando nuplọnmẹ po zohunhun sinsẹ̀n-bibasi Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn po go, tenọgli yetọn to gandudu Nazi tọn whenu jẹna sisi.”
13, 14. (a) Ayidonugo dagbe do ota Klistiani fliflimẹ tọn lẹ tọn mẹ tẹwẹ wá sọn asisa he yè madonukun de mẹ? (b) Na apajlẹ hodidọ dagbe he ko yin didọ do ota omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn mẹ to egbehe.
13 To whenuena gbẹtọ he diyin lẹ kavi nudide whẹdatẹn tọn lẹ yin didọ jẹgbonu do ota Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn mẹ to aliho dagbe mẹ do whẹho nudindọn tọn lẹ ji, e sọgan de nuvẹun lẹ pò bo nọ hẹn Kunnudetọ lẹ nado yin pinpọ́n to aliho dagbe mẹ dogọ. Ehe nọ saba hùn dotẹnmẹ dote na yé nado dọho hẹ gbẹtọ he ma nọ jlo nado dotoai dai lẹ. Enẹwutu nudide mọnkọtọn lẹ yin alọkẹyi, podọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ nọ yọ́n pinpẹn etọn na nugbo tọn. Ehe flin mí nuhe jọ to Jelusalẹm to owhe kanweko tintan mẹ. To whenuena Tòhódọtọ, yèdọ whẹdatẹn daho Juvi lẹ tọn, jlo nado hù Klistiani lẹ na yẹwhehodidọ zohunhun tọn yetọn wutu, Gamalieli, “sẹ́nplọnmẹtọ, mẹhe tindo yẹyi to gbẹtọ lẹ dè,” na avase de dọmọ: “Mì omẹ Islaeli tọn lẹ emi, mì payi mìde go na onú he mì to linlẹn nado wà do dawe helẹ tọn. . . . Mì jagọ̀ sọn dawe helẹ dè, bosọ gbọ sọn yé go abọẹ: na eyin hónamẹ he kavi azọ́n he yin gbẹtọ tọn, e na yin hihọliai: ṣigba eyin Jiwheyẹwhe tọn wẹ, mìwlẹ ma na sọgan họ ẹ liai gba; na e nika yín dọ, yè mọ mì to avùnho hẹ Jiwheyẹwhe.”—Owalọ lẹ 5:33-39.
14 Taidi Gamalieli, mẹhe diyin delẹ ko dọho dagbe to agọe gando mẹdekannujẹ sinsẹ̀n tọn na Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ go. Di apajlẹ, azinponọ dai tọn na Wepinplọn Akọjọpli tọn na Mẹdekannujẹ Sinsẹ̀n tọn po Nuyise po yihojlẹdohogo dọmọ: “Jlọjẹ sinsẹ̀nnọ lẹ tọn na sinsẹ̀n de ma dona yin gbigbẹdai na nuyise etọn lẹ yin pinpọnhlan gbọn gbẹtọ lẹ dali taidi nuhe mayin alọkẹyi kavi yin agọjẹdo lẹ wutu poun gba.” Podọ mẹplọntọ wehọmẹ daho tọn de heyin oplọn lẹnunnuyọnẹn sinsẹ̀n tọn to wehọmẹ alavọ Leipzig tọn fọ́n kanbiọ titengbe de dote gando ogbẹ́ gandudu Allemagne tọn de heyin zizedai nado dindona nuhe nọ yin yiylọdọ hagbẹ klandovo sinsẹ̀n tọn lẹ go, bo kanse dọmọ: “Naegbọn e do yin dọ sinsẹ̀n he ma tindo hagbẹ susu lẹ kẹdẹ wẹ na yin dodinna ṣigba bọ e ma do yin ṣọṣi daho awe lẹ [Ṣọṣi Katoliki Lomu tọn po Ṣọṣi Luthérien tọn po]?” Mí sọgan mọ gblọndo lọ po awubibọ po to ohó ahọluzọnwatọ dai tọn Allemagne tọn de mẹ, mẹhe wlan dọmọ: “Ayihaawe depope ma sọgan tin dọ to oglọ, mẹhe tindo zohunhun agọ̀ to ṣọṣi mẹ lẹ wẹ deanana afọdide tonudidọ tọn he ogbẹ́ lọ lẹ ze.”
Mẹnu Wẹ Mí Nọ Lẹhlan na Kọgbọ?
15, 16. (a) Naegbọn nuyiwa Gamalieli tọn tindo dogbó to kọdetọn dagbe tintindo etọn mẹ? (b) Nawẹ omẹ atọ̀n devo lẹ he tin to otẹn he yiaga mẹ tindo dogbó to nuhe yé sọgan wà do ota Jesu tọn mẹ gbọn?
15 Nuhe Gamalieli dọ zinnudo nugbo lọ ji poun dọ azọ́n de he tindo godonọnamẹ sọn olọn mẹ wá ma sọgan gboawupo gba. Matin ayihaawe, Klistiani fliflimẹ tọn lẹ mọaleyi sọn ohó etọn hlan Tòhódọtọ Ju lẹ tọn mẹ, ṣigba yé ma wọnji dọ ohó Jesu tọn lẹ gando hodotọ etọn lẹ go dọ yé na yin homẹkẹndo sọ yin nugbo ga. Nuyiwa Gamalieli tọn doalọtena tito nukọntọ sinsẹ̀n tọn lẹ tọn nado hù yé, ṣigba enẹ ma de homẹkẹn sẹ̀ mlẹnmlẹn gba, na mí hia dọmọ: “Yé sọ yí etọn sè: whenuena yé ylọ apọsteli lẹ, bo linú yé, yé dosẹ́nna yé dọ, yé sọ dọho to oyín Jesu tọn mẹ ba blo, yé sọ jo yé do na yé ni yì.”—Owalọ lẹ 5:40.
16 To whenuena Jesu to yinyin hokanse, na Pontiu Pilati, ma mọ nuṣiwa depope to ewọ mẹ wutu, tẹnpọn nado tún Jesu dote. Ṣigba e ma tindo kọdetọn dagbe gba. (Johanu 18:38, 39; 19:4, 6, 12-16) Etlẹ yin hagbẹ awe Tòhódọtọ Ju lẹ tọn, Nikodemi po Josẹfu Alimaténu lọ po, mẹhe kẹalọyi Jesu lẹ, tindo dogbó to nuhe yé sọgan wà nado glọnalina whẹdatẹn lọ ma nado yinuwa sọta Jesu mẹ. (Luku 23:50-52; Johanu 7:45-52; 19:38-40) Kọgbọ depope he gbẹtọ wadotana to whenuena yé fọndote nado yiavunlọ na omẹ Jehovah tọn lẹ—na whẹwhinwhẹ́n depope he e na yin—nọ tindo dogbó janwẹ. Aihọn na zindonukọn nado to wangbẹna hodotọ nugbo Klisti tọn lẹ, dile aihọn gbẹwanna ewọ do. Kọgbọ mlẹnmlẹn sọgan wá sọn Jehovah kẹdẹ dè.—Owalọ lẹ 2:24.
17. Pọndohlan he sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe tẹwẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ ze, ṣigba naegbọn yé ma nọ yin hinhẹngbọjọ to gbemima yetọn nado zindonukọn to yẹwhehodidọ wẹndagbe tọn mẹ?
17 Sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe, Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ nọ donukun dọ homẹkẹn na zindonukọn. Nukundiọsọmẹ na doalọte to whenuena titonu Satani tọn ko yin didesẹ mlẹnmlẹn godo kẹdẹ. Ṣogan, homẹkẹn ehe, dile e ma tlẹ yin awuvivinu do sọ, ma nọ hẹn Kunnudetọ lẹ nado joagọ sọn azọ́ndenamẹ yetọn nado dọyẹwheho Ahọluduta lọ tọn hinhẹndi kọ̀n gba. Naegbọn e na do yin mọ, to whenuena e yindọ yé tindo godonọnamẹ sọn olọn mẹ wá? Yé nọ pọ́n hlan Nukọntọ adọgbotọ yetọn, Jesu Klisti, taidi apajlẹ he sọgbe lọ.—Owalọ lẹ 5:17-21, 27-32.
18. Awusinyẹnnamẹnu tẹwẹ gbẹ́ pò to nukọn na omẹ Jehovah tọn lẹ, ṣigba kọdetọn tẹwẹ yé tindo nujikudo na?
18 Sọn bẹjẹeji etọn whenu gbọ́n, sinsẹ̀n nugbo ko pannukọn nukundiọsọmẹ sinsinyẹn. To madẹnmẹ, e na yin whẹho mẹgbeyinyan mlẹnmlẹn tọn gbọn Gọgi dali, yèdọ Satani to ninọmẹ he yìdo etọn mẹ sọn whenuena e ko yin yinyan sọn olọn mẹ gbọ́n. Ṣigba sinsẹ̀n nugbo na lùntọ́n. (Ezekiẹli 38:14-16) “Ahọlu aigba po aihọn lẹpo po tọn lẹ,” to anademẹ Satani tọn glọ, “na to awhànfun hẹ Lẹngbọvu lọ, Lẹngbọvu lọ nasọ gbawhàn yetọn: na ewọ wẹ Oklunọ oklunọ lẹ tọn, Ahọlu ahọlu lẹ tọn.” (Osọhia 16:14; 17:14) Mọwẹ, Ahọlu mítọn to nukọnzindo pànta awhàngbigba godo tọn bo na “dotana awhàngbigba etọn” to madẹnmẹ. Lẹblanulọkẹyi nankọ die nado to yìyì hẹ ẹ afọsu-afọsi, to yinyọnẹn mẹ dọ to madẹnmẹ mẹdepope ma nasọ jẹagọdo sinsẹ̀n-basitọ Jehovah tọn lẹ gbede ba to whenuena yé dọmọ: “Jiwheyẹwhe tin na mí”!—Lomunu lẹ 8:31; Filippinu lẹ 1:27, 28.
Be Hiẹ Sọgan Na Gblọndo Ya?
• Etẹwẹ Jehovah ko wà nado hẹn agun Klistiani tọn lodo sọn whenue Ahọluduta lọ yin zizedai gbọ́n?
• Etẹwẹ Satani ko wà nado tẹnpọn bo doalọtena Klisti ma nado hẹn awhàngbigba etọn wá tadona kọ̀n, podọ po kọdetọn tẹlẹ po?
• Pọndohlan jlẹkaji tọn tẹwẹ mí dona tindo gando nuyiwa dagbe gbọn mẹhe mayin Klistiani lẹ dali go?
• Etẹwẹ Satani na wà to madẹnmẹ, po kọdetọn tẹ́ po?
[Yẹdide to weda 18]
Plidopọ lẹ yin dohia de na nukọnyiyi omẹ Jehovah tọn lẹ tọn
[Yẹdide to weda 20]
Kadaninọ Kunnudetọ lẹ tọn to Wẹkẹ-Whàn II whenu gbẹ́ pò to pipà hẹn wá na Jehovah