Nawẹ Mí Sọgan Hẹn Azán Mítọn lẹ Họakuẹ to Jehovah Nukọn Gbọn?
“Ganhiho awe, he dopodopo yetọn tindo nukunwhiwhe họakuẹ kandeko, yin hinhẹnbu, to osọ̀, to Afọnnu po Whèjai po gblamẹ. Yé ma hẹn ale depope wá, na yé ma na yin mimọ gbede ba wutu!”—Lydia H. Sigourney, wekantọ Amelika tọn (owhe 1791-1865).
GBẸZAN mítọn whègli taun bo nọ juyi plaun. Psalm-kàntọ Davidi lẹnnupọndo gliwhiwhe gbẹzan tọn ji bọ e whàn ẹn nado hodẹ̀ dọ: “OKLUNỌ, hẹn mi yọ́n opodo ṣie, podọ ojlẹ azán ṣie lẹ tọn le e te: hẹn mi nado yọ́n le yẹn yin ogbẹ̀-glinọ do. Doayi e go, hiẹ ko diọ azán ṣie di alọpahomẹ vude, azán he to ota na mi sọ taidi nuvọ́ to nukọn towe.” Nuhe to ahunmẹduna Davidi wẹ lehe e na nọgbẹ̀ do nado hẹn homẹ Jiwheyẹwhe tọn hùn, to hodidọ po nuwiwa etọn lẹ po mẹ. To gbeyiyi dọ Jiwheyẹwhe go wẹ emi ganjẹ mẹ, e dọmọ: “Todido ṣie tin to hiẹ mẹ.” (Psalm 39:4, 5, 7) Jehovah dotoai. E yí sọha na nuwiwa Davidi tọn lẹ bosọ suahọ ẹ to gbesisọmẹ na nugbo tọn.
E bọawu dọ mí ni hẹn alọnu ján to azán lọ blebu mẹ bo yin wiwle do omọ̀ gbẹzan he to mizọnmizọn ji he bẹ nususu wiwà hẹn tọn de mẹ. Ehe sọgan fọ́n magbọjẹ dote to mí mẹ, na whenu vude wẹ mí tindo nado wà nususu he mí dona wà lẹ wutu. Be ahunmẹdunamẹnu mítọn yin dopolọ di Davidi tọn—yèdọ nado zan gbẹzan mítọn nado sọgan tindo nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn ya? Na jide tọn, Jehovah nọ mọ bosọ nọ gbeje dopodopo mítọn pọ́n po sọwhiwhe po. Job, he dibusi Jiwheyẹwhe, yigbe to owhe 3 600 delẹ die wayi dọ Jehovah mọ aliho emitọn lẹ bosọ gbeje nuwiwa emitọn lẹpo pọ́n. Job kanse dọ: ‘Etẹwẹ yẹn na gblọn na ẹn eyin e biọ dọ yẹn ni dogbè?’ (Job 31:4-6, 14) Mí sọgan hẹn azán mítọn lẹ họakuẹ to Jiwheyẹwhe nukọn eyin mí ze yanwle gbigbọmẹ tọn lẹ dai, setonuna gbedide etọn lẹ, bo yí nuyọnẹn do zan ojlẹ mítọn. Mì gbọ mí ni gbadopọnna whẹho ehelẹ kitokito.
Mì Dike Gbigbọmẹnu lẹ Ni Nọ Duahunmẹna Mí
Po gbesisọ po, Owe-wiwe gbọdo dotuhomẹna mí nado ze yanwle gbigbọmẹ tọn lẹ dai to whenue e dọmọ: ‘Mì ni mọdona nuhe yin nujọnu hugan lẹ.’ Etẹwẹ yin nujọnu hugan ehelẹ? Gblọndo lọ bẹ ‘oyọnẹn he pegan po wuntuntun gigọ́’ po hẹn. (Filippinu lẹ 1:9, 10) E nọ biọ dọ mí ni yí nuyọnẹn do zan whenu mítọn nado sọgan tindo oyọnẹn lẹndai Jehovah tọn. Mọwẹ, didike na gbigbọmẹnu lẹ ni nọ duahunmẹna mí taun na hẹn mí tindo gbẹzan alenọ po pekọnọ po.
Apọsteli Paulu flinnu mí dọ mí ni ‘nọ mọdona nuhe yin alọkẹyi hlan Oklunọ lẹ.’ Domimọna yé bẹ mẹwhinwhàn po ojlo ahun mẹ tọn mítọn lẹ po gbigbejepọn hẹn. Apọsteli lọ zindonukọn dọmọ: “Mì ni tunwun nuhe ojlo Oklunọ tọn yin go.” (Efesunu lẹ 5:10, 17) Enẹwutu, etẹwẹ Jehovah kẹalọyi? Howhinwhẹn Biblu tọn de gblọn dọ: ‘Nuyọnẹn wẹ onú titengbe lọ. Tindo nuyọnẹn; podọ gọna nuhe a tindo lẹpo, tindo nukunnumọjẹnumẹ. Wlebòna ẹn taun, e nasọ ze we daga.’ (Howhinwhẹn lẹ 4:7, 8) Jehovah nọ hùnhomẹ do mẹhe tindo nuyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn bosọ yí i zan lẹ go. (Howhinwhẹn lẹ 23:15) Nuhe hẹn nuyọnẹn enẹ lọ yọ́n wẹ yindọ e ma sọgan yin yíyí kavi yin hinhẹngble. Na nugbo tọn, e nọ whlá bo nọ basi hihọ́-namẹ ‘sọn aliho ylankan si podọ sọn mẹhe to onú gblezọn dọ lẹ si.’—Howhinwhẹn lẹ 2:10-15.
To whelọnu lo, lehe e yin nuyọnẹnnu do sọ nado nọavunte sọta ayilinlẹn depope nado dovọ́na gbigbọmẹnu lẹ! Mí dona nọ do pinpẹn-nutọn hia na nuhe Jehovah dọ lẹ bosọ tindo obu he sọgbe de hlan ewọ. (Howhinwhẹn lẹ 23:17, 18) Ojlẹ depope mẹ wẹ ninọmẹ apọ̀nmẹ tọn mọnkọtọn sọgan yin awuwlena to gbẹzan mẹ, ṣigba e na yọ́n hugan dọ mí ni ze aliho nuyiwa tọn he sọgbe ehe dai bo zín nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ do ahun mẹ sọn ovuwhenu. “Flin [Mẹdatọ Daho] towe to azán vuwhenu towe tọn,” wẹ Ahọlu Sọlọmọni nuyọnẹntọ dọ.—Yẹwhehodọtọ 12:1.
Aliho he yọnhugan nado wleawuna pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn na Jehovah wẹ gbọn odẹ̀ mẹdetiti tọn hihò hlan ẹn to azán lẹpo gbè dali. Davidi yọ́n lehe jidide do Jehovah go yin nujọnu sọ, na e vẹvẹ dọmọ: “Se odẹ̀ ṣie, OKLUNỌ E, na a nisọ nató yiylọ ṣie na alọgọ; a do onù towe abọẹ do dasin ṣie go blo.” (Psalm 39:12) Be lehe haṣinṣan mítọn hẹ Jiwheyẹwhe siso sọ nọ whàn mí nado kùn dasin to whedelẹnu ya? Dile mí dọho hẹ Jehovah gando whẹho mẹdetiti tọn he tin to ahun mítọn mẹ lẹ go bo lẹnayihamẹpọndo Ohó etọn ji do, mọwẹ e nọ dọnsẹpọ mí pẹkipẹki sọ.—Jakobu 4:8.
Plọn Tonusise
Mose yin mẹdevo he tindo yise bosọ yọnẹn dọ emi ganjẹ Jiwheyẹwhe go. Taidi Davidi, Mose lọsu mọdọ gbẹzan gọ́ na nuhahun. Enẹwutu e vẹvẹna Jiwheyẹwhe nado plọn ẹn ‘lehe e na nọ hia azán etọn lẹ do nado mọ ahun nuyọnẹn tọn yí.’ (Psalm 90:10-12) Kiki gbọn pinplọn po yíyí osẹ́n gọna nunọwhinnusẹ́n Jehovah tọn lẹ po do yizan mẹ dali wẹ ahun nuyọnẹn tọn na wá. Mose yọ́n ehe bosọ dovivẹnu nado do nugbo titengbe enẹ hia akọta Islaeli tọn gbọn osẹ́n po gbedide Jiwheyẹwhe tọn lẹ po vivọdọ hlan yé whẹpo yé yí Aigba Pagbe tọn dali. Ahọlu depope he Jehovah na de to nukọnmẹ nado dugán do Islaeli ji dona wlan vọkan Osẹ́n lọ tọn na ede bo nọ hia ẹ to gbẹzan etọn lẹpo mẹ. Etẹwutu? Na e nido plọn nado dibusi Jiwheyẹwhe. Ehe na whlé tonusise ahọlu de tọn pọ́n. E na basi hihọ́na ẹn bọ e ma na ze ahun ede tọn daga do mẹmẹsunnu etọn lẹ ji bo nasọ hẹn gandudu etọn dite ga. (Deutelonomi 17:18-20) Opagbe ehe yin vivọdọ to whenuena Jehovah dọna Sọlọmọni visunnu Davidi tọn dọmọ: “Eyin hiẹ na zinzọnlin to aliho ṣie lẹ mẹ, nado payi osẹ́ndoai ṣie lẹ go po gbedide ṣie lẹ po, dile Davidi otọ́ towe zinzọnlin do, whenẹnu yẹn na [yidogọna] azán towe lẹ.”—1 Ahọlu lẹ 3:10-14.
Whẹho titengbe de wẹ tonusise yin to Jiwheyẹwhe dè. Eyin mí yí nukun pẹvi do pọ́n adà nubiọtomẹsi po gbedide Jehovah tọn delẹ po taidi dọ yé mayin nujọnu, ewọ na yọ́n enẹ na jide tọn. (Howhinwhẹn lẹ 15:3) Yinyọ́n ehe dona whàn mí nado tindo sisi he yiaga na anademẹ Jehovah tọn lẹpo, dile etlẹ yindọ mọwiwa sọgan gọ̀n ma bọawu to whepoponu. Satani nọ wà nuhe go e pé lẹpo nado “glọnalina mí” dile mí to kanván nado setonuna osẹ́n po gbedide Jiwheyẹwhe tọn lẹ po.—1 Tẹsalonikanu lẹ 2:18.
Nujọnu wẹ e yin nado setonuna ayinamẹ Owe-wiwe tọn nado nọ pli dopọ na sinsẹ̀n-bibasi po gbẹdido po. (Deutelonomi 31:12, 13; Heblu lẹ 10:24, 25) Enẹwutu mí dona kanse míde dọ: ‘Be yẹn tindo nujikudo po gbemima he jẹ lẹ po nado wà nuhe sọgbe lẹ ya?’ Eyin mí gbẹkọ gbẹdido po nudọnamẹ he nọ yin mimọyi to opli Klistiani tọn lẹ ji po go bo jẹ akuẹ dín ji, haṣinṣan mítọn hẹ Jehovah na gbọjọ. Apọsteli Paulu wlan dọmọ: “Mì gbọ walọ mìtọn ni tin matin nukunkẹn; nuhe mì tindo ni pé mì: na [Jehovah] ko dọmọ, Yẹn ma to na jo we dai gbede, kavi gbẹ́ we gba.” (Heblu lẹ 13:5) Tonusise sọn ojlo mẹ na gbedide Jehovah tọn lẹ nọ do jidide mlẹnmlẹn hia dọ ewọ na penukundo mí go.
Jesu plọn tonusise bosọ mọaleyi sọn e mẹ. E sọgan yinmọ na mílọsu. (Heblu lẹ 5:8) Dile mí plọn tonusise sọ, mọwẹ e na bọawu nado setonu do, etlẹ yin to onú pẹvi lẹ mẹ. Na nugbo tọn, e sọgan biọ dọ mí ni doakọnna nuyiwa he ma jọmẹ kavi kanyinylan tọn sọn mẹdevo lẹ dè na tenọgligo hinhẹn mítọn wutu. Ehe sọgan yinmọ titengbe to azọ́nwatẹn, wehọmẹ, kavi to whédo he matin to sinsẹ̀n dopolọ mẹ de mẹ. Ṣogan, mí nọ mọ homẹmiọnnamẹ yí sọn nuhe yin didọna Islaelivi lẹ mẹ dọ eyin yé ‘yiwanna Jehovah gbọn tonusisena ogbè etọn bo tẹdo ewọ go dali, e na yin ogbẹ̀ yetọn po tedidi azán yetọn lẹ tọn po.’ (Deutelonomi 30:20) Opagbe ehe dopolọ yin zizedonukọnna mí.
Yí Nuyọnẹn do Zan Whenu Towe
Whenu mítọn yiyizan po nuyọnẹn po nasọ gọalọna mí nado hẹn azán mítọn lẹ họakuẹ to Jehovah nukọn. To ma taidi akuẹ he sọgan yin sisẹdo mẹ, mí dona yí whenu mítọn lẹ zan, e mayin mọ yé na gú mí. Ganhiho he juwayi lẹpo masọ sọgan yin mimọ gbede ba. Na nuhe mí dona wà lẹ sù hugan nuhe mí sọgan wà lẹ wutu, be mí to whenu mítọn yizan to aliho he na gọalọna mí nado jẹ yanwle gbẹzan mítọn tọn lẹ kọ̀n ya? Yanwle tangan Klistiani lẹpo tọn dona yin mahẹ gbesisọ tọn tintindo to azọ́n yẹwhehodidọ-Ahọluduta tọn po gbẹtọ lẹ hinhẹn zun devi po tọn mẹ.—Matiu 24:14; 28:19, 20.
Kiki to yinyọ́n lehe whenu mítọn họakuẹ sọ godo mẹ wẹ mí sọgan yí i zan po nuyọnẹn po. Po gbesisọ po, Efesunu lẹ 5:16 na mí tuli nado ‘fli ojlẹ na míde,’ podọ ehe zẹẹmẹdo nado “họ̀” ẹ, yèdọ nado jo nuhe mayin nujọnu sọmọ lẹ do. E zẹẹmẹdo nado de nuhe nọ hẹn whenu gú lẹ pò. Televiziọn pinpọn zẹjlẹgo kavi Internet ji ninọ hugan, owe he ma na hẹn ale wá lẹ hihia, kavi afọdidona gbẹdudu po ayidedai po zẹjlẹgo sọgan hẹn agbọ́ pé mí. Dogọ, nutindo agbasa tọn lẹ bibẹpli zẹjlẹgo sọgan yí whenu he dona yin yiyizan nado tindo ahun nuyọnẹn tọn.
Mẹhe kẹalọyi ganmẹ yiyizan po nuyọnẹn po lẹ dọmọ: “A ma sọgan yí ganmẹ zan ganji eyin a ma tindo yanwle tangan lẹ.” Yé na ayinamẹ nujinọtedo atọ́n tọn na yanwle lẹ zizedai: yanwle lẹ dona to tlọlọ, yọ́n sọha yí na, sọgan yin jijẹ e kọ̀n, yin lẹnpọn dagbe tọn, bọ yè sọgan do whenu na.
Yanwle he sọgbe dopo wẹ nado hẹn Biblu hihia mítọn pọnte deji. Afọdide tintan wẹ nado tindo yanwle tangan—enẹ wẹ nado hia Biblu lọ blebu. Afọdide he bọdego wẹ nado yí sọha na yanwle mítọn. Ehe zẹẹmẹdo dọ mí ni pọ́n lehe mí to nukọnyi do. Yanwle lẹ dona hẹn mí vánkan bo yinukọn. Yé sọ dona yin nuhe kọ̀n mí sọgan jẹ bosọ sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe. Mí sọ dona lẹnnupọndo nugopipe mẹdetiti tọn lẹ, azọ́nyinyọnẹn, po whenu he mí tindo po ji ga. E sọgan biọ whenu susu to mẹdelẹ si nado jẹ yanwle lọ kọ̀n. To tadona mẹ, mí dona nọ do whenu de na yanwle mítọn lẹ kọ̀n jijẹ. Azán tangan de didó nado jẹ yanwle de kọ̀n sọgan sisẹ mí taun nado wà ẹ.
Hagbẹ whẹndo Bẹtẹli tọn lẹpo lẹdo aihọn pé, to tatọ́-tẹnnọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn kavi alahọ etọn lẹ depope mẹ, tindo yanwle tangan de nado hia Biblu lọ blebu to owhe tintan yetọn whenu to Bẹtẹli. Yé yọnẹn dọ Biblu hihia alenọ nọ yidogọna whinwhẹ́n gbigbọmẹ tọn yetọn bo nọ hẹn yé tindo haṣinṣan pẹkipẹki de hẹ Jehovah, he to yé plọn na ale yetọn. (Isaia 48:17) Be mílọsu sọgan yí Biblu hihia gbesisọ tọn do basi yanwle mítọn ya?
Ale He Nọ Wá sọn Azán Mítọn lẹ Hinhẹn Họakuẹ Mẹ
Ayidonugo titengbe zizedo onú gbigbọmẹ tọn lẹ ji nọ hẹn dona madosọha lẹ wá. E nọ gọalọna mí nado tindo numọtolanmẹ nuwadotana po lẹndai tọn po to gbẹzan mẹ. Hodọdopọ hẹ Jehovah to gbesisọmẹ to odẹ̀ vẹkuvẹku mẹ nọ dọ̀n mí sẹpọ ẹ. Dẹ̀hiho mítọn nọ dohia dọ mí dejido ewọ go. Biblu po owe sinai-do Biblu ji heyin awuwlena gbọn “afanumẹ nugbonọ, nuyọnẹntọ” lọ po dali lẹ hihia egbesọegbesọ nọ dohia dọ mí jlo nado dotoaina Jiwheyẹwhe dile e to hodọna mí. (Matiu 24:45-47) Ehe nọ gọalọna mí nado tindo ahun nuyọnẹn tọn na mí nido basi nudide he sọgbe lẹ to gbẹzan mẹ.—Psalm 1:1-3.
Mí nọ hùnhomẹ to tonusisena gbedide Jehovah tọn lẹ mẹ, na mọwiwa mayin agbanpẹnmẹnu wutu. (1 Johanu 5:3) Mí nọ hẹn haṣinṣan mítọn hẹ Jehovah lodo deji dile mí hẹn azán dopodopo họakuẹ to nukun etọn mẹ. Mí sọ nọ lẹzun alọgọ titengbe gbigbọmẹ tọn hlan Klistiani hatọ lẹ. Nuwiwa mọnkọtọn lẹ nọ hẹn homẹ Jehovah Jiwheyẹwhe tọn hùn. (Howhinwhẹn lẹ 27:11) Podọ ale de ma klohugan dọ mí ni duvivi nukundagbe Jehovah tọn todin podọ kakadoi!
[Yẹdide to weda 21]
Klistiani lẹ nọ yí nukun nujọnu tọn do pọ́n gbigbọmẹnu lẹ
[Yẹdide to weda 22]
Be a to whenu towe yizan po nuyọnẹn po ya?
[Yẹdide to weda 23]
Mí nọ hẹn haṣinṣan mítọn hẹ Jehovah lodo dile mí hẹn azán dopodopo họakuẹ hlan ẹn