Whanpẹ Nudida Jehovah Tọn lẹ Tọn

‘Hiẹ Yin Gigonọ Hugan Osó Lẹ’

NUMIMỌ he jiawu wẹ e yin nado pọ́n zizẹ̀ owhè tọn sọn Osó Fuji ji. Owhè he di miyọ́n de nọ tá sọn aganu, bo nọ họ́n do osin-agó wéwé lẹ po osé sinmẹ afínnọ lẹ po ji. Dile owùn devo kẹ̀n, oyẹ̀ osó lọ tọn nọ gbàṣinyọ́n pópló po agbàdo lẹ po ji yinukọn sọ kilomẹtlu susu to niyaniya mẹ.

Taidi Osó Fuji—heyin kinkàn to ojlẹ de mẹ po wekun delẹ po he zẹẹmẹdo “matin awetọ”—osó dahodaho lẹ ma nọ gọ̀n ma hẹn awuji mí. Etẹ nkọ, kiklo sẹhundaga yetọn tlẹ sọgan gọ̀ mí do apò mẹ! Osó lẹ klo sọmọ bọ mẹsusu ko yise dọ bẹbẹnu yetọn, he nọ saba dózin na avìvì po aslọ lẹ po wutu, wẹ yin nọtẹn yẹwhe lẹ tọn.

Jiwheyẹwhe dopo akàn he jiyiyi osó lẹ tọn nọ pà na nugbo tọn wẹ Mẹdatọ azọ́nyọnẹntọ lọ, Jehovah. Ewọ dopo kẹdẹ wẹ “basi osó lẹ.” (Amọsi 4:13) Osó lẹ dibla yí mado-ẹnẹ aigba tọn dopo, podọ to whenuena Jiwheyẹwhe dá aigba mítọn, e wleawuna nugonu huhlọnnọ lẹ do e mẹ he nọ hẹn pópló po osó daho blibata he sẹhundaga lẹ po wú jẹgbonu. (Psalm 95:4) Di dohia, gbẹtọ lẹ yise dọ osó daho blibata Himalaya po Andes tọn lẹ po wá aimẹ to whenuena lẹdo osónọ aigba glọ tọn lẹ whàn gìgì bọ ninọmẹ lilẹpe yetọn tọn sọ yin tuklado.

Taidi gbẹtọvi, mí ma sọgan mọnukunnujẹ lehe osó lẹ yin didá gbọn mẹ kavi yọ́n nuhewutu yé do tin to gigọ́mẹ gba. Na nugbo tọn, mí ma sọgan na gblọndo na kanbiọ heyin kinkanse Job dodonọ lọ lẹ gba dọmọ: “Fie wẹ hiẹ te whenuena yẹn [Jehovah] do dòdó aigba tọn lẹ ai? . . . [Etẹ mẹ wẹ] yè hẹn oslò etọn lẹ nado biọ?”—Job 38:4-6.

Ṣigba, mí yọnẹn dọ osó lẹ wẹ nọ wleawu nuhe nọ hẹn mí dogbẹ̀ lẹ tọn. Yé ko yin yiylọdọ asisa osin jọwamọ tọn lẹ, to whenuena e yindọ sọn osó lẹ mẹ wẹ osin nọ sà biọ tọ̀sisa tangan lẹpo mẹ podọ madoawe mẹhe nọ nọ̀ aigba ji lẹ tọn wẹ ganjẹ osó lẹ go nado mọ osin. (Psalm 104:13) Sọgbe hẹ linlinwe New Scientist, “ṣidopo to núdùdù tangan 20 he tin to aihọn lọ blebu mẹ wẹ nọ wá sọn osó lẹ mẹ.” To whenuena lẹdo aigba tọn na tin to ninọmẹ dagbe etọn glọ to aihọn yọyọ dopagbe Jiwheyẹwhe tọn mẹ, “gbado susugege na tin finẹ to osó lẹ ji.”—Psalm 72:16; 2 Pita 3:13.

Hodidọ gando osó lẹ go nọ hẹn mẹsusu flin Alpes Europe tọn lẹ. Osó yiaga ehelẹ, gọna Osó Civetta heyin didohia tofi, yin kunnudenu jiawu de dọ Mẹdatọ de tin. (Psalm 98:8) Yé pagigona Jehovah, omẹ lọ he “gbọn huhlọn etọn dali yí osó daho lẹ hẹnai.”—Psalm 65:6.a

Na nugbo tọn, whanpẹ Alpes tọn lẹ dobu bosọ jiawu na osin-agó he nọ ṣinyọ́n osó debọdo-dego lọ lẹ, dòdòklido yetọn lẹ, gọna agbàdo po tándo yetọn lẹ po ji, podọ na ogbé he lẹdo yé pé lẹ wutu. Ahọlu Davidi ylọ Jehovah dọ “Mẹhe hẹn ogbé wú to osó lẹ ji.”—Psalm 147:8.

Pópló debọdo-dego susu lẹ—taidi dehe tin to Guilin, Chine ehelẹ—sọgan gọ̀n ma tindo awusọhia he sẹhundaga taidi Alpes tọn lẹ, ṣigba whanpẹ yetọn ma yọnjlẹ. Whanpẹ pópló osé tọn he tin to hukan debọdo-dego susu ji bo tin to Otọ̀ Li pá ehelẹ nọ hẹn awuji dlapọn basitọ lẹ. Osin wiwe-ṣeke he to sisà gbọn pópló he avìvì ṣinyọ́n ehelẹ gblamẹ sọgan hẹn mí flin ohó psalm-kàntọ lọ tọn lẹ dọmọ: “E [Jehovah] do tọ̀sisa hlan tándo lẹ mẹ; yé to sisà to osó lẹ ṣẹnṣẹn.”—Psalm 104:10.

Nuhe sọgbe wẹ e yin dọ osó lẹ ni hẹn awuji mí na mí yọnẹn dọ yé yin apadewhe awuwledainanu owanyinọ Mẹdatọ lọ tọn na dagbemẹ-ninọ po awuvivi gbẹtọvi tọn po wutu. Ṣigba, mahopọnna lehe osó lẹ jiawu sọ, yé ma sọgan jlẹte hẹ gigo Jehovah tọn gba. Na nugbo tọn, ewọ yin ‘gigonọ hú osó lẹ.’—Psalm 76:4.

[Nudọnamẹ Odò Tọn]

[Apotin/Yẹdide to weda 9]

Ao to kanweko ji mẹhe tin to aihọn mẹ lẹ tọn wẹ nọ nọ̀ lẹdo osó lẹ tọn mẹ. Ṣigba enẹ mayin aliglọnnamẹnu he ma sọgan yin dududeji de na mẹhe nọ lá wẹndagbe Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn tọn lẹ gba. Lizọnyizọnwatọ Klistiani tọn ehelẹ ko hẹn alọnu ján taun to lẹdo osó tọn susu mẹ. Podọ “na afọ ewọ he hẹn wẹndagbe wá tọn yin whanpẹnọ to osó ji do le, he to owẹ̀n jijọho tọn dó, he to wẹndagbe nudagbe tọn hẹnwa, he to whlẹngán tọn dọ”!—Isaia 52:7.

“Osó he yiaga lẹ tin na otẹgbọẹ lẹ,” wẹ psalm-kàntọ lọ jihàn dọ. (Psalm 104:18) Otẹgbọẹ lẹ, taidi bouquetin de Nubie, yèdọ ogbọ́ azònọ whanpẹnọ lẹ, tin to kanlin he afọ yetọn ló hugan he nọ nọ̀ osó ji lẹpo mẹ. Yé nọ gó gbọn bẹbẹnu osé tọn he whè tlala lẹ ji. Ogbọ́ ehelẹ tindo nugopipe lọ nado nọ̀ fie mẹde ma tlẹ sọgan disà jẹ lẹ. Ehe yọnbasi jẹ obá de mẹ na aliho he mẹ afọ yetọn lẹ zẹ̀ te wutu. Zínpinpẹn ogbọ́ lọ tọn sọgan hẹn zizẹ̀ lọ nado kẹ̀, bo hẹn afọ kanlin lọ tọn ló to kọmẹ to whenuena e tin to ote kavi to yìyì to bẹbẹnu osé tọn he whè tlala lẹ ji. Na nugbo tọn, ogbọ́ ehelẹ yin didá to aliho he jiawu de mẹ!

[Yẹdide to weda 9]

Osó Fuji, Honshu, Japon