Akuẹ Towe Kavi Ogbẹ̀ Towe?

Hiẹ sọgan ko sè gando jaguda he nọ dlẹn osò do mẹhe yé jlo na jẹajo do lẹ, bo nọ to kinkanse dọ: “Akuẹ towe kavi ogbẹ̀ towe!” To egbehe, obiọ he gbayipe ehe yin didohia to ninọmẹ sinsinyẹn de he pannukọn mímẹpo mẹ​—titengbe mẹhe nọ nọ̀ aigba adọkun tọn ji lẹ. Ṣigba, to ojlẹ ehe mẹ, e ma yin jaguda wẹ to obiọ ehe lọ basi gba. Kakatimọ, nùzindonuji he to jijideji he ogbẹ́ gbẹtọvi tọn nọ ze do akuẹ po kọdetọn dagbe agbasanu lẹ tọn po ji wẹ.

NÙZINDONUJI mọnkọtọn ko fọ́n whẹho yọyọ blebu lẹ po ahunmẹdunamẹnu lẹ po dote. Obá tẹmẹ wẹ akuẹ po nutindo agbasa tọn lẹ po dona yin afọdona jẹ? Be mí sọgan tindo pekọ po onú vude po ya? Be gbẹtọ lẹ to “ogbẹ̀ nujọnu tọn” yí do sanvọ́ na yanwle ojlo agbasanu lẹ tọn nugbonugbo ya? Be akuẹ wẹ yin gbedewema lọ dohlan ogbẹ̀ ayajẹ tọn ya?

Ojlo Egblemaku Tọn na Akuẹ

To ojlo gbẹtọ tọn lẹ po ojlo sinsinyẹn lẹ po mẹ​—he sọgbe hẹ osẹ́n kavi lala​—owanyi akuẹ tọn nọ tin to otẹn tintan mẹ. To ma taidi ojlo zanhẹmẹ po núdùdù po tọn, ojlo egblemaku tọn na akuẹ sọgan yin gbọzangbọzan tọn bo ma nọ tindo opodo. Mẹhowhe ma nọ doalọtena ẹn gba. To whẹho susu lẹ mẹ mẹhowhe sọgan hẹn ojlo mẹde tọn jideji na akuẹ kavi yin ahunmẹduna gando akuẹ po nuhe e sọgan họ̀ po go.

E taidi dọ nukunkẹn akuẹ tọn to sinsinyẹn deji. Aihundatọ nukundeji de to sinimoto he gbayipe dopo mẹ dọmọ: “Nukunkẹn pekuẹ. Nukunkẹn tindo ale.” Dile etlẹ yindọ mẹsusu dlẹnalọdo 1980 jẹ 1990 taidi Owhe Nukunkẹn tọn, nuhe jọ jẹnukọn podọ to godo etọn dohia dọ nuyiwa gbẹtọ tọn dohlan akuẹ ko diọ vudevude to owhe lẹ gblamẹ.

Vlavo nuhe yin yọyọ wẹ yindọ suhugan gbẹtọ lẹ tọn mọ dotẹnmẹ hundote lẹ nado na pekọ ojlo adọkunnu lẹ tọn to afọdopolọji. E taidi dọ suhugan gbẹtọ lẹ tọn to aihọn mẹ nọ yí huhlọn susu zan nado to awuwlena bosọ to nutindo susu bẹpli dogọ. Hiẹ sọgan yigbe dọ nutindo agbasa tọn lẹ tintindo po akuẹ yiyizan po ko lẹzun vivẹnudido vẹkuvẹku de—po dehe ji yè lẹnnupọndo hugan lọ po​—to gbẹzan egbezangbe tọn mẹ.

Ṣigba be gbẹtọ lẹ tindo ayajẹ dogọ taidi kọdetọn de ya? To gblọndo nina hlan kanbiọ enẹ mẹ, Ahọlu Sọlọmọni nuyọnẹntọ po adọkunnọ tlala lọ po wlan to owhe 3 000 die wayi dọmọ: “Ewọ he yiwanna fataka, fataka ma na pekọ na ẹn; mọ ewọ he yiwanna adọkun, adọkun ma na pekọ na ẹn; Ovọ́ wẹ ehe ga.” (Yẹwhehodọtọ 5:10) Nuplọnmẹ egbezangbe tọn gando ogbẹ́ gbẹtọ tọn go ko wá tadona ojlofọndotenamẹ tọn dopolọ lẹ kọ̀n.

Akuẹ po Ayajẹ Po

Dopo to nudinmọ he paṣamẹ hugan gando walọyizan gbẹtọvi tọn lẹ go wẹ yindọ akuẹ po nutindo agbasa tọn lẹ po bibẹpli ma nọ wleawuna jideji he sọgbehẹ yedelẹ to pekọ po ayajẹ po mẹ na dandan tọn gba. Nuhe dodinnanutọ susu ko wá yọnẹn wẹ yindọ tlolo he mẹde tindo adọkun jẹ obá de mẹ, numọtolanmẹ pekọ po ayajẹ po tọn etọn ma nọ sinai do lehe nutindo agbasa tọn etọn sù do ji gba.

Enẹwutu, yanwle he ma tindo dogbó agbasanu lẹ po akuẹ tọn po ko hẹn mẹsusu nado kanse dọ, ‘E nọ taidi dọ mí nọ duvivi onú yọyọ dopodopo he mí họ̀ lẹ tọn; ṣogan, naegbọn e do yin dọ, to whenuena onú lẹpo yin nulẹnpọndeji godo, awuvivinu ehelẹ ma nọ wleawuna pekọ he yiaga depope gba?’

To owe etọn Happy People mẹ, wekantọ Jonathan Freedman dọmọ: “Tlolo he akuẹ vude wá whégbè, sọha akuẹ he hiẹ tindo tọn ma nọ yin nujọnu sọmọ nado hẹn jijọho wá gba. To whenuena mẹde lẹzun adọkunnọ, haṣinṣan he tin to akuẹ po ayajẹ po ṣẹnṣẹn nọ yìdo to aliho he sẹhundaga mẹ tlala.” Mẹsusu ko wá yọnẹn dọ nuhe nọ yidogọna ayajẹ mẹdopodopo tọn wẹ yindọ e yin omẹ lọ tindo onú gbigbọmẹ tọn lẹ, yanwle he tindo zẹẹmẹ lẹ to ogbẹ̀ mẹ, gọna nuhọakuẹ walọ dagbe tọn lẹ. Nuhe sọ yin titengbe wẹ haṣinṣan tintindo hẹ mẹdevo lẹ podọ mẹdekannujẹ sọn nudindọn kavi kọfinyọnnamẹnu lẹ he sọgan glọnalina mí ma nado duvivi nuhe mí tindo tọn.

Mẹsusu mọ dọ asisa he nọ hẹn suhugan nuyiwa ylankan lẹdo tọn lẹ wá wẹ ayilinlẹn nado tẹnpọn bo yí agbasanu lẹ zan nado didẹ nuhahun homẹ tọn lẹ. Mẹhe nọ dọho do lẹdo ji delẹ dọho gando ninọmẹ paa heyin pọndohlan agọ̀ tintindo po pekọ matindo po go. Yé sọ doayi jideji ayilinlẹn gbẹtọ lẹ tọn to lẹdo adọkun tọn lẹ mẹ go nado yì amasinzọnwatọ lẹ dè kavi nado dín zẹẹmẹ ogbẹ̀ tọn po jijọho ahun mẹ tọn po sọn mẹplọntọ sinsẹ̀n tọn, hagbẹ klandovo lẹ, gọna pipli amasinzọnwatọ lẹ dè. Ehe hẹn họnwun dogọ dọ nutindo agbasa tọn lẹ ko gboawupo nado hẹn ogbẹ̀ tindo zẹẹmẹ nujọnu tọn.

Huhlọn po Awugbopo Akuẹ Tọn Po

Na nugbo tọn, akuẹ tindo huhlọn. E sọgan họ̀ owhé dagbe lẹ, avọ̀ whanpẹnọ lẹ, aṣọdonu owhlẹ tọn whanpẹnọ lẹ. E sọgan họ̀ osi, ojlo tindo na mẹ, kavi mẹpipa oklọ tọn, bo tlẹ sọgan wleawuna họntọn vivẹ po ojlẹ gli tọn kleun delẹ po. Ṣigba enẹ wẹ yin huhlọn he akuẹ sọgan tindo lẹpo. Akuẹ ma sọgan họ̀ nuhe mí tindo nuhudo etọn hugan lẹ gba​—yèdọ owanyi họntọn nugbo gbẹtọ tọn de, jijọho ahun mẹ tọn, homẹmiọnnamẹ ahundopo tọn vude to whenuena yè to dindọ̀n sẹpọ okú. Podọ na mẹhe nọ wlebòna haṣinṣan yetọn hẹ Mẹdatọ lọ lẹ, akuẹ ma sọgan họ̀ alọkẹyi Jiwheyẹwhe tọn gba.

Ahọlu Sọlọmọni, he tindo onú dagbe he akuẹ sọgan họ̀ to azán etọn gbè lẹpo, yọnẹn dọ jidide do nutindo agbasa tọn lẹ go ma nọ dekọtọn do ayajẹ dẹn-to-aimẹ mẹ gba. (Yẹwhehodọtọ 5:12-15) Akuẹ sọgan yin hinhẹnbú gbọn aijijẹ akuẹsẹdotẹn tọn kavi ahivivẹ onú lẹ tọn dali. Ohọ̀ po aigba po sọgan yin vivasudo gbọn oyú-jẹhọn sinsinyẹn lẹ dali. Dile awuwledainanu alọgọ owù-nujijọ tọn lẹ sọgan gọ̀ nutindo he yin hinhẹnbú lẹ do otẹn etọn mẹ jẹ obá de mẹ do sọ, ma nọ de awugble numọtolanmẹ tọn lẹ sẹ̀ gba. Kandai ajọ́ akuẹ po akuẹ yinyan tọn po sọgan lẹzun ovọ́ to zánto-dopo mẹ to aijijẹ ajiji akuẹzinzan tọn de mẹ. Yèdọ agbasazọ́n he nọ suahọmẹ tlala de tlẹ sọgan tin to egbehe bosọ busẹ to osọ̀.

To whelọnu lo, nawẹ mí sọgan tindo pọndohlan jlẹkaji tọn gando akuẹ go gbọn? Azọngban tẹwẹ akuẹ kavi nutindo lẹ dona yiwà to gbẹzan mítọn mẹ? Jaale gbadopọnna whẹho lọ yinukọn dogọ nado mọ lehe hiẹ sọgan tindo nude he yin nuhọakuẹ nugbonugbo do​—yèdọ “ogbẹ̀ nujọnu tọn.”

[Yẹdide to weda 4]

Nutindo agbasa tọn lẹ ma nọ hẹn ayajẹ dẹn-to-aimẹ wá gba