Lehe Mẹdelẹ Mọ Gblọndo Yí Do
LIVI susu gbẹtọ lẹ tọn wẹ nọ hodẹ̀. Mẹdelẹ tindo nujikudo dọ odẹ̀ yetọn lẹ nọ mọ gblọndo yí. Mẹdevo lẹ tindo ayihaawe eyin odẹ̀ yetọn lẹ tlẹ nọ yin sise gbede. Ṣogan mẹdevo lẹ to gblọndo dín ṣigba ma ko lẹnnupọndo obiọ yetọn lẹ zizedonukọnna Jiwheyẹwhe to odẹ̀ mẹ ji.
Biblu do Jiwheyẹwhe nugbo lọ hia taidi ‘Sisetọ odẹ̀ tọn.’ (Psalm 65:2) Eyin hiẹ hodẹ̀, be a tindo nujikudo dọ odẹ̀ towe lẹ yin hihò hlan Jiwheyẹwhe nugbo lọ ya? Be odẹ̀ towe lẹ yin dehe nkọ e sọgan na gblọndo na lẹ ya?
Gblọndo lọ ko sọawuhia nado yin mọwẹ na gbẹtọ susu lẹdo aihọn pé. Nawẹ yé mọ gblọndo yí gbọn? Etẹwẹ yé plọn?
Jiwheyẹwhe—Mẹnu Wẹ Ewọ?
Mẹplọntọ wehọmẹ tọn de he ko yin pinplọn gbọn yẹwhenọ-yọnnu pamẹnọtọ lẹ po yẹwhenọ sunnu lẹ po dali to Portugal nọ basi sinsẹ̀n etọn po ahundopo po. Ṣigba e biọ bẹwlu mẹ to whenuena ṣọṣi lọ diọ bo gbẹkọ nuyiwa he e ko yin pinplọn nado nọ pọnhlan taidi nujọnu lẹ go. Na e zingbejizọnlin yì otò devo mẹ wutu, e jẹakọhẹ aliho sinsẹ̀n-bibasi omẹ Whèzẹtẹn tọn lẹ tọn, bọ e jẹ ayihaawe tindo ji vlavo eyin Jiwheyẹwhe nugbo dopo wẹ tin. Nawẹ e na basi sinsẹ̀n gbọn? To whenuena e kàn nuhe tin to Biblu mẹ delẹ se yẹwhenọ etọn, e gbẹkọ kanbiọ etọn lẹ go bọ e jẹflumẹ.
Ṣọṣi Katoliki tọn ko má alọnuwe pẹvi de to tòdaho he mẹ mẹplọntọ ehe nọ nọ̀, he to avase na hagbẹ ṣọṣi lọ tọn lẹ ma nado dọho hẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ. Ṣigba kanbiọ etọn ma ko mọ gblọndo yí gba. To gbèdopo, Kunnudetọ lẹ dla owhé etọn pọ́n, bọ e dotoai bo do ojlo hia to nuhe e se mẹ. Whla tintan die he e dọho hẹ yé.
Nado mọ gblọndo na kanbiọ susu he e tindo lẹ, yọnnu ehe jẹ Biblu plọn ji hẹ Kunnudetọ lẹ. To osẹ dopodopo mẹ, e nọ tindo kanbiọ susu nado kanse. E jlo na yọ́n yinkọ Jiwheyẹwhe tọn, vlavo eyin Jiwheyẹwhe nugbo dopo akàn wẹ tin, eyin e kẹalọyi yizan yẹdide lẹ tọn to sinsẹ̀n-bibasi mẹ, po kanbiọ susu devo lẹ po. E doayi e go dọ gblọndo he emi mọyi lẹpo wẹ wá sọn Biblu mẹ, e mayin linlẹn mẹdetiti tọn lẹ gba, enẹwutu nuhe plọn e te lẹ hẹn awuji i bosọ hẹn homẹ etọn hùn. Vudevude, kanbiọ susu he e tindo lẹ mọ gblọndo yí. Todin, e nọ sẹ̀n Jehovah to gbigbọ po nugbo po mẹ, dile Jesu Klisti dọ dọ “sinsẹ̀ntọ nugbonọ lẹ” na wà do.—Johanu 4:23.
To Sri Lanka, whẹndo de nọ hia Biblu dopọ to gbesisọmẹ, ṣigba yé ma to gblọndo mọ na suhugan kanbiọ titengbe he yé tindo lẹ tọn gba. Dile etlẹ yindọ yé tindo nuhudo alọgọ tọn, yẹwhenọ yetọn ma sọgan wà nude gba. Nalete, Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ dla yé pọ́n bo na yé owe sinai do Biblu ji he nọ gọalọnamẹ lẹ. To nukọnmẹ, whenuena Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ na gblọndo pekọhẹnwanamẹ tọn hlan kanbiọ yetọn lẹ, yé yigbe nado plọn Biblu. Nuhe yé plọn lẹ fọnjlodotena yé tlala.
Etomọṣo, nuplọnmẹ he ko yin didó do ahunmẹ na asi lọ sọn vuwhenu to ṣọṣi mẹ lẹ glọnalina ẹn nado mọdọ ‘Jiwheyẹwhe nugbo dopo akàn lọ’ wẹ yin Otọ́ Jesu Klisti tọn, dile Jesu lọsu dọ do. (Johanu 17:1, 3) E ko yin pinplọn dọ Jesu sọzẹn hẹ Otọ́ lọ podọ mẹde ma dona dindona “nuplọnmẹ dabla” ehe gba. To ahundopo po flumẹjijẹ po mẹ, e hodẹ̀ hlan Jehovah, bo yí yinkọ etọn zan, bosọ biọ to e si nado do mẹhe Jesu yin hia ẹ. Enẹgodo e yí sọwhiwhe do gbadopọnna wefọ he dọhodeji lẹ whladopo dogọ. (Johanu 14:28; 17:21; 1 Kọlintinu lẹ 8:5, 6) Taidi dọ nukunmẹṣinyọnnu de hùn sọn nukun etọn mẹ nkọ, e mọ hezeheze todin dọ Jehovah—mẹhe dá olọn po aigba po he sọ yin Otọ́ Jesu Klisti tọn—wẹ Jiwheyẹwhe nugbo lọ.—Isaia 42:8; Jẹlemia 10:10-12.
Naegbọn Mí to Yaji?
Job jiya zẹ̀ nuhe mí sọgan jlẹ go. Ovi etọn lẹpo yin hùhù to jẹhọn ahizi de mẹ, podọ e lẹzun hẹntọnọ klókló. E sọ jiya manọna sinsinyẹn de tọn bo doakọnna kọgbidinamẹ sọn họntọn oklọ tọn lẹ dè. To nuhahun ehe lẹpo mẹ, Job dọho he ma tindo lẹnpọn dagbe delẹ. (Job 6:3) Ṣigba Jiwheyẹwhe ze ninọmẹ lọ lẹ do lẹnpọn mẹ. (Job 35:15) E yọ́n nuhe tin to ahun Job tọn mẹ bosọ na ẹn ayinamẹ he jẹ. E nọ wà nudopolọ na gbẹtọ lẹ to egbehe ga.
To Mozambique, owhe-ao poun wẹ Castro tindo bọ onọ̀ etọn kú. E jẹflumẹ. “Naegbọn e dona kú bo jo mí do?” wẹ e kanse. Dile etlẹ yindọ mẹjitọ he dibusi Jiwheyẹwhe lẹ wẹ pọ́n e go whẹ́n, e tin to bẹwlu sinsinyẹn mẹ todin. Etẹwẹ sọgan miọnhomẹna ẹn? E mọ homẹmiọnnamẹ to Biblu Chichewa tọn pẹvi de hihia po hodọdeji hẹ mẹdaho etọn po mẹ.
Vudevude, Castro wá mọnukunnujẹemẹ dọ onọ̀ etọn kú na ogú mape tọn he e dù wutu, e mayin na Jiwheyẹwhe yin mawadodonọ wutu wẹ gba. (Lomunu lẹ 5:12; 6:23) Opagbe fọnsọnku tọn he tin to Biblu mẹ wẹ miọnhomẹna ẹn hugan na e mọ dodonu de to e mẹ nado deji dọ emi na vọ́ onọ̀ emitọn mọ wutu. (Johanu 5:28, 29; Owalọ lẹ 24:15) E blawu dọ, to owhe ẹnẹ poun godo, otọ́ etọn kú. Ṣigba Castro penugo ganji todin nado doakọnna hẹnbu lọ. Todin, e yiwanna Jehovah bo to gbẹzan etọn zan po nugbonọ-yinyin po to sinsẹ̀nzọn Jiwheyẹwhe tọn mẹ. Mẹhe yọnẹn lẹpo wẹ mọ ayajẹ etọn.
Mẹsusu he ko hẹn mẹyiwanna yetọn lẹ bu nọ mọ homẹmimiọn to nugbo Biblu tọn dopolọ he miọhomẹna Castro lẹ mẹ. Mẹhe ko jiya awusinyẹnnamẹnu lẹ tọn na nuyiwa mẹylankan lẹ tọn wutu lẹ nọ kanse, dile Job wà do dọ: “Etẹwutu wẹ mẹylankan lẹ do to ogbẹ̀?” (Job 21:7) Eyin gbẹtọ lẹ dotoaina gblọndo Jiwheyẹwhe tọn to Ohó etọn mẹ, yé na mọdọ aliho he mẹ Jiwheyẹwhe nọ didẹ̀ whẹho lẹ te nọ hẹn ale wá na yé.—2 Pita 3:9.
Barbara, he whẹ́n to États-Unis, ma tindo numimọ awufiẹsa awhàn tọn gba. Ṣigba e whẹ́n to ojlẹ de mẹ he awhàn to yìyì to otò susu mẹ lẹdo aihọn pé. Linlin danuwiwa awhàn tọn lẹ nọ yin zinzinjẹgbonu egbesọegbesọ. To nupinplọn etọn lẹ whenu to wehọmẹ, nujijọ whenuho tọn he taidi nuhe wá aimẹ to ajijimẹ lẹ paṣa ẹ taun. Etẹwẹ hẹn ehe wá? Be nuhe to jijọ lẹ duahunmẹna Jiwheyẹwhe ya? E yise dọ Jiwheyẹwhe tin, ṣigba e tindo ayihaawe gando ewọ go.
Nalete, pọndohlan Barbara tọn do ogbẹ̀ ji diọ vudevude na gbẹdido hẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ wutu. E dotoaina yé bo plọn Biblu hẹ yé. E yì opli lẹ to Plitẹnhọ Ahọluduta tọn mẹ. E tlẹ yì dopo to plidopọ daho yetọn lẹ mẹ. Humọ, e doayi e go dọ eyin emi kàn kanbiọ lẹ se Kunnudetọ voovo lẹ, gblọndo lọ lẹ ma nọ gbọnvo gba. Kakatimọ, Kunnudetọ lẹ nọ dọ nudopolọ na linlẹn yetọn sinai do Biblu ji wutu.
Kunnudetọ lẹ dlẹnalọdo kunnudenu lẹ sọn Biblu mẹ dọ Satani Lẹgba wẹ to nuyiwado aihọn ji, bo dugán do e ji, podọ aihọn nọ do gbigbọ etọn hia. (Johanu 14:30; 2 Kọlintinu lẹ 4:4; Efesunu lẹ 2:1-3; 1 Johanu 5:19) Yé basi zẹẹmẹ na Barbara dọ nujijọ he paṣa ẹ lẹ ko yin didọdai to Biblu mẹ. (Daniẹli, weta 2, 7, po 8 po) Jiwheyẹwhe dọ dọdai yetọn na e penugo nado mọnú hlan sọgodo to whenuena e dè nado wàmọ wutu. Jiwheyẹwhe ko hẹn delẹ to nujijọ enẹlẹ mẹ wá aimẹ bo ko jotẹnna devo lẹ poun. Kunnudetọ lẹ dohia Barbara dọ Biblu sọ dọ dọdai nujijọ dagbe po ylankan azán mítọn tọn lẹ po tọn bosọ basi zẹẹmẹ yetọn. (Matiu 24:3-14) Yé do opagbe Biblu tọn lẹ hia ẹ gando aihọn yọyọ dodowiwa tọn de go fie yajiji ma na tin te ba.—2 Pita 3:13; Osọhia 21:3, 4.
Vudevude, Barbara jẹ nukunnumọjẹemẹ ji dọ dile e ma tlẹ yin Jehovah Jiwheyẹwhe wẹ nọ hẹn yajiji gbẹtọvi tọn wá, e ma nọ glọnalina yajiji gbọn hinhẹn gbẹtọvi lẹ gannugannu nado setonuna gbedide etọn lẹ to whenuena yé de nado vẹtoli gba. (Deutelonomi 30:19, 20) Jiwheyẹwhe ko basi tito lẹ na mí nido nọgbẹ̀ kakadoi to ayajẹ mẹ, ṣigba e to dotẹnmẹ hundote lọ na mí todin nado dohia vlavo eyin mí na nọgbẹ̀ sọgbe hẹ aliho dodo tọn etọn lẹ. (Osọhia 14:6, 7) Barbara magbe nado plọn nubiọtomẹsi Jiwheyẹwhe tọn lẹ bo nọgbẹ̀ sọgbe hẹ yé. E sọ mọ owanyi he Jesu dọ dọ e na do hodotọ nugbo etọn lẹ hia to Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ ṣẹnṣẹn.—Johanu 13:34, 35.
Hiẹ lọsu sọgan mọaleyi sọn awuwledainanu he gọalọna ẹn lẹ mẹ.
Ogbẹ̀ He Tindo Lẹndai
Etlẹ yin mẹhe e taidi dọ onú yọ́nna lẹ sọgan dín gblọndo na kanbiọ he to ahunmẹduna yé lẹ. Di dohia, Matthew, dẹpẹ de to Grande-Bretagne, ko tindo ojlo vẹkuvẹku nado yọ́n Jiwheyẹwhe nugbo lọ po lẹndai ogbẹ̀ tọn po. Otọ́ etọn kú to whenuena Matthew yin owhe-17-mẹvi. Enẹgodo, Matthew mọ gbedewema húnhiho tọn yí to wehọmẹ alavọ tọn mẹ. Todin, e wá mọ ovọ́-yinyin gbẹzan agbasanu bibẹpli tọn etọn to gigọ́mẹ. E tọ́nsọn whégbè nado yì nọ̀ Londres bo wá tlọ́ ede do amasin adínọ lẹ, wedutẹn zanmẹ tọn lẹ, sunwhlẹvu-pinplọn, afinyọnnuwiwa, sinsẹ̀n-Buddha Zen tọn, po tamẹnuplọnmẹ devo lẹ po mẹ—e wà ehe lẹpo na e to aliho gbẹzan pekọnọ de dín wutu. E dawhá jẹgbonu hlan Jiwheyẹwhe to flumẹjijẹ mẹ nado gọalọna ẹn nado mọ nugbo lọ.
To azán awe godo Matthew dukosọ hẹ họntọn hoho de bosọ dọ nuhahun etọn lẹ. Dawe ehe ko plọnnu hẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ. To whenuena 2 Timoti 3:1-5 yin didohia Matthew, e paṣa ẹ dọ Biblu basi zẹẹmẹ ninọmẹ he lẹdo mí lẹ tọn po gbesisọ mọnkọtọn po. To whenuena e hia Yẹwhehodidọ Osó ji tọn, e yinuwado ahun etọn ji. (Matiu, weta 5-7) E whleawu jẹnukọn na e ko hia owe delẹ he mọhodọdo Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ go wutu, ṣigba to godo mẹ e basi dide nado yì opli lẹ to Plitẹnhọ Ahọluduta tọn he to yakẹ de mẹ.
Matthew duvivi nuhe e se lẹ tọn bo jẹ Biblu plọn ji hẹ dopo to mẹho agun lọ tọn lẹ mẹ. To madẹnmẹ e mọdọ nuhe emi ko to dindin dai lẹ plọn wẹ emi te, yèdọ gblọndo na odẹ̀ he e hò hlan Jiwheyẹwhe jẹnukọn. E mọ ale susu yí dile e gbẹkọ walọyizan he Jehovah gbẹwanna lẹ go. Dile e to awuwlena obu he sọgbe na Jiwheyẹwhe, e yin whinwhàn nado hẹn gbẹzan etọn wá kọndopọmẹ hẹ gbedide Jiwheyẹwhe tọn lẹ. Matthew mọdọ gbẹzan mọnkọtọn tindo lẹndai nujọnu tọn.—Yẹwhehodọtọ 12:13.
E mayin jọgbe Matthew, kavi mẹhe yin nudego to hosọ ehe mẹ devo lẹ tọn dọ yé na mọ aliho gbẹzan pekọnọ de gba. Ṣogan, yé plọn dọ Jehovah Jiwheyẹwhe tindo lẹndai owanyinọ he bẹ mẹhe desọn ojlo mẹ wá lẹpo nado setonuna gbedide etọn lẹ hẹn. (Owalọ lẹ 10:34, 35) Lẹndai enẹ bẹ ogbẹ̀ mavọmavọ to aihọn he mẹ awhàn, awutu, huvẹ, po okú po ma na tin te de hẹn. (Isaia 2:4; 25:6-8; 33:24; Johanu 3:16) Be nuhe hiẹ jlo niyẹn ya? Eyin mọwẹ, hiẹ sọgan plọn nususu dogọ do họnhungan gbẹzan pekọnọ de tọn mimọ ji gbọn opli he sinai do Biblu ji lẹ yìyì to Plitẹnhọ Ahọluduta tọn Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn mẹ dali. Hiẹ yin oylọ basina po zohunhun po nado wàmọ.
[Yẹdide lẹ to weda 7]
Hodẹ̀ hlan Jiwheyẹwhe vẹkuvẹku, bo yí yinkọ etọn titi zan
Plọn Biblu hẹ mẹhe nọ plọnmẹ nuhe e bẹhẹn nugbonugbo lẹ
Nọ yì opli lẹ to Plitẹnhọ Ahọluduta tọn mẹ
[Asisa Yẹdide tọn]
Saditọ: Chad Ehlers/Index Stock Photography