‘Mì Deji! Yẹn Ko Gbawhàn Aihọn Tọn’

AZÁN he gbè Jesu kú—yèdọ azán 14tọ osun Nisan Juvi lẹ tọn—bẹjẹeji to jeudi whèjai, 31 mars, owhe 33 W.M. To whèjai enẹ, Jesu po apọsteli etọn lẹ po pli to abò aga owhé de tọn mẹ to Jelusalẹm nado basi hùnwhẹ Juwayi tọn. Dile e to awuwle “nado yì sọn aihọn he mẹ yì Otọ́ dè,” Jesu dohia dọ emi yiwanna apọsteli emitọn lẹ jẹ opodo. (Johanu 13:1) Gbọnna? Gbọn nuplọnmẹ he họakuẹ lẹ pinplọn yé dali, bo gbọnmọ dali wleawuna yé na nuhe tin to nukọn ja lẹ.

Dile ozán lọ to sisẹyi, Jesu dọna devi etọn lẹ dọmọ: “Mì deji; yẹn ko gbawhàn aihọn tọn.” (Johanu 16:33) Etẹwẹ hodidọ adọgbigbo tọn etọn enẹ zẹẹmẹdo? To apadewhe, nuhe dọ e te wẹ yindọ: ‘Kanyinylan aihọn lọ tọn ma ko hẹn mi gblehomẹ kavi hẹn mi nado yí ahọsu gba. Yẹn ma ko na dotẹnmẹ aihọn lọ nado gbidikọna mi biọ anademẹ etọn mẹ gba. Whẹho lọ sọgan yinmọ na mìlọsu ga.’ Nuhe Jesu plọn apọsteli nugbonọ etọn lẹ to ganhiho godo tọn he e yizan to aigba ji enẹlẹ mẹ na gọalọna yelọsu nado gbawhàn aihọn tọn.

Mẹnu wẹ na gbẹ́ dọ ylanwiwa ma gbayipe to aihọn mẹ to egbehe? Nawẹ mí nọ yinuwa hlan mawadodo po danuwiwa po gbọn? Be yé nọ doadi homẹ na mí kavi whlé mí pọ́n nado yí ahọsu wẹ ya? Nawẹ doyiyi walọ dagbe tọn he lẹdo mí pé nọ yinuwado mí ji gbọn? To yidogọmẹ na ehe, mí dona diahi hẹ mape po ayilinlẹn ylando tọn lẹ po, podọ avùnhiho mítọn yin sọta awhànpa awe: sọta aihọn ylankan ehe podọ sọta ayilinlẹn ylankan mítọn lẹ. Be mí lẹndọ mí sọgan tindo kọdetọn dagbe matin alọgọ Jiwheyẹwhe tọn wẹ ya? Nawẹ mí sọgan mọ alọgọ etọn yí gbọn? Jẹhẹnu tẹlẹ wẹ mí dona wleawuna he na gọalọna mí nado nọavunte sọta ayilinlẹn agbasalan tọn lẹ? Nado mọ gblọndo yí, mì gbọ mí ni gbadopọnna nuhe Jesu plọn devi yiwanna etọn lẹ to azán godo tọn he e yizan to aigba ji lọ gbè.

Dike Whiwhẹ Ni Duto Goyiyi Ji

Di apajlẹ, lẹnnupọndo nuhahun goyiyi, kavi sakla tọn ji. To whẹho ehe mẹ, Biblu dọmọ: “Sakla wẹ nọ jẹnukọnna hùsúdo, ayiha [goyiyi tọn] nọ jẹnukọnna aijijẹ.” (Howhinwhẹn lẹ 16:18) Owe-wiwe sọ na ayinamẹ mí dọmọ: “Eyin mẹde sọ to ede lẹn nado yin nude, whenuena e ma yin nude, e klọ ede.” (Galatianu lẹ 6:3) Mọwẹ, goyiyi nọ humẹsudo bosọ nọ klọmẹ. Nuyọnẹnnu wẹ e yin na mí nado gbẹwanna ‘mẹdezedaga po goyiyi po.’—Howhinwhẹn lẹ 8:13.

Be apọsteli Jesu tọn lẹ nọ ze yede daga kavi nọ yigo wẹ ya? E whè gbau to nujijọ dopo whenu, yé dọnnu to yedelẹ ṣẹnṣẹn do mẹhe klo hugan ji. (Malku 9:33-37) To ojlẹ devo mẹ, Jakobu po Johanu po biọ otẹn diyin lẹ to Ahọluduta lọ mẹ. (Malku 10:35-45) Jesu jlo nado gọalọna devi etọn lẹ nado sukúndona ayilinlẹn ylankan ehe. Enẹwutu to hùnwhẹ Juwayi tọn lọ whenu, e fọnṣite, bo yí awusúnsúnvọ̀ de, bosọ jẹ afọ klọ na devi etọn lẹ ji. Nuplọnmẹ he e jlo dọ yé ni plọn lọ họnwun hezeheze. “Eyin yẹn mẹhe yin Oklunọ mìtọn, bosọ yin Mẹplọntọ mìtọn klọ afọ mìtọn,” wẹ Jesu dọ, “e sọ jẹ na mìwlẹ ni sọ klọ afọ mìnọzo tọn ga.” (Johanu 13:14) Mí dona yí whiwhẹ do diọtẹnna goyiyi.

Ṣigba, e ma nọ bọawu nado dù to goyiyi ji gba. To whèjai enẹ to whenuena Jesu ko yàn Juda Iskaliọti, mẹhe na dè e hia tọ́n godo, nudindọn de fọ́n to apọsteli 11 lẹ ṣẹnṣẹn. Etẹwẹ to ahunmẹduna yé? Yé jlo na yọ́n mẹhe klo hugan to yé mẹ! Kakati nado gbẹnuna yé sinsinyẹn, Jesu gbọn homẹfa dali zinnudo nujọnu-yinyin lizọnyiyi na mẹdevo lẹ tọn ji whladopo dogọ. E dọmọ: “Ahọlu Kosi lẹ tọn nọ tindo gandudu do yé ji; yé sọ ylọ mẹhe do aṣẹ to yé ji lẹ dọ dagbewatọ lẹ. Ṣigba mìwlẹ ma to na yin mọ gba: ṣigba mẹhe klohu to mì mẹ, mì gbọ e ni lẹzun di yọpọ; mẹhe sọ yin ogán, ewọ di ewọ he to lizọnyi.” To apajlẹ ede tọn finflin yé mẹ, e yidogọ dọ: “Yẹn to mì mẹ di mẹhe to lizọnyi.”—Luku 22:24-27.

Be apọsteli lẹ mọnukunnujẹ nuplọnmẹ lọ mẹ ya? Kunnudenu dohia dọ mọwẹ. To owhe susu godo, apọsteli Pita wlanwe dọmọ: ‘Mì omẹ pó ni yin homẹdoponọ, na mì ni nọ kọ̀nhomẹdai na mìnọzo, bo tindo owanyi mẹmẹsunnu tọn, mì yin awuvẹmẹtọ, bosọ yin whiwhẹnọ.’ (1 Pita 3:8) Lehe e yin onú titengbe do sọ dọ míwlẹ lọsu ni dike whiwhẹ ni dù to goyiyi ji! Mí na yin nuyọnẹntọ eyin mí ma hẹn alọnu ján pete to afọdidona yindidi, huhlọn, kavi ogántẹn mẹ. Biblu dọmọ: “Jiwheyẹwhe ko diọnukunsọ goyitọ lẹ, ṣigba e yí ojọmiọn na ayiha whiwhẹnọ lẹ.” (Jakobu 4:6) Mọdopolọ, howhinwhẹn nuyọnẹn hohowhenu tọn de dọmọ: “Ale whiwhẹ tọn po osi OKLUNỌ tọn po wẹ adọkun, yẹyi, po ogbẹ̀ po.”—Howhinwhẹn lẹ 22:4.

Nawẹ Hiẹ Sọgan Dù to Wangbẹna Ji Gbọn?

Gbadopọnna walọ devo he gbayipe to aihọn lọ mẹ—yèdọ wangbẹna. Vlavo e yin whinwhàn gbọn obu, wunvi, nuvẹun, kọgbidinamẹ, whẹdida mawadodo, owanyi akọta tọn, owanyi akọ̀ mẹtọn tọn, kavi akọ̀ ṣinṣinyan dali, e taidi dọ filẹpo wẹ wangbẹna tin te. (2 Timoti 3:1-4) Wangbẹna gbayipe to azán Jesu tọn gbè ga. Juvi lẹ gbẹwanna takuẹ ṣinyantọ lẹ tlala. Juvi lẹ ma tindo nuyiwa depope hẹ Samalianu lẹ. (Johanu 4:9) Podọ Kosi lẹ nọ yin vivlẹko gbọn Juvi lẹ dali. Ṣigba, to ojlẹ sisọ mẹ, aliho sinsẹ̀n-bibasi tọn he Jesu zedai dona bẹ gbẹtọ akọta lẹpo tọn hẹn. (Owalọ lẹ 10:34, 35; Galatianu lẹ 3:28) Enẹwutu e gbọn owanyi dali na anademẹ yọyọ de devi etọn lẹ.

Jesu dọmọ: “Osẹ́n yọyọ de wẹ yẹn na hlan mì, dọ mì ni yiwanna mìnọzo: dile yẹn yiwanna mì, na mìwlẹ ga ni yiwanna mìnọzo.” Yé dona plọn nado do owanyi ehe hia, na e zindonukọn dọmọ: “Gbọn ehe dali wẹ gbẹtọ lẹpo na yọnẹn dọ nuplọntọ ṣie wẹ mì, eyin mìwlẹ tindo owanyi hlan mìnọzo.” (Johanu 13:34, 35) Osẹ́n lọ yin yọyọ na e yinukọn zẹ̀ gbedide lọ nado yiwanna “kọmẹnu towe di dewe” go wutu. (Levitiku 19:18) To aliho tẹmẹ? Jesu hẹn whẹho lọ họnwun, dọmọ: “Ehe wẹ osẹ́n ṣie, dọ mì ni yiwanna mìnọzo, yèdọ dile yẹn yiwanna mì do. Mẹde ma tindo owanyi he klo hú ehe, dọ mẹde ze ogbẹ̀ etọn liai na họntọn etọn lẹ.” (Johanu 15:12, 13) Yé dona tindo ojlo nado yí ogbẹ̀ yetọn lọsu do sanvọ́ na ode awetọ podọ na mẹdevo lẹ.

Nawẹ gbẹtọvi mapenọ lẹ sọgan sukúndona wangbẹnamẹ ylankan sọn gbẹzan yetọn mẹ gbọn? Gbọn owanyi mẹde-yido-sanvọ́ tọn yíyí do diọtẹnna ẹn dali. Nuhe ahundoponọ livi susu sọn hẹnnu, aṣa, sinsẹ̀n, po lẹdo voovo lẹpo po mẹ to wiwà pẹpẹ niyẹn. Yé to yinyin kinkọndopọ do lẹdo pọninọ, owanyinọ dopo mẹ todin—yèdọ mẹmẹsunnu-yinyin lẹdo aihọn pé Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn. Yé setonuna hogbe gbọdo apọsteli Johanu tọn lẹ dọmọ: “Mẹdepope he gbẹwanna mẹmẹsunnu etọn mẹhùtọ de wẹ; mì sọ yọnẹn dọ ogbẹ̀ madopodo ma na nọhẹ mẹhùtọ gba.” (1 Johanu 3:15) E mayin dọ Klistiani nugbo lẹ nọ gbẹ́ nado doalọ to awhàn mẹ kẹdẹ wẹ gba ṣigba yé sọ nọ dovivẹnu vẹkuvẹku nado do owanyi hia yedelẹ.

Nalete, etẹwẹ dona yin pọndohlan mítọn gando mẹhe mayin yisenọ hatọ mítọn bo sọgan gbẹwanna mí lẹ go? To whenuena Jesu tin to yatin ji, e hodẹ̀ do ota mẹhe jlo na hù i lẹ tọn mẹ, dọmọ: “Otọ́, jona yé; na yé ma yọ́n nuhe yé to wiwà gba.” (Luku 23:34) To whenuena sunnu wangbẹnamẹtọ lẹ dlan zánnu do devi Stefani hù, hodidọ etọn godo tọn lẹ wẹ yindọ: “Oklunọ, a lẹn ylando he do okọ̀ na yé blo.” (Owalọ lẹ 7:60) Jesu po Stefani po dín dagbe hugan mẹhe tlẹ gbẹwanna yé lẹ tọn. Wangbẹna ma tin to ahun yetọn lẹ mẹ. “Mì gbọ mí ni nọ wà dagbe hlan omẹ popo,” wẹ Biblu dotuhomẹna mí dọ.—Galatianu lẹ 6:10.

‘Alọgọtọ Tẹgbẹ̀ Tọn De’

Dile opli lọ zindonukọn hẹ apọsteli nugbonọ 11 etọn lẹ, Jesu dọna yé dọ to madẹnmẹ emi ma na tin hẹ yé to agbasalan mẹ ba. (Johanu 14:28; 16:28) Ṣigba e hẹn yé deji dọ: “Yẹn nasọ hodẹ̀ hlan Otọ́, ewọ nasọ na [alọgọtọ] devo mì, na dọ ewọ nido tin to mì dè kakadoi.” (Johanu 14:16) Alọgọtọ dopagbe lọ wẹ gbigbọ wiwe Jiwheyẹwhe tọn. E na plọn yé onú sisosiso Owe-wiwe tọn lẹ bo flin yé nuhe Jesu ko plọn yé to lizọnyizọn aigba ji tọn etọn whenu lẹ.—Johanu 14:26.

Nawẹ gbigbọ wiwe sọgan gọalọna mí to egbehe gbọn? Eyọn, Biblu yin Ohó gbọdo Jiwheyẹwhe tọn. Mẹhe yin yiyizan nado dọ dọdai podọ nado wlan Biblu lẹ ‘yin alọgọna gbọn gbigbọ wiwe dali.’ (2 Pita 1:20, 21; 2 Timoti 3:16) Eyin mí plọn Owe-wiwe bo yí nuhe mí plọn lẹ do yizan mẹ, mí na tindo oyọnẹn, nuyọnẹn, nukunnumọjẹnumẹ, zìnzìn, wuntuntun, po nugopipe nulẹnpọn tọn po. To whelọnu lo, be mí ma yin awuwlena ganji nado pehẹ kọgbidinamẹ aihọn ylankan ehe tọn lẹ ya?

Gbigbọ wiwe sọ yin alọgọtọ to aliho devo mẹ. Gbigbọ wiwe Jiwheyẹwhe tọn yin huhlọn nuyiwadomẹji dagbe tọn, he nọ hẹn mẹhe tin to nuyiwadomẹji etọn glọ lẹ penugo nado do jẹhẹnu Jiwheyẹwhe tọn lẹ hia. Biblu dọmọ: “Sinsẹ́n gbigbọ tọn wẹ, owanyi, ayajẹ, jijọho, linsinyẹn, homẹdagbe, dagbewà, [yise], walọmimiọn, mawazẹjlẹgo.” Be e mayin jẹhẹnu ehelẹ wẹ mí tindo nuhudo yetọn nado sọgan dù to ayilinlẹn agbasalan tọn lẹ dohlan fẹnnuwiwa, avùn, awuwhàn, homẹgble, po onú mọnkọtọn devo lẹ po ji ya?—Galatianu lẹ 5:19-23.

Gbọn ginganjẹ gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn go dali, mí sọgan sọ mọ ‘huhlọn he hugan jọwamọ tọn’ yí nado didẹ nuhahun kavi ayimajai depope. (2 Kọlintinu lẹ 4:7) Dile etlẹ yindọ gbigbọ wiwe sọgan nọma de whlepọn kavi mẹtẹnpọn mítọn lẹ sẹ, na jide tọn e sọgan gọalọna mí nado doakọnna yé. (1 Kọlintinu lẹ 10:13) Apọsteli Paulu wlan dọmọ: “Yẹn sọgan wà onú popo gbọn Klisti he to huhlọnna mi mẹ.” (Filippinu lẹ 4:13) Jiwheyẹwhe nọ na huhlọn mọnkọtọn gbọn gbigbọ wiwe etọn gblamẹ. Lehe mí sọgan gọ́ na pẹdido na gbigbọ wiwe lọ do sọ! E yin opagbe etọn dó na mẹhe ‘yiwanna Jesu bo nọ yìn gbedide etọn lẹ.’—Johanu 14:15.

“Mì Nọ Nọ̀ Owanyi Ṣie Mẹ”

To ozán godo tọn he Jesu yizan to aigba ji whenu, e sọ dọna apọsteli etọn lẹ dọmọ: “Ewọ he tindo osẹ́n ṣie lẹ, bosọ yìn yé, ewọ lọ wẹ mẹhe yiwanna mi: mẹhe sọ yiwanna mi, yè na yiwanna ẹn sọn Otọ́ ṣie dè.” (Johanu 14:21) “Mì nọ nọ̀ owanyi ṣie mẹ,” wẹ e dotuhomẹna yé dọ. (Johanu 15:9) Nawẹ gbigbọṣi owanyi Otọ́ lọ po Ovi lọ tọn po mẹ nọ gọalọna mí to avùnhiho mítọn sọta ayilinlẹn ylando tọn he tin to mí mẹ lẹ po aihọn ylankan ehe po mẹ gbọn?

Na nugbo tọn, be mí sọgan deanana ayilinlẹn ylankan lẹ eyin mí ma tindo mẹwhinwhàn huhlọnnọ nado wàmọ ya? Mẹwhinwhàn huhlọnnọ tẹwẹ mí sọgan sọ tindo hugan ojlo lọ nado tindo haṣinṣan dagbe hẹ Jehovah Jiwheyẹwhe po Ovi etọn po? Ernesto,a dẹpẹ de he hoavùn sinsinyẹn sọta gbẹzan fẹnnuwiwa tọn he e ko yizan sọn bẹjẹeji owhe aflanmẹ tọn etọn lẹ mẹ gbọ́n, dọmọ: “Yẹn jlo na hẹn homẹ Jiwheyẹwhe tọn hùn, podọ yẹn plọn sọn Biblu mẹ dọ e ma kẹalọyi aliho gbẹzan ṣie tọn. Enẹwutu yẹn basi dide nado diọ gbẹtọ-yinyin ṣie, bo setonuna anademẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ. Egbesọegbesọ, yẹn dona hoavùn sọta linlẹn agọ̀, he kudiho lẹ he gbẹsọ nọ wá ayiha ṣie mẹ. Ṣigba yẹn magbe nado dù to avùnhiho ehe ji, podọ yẹn nọ hodẹ̀ magbọjẹ na alọgọ Jiwheyẹwhe tọn. Yẹn tindo kọdetọn dagbe to owhe awe godo, dile etlẹ yindọ yẹn gbẹ́ nọ domẹplọnlọ dee go.”

Gando avùnhiho mítọn sọta aihọn ehe go, lẹnnupọndo odẹ̀ godo tọn he Jesu hò whẹpo do tọ́nsọn abò aga tọn enẹ mẹ to Jelusalẹm ji. To dẹ̀hiho do ota apọsteli etọn lẹ tọn mẹ, e dọna Otọ́ etọn dọ: “Yẹn ma basi okanbiọ dọ, hiẹ ni fọ̀ yé sọn aihọn mẹ gba, ṣigba dọ hiẹ ni whlá yé sọn oylan mẹ. Yé mayin aihọn tọn, yèdọ dile yẹn mayin aihọn tọn do.” (Johanu 17:15, 16) Jidenamẹ nankọtọn die! Jehovah nọ basi hihọ́na mẹhe e yiwanna lẹ bo nọ hẹn yé lodo dile yé gbọṣi kada na aihọn ehe.

‘Mì Yí Yise Zan’

Na nugbo tọn, tonusisena gbedide Jesu tọn lẹ sọgan gọalọna mí nado yin awhàngbatọ to avùnhiho mítọn sọta aihọn ylankan ehe po ayilinlẹn ylandonọ mítọn lẹ po mẹ. Mahopọnna lehe awhàngbigba mọnkọtọn lẹ yin nujọnu sọ, yé ma sọgan de aihọn kavi ylando he mí dugu etọn sẹ gba. Ṣigba mí ma dona hẹn todido bu.

“Aihọn sọ to jujujei po wantuntun etọn po: ṣigba ewọ he to ojlo Jiwheyẹwhe tọn wà wẹ na nọte kakadoi.” (1 Johanu 2:17) Jesu ze ogbẹ̀ etọn jo nado fli “mẹdepope he yí ì se” gọ̀ sọn ylando po okú po mẹ. (Johanu 3:16) To whelọnu lo, dile mí to nukọnyi to oyọnẹn ojlo po lẹndai Jiwheyẹwhe tọn lẹ po mẹ, mì gbọ mí ni hẹn tudohomẹnamẹ Jesu tọn do ayiha mẹ dọmọ: ‘Mì yí yise zan to Jiwheyẹwhe mẹ, mì yí yise zan to yẹn mẹ ga.’—Johanu 14:1.

[Nudọnamẹ Odò Tọn]

[Yẹdide to weda 6, 7]

Jesu dotuhomẹna apọsteli etọn lẹ dọ, “mì nọ nọ̀ owanyi ṣie mẹ”

[Yẹdide to weda 7]

Mẹdekannujẹ sọn ylando po nugandomẹgo etọn lẹ po si na yin hinhẹndi to madẹnmẹ