Hiẹ Sọgan Dapana Ahunzọ̀n Gbigbọmẹ Tọn

Wezun-dotọ he diyin aihọn tọn de, he awusọhia etọn dohia dọ e tin to agbasalilo dagbe mẹ, he nọ deanana nugopipe azọ́nyinyọnẹn tọn etọn ganji de jai to ajiji mẹ to wezun-dido pinplọn whenu bosọ kú. Wezun-dotọ lọ wẹ Sergei Grinkov, he ko yí sika whlaawe to agbàwhinwhlẹn wezundido Olympic tọn mẹ, he gbẹzan etọn yin sinsán dogli to whenuena e jẹ yindi ji—to owhe 28-mẹvi mẹ poun. Nugbajẹmẹji nankọ die! Etẹwẹ hẹn okú lọ wá? Ahunzọ̀n wẹ. Okú etọn yin nubajonọmẹ taun na nudepope ma dohia dọ e to ahunzọ̀n jẹ gba. Ṣogan, dodinnanutọ lẹ wá mọdọ ahun etọn ko klo bọ okàn he mẹ ohùn nọ gbọ̀n lẹ ko súali.

DILE etlẹ sọgan taidi dọ ahun-zọ́n susu wẹ nọ wá matin avase, doto azọ́nyọnẹntọ lẹ dọ dọ whẹho lọ ma nọ saba yinmọ gba. Nugbo lọ wẹ yindọ ohia lẹ taidi gbọfufu ma detọn, zínpinpẹn hugan, gọna akọ́nnu vivẹ́ nọ saba yin kọgbẹ́ e go. Taidi kọdetọn de, eyin yé ma tlẹ kú to whenuena ahunzọ̀n lọ wá, suhugan yetọn nọ tindo oblọ sinsinyẹn na pipotọ gbẹzan yetọn tọn.

To egbehe gbekọndopọ amasinzọ́nwatọ lẹ tọn wẹ yindọ aliginglọnna ahunzọ̀n nọ biọ aṣejininọ to núdùdù po aliho gbẹzan tọn mẹtọn po mẹ gọna dotowhé yìyì gbọzangbọzan nado gbeje mẹdetiti pọ́n.a Nuyiwa mọnkọtọn lẹ, gọna ojlo nujọnu tọn nado basi diọdo to fie e yin dandan te lẹ, na gọalọ tlala nado whlá mẹde sọn nugandomẹgo ylankan ahunzọ̀n tọn lẹ si.

Ṣigba, adà ahun mítọn tọn devo sọ tin he tlẹ sọ nọ biọ ayidonugo hugan. Biblu na avase dọ ‘hú whiwhla lẹpo, yí ahun towe whlá, na e mẹ wẹ asisa ogbẹ̀ tọn sọn.’ (Howhinwhẹn lẹ 4:23) Nugbo wẹ dọ, ahun yẹhiadonu tọn wẹ wefọ ehe to alọdlẹndo na taun tọn. Aṣeji ninọ yin dandannu eyin mí jlo na whlá ahun agbasa tọn mítọn, ṣigba e sọ yin nujọnu hugan nado nọ aṣeji eyin mí jlo na whlá ahun yẹhiadonu tọn mítọn sọn awutu he sọgan hẹn okú gbigbọmẹ tọn wá lẹ si.

Nuhe Nọ Hẹn Ahunzọ̀n Yẹhiadonu Tọn Wá

Dile e yin na ahunzọ̀n agbasa tọn do, aliho he yọnhugan dopo nado glọnalina ahunzọ̀n to gbigbọ-liho wẹ nado plọn nuhe nọ hẹn ẹn wá lẹ podọ to enẹgodo ze afọdide lẹ nado wà nude gando yé go. Enẹwutu mì gbọ mí ni gbadopọnna onú tangan delẹ he nọ hẹn nuhahun ahun tọn lẹ wá—ahun agbasa tọn po yẹhiadonu tọn po.

Núdùdù gbesisọ tọn. E yin alọkẹyi gbayipe dọ núdùdù-dojo madota lẹ, dile etlẹ nọ vivi sọ, ma nọ hẹn agbasalilo depope wá gba. Mọdopolọ, núdùdù-madota apọ̀nmẹ tọn tin-to-aimẹ susugege bosọ nọ fọ́n numọtolanmẹ lẹ dote, ṣigba nọ gbleawuna agbasalilo gbigbọmẹ tọn mẹtọn. Nudọnamẹ susu wẹ linlinnamẹnu lẹ nọ zedonukọnnamẹ po zinzin po he nọ do zanhẹmẹ he ma sọgbe hẹ osẹ́n, amasin adínọ, danuwiwa, gọna afinyọnnuwiwa hia. Onú mọnkọtọn lẹ yíyí do ahun mẹ nọ hẹn okú wá na ahun yẹhiadonu tọn. Ohó Jiwheyẹwhe tọn na avase dọmọ: “Onú he tin to aihọn mẹ lẹpo, wantuntun agbasalan tọn, wantuntun nukun tọn, po gigovọ́ ogbẹ̀ tọn po, e matin to Otọ́ tọn mẹ gba, ṣigba aihọn tọn wẹ. Aihọn sọ to juju jei po wantuntun etọn po: ṣigba ewọ he to ojlo Jiwheyẹwhe tọn wà wẹ na nọte kakadoi.”—1 Johanu 2:16, 17.

Núdùdù hunsindagbe tọn lẹ, taidi atin-sinsẹ́n po omá po, ma nọ dọnmẹdogo sọ núdùdù-madota lẹ gba. Mọdopolọ, núdùdù dagbe po sinsinyẹn gbigbọmẹ tọn lẹ po sọgan nọ ma dọ̀n mẹde he yiwanna nado nọ yí onú aihọn tọn lẹ do gọ́ ayiha po ahun etọn po dogo. Omẹ lọ sọgan ganjẹ “yìnnọ” Ohó Jiwheyẹwhe tọn go, na ojlẹ de. (Heblu lẹ 5:13) To godo mẹ, e ma nọ wleawuna whinwhẹ́n gbigbọmẹ tọn he e dona tindo nado didá azọngban dodonu gbigbọmẹ tọn lẹ to agun Klistiani tọn po lizọnyizọn lọ po mẹ gba. (Matiu 24:14; 28:19; Heblu lẹ 10:24, 25) Mẹhe tin to ninọmẹ enẹ mẹ delẹ ko na dotẹnmẹ huhlọn gbigbọmẹ tọn yetọn nado depò jẹ obá he mẹ yé ko lẹzun Kunnudetọ gbemasọtọ, kavi madogánnọ lẹ te!

Owù devo wẹ yindọ awusọhia gbonu tọn sọgan yin oklọ. Azọngban Klistiani tọn lẹ hinhẹndi to nukunta sọgan ṣinyọnnudo awutu ahun yẹhiadonu tọn de he ko yin hinhẹn gbọjọ gbọn ojlo agbasanu bibẹpli kavi ayidedai he nọ ze fẹnnuwiwa, danuwiwa, kavi afinyọnnuwiwa donukọnnamẹ lẹ dali. Núdùdù he ma sọgbe gbigbọmẹ tọn mọnkọtọn sọgan taidi nuhe nọ tindo nugandomẹgo vude do gbigbọnọ-yinyin mẹtọn ji, ṣigba e sọgan hẹn ahun yẹhiadonu tọn lẹzun madogánnọ dile núdùdù he ma sọgbe nọ hẹn okàn he mẹ ohùn nọ gbọ̀n lẹ sinyẹn bo nọ hẹn ahun agbasa tọn gble do. Jesu na avase sọta dotẹnmẹ nina ojlo he ma sọgbe lẹ nado biọ ahun mẹ. E dọmọ: “Eyin mẹdepope pọ́n yọnnusi de nado wà núgbigble hẹ ẹ, é ko deayọ hẹ ẹ to [ahun] etọn mẹ dote.” (Matiu 5:28) Mọwẹ, núdùdù he ma sọgbe gbigbọmẹ tọn sọgan dekọtọn do ahunzọ̀n gbigbọmẹ tọn mẹ. Etomọṣo, onú devo lẹ tin he sọ jẹ na ayidego.

Aihundida lanmẹyiya tọn. E yin yinyọnẹn ganji dọ gbẹzan tẹn-dopomẹninọ tọn sọgan yidogọna ahunzọ̀n agbasa tọn. Mọdopolọ, gbẹzan tẹn-dopomẹ-ninọ to gbigbọ-liho tọn sọgan tindo kọdetọn ylankan lẹ. Di apajlẹ, mẹde sọgan nọ tindo mahẹ to lizọnyizọn Klistiani tọn mẹ to ojlẹ he mẹ e vò te kẹdẹ, bo nọ dovivẹnu vude nado lẹzun “azọ́nwatọ he ma dona kuwinyan, ehe nọ má ohó nugbo tọn dile e jẹ do.” (2 Timoti 2:15) Kavi omẹ lọ sọgan nọ yì opli Klistiani tọn delẹ ṣigba ma nọ wleawuna bo masọ nọ tindo mahẹ to yé mẹ gba. E sọgan gọ̀n ma tindo yanwle gbigbọmẹ tọn lẹ depope kavi ojlo kavi zohunhun na gbigbọmẹnu lẹ. To agọgbọnẹnmẹ, eyin e ma nọ daihun lanmẹyiya gbigbọmẹ tọn, yise he e tindo sọgan gbọjọ, kavi kú mlẹnmlẹn. (Jakobu 2:26) Apọsteli Paulu doayi owù ehe go to whenue e to wekanhlan Klistiani Heblu tọn lẹ, he e họnwun dọ delẹ to yé mẹ ko jai jẹ gbẹzan tẹn-dopomẹ-ninọ to gbigbọ-liho mọnkọtọn mẹ. Doayi lehe e na avase gando yọnbasi he nugandomẹgo ahun he ko sinyẹn de tọn sọgan tindo do gbigbọnọ-yinyin yetọn ji go. “Mì payi mìde go, mẹmẹsunnu emi, na [ahun] ylankan mayise tọn nikaa tin to mì mẹdepope mẹ, nado yì sọn Jiwheyẹwhe ogbẹnọ dè. Ṣigba mì ni nọ jlahomẹdona mìnọzo egbesọegbesọ, whenuena yè to yiylọ ẹ Egbé; na mẹdepope mìtọn nikaa hẹn [ahun] etọn sinyẹn gbọn oklọ ylando tọn dali.”—Heblu lẹ 3:12, 13.

Awubla sinsinyẹn. Onú titengbe devo he sọ nọ hẹn ahunzọ̀n wá wẹ awubla sinsinyẹn he zẹjlẹgo. Mọdopolọ, awubla sinsinyẹn, kavi ‘magbọjẹ gbẹ̀mẹ tọn lẹ,’ sọgan hù ahun yẹhiadonu tọn po awubibọ po, bo tlẹ sọgan hẹn omẹ lọ nado doalọtena Jiwheyẹwhe sinsẹ̀n mlẹnmlẹn. Avase Jesu tọn wá do ganmẹ taun gando ehe go dọmọ: ‘Mì ni payi mìde go, vlavo ahun mìtọn nikaa yin yíyí gigọfla do doagbanna, po nùnùmú ogbẹ̀ tọn po gọna magbọjẹ gbẹ̀mẹ tọn lẹ, bọ azán lọ nado wá mì ji ajiji di omọ̀ de.’ (Luku 21:34, 35) Awubla sinsinyẹn sọgan sọ yinuwado ahun yẹhiadonu tọn mítọn ji taun eyin mí nọ to ahidihẹ ylando nuglọ tọn de na ojlẹ dindẹn. Ahọlu Davidi plọnnu sọn awufiẹsa he nọ zọnpọ hẹ awubla sinsinyẹn he nọ gbleawunamẹ mọnkọtọn mẹ to whenuena e dọmọ: “Gbọjẹ de masọ tin to ohú ṣie mẹ na ylando ṣie wutu. Na ylanwiwa ṣie ṣinyọ́n ota na mi; di agbàn pinpẹn, e pẹ̀n hugan mi.”—Psalm 38:3, 4.

Jidide zẹjlẹgo. Susu mẹhe jẹ ahunzọ̀n lẹ tọn wẹ deji taun gando agbasalilo yetọn go ojlẹ vude jẹnukọnna ahunzọ̀n yetọn. Yé nọ saba gbẹ́ mlẹnmlẹn kavi yí nukun pẹvi do pọ́n mẹdetiti gbigbejepọn dotowhé tọn bo nọ dọ e mayin dandan gba. Mọdopolọ, mẹdelẹ sọgan lẹndọ na yé ko yin Klistiani na ojlẹ dindẹn wutu, nudepope ma sọgan jọ do yé go. Yé sọgan gbẹ́ nado jo yede na mẹdetiti gbigbejepọn gbigbọmẹ tọn kakajẹ whenuena nugbajẹmẹji wá. Onú titengbe wẹ e yin nado hẹn ayinamẹ dagbe he apọsteli Paulu na sọta jidide zẹjlẹgo do ayiha mẹ dọmọ: “Mì gbọ ewọ he lẹndọ e to ote ni payi, e nikaa jai.” Nuyọnẹnnu wẹ e yin nado yigbe mapenọ-yinyin mítọn tọn bo nọ gbeje míde pọ́n to gbigbọ-liho sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ.—1 Kọlintinu lẹ 10:12; Howhinwhẹn lẹ 28:14.

Ma Gbẹkọ Ohia Avase Tọn lẹ Go Blo

Po whẹwhinwhẹ́n dagbe po, Owe-wiwe ze ninọmẹ ahun yẹhiadonu tọn do otẹn tintan mẹ. To Jẹlemia 17:9, 10, mí hia dọmọ: “[Ahun] yin oklenọ hugan onú lẹpo, podọ e sọ yin awutunọ tupinpẹnnọ: mẹnu wẹ sọgan yọ́n ẹn? Yẹn OKLUNỌ nọ dín [ahun] mẹ pọ́n, yẹn nọ whlé homẹ pọ́n, yèdọ nado na omẹ dopodopo kẹdẹdi aliho etọn lẹ, kẹdẹdi sinsẹ́n wiwà etọn lẹ tọn.” Ṣigba gbọnvona dọ e nọ whlé ahun mítọn pọ́n, Jehovah sọ basi awuwledainanu owanyinọ lẹ he na gọalọna mí to mẹdetiti gbigbejepọn heyin dandan tọn bibasi mẹ.

Mí nọ yin nina nuflinmẹ he wá do ganmẹ lẹ gbọn “afanumẹ nugbonọ, nuyọnẹntọ” lọ gblamẹ. (Matiu 24:45) Di apajlẹ, aliho tangan dopo he mẹ ahun yẹhiadonu tọn sọgan klọ mí te wẹ gbọn hinhẹn mí nado joawuna lẹnpọn ovọ́ aihọn tọn lẹ dali. Ehelẹ yin lẹnpọn ovọ́, linlẹn he ma sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe, po ojlo tata lẹ po. Yé sọgan gbleawunamẹ taun, titengbe eyin yé fọ́n linlẹn mawé lẹ dote. Enẹwutu, mí dona gbẹ́ yé dai mlẹnmlẹn. Eyin mí gbẹwanna ylando dile Jesu wà do, mí na whlá ahun mítọn sọta awujijona lẹnpọn ovọ́ aihọn tọn lẹ.—Heblu lẹ 1:8, 9.

Dogọ, mí tindo alọgọ mẹho owanyinọ he tin to agun Klistiani tọn mẹ lẹ tọn. Dile etlẹ yindọ mí yọ́n pinpẹn mẹtọnhopọn mẹdevo lẹ tọn taun, azọngban dopodopo mítọn tọn wẹ e yin nado penukundo ahun yẹhiadonu tọn mítọn go. Azọngban mẹdopodopo tọn wẹ e yin nado “nọ dindona onú popo dagbedagbe” bo nọ ‘dindona míde eyin mí tin to yise mẹ.’—1 Tẹsalonikanu lẹ 5:21; 2 Kọlintinu lẹ 13:5.

Whlá Ahun

Nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn heyin “nudepope gbẹtọ dó, enẹ wẹ e na gbẹ̀n ga” gando agbasalilo ahun yẹhiadonu tọn mítọn go ga. (Galatianu lẹ 6:7) Nuhe nọ saba sọawuhia nado yin nugbajẹmẹji gbigbọmẹ tọn to ajiji mẹ lẹ nọ yin kọdetọn nuyiwa whenu dindẹn, nuglọ tọn heyin awujijona nuhe nọ hẹn gbigbọnọ-yin gble lẹ taidi yẹdide fẹnnuwiwa tọn pinpọn, yinyin ahunmẹduna zẹjlẹgo gando agbasanu lẹ go, kavi avùnhihona yindidi kavi huhlọn.

Enẹwutu, nado sọgan whlá ahun, dandannu wẹ e yin dọ mí ni payi núdùdù gbigbọmẹ tọn mítọn go. Nọ na núdùdù ayiha po ahun po gbọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn hihia dali. Gbẹ́ núdùdù-madota apọ̀nmẹ tọn he tin-to-aimẹ susugege bo nọ dọ̀n agbasalan dogo ṣigba he nọ hù ahun yẹhiadonu tọn poun lẹ dai. Psalm-kàntọ na avase po hogbe he sọgbe lẹ po dọmọ: ‘Ahun yetọn whèdopọ di yìnnọ hihò.’—Psalm 119:70.

Eyin awugbopo nuglọ tọn he ko dẹn-to-aimẹ lẹ tin, dovivẹnu sinsinyẹn nado dè yé sẹ̀ e mayin mọ yé na súalina okàn he mẹ ohùn nọ gbọ̀n yẹhiadonu tọn towe lẹ. Eyin aihọn lọ jẹ whanpẹ yọ́n dogọ ji bọ e sọ taidi dọ e to ayidedai po gbẹdudu susu po zedonukọnnamẹ, lẹnayihamẹpọn do ayinamẹ nuyọnẹn tọn he apọsteli Paulu na ji. E wlan dọmọ: ‘Yẹn dọ ehe, mẹmẹsunnu emi, ogli wẹ ojlẹ he pò lọ. Enẹwutu mẹhe to aihọn lọ zan lẹ ni taidi mẹhe ma to zinzan ẹn to gigọ́mẹ lẹ; na ninọmẹ aihọn ehe tọn to didiọ wutu.’ (1 Kọlintinu lẹ 7:29-31) Podọ, eyin adọkunnu agbasa tọn lẹ jẹ dindọn we dogo ji, bo setonuna hogbe Job tọn lẹ dọmọ: “Eyin yẹn ko yí sika do basi todido ṣie, bo ko sọ dọ hlan sika dagbedagbe dọ, hiẹ wẹ tudido ṣie; ehe ga ylanwa wẹ nado yin yasana gbọn whẹdatọ lẹ lọ dali: na yẹn do ko mọ́n Jiwheyẹwhe he tin to aga.”—Job 31:24, 28; Psalm 62:10; 1 Timoti 6:9, 10.

To alọdindlẹndo lehe aṣa kọgbigbẹ́ ayinamẹ sinai do Biblu ji lẹ ylan sọ go mẹ, Biblu na avase dọmọ: “Ewọ he yè to wiwọhẹ bọ e to okọ̀ whedakun na dọ̀n ajiji mado jlado.” (Howhinwhẹn lẹ 29:1) To vogbingbọn mẹ, gbọn nukunpipedo ahun yẹhiadonu tọn mítọn go ganji dali, mí na tindo ayajẹ po jijọho ayiha mẹ tọn po he nọ wá sọn gbẹzan he bọawu, he tin to titoji de zinzan mẹ. Ehe ko saba yin aliho dagbe lọ na sinsẹ̀n nugbo Klistiani tọn. Apọsteli Paulu yin gbigbọdo nado wlan dọmọ: “Jijọ-di-Jiwheyẹwhe po pekọ po ale daho wẹ. Na míwlẹ ma hẹn nude wá biọ aihọn mẹ, mọ míwlẹ masọ sọgan hẹn nude tọ́n jẹgbonu yì. Eyin mí tindo núdùdù po avọ̀ po, enẹ ni pekọna mí.”—1 Timoti 6:6-8.

Mọwẹ, pinplọn po yíyí míde zan to aliho he Jiwheyẹwhe kẹalọyi po mẹ na hẹn ẹn diun dọ mí tindo ahun yẹhiadonu tọn dagbe he lodo de. Gbọn pipayi lehe mí nọ dù núdùdù to gbesisọmẹ to gbigbọmẹ do pẹkipẹki go dali, mí ma na jo dotẹnmẹ depope do na aliho mẹvasudo po nulẹnpọn aihọn tọn lẹ po nado hẹn awugble depope wá na gbigbọnọ-yinyin mítọn gba. Hú popolẹpo, gbọn alọkikẹyi nuhe Jehovah wleawudaina gbọn titobasinanu etọn gblamẹ lẹ dali, mí na to ahun yẹhiadonu tọn mítọn zejo na gbigbejepọn to gbesisọ mẹ. Mọwiwà po sọwhiwhe po na gọalọ tlala to didapana kọdetọn ylankan ahunzọ̀n gbigbọmẹ tọn mẹ.

[Nudọnamẹ Odò Tọn]

[Blurb to weda 10]

NÚDÙDÙ HE MA SỌGBE GBIGBỌMẸ TỌN SỌGAN HẸN AHUN YẸHIADONU TỌN LẸZUN MADOGÁNNỌ DILE NÚDÙDÙ HE MA SỌGBE NỌ HẸN OKÀN HE MẸ OHÙN NỌ GBỌ̀N LẸ SINYẸN BO NỌ HẸN AHUN AGBASA TỌN GBLE DO

[Blurb to weda 10]

GBẸZAN TẸN-DOPOMẸ-NINỌ TO GBIGBỌ-LIHO TỌN SỌGAN TINDO KỌDETỌN YLANKAN LẸ

[Blurb to weda 11]

‘MAGBỌJẸ GBẸ̀MẸ TỌN LẸ’ SỌGAN HÙ AHUN YẸHIADONU TỌN PO AWUBIBỌ PO

[Yẹdide to weda 11]

Kọgbigbẹ́ agbasalilo gbigbọmẹ tọn mítọn go sọgan hẹn awufiẹsa sinsinyẹn lẹ wá

[Yẹdide to weda 13]

Awuwiwlena walọyizan dagbe gbigbọmẹ tọn lẹ nọ whlá ahun yẹhiadonu tọn

[Asisa Yẹdide Tọn to weda 9]

AP Photo/David Longstreath