Tenu Núdùdù Oklunọ Tọn Tindo Zẹẹmẹ Titengbe de Na We

BE TENU núdùdù Oklunọ tọn tindo zẹẹmẹ nujọnu tọn tẹgbẹ̀ tọn de na we ya? Nado mọ gblọndo, mì gbọ mí ni mọnukunnujẹ lehe nujijọ titengbe ehe yin nujọnu na Jesu Klisti lọsu do mẹ whẹ́.

To whèjai Nisan 14 owhe 33 W.M., Jesu pli hẹ apọsteli 12 etọn lẹ to abò aga tọn de mẹ to Jelusalẹm nado basi hùnwhẹ Juwayi whemẹwhemẹ tọn. To whenuena yé ko dù núdùdù Juwayi tọn godo, Juda mẹdehiatọ lọ tọ́n yì sọn abò lọ mẹ nado de Jesu hia. (Johanu 13:21, 26-30) Devi 11 he pò lẹ wẹ Jesu basi “tenu núdùdù Oklunọ tọn” hẹ. (1 Kọlintinu lẹ 11:20) E sọ nọ yin yiylọdọ Oflin ga, na Jesu degbena hodotọ etọn lẹ dọmọ: “Mì nọ wà ehe to oflin ṣie mẹ.” Hùnwhẹ dopo akàn he Klistiani lẹ yin gbedena nado nọ basi die.—1 Kọlintinu lẹ 11:24.

Hùnwhẹ Oflin tọn yin nude he nọ gọalọ nado hẹn oflin nude tọn dote. To fisusu, gbẹtọ lẹ nọ gbá nude kavi de azán vonọtaun de dovo nado basi oflin omẹ kavi onú ayidego de tọn. To nujijọ ehe mẹ, Jesu ze núdùdù nuflinmẹ tọn de dai—yèdọ núdùdù de he na nọ yinuwa taidi oflin de, bo gọalọna devi etọn lẹ nado nọ flin nujijọ ayidego azán titengbe enẹ tọn lẹ. Na mẹhe na nọgbẹ̀ to nukọnmẹ lẹ, núdùdù oflin tọn ehe na nọ flin yé zẹẹmẹ sisosiso nuhe Jesu wà to ozán enẹ mẹ tọn, titengbe zẹẹmẹ yẹhiadonu he e yizan lẹ tọn. Yẹhiadonu tẹlẹ wẹ Jesu yizan, podọ etẹwẹ yin zẹẹmẹ yetọn? Mì gbọ mí ni gbadopọnna kandai Biblu tọn gando nuhe jọ to ozán enẹ mẹ to owhe 33 W.M. go.

Zẹẹmẹ Wiwe Yẹhiadonu Tọn Lẹ

“E . . . yí akla, whenuena e ko dopẹ́, e wẹ́n ẹn, bosọ yí na yé, dọmọ, Ehe [zẹẹmẹdo, NW] agbasa ṣie he yè na [na] mì: mì nọ basi ehe to oflin ṣie mẹ.”—Luku 22:19.

To whenuena Jesu yí akla lọ bo dọmọ, “ehe [zẹẹmẹdo, NW] agbasa ṣie,” nuhe dọ e te wẹ yindọ akla madotọ́n lọ nọtena, kavi yin yẹhiadonu agbasalan pipé emitọn, he emi na “na ogbẹ̀ aihọn tọn.” (Johanu 6:51) Dile etlẹ yindọ lẹdogbedevomẹ Biblu tọn delẹ dọ dọ “ehe wẹ [Glẹki, es·tinʹ] agbasa ṣie,” Greek-English Lexicon of the New Testament Thayer tọn dọ dọ hogbe ehe nọ saba zẹẹmẹdo “nado nọtena, kavi nado do nujọnu-yinyin hia.” E nọ dohia dọ e nọtena, kavi yin yẹhiadonu nude tọn.—Matiu 26:26.

Nudopolọ yin nugbo gando kọfo ovẹn tọn lọ go. Jesu dọmọ: “Kọfo he [zẹẹmẹdo, NW] alẹnu yọyọ to ohùn ṣie mẹ, yèdọ enẹ he yè [na] kọ̀n na mì.”—Luku 22:20.

To kandai Matiu tọn mẹ, Jesu dọ gando kọfo lọ go dọmọ: “Ehe [zẹẹmẹdo, NW] ohùn ṣie alẹnu yọyọ lọ tọn, he yè [na] kọ̀n dai na omẹ susu hlan desẹ ylando tọn.” (Matiu 26:28) Jesu to ovẹn he tin to kọfo lọ mẹ yizan nado nọtena, kavi yin yẹhiadonu ohùn etọn tọn. Ohùn etọn heyin sinsọndai wẹ na yin dodonu “alẹnu yọyọ” tọn na devi heyin dide gbọn gbigbọ dali, he na dugán taidi ahọlu po yẹwhenọ lẹ po hẹ ẹ to olọn mẹ lẹ.—Jẹlemia 31:31-33; Johanu 14:2, 3; 2 Kọlintinu lẹ 5:5; Osọhia 1:5, 6; 5:9, 10; 20:4, 6.

Ovẹn he tin to kọfo lọ mẹ sọ nọ flin mí dọ ohùn Jesu tọn heyin sinsọndai na yin dodonu lọ na ‘jona ylando lẹ tọn,’ bo gbọnmọ dali hùn aliho dote na mahẹ-tindotọ lẹ nado yin yiylọ do ogbẹ̀ olọn mẹ tọn mẹ taidi whédutọgbẹ́ lẹ hẹ Klisti. Abajọ, mẹhe tindo oylọ olọn mẹ tọn—he sọha yetọn tindo dogbó—lẹ kẹdẹ wẹ nọ tindo mahẹ to akla lọ po ovẹn lọ po mẹ to Oflin lọ tẹnmẹ.—Luku 12:32; Efesunu lẹ 1:13, 14; Heblu lẹ 9:22; 1 Pita 1:3, 4.

Ṣigba etẹwẹ dogbọn hodotọ Jesu tọn he matin to alẹnu yọyọ lọ mẹ lẹpo dali? Yewlẹ wẹ “lẹngbọ devo” Oklunọ tọn lẹ, he to nukundo nado duvivi ogbẹ̀ mavọmavọ tọn to paladisi aigba ji tọn de mẹ, e mayin nado dugán hẹ Klisti to olọn mẹ gba. (Johanu 10:16; Luku 23:43; Osọhia 21:3, 4) Taidi “gbẹtọ susugege” Klistiani nugbonọ lẹ tọn he to ‘sinsẹ̀nzọn wiwe wà hlan Jiwheyẹwhe to okle po ozán po lẹ,’ homẹ yetọn nọ hùn nado yin nupọntọ pinpẹn-nutọn-yọnẹntọ lẹ to Tenu Núdùdù Oklunọ tọn whenu. Hodidọ po nuwiwa yetọn lẹ po nọ lá dọmọ: “Whlẹngán hlan Jiwheyẹwhe mítọn he sinai to ofin lọ ji, podọ hlan Lẹngbọvu lọ.”—Osọhia 7:9, 10, 14, 15.

Nawẹ E Dona Nọ Yin Bibasi Gbọzangbọzan Sọ?

“Mì nọ basi ehe to oflin ṣie mẹ.”—Luku 22:19.

Nawẹ Oflin lọ dona nọ yin bibasi gbọzangbọzan sọ nado sọgan nọ flin okú Klisti tọn? Jesu ma dọ tlọlọ gba. Ṣigba, to whenuena e yindọ Nisan 14 wẹ e ze Tenu Núdùdù Oklunọ tọn lọ dai, heyin whèjai Juwayi tọn, he Islaelivi lẹ nọ basi hùnwhẹ etọn to whemẹwhemẹ, e họnwun dọ Jesu jlo dọ Oflin lọ ni nọ yin bibasi to aliho dopolọ mẹ. Na Islaelivi lẹ nọ basi oflin tundote sọn kanlinmọgbenu Egipti tọn yetọn to whemẹwhemẹ wutu, Klistiani lẹ dona nọ basi hùnwhẹ tundote yetọn sọn kanlinmọgbenu ylando po okú po tọn si to whemẹwhemẹ.—Eksọdusi 12:11, 17; Lomunu lẹ 5:20, 21.

Linlẹn oflin nujijọ titengbe de bibasi to whemẹwhemẹ tọn mayin nuyọyọ gba. Di apajlẹ, lẹnnupọndo whenuena asu po asi po nọ basi oflin alọwle yetọn tọn kavi whenuena akọta de nọ basi oflin nujijọ titengbe whenuho mẹ tọn de ji. Hùnwhẹ lọ nọ saba wá aimẹ whladopo to whemẹ to azán nujijọ enẹ tọn gbè. Po awuvivi po, na owhe kanweko susu to Klisti godo, Klistiani susu yin yiylọdọ Quartodeciman lẹ, he zẹẹmẹdo “Wiẹnẹtọ lẹ,” na yé nọ basi oflin okú Klisti tọn whladopo to whemẹ, to Nisan 14 wutu.

Hunwhẹ He Bọawu Ṣigba Gọna Zẹẹmẹ De

Apọsteli Paulu basi zẹẹmẹ dọ Tenu Núdùdù Oklunọ tọn bibasi na hẹn devi Jesu tọn lẹ penugo nado ‘to okú Oklunọ tọn lá zọnmii.’ (1 Kọlintinu lẹ 11:26) Enẹwutu, hùnwhẹ ehe na zinnudo azọngban tangan he okú Jesu tọn yiwà to hẹndi lẹndai Jiwheyẹwhe tọn tọn mẹ ji.

Gbọn nugbonọ-yinyin kakajẹ okú dali, Jesu Klisti suwhẹna Jehovah Jiwheyẹwhe taidi Mẹdatọ nuyọnẹntọ po owanyinọ po podọ taidi Nupojipetọ dodonọ de. To ma taidi Adam mẹ, podọ jẹagọdo alọsọakọ́n Satani tọn, Jesu dohia dọ e yọnbasi na gbẹtọ nado yin nugbonọ hlan Jiwheyẹwhe, etlẹ yin to whlepọn sinsinyẹn lẹ glọ.—Job 2:4, 5.

Tenu Núdùdù Oklunọ tọn sọ nọ hẹn mí flin owanyi mẹdetiti-yido-sanvọ́ Jesu tọn. Mahopọnna whlepọn sinsinyẹn lẹ, Jesu gbọṣi tonusise mẹ mlẹnmlẹn hlan Otọ́ etọn. Gbọnmọ dali, e penugo nado yí ogbẹ̀ pipé gbẹtọvi tọn etọn do suahọ na ylando daho Adam tọn. Dile Jesu lọsu dọ do, e wá “nado yí ogbẹ̀ etọn do basi ofligọ na mẹsusu.” (Matiu 20:28) Enẹwutu, mẹhe do yise hia to Jesu mẹ lẹpo sọgan mọ jona ylando yetọn lẹ tọn yí bo mọ ogbẹ̀ madopodo yí to kọndopọmẹ hẹ lẹndai dowhenu Jehovah tọn na gbẹtọvi.—Lomunu lẹ 5:6, 8, 12, 18, 19; 6:23; 1 Timoti 2:5, 6.a

Ehe lẹpo sọ zinnudo dagbewà po homẹdagbe majẹhẹ susugege Jehovah tọn ji to awuwiwlena whlẹngán na gbẹtọvi lẹ mẹ. Biblu dọmọ: “Ehe mẹ wẹ yè do owanyi Jiwheyẹwhe tọn hia hlan mí te, na Jiwheyẹwhe do Ovi detọ́n etọn dopo akàn lọ hlan aihọn he mẹ, na mí nido nọgbẹ̀ gbọn ewọ mẹ. Ehe mẹ wẹ owanyi te, e mayin dọ míwlẹ yiwanna Jiwheyẹwhe gba, ṣigba dọ ewọ yiwanna mí bosọ do Ovi etọn hlan nado yin oyẹ̀su na ylando mítọn.”—1 Johanu 4:9, 10.

Mọwẹ, lehe Oflin bibasi yin hùnwhẹ jiawu de do sọ! E bọawu bosọ yọn-na-yizan sọmọ nado nọ yin bibasi lẹdo aihọn pé to ninọmẹ voovo lẹ glọ, ṣogan yin yẹhiadonu de nado yin nuflinmẹ de na ojlẹ dindẹn.

Nuhe E Zẹẹmẹdo Na We

Okú avọ́sinsan Oklunọ mítọn Jesu Klisti tọn ma yin nuyiwa he bọawu de to adà ewọ po Otọ́ etọn, Jehovah tọn po mẹ gba. Taidi gbẹtọ pipé de, Jesu ma kú okú he míwlẹ dugu etọn lọ gba. (Lomunu lẹ 5:12; Heblu lẹ 7:26) E tindo jlọjẹ lọ ma nado kú pọ́n. E ma tlẹ sọgan yin hùhù gánnugánnu eyin e ma jlo. E dọmọ: “Mẹde ma yí [ogbẹ̀ ṣie] sọn dè e gba, ṣigba yẹn ze e liai.”—Johanu 10:18.

Ṣogan, Jesu ze ogbẹ̀ pipé gbẹtọvi tọn etọn jo taidi avọ́sinsan de sọn ojlo mẹ na “gbọn alọ okú tọn mẹ e nido hù mẹhe tindo huhlọn okú tọn sudo, enẹ wẹ, Lẹgba; bo whlẹn yé he gbọn osi okú tọn mẹ tin to gbẹwhenu yetọn lẹpo mẹ jẹ mẹglọnọ mẹ.” (Heblu lẹ 2:14, 15) Owanyi mẹdetiti-yido-sanvọ́ Klisti tọn sọ sọawuhia dogọ to aliho he mẹ e yin hùhù te. E yọ́n lehe e na jiya bo kú gbọn ganji.—Matiu 17:22; 20:17-19.

Oflin lọ sọ nọ flin mí dohia owanyi tọn he klo hugan heyin bibasi pọ́n gbọn Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn, Jehovah dali. Lehe e na ko sinyẹn sọ na ewọ ‘heyin lẹblanunọ po awuvẹmẹtọ po,’ nado se bo mọ “awhá lele po dasin” Jesu tọn po to jipa Gẹtsemani tọn mẹ, yasanamẹ ylankan lọ, whiwhedo yatin go to aliho kanyinylan tọn mẹ, po okú awubla tọn he e kú dẹẹdẹ lọ po. (Jakobu 5:11; Heblu lẹ 5:7; Johanu 3:16; 1 Johanu 4:7, 8) Nulinlẹnpọndo okú etọn ji poun todin, to nudi owhe 2 000 godo nọ hẹn mẹsusu blawu taun.

Yí nukun homẹ tọn do pọ́n dọ Jehovah Jiwheyẹwhe po Jesu Klisti po suahọ daho enẹ na mí ylandonọ lẹ! (Lomunu lẹ 3:23) Mí nọ pannukọn kọdetọn ylandonọ-yinyin po mapenọ-yinyin mítọn tọn lẹ po egbesọegbesọ. Ṣigba, to dodonu yise tintindo to avọ́sinsan ofligọ Jesu tọn mẹ ji, mí sọgan biọ jona Jiwheyẹwhe tọn. (1 Johanu 2:1, 2) Ehe nọ hẹn mí penugo nado dọho hẹ Jiwheyẹwhe po awuvivo po bo tindo ayihadawhẹnamẹnu wiwe de. (Heblu lẹ 4:14-16; 9:13, 14) Nuhe yin titengbe hugan lọ wẹ yindọ mí sọgan tindo todido gbẹninọ kakadoi to paladisi aigba ji tọn mẹ tọn. (Johanu 17:3; Osọhia 21:3, 4) Nuyiwa mẹdetiti-yido-sanvọ́ tọn he klo hugan Jesu tọn wẹ nọ dekọtọn do dona ehe lẹpo po susu devo lẹ po mẹ.

Pinpẹn-Nutọn Didohia Na Tenu Núdùdù Oklunọ Tọn

Matin ayihaawe, dohia jiawu “ojọmiọn Jiwheyẹwhe tọn gege” wẹ Tenu Núdùdù Oklunọ tọn yin. Podọ “nunina masọudọ” Jehovah Jiwheyẹwhe tọn wẹ tito avọ́sinsan ofligọ tọn—he yọnbasi gbọn owanyi mẹdetiti-yido-sanvọ́ Jesu tọn gblamẹ yin na nugbo tọn. (2 Kọlintinu lẹ 9:14, 15) Be dohia dagbewà Jiwheyẹwhe tọn ehelẹ gbọn Jesu Klisti gblamẹ ma fọ́n linlẹn pẹdido po pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn tọn he siso de po dote to ahun towe mẹ ya?

Mí deji dọ yé wàmọ. Enẹwutu, mí yí zohunhun do basi oylọ na we nado pli hẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ to hùnwhẹ Oflin okú Jesu tọn bibasi mẹ. To owhe ehe mẹ, Oflin lọ na yin bibasi to mercredi 16 avril, to họyìyì owhè tọn godo. Kunnudetọ Jehovah tọn he tin to lẹdo towe mẹ lẹ na hùnhomẹ nado dọ ojlẹ po nọtẹn taun nujijọ titengbe ehe tọn po na we.

[Nudọnamẹ Odò Tọn]

[Apotin/Yẹdide wo weda 6]

“EHE WẸ AGBASA ṢIE” KAVI “EHE ZẸẸMẸDO AGBASA ṢIE”—DETẸ WẸ?

To whenuena Jesu dọ, ‘yẹn wẹ ohọ̀n lọ’ podọ, ‘yẹn wẹ vẹntin nugbo lọ,’ mẹdepope ma lẹndọ ohọ̀n paa kavi vẹntin paa de wẹ ewọ yin gba. (Johanu 10:7; 15:1) Mọdopolọ, to whenuena La Bible de Jérusalem yihodọ sọn Jesu dè dọmọ: “Kọfo ehe wẹ alẹnu yọyọ lọ,” mí ma wá tadona kọ̀n dọ kọfo lọ lọsu wẹ yin alẹnu yọyọ lọ to paa mẹ gba. Mọdopolọ ga, to whenuena e dọ dọ akla lọ ‘wẹ’ agbasa emitọn, ayihaawe depope matin dọ akla lọ nọtena, kavi yin yẹhiadonu agbasa etọn tọn gba. Enẹ wẹ zọ́n bọ, lẹdogbedevomẹ Charles B. Williams tọn dọmọ: “Ehe nọtena agbasa ṣie.”—Luku 22:19, 20.

[Yẹdide to weda 5]

Akla madotọ́n lọ po ovẹn lọ po yin yẹhiadonu he sọgbe lẹ na agbasa pipé po hùnsọndai Jesu tọn po

[Yẹdide to weda 7]

Oflin lọ yin nuflinmẹ de na owanyi daho heyin didohia gbọn Jehovah Jiwheyẹwhe po Jesu Klisti po dali