Lehe Hiẹ Sọgan Basi Nudide Dagbe lẹ Do

MẸDEKANNUJẸ nado basi nudide yin nunina de sọn Jiwheyẹwhe dè. Matin mẹdekannujẹ, mẹdevo wẹ na nọ deanana mí to whepoponu. Ṣigba, dile mí tlẹ tindo e, mí nọ pehẹ avùnnukundiọsọmẹnu lẹ. Na mí tindo mẹdekannujẹ wutu, mí dona nọ basi nudide lẹ to gbẹ̀mẹ.

Na nugbo tọn, nudide delẹ nọ yin pẹvipẹvi lẹ. Devo lẹ taidi yanwle gbẹ̀mẹ tọn kavi alọwiwle, sọgan gando sọgodo mítọn pete go. Devo lẹ ka tin bo nọ gando mẹdevo lẹ go. Nudide delẹ he mẹjitọ lẹ basi nọ tindo nugandomẹgo sinsinyẹn do ovi yetọn lẹ ji. Humọ, susu nudide he mí basi lẹ tọn wẹ mí na dogbè yetọn na Jiwheyẹwhe.​—Lomunu lẹ 14:12.

Nuhudo Alọgọ Tọn

Na nuhe dù nudide bibasi, whenuho dohia dọ gbẹtọvi lẹ ma nọ saba basi nudide dagbe gba. Dopo to nudide tintan he gbẹtọvi basi lẹ mẹ dekọtọn do nugbajẹmẹji mẹ. Evi basi nudide nado dù atin he Jiwheyẹwhe dosẹ́n dọ yé ma dona dù. Nudide he e basi na ojlo ṣejannabi tọn etọn wutu, hẹn asu etọn lọsu nado kọnawudopọ hẹ ẹ to tolivivẹ na Jiwheyẹwhe mẹ, bọ e dekọtọn do yajiji daho mẹ na gbẹtọvi lẹ. To whẹho susu mẹ, gbẹtọvi lẹ gbẹ́ nọ ze nudide yetọn lẹ sinai do ojlo ṣejannabi tọn ji kakati nido yin do nunọwhinnusẹ́n he sọgbe lẹ ji. (Gẹnẹsisi 3:​6-19; Jẹlemia 17:9) Podọ whenuena mí pannukọn nudide sinsinyẹn lẹ, mí nọ yawu flin mapenọ-yinyin mítọn.

Abajọ, mẹsusu nọ dín alọgọ sọn asisa he yiaga hú gbẹtọvi lẹ dè to whenuena yé jlo na basi nudide sinsinyẹn lẹ. Biblu basi kandai nujijọ de tọn to whenuena Nẹbukadnẹzali pehẹ mẹgbeyinyan awhànfuntọ lẹ tọn sọn adà voovo lẹ ji, bọ e dona basi nudide de. Dile etlẹ yindọ ahọlu de wẹ ewọ yin, e mọdọ nuhudo tin “nado zan dọṣẹ,” bo kanhose gbigbọ lẹ. Enẹwutu, kandai lọ dọmọ: “Ewọ mímí ogá etọn yigodo-yinukọn, e kangbè biọ asányin lọ, e sọ pọ́n ahun lọ mẹ.” (Ezekiẹli 21:21) Mọdopolọ to egbehe, mẹsusu nọ kànnusè dọṣẹdọtọ lẹ, po sunwhlẹvu-plọntọ lẹ po, bosọ nọ dín alọgọ sọn gbigbọ lẹ dè to aliho devo lẹ mẹ. Ṣigba asisa ehelẹ nọ klọmẹ bo nọ hẹnmẹ buali wẹ.​—Levitiku 19:31.

Omẹ dopo tin he go yè sọgan dejido mlẹnmlẹn podọ sọn dowhenu wẹ ewọ ko nọ gọalọna gbẹtọvi lẹ nado basi nudide dagbe lẹ. Omẹ ehe mayin mẹdevo hú Jehovah Jiwheyẹwhe. Di apajlẹ, to ojlẹ hohowhenu tọn lẹ mẹ, Jiwheyẹwhe na Ulimi po Tumimi po hlan akọta etọn Islaeli​—vlavo ehe yin ovò wiwe he nọ yin dide to whenuena akọta lọ pannukọn ninọmẹ titengbe hugan lẹ. Gbọn Ulimi po Tumimi po gblamẹ, Jehovah nọ na gblọndo tlọlọ hlan kanbiọ lẹ bo nọ gọalọna mẹho Islaeli tọn lẹ nado tindo nujikudo dọ nudide yetọn lẹ sọgbe hẹ ojlo Jehovah tọn.​—Eksọdusi 28:30; Levitiku 8:8; Osọha lẹ 27:21.

Apajlẹ devo wẹ yin Gideoni tọn. To whenuena e yin didọna nado yin nukọntọ na awhànpa Islaeli tọn nado fùnawhàn hẹ Midianinu lẹ, e dona basi nudide vlavo eyin e na kẹalọyi lẹblanulọkẹyi daho mọnkọtọn kavi lala. Gideoni biọ ohia jiawu de he na hẹn ẹn deji dọ Jehovah na nọgodona ẹn. E hodẹ̀ dọ ahún ni ja to zánmẹ bo yọ̀n kànlinfún he na yin jijodo gbonu ṣigba lẹdo kànlinfún lọ tọn ni gbọṣi húhú ji. To ozán he bọdego mẹ, e sọ biọ dọ kànlinfún lọ ni gbọṣi húhú ṣigba ahún ni yọ̀n lẹdo etọn lẹ. Jehovah gbọn homẹdagbe dali na ohia lọ lẹ Gideoni dile e biọ do. Gideoni gbọnmọ dali basi nudide dagbe bọ Jiwheyẹwhe gọalọna ẹn nado gbawhàn kẹntọ Islaeli tọn lẹ gbidigbidi.​—Whẹdatọ 6:​33-40; 7:​21, 22.

Egbehe Ka Lo?

To egbehe, Jehovah gbẹ́ pò to alọgọna devizọnwatọ etọn lẹ to whenuena yé pannukọn nudide sinsinyẹn lẹ. Gbọnna? Taidi Gideoni, be míwlẹ sọgan biọ ‘ohia kànlinfún’ tọn sọn Jehovah dè nado basi nudide he sọgbe lẹ ya? Asu po asi po de tindo ayihaawe e yin yé na sẹtẹn nado yì sẹ̀n to fie nuhudo sù te na wẹnlatọ Ahọluduta lọ tọn lẹ. Yé wleawuna nuhe Gideoni basi nkọtọn de nado yọ́n nudide he yé na basi. Yé basi dide nado sà ohọ̀ yetọn yin akuẹ tangan de. Eyin ohọ̀ lọ yin sisà to azán he yé tindo to ayiha mẹ lọ gbè pẹpẹ yin ahì he yé dó na lọ kavi hú mọ, yé na kẹalọyi i taidi kunnudenu de dọ Jiwheyẹwhe jlo dọ yé ni sẹtẹn. Ṣigba eyin ohọ̀ lọ ma yin sisà, yé na wá tadona lọ kọ̀n dọ Jiwheyẹwhe ma jlo dọ yé ni sẹtẹn gba.

Yé ma sà ohọ̀ lọ gba. Be enẹ yin dohia de dọ Jehovah ma jlo dọ asu po asi po ehe ni yì sẹ̀n to fie nuhudo sù te wẹ ya? Na nugbo tọn, walọ sọmawhe tọn wẹ e na yin nado dọ nuhe Jehovah na wà kavi ma na wà na devizọnwatọ etọn lẹ tlọlọ. Mí ma sọgan dọ dọ Jehovah ma nọ yinuwa to egbehe nado do ojlo etọn hia mí gba. (Isaia 59:1) Ṣigba, mí ma tindo jlọjẹ nado donukun dohia mọnkọtọn lẹ to nudide sinsinyẹn mítọn lẹ mẹ gba. Enẹ na dohia dọ mí to nudide bibasi mítọn sisẹ́ do Jiwheyẹwhe ji. Yèdọ Gideoni lọsu, to suhugan gbẹzan etọn mẹ tlẹ dona basi nudide lẹ matin ohia jiawu lẹ sọn Jehovah dè!

Etomọṣo, Biblu dọ dọ anademẹ sọn olọn mẹ wá tin. E dọ dọdai gando ojlẹ mítọn go dọmọ: “Otó towe na sè ohó de to godo towe dọmọ, Ehe wẹ aliho, mì zinzọnlin to e mẹ, whenuena mì lẹ́ do adusi, podọ whenuena mì lẹ́ do amiyọn.” (Isaia 30:21) Eyin mí pannukọn nudide titengbe lẹ, nuhe sọgbe pete wẹ e yin nado dindona nado hẹn ẹn diun dọ nudide mítọn lẹ sọgbe hẹ ojlo Jiwheyẹwhe tọn bo do nuyọnẹn he yiaga hugan etọn hia. Gbọnna? Gbọn dodinna Ohó etọn dali podọ nado dike e ni yin ‘miyọngban de na afọ mítọn, podọ hinhọ́n de na omọ-liho mítọn.’ (Psalm 119:105; Howhinwhẹn lẹ 2:​1-6) Nado wà ehe, mí dona wleawuna aṣa lọ nado nọ dín oyọnẹn he sọgbe sọn Biblu mẹ. (Kọlọsinu lẹ 1:​9, 10) Podọ eyin mí pannukọn nudide de, mí dona yí sọwhiwhe do dindona nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹpo he gando whẹho lọ go. Dodinnanu mọnkọtọn na gọalọna mí nado ‘yọ́n nuhe yin titengbe hugan hezeheze.’​—Filippinu lẹ 1:​9, 10.

Mí dona sọ dọhona Jehovah to odẹ̀ mẹ, bo tindo jide dọ e na dotoai na mí. Lehe e yin homẹmiọnnamẹnu do sọ nado dọ nudide he pannukọn mí na Jiwheyẹwhe owanyinọ mítọn po dide he mí to nulẹnpọn nado basi po! Enẹgodo, po jide po mí sọgan biọ dọ e ni deanana mí nado basi nudide he sọgbe. Gbigbọ wiwe nọ saba flin mí nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn he yọn-na-yizan lẹ, kavi e sọgan gọalọna mí nado mọnukunnujẹ wefọ de he gando ninọmẹ lọ go mẹ hezeheze dogọ.​—Jakobu 1:​5, 6.

Jehovah ko sọ wleawu mẹhe whèwhín lẹ tọn do agun lọ mẹ bọ mí sọgan dọhodo nudide mítọn lẹ ji hẹ yé. (Efesunu lẹ 4:​11, 12) Ṣigba, eyin mí to ayinamẹ dín to mẹdevo lẹ dè, mí ma dona nọ yinuwa taidi mẹhe nọ to omẹ dopodopo ji gbọn kakajẹ whenue mí mọ mẹhe dọ nuhe mí yiwanna lẹ gba. To whenẹnu mí na hodo ayinamẹ etọn. Mí dona sọ plọnnu sọn apajlẹ Lehoboami tọn mẹ. To whenuena e pannukọn nudide sinsinyẹn de, e mọ ayinamẹ he yọnhugan yí sọn sunnu mẹhomẹ he ko wadevizọn to otọ́ etọn glọ lẹ dè. Ṣigba, kakati nado hodo ayinamẹ yetọn, e kàn ayinamẹ biọ jọja hagbẹ etọn lẹ. To whenuena e hodo ayinamẹ yetọn, e basi nudide he ylan hugan bo hẹn adà ahọluduta lọ tọn he klohugan bu to godo mẹ.​—1 Ahọlu 12:​1-17.

To whenuena a to ayinamẹ dín, dín in sọn mẹhe ko tindo numimọ to gbẹ̀mẹ bo tindo oyọnẹn Owe-wiwe tọn ganji bosọ tindo sisi sisosiso na nunọwhinnusẹ́n he sọgbe lẹ dè. (Howhinwhẹn lẹ 1:5; 11:14; 13:20) Eyin e yọnbasi, yí whenu zan nado lẹnayihamẹpọn do nunọwhinnusẹ́n he gandego lẹ po nudọnamẹ he a mọ to dodinnanu mẹ lẹ po ji. Dile hiẹ ko wá mọnukunnujẹ nunọwhinnusẹ́n he gando whẹho lọ go lẹ mẹ to Ohó Jehovah tọn mẹ, e na bọawu nado yọ́n nudide he sọgbe.​—Filippinu lẹ 4:​6, 7.

Nudide He Mí Basi Lẹ

Nudide delẹ nọ yin bibasi po awubibọ po. To whenuena apọsteli lẹ yin gbedena nado doalọtena kunnudide, yé yọnẹn dọ dandan wẹ e yin nado to yẹwheho Jesu tọn dọ, enẹwutu yé dọ nudide yetọn na Tòhódọtọ Ju lẹ tọn to afọdopolọji dọ yé dona setonuna Jiwheyẹwhe hú gbẹtọ. (Owalọ lẹ 5:​28, 29) Nudide devo lẹ sọgan biọ nulẹnpọn sisosiso na Biblu ma dọhodo whẹho lọ ji tlọlọ wutu. Ṣogan, nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ nọ saba tá hinhọ́n do nudide he yọnhugan lẹ ji. Di apajlẹ, dile etlẹ yindọ susu aihundida he tin to egbehe lẹ tọn wẹ ma tin to ojlẹ Jesu tọn mẹ, hodidọ he họnwun lẹ tin to Biblu mẹ he do nuhe nọ hẹn homẹ Jehovah tọn hùn po nuhe nọ hẹn homẹgble e lẹ po hia. Enẹwutu, Klistiani depope he tindo mahẹ to aihundida he nọ ze danuwiwa, fẹnnuwiwa, kavi atẹṣiṣi daga mẹ lẹ ko basi nudide ylankan.​—Psalm 97:10; Johanu 3:​19-21; Galatianu lẹ 5:​19-23; Efesunu lẹ 5:​3-5.

To whedelẹnu, nudide voovo awe sọgan sọgbe. Sinsẹ̀n to fie nuhudo sù te yin lẹblanulọkẹyi jiawu de bo sọgan hẹn dona susugege lẹ wá. Ṣigba eyin mẹde basi nudide ma nado wàmọ na whẹwhinwhẹ́n delẹ wutu, e sọgan gbẹsọ wà azọ́n dagbe lẹ to agun he mẹ e tin te. To nujijọ delẹ mẹ, mí sọgan pannukọn nudide de he na na mí dotẹnmẹ hundote nado do lehe mẹdezejo mítọn na Jehovah siso sọ kavi nuhe tin to otẹn tintan mẹ to gbẹzan mítọn mẹ hia. Gbọnmọ dali, Jehovah nọ na dotẹnmẹ mí nado yí mẹdekannujẹ mítọn zan nado do nuhe tin to ahun mítọn mẹ hia.

Sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ, nudide mítọn lẹ nọ gando mẹdevo lẹ go. Di apajlẹ, Klistiani owhe kanweko tintan whenu tọn lẹ yin ayajẹnọ nado yin tuntundote sọn alọhẹndotenamẹ Osẹ́n lọ tọn susu mẹ. Di dohia, ehe zẹẹmẹdo dọ yé sọgan dù kavi gbẹ́ núdùdù he yin mawé to Osẹ́n lọ glọ lẹ dai. Etomọṣo, yé yin tulina nado nọ hò ayihadawhẹnamẹnu mẹdevo lẹ tọn pọ́n to whenuena yé to nudide basi nado yí mẹdekannujẹ ehe zan. Ohó Paulu tọn lẹ do whẹho lọ ji sọgan yin yiyizan na susu nudide he mí nọ basi lẹ tọn. E dọmọ: ‘Mì ma hẹn mẹdevo lẹ dahli blo.’ (1 Kọlintinu lẹ 10:32) Ojlo ma nado hẹn mẹdevo lẹ dahli sọgan gọalọna mí to nudide mítọn susu mẹ. Humọ, owanyina kọmẹnu lẹ wẹ yin gbedide awetọ he klohugan.​—Matiu 22:​36, 39.

Kọdetọn Nudide Mítọn lẹ Tọn

Nudide he yin bibasi po ayihadawhẹnamẹnu dagbe po bo yin zize sinai do nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ ji na nọ tindo kọdetọn dagbe to whepoponu to godo mẹ. Ṣigba, to bẹjẹeji e sọgan dekọtọn do avọ́sinsan mẹdetiti tọn delẹ mẹ. To whenuena apọsteli lẹ dọ nudide yetọn na Tòhódọtọ Ju lẹ tọn nado zindonukọn to yẹwhehodidọ Jesu tọn mẹ, yé yin hihò whẹpo do yin tuntundote. (Owalọ lẹ 5:40) To whenuena Heblu atọ̀n lọ lẹ​—Ṣadlaki, Mẹṣaki, po Abẹdi-nẹgo po basi nudide dọ yé ma na litaina boṣiọ sikanọ Nẹbukadnẹzali tọn, yé ze ogbẹ̀ yetọn do owù mẹ. Yé ko wleawu bo yọnẹn dọ nudide yetọn sọgan zẹẹmẹdo okú na yé. Ṣigba yé yọnẹn dọ yé na mọ alọkẹyi po dona Jiwheyẹwhe tọn po.​—Daniẹli 3:​16-19.

Eyin mí pehẹ awusinyẹnnamẹnu lẹ to whenuena mí ko basi nudide lẹnpọn dagbe tọn de godo, enẹ ma yin whẹwhinwhẹ́n de nado lẹndọ nudide lọ ma sọgbe gba. “Ojlẹ po kosọ po” sọgan bẹpla kọdetọn nudide he tlẹ yin dagbe hugan lẹ tọn. (Yẹwhehodọtọ 9:11) Humọ, Jehovah nọ na dotẹnmẹ yajiji to whedelẹnu nado whlé lehe mẹdezejo mítọn siso sọ pọ́n. Jakobu dona diahi hẹ angẹli de to ozán lọ blebu mẹ whẹpo do mọ dona de yí. (Gẹnẹsisi 32:​24-26) E sọgan biọ dọ mílọsu ni diahi hẹ yajiji, etlẹ yin to whenuena mí to nuhe jlọ wà. Etomọṣo, eyin nudide mítọn lẹ tin to gbesisọmẹ hẹ ojlo Jiwheyẹwhe tọn, mí sọgan tindo jide dọ e na gọalọna mí nado doakọnna bo nasọ dona mí to godo mẹ.​—2 Kọlintinu lẹ 4:7.

Enẹwutu, ma dejido nuyọnẹn dewe titi tọn go to whenuena a to nudide sinsinyẹn de basi blo. Dín nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn he yọn-na-yizan lẹ. Dọhona Jehovah gando whẹho lọ go. Eyin e yọnbasi, dọhodo whẹho lọ ji hẹ Klistiani hatọ he whèwhín lẹ. Enẹgodo, yin adọgbotọ. Yí mẹdekannujẹ he Jiwheyẹwhe na we zan to aliho he sọgbe mẹ. Basi nudide dagbe bo dohia Jehovah dọ ahun towe jlọ to ewọ nukọn.

[Yẹdide to weda 28]

Dindona Ohó Jiwheyẹwhe tọn whẹpo do basi nudide sinsinyẹn lẹ

[Yẹdide to weda 28, 29]

Dọhona Jehovah dogbọn nudide he a jlo na basi lọ dali

[Yẹdide to weda 30]

A sọgan dọhodo nudide tangan towe lẹ ji hẹ Klistiani he whèwhín lẹ