Nudide lẹ Bibasi—Avùnnukundiọsọmẹ He Ma Yọ́n Dapana De
“Nude matin he sinyẹn bosọ họakuẹ hugan nudide bibasi,” wẹ Napoléon Bonaparte, ahọluigbagán France tọn owhe kanweko 19tọ tọn dọ to ojlẹ de mẹ wayi. Hiẹ sọgan yigbena nuhe e dọ lẹ, na gbẹtọ lẹ to paa mẹ nọ jlo dọ yé ni deanana gbẹzan yetọn titi wutu. To ojlẹ dopolọ mẹ, yé ko mọdọ nudide lẹ bibasi ma bọawu paali.
Vlavo e bọawu kavi lala, nudide lẹ bibasi ma yọ́n dapana. Azọngban lọ nọ pannukọn mí egbesọegbesọ. To whenuena mí fọ́n to afọnnu, mí dona basi dide nuhe mí na dó, nuhe mí na dù, podọ lehe onú madosọha devo lẹ na yin nukunpedego gbọn to azán lọ gbè. Suhugan nudide ehelẹ tọn ma yin nujọnu sọmọ. Vlavo wẹ mí nọ vọ́ nulẹnpọn do yé ji. Podọ mí ma nọ saba nọ̀ zan-nukle do nudide mọnkọtọn lẹ ji nado yọnẹn eyin yé sọgbe kavi lala.
To alọ devo mẹ, kọdetọn nudide delẹ tọn nọ gbloada. Jọja susu to aihọn egbehe tọn mẹ wẹ dona de agbasazọ́n he yé na doafọna. Vlavo yé dona de wehọmẹ he yé na yì podọ obá he mẹ yé na yì jẹ. To nukọn mẹ, suhugan yetọn na basi dide vlavo nado wlealọ kavi nado gbọṣi tlẹnmẹ. Mẹhe to nulẹnpọndo alọwle ji lẹ dona basi dide helẹ: ‘Be yẹn ko whẹ́n mẹho bo whèwhín ganji nado wlealọ ya? Alọwlemẹ nankọ wẹ yẹn jlo, kavi dehe yin titengbe hugan, nuhudo alọwlemẹ nankọ tọn wẹ yẹn tindo?’ Nudide vude wẹ nọ yinuwado mí ji sisosiso to gbẹzan mẹ hugan alọwlemẹ he mí de.
To whẹho titengbe hugan lẹ mẹ, nujọnu wẹ e yin nado basi nudide nuyọnẹn tọn lẹ, na ayajẹ mítọn sinai do mọwiwà ji wutu. Mẹdelẹ sọgan lẹndọ yé penugo ganji nado basi nudide mọnkọtọn lẹ bo sọgan gbẹ́ alọgọ depope heyin nina yé dai. Be enẹ yin nuyọnẹnnu ya? Mì gbọ mí ni pọ́n.
[Yẹdide/Asisa Yẹdide tọn to weda 3]
Napoléon: Sọn owe lọ The Pictorial History of the World mẹ