Be Yise Towe Nọ Whàn We Nado Yinuwa Ya?

AWHÀNGÁN lọ kudeji dọ Jesu sọgan hẹnazọ̀ngbọna afanumẹ emitọn. Ṣigba e ma basi oylọna Jesu wá owhé etọn gbè, vlavo na e lẹndọ emi ma jẹ kavi na Kosi de wẹ e yin wutu. Kakatimọ, awhàngán lọ gbọn mẹho Ju lẹ tọn delẹ ji nado dọna Jesu dọ: “Oklunọ, yẹn ma jẹ mẹhe hiẹ na wá họta ṣie glọ gba: ṣigba dọ ohó lọ kẹdẹ, yè nasọ hẹn azọ̀n devi ṣie tọn gbọ.” Na Jesu doayi e go dọ awhàngán lọ yise dọ emi sọgan hẹnazọ̀ngbọnamẹ, etlẹ yin sọn olá wutu, Jesu dọna gbẹtọgun he to hihodo e lọ dọmọ: “Nugbo wẹ yẹn dọ hlan mì, yẹn ma mọ yise nẹ nkọ de to mẹde dè to Islaeli mẹ gba.”—Matiu 8:5-10; Luku 7:1-10.

Numimọ ehe sọgan gọalọna mí nado ze ayidonugo do adà titengbe yise tọn de ji. Nuyiwa wẹ nọ do yise nujọnu tọn hia. Biblu kantọ Jakobu basi zẹẹmẹ dọmọ: “Yise, eyin e ma tindo azọ́n, yin oṣiọ to ede mẹ.” (Jakobu 2:17) Mí sọgan mọnukunnujẹ hogbe ehelẹ mẹ dogọ eyin mí gbadopọnna apajlẹ tangan dopo dogbọn nuhe sọgan jọ to whenuena yise ma tindo azọ́n dali.

To owhe 1513 J.W.M. mẹ, akọta Islaeli tọn kọnawudopọ hẹ Jehovah Jiwheyẹwhe gbọn alẹnu Osẹ́n tọn gblamẹ. Taidi whẹgbọtọ alẹnu enẹ tọn, Mose yí ohó Jiwheyẹwhe tọn dọna ovi Islaeli tọn lẹ dọmọ: “Eyin mìwlẹ na yí ogbè ṣie sè nugbonugbo, bo yìn alẹnu ṣie, whenẹnu wẹ mìwlẹ na yin . . . akọta wiwe de hlan mi.” (Eksọdusi 19:3-6) Mọwẹ, wiwe-yinyin akọta Islaeli tọn sinai do tonusise ji.

To owhe kanweko susu lẹ godo, Ju lẹ jẹ ayidonugo zedo nuhe Osẹ́n lọ bẹhẹn lẹ pinplọn ji hugan lehe yé na yí nunọwhinnusẹ́n etọn lẹ do yizan mẹ do. To owe lọ Gbẹzan po Ojlẹ Jesu Mẹssia lọ Tọn Po (Glẹnsigbe) mẹ, Alfred Edersheim wlan dọmọ: “[Labbi] lẹ—yèdọ ‘omẹ nukundeji aihọn tọn lẹ,’ ko wá tadona lọ kọ̀n sọn ojlẹ dindẹn die dọ nupinplọn yin nujọnu hugan nuyiwa.”

Nugbo wẹ dọ Islaelivi hohowhenu tọn lẹ yin gbedena nado plọn nubiọtomẹsi Jiwheyẹwhe tọn lẹ po sọwhiwhe po. Jiwheyẹwhe lọsu wẹ dọmọ: “Ohó helẹ, he yẹn degbena we to egbehe, na tin to ayiha towe ji: hiẹ nasọ yí sọwhiwhe do plọn yé ovi towe lẹ, bosọ dọho yetọn whenuena hiẹ sinai to owhé towe gbè, podọ whenuena hiẹ to zọnlinzin to aliho ji, podọ to whenuena hiẹ mlọnai, podọ to whenuena hiẹ fọntite.” (Deutelonomi 6:6, 7) Ṣigba, be Jehovah dohia dọ Osẹ́n lọ pinplọn dona lẹzun nujọnu hugan tintẹnpọn nado yinuwa sọgbe hẹ ẹ kavi sọgbe hẹ nubiọtomẹsi etọn lẹ pọ́n gbede ya? Mì gbọ mí ni gbadopọnna kanbiọ ehe.

Wepinplọn Yinukọn

Ayidonugo glanglan zizedo Osẹ́n lọ pinplọn ji sọgan sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe na Islaelivi lẹ, na otangblo Ju lẹ tọn de dohia dọ Jiwheyẹwhe lọsu nọ yí ganhiho atọ̀n zan to gbèdopo nado plọn Osẹ́n lọ. Hiẹ sọgan mọ nuhewutu Ju delẹ sọgan tindo linlẹn lọ dọ, ‘Eyin Jiwheyẹwhe nọ plọn Osẹ́n lọ to gbesisọmẹ, be nudida etọn aigba ji tọn lẹ ma dona tindo ojlo zogbe nado wà nudopolọ ya?’

To owhe kanweko tintan W.M. mẹ, ahunmẹdunamẹnu labbi lẹ tọn na nuhe dù dogbigbapọnna Osẹ́n lọ po zẹẹmẹ etọn bibasi po ko bẹpla nulẹnpọn yetọn mlẹnmlẹn to aliho agọ̀ mẹ. “Wekantọ lẹ, po Falesi lẹ po . . . nọ dọ, [ṣigba] yé ma nọ wà gba,” wẹ Jesu dọ. “Yé dó agbàn pinpẹn he sinyẹnawu hinhẹn, bo ze e do abọ́ gbẹtọ lẹ tọn ji: ṣigba yelọsu ma na yí alọvi yetọn dopo do sẹtẹnna yé gba.” (Matiu 23:2-4) Sinsẹ̀ngán enẹlẹ nọ yí osẹ́n po aṣẹdai madosọha lẹ po do gbidikọna gbẹtọ paa lẹ, ṣigba yelọsu lẹ nọ gbọn yẹnuwiwa dali dín dotẹnmẹ lẹ ma nado yìn osẹ́n enẹlẹ. Humọ, sunnu enẹlẹ he nọ ze ayidonugo lẹpo do wepinplọn ji lẹ “gbẹ́ onú pẹnzin osẹ́n tọn [lẹ] dai, whẹdida, lẹblanu, po yise po.”—Matiu 23:16-24.

Gbọn dodonọ-yinyin yetọn titi jijlá dali, wekantọ lẹ po Falesi lẹ po wá jẹ Osẹ́n lọ he yé ko sọalọakọ́n nado nọgodona lọ gbà ji. Lehe kọdetọn lọ gbọnvona dehe yin nukundo do sọ! Owhe kanweko susu he yé do dọnnu do hogbe po zẹẹmẹ flinflin Osẹ́n tọn lẹ po ji ma dọ̀n yé sẹpọ Jiwheyẹwhe dogọ gba. Yé yin hinhẹn buali kẹdẹdile nuhe apọsteli Paulu ylọ dọ “ohó ovọ́,” “nudindọn,” po “nuyọnẹn” lalo tọn po nọ hẹnmẹ buali do. (1 Timoti 6:20, 21) Ṣigba, nuhahun he tlẹ sọ sinyẹn devo wẹ nuyiwadomẹji he dodinnanu mapote yetọn nọ tindo do yé ji. Yé ma tindo yise he na whàn yé nado yinuwa to aliho he sọgbe mẹ.

Yé Yọ́n Nususu, Ṣigba Yé Ma Tindo Yise Nujọnu Tọn

Lehe linlẹn sinsẹ̀ngán Ju lẹ tọn gbọnvona Jiwheyẹwhe tọn do sọ! Ojlẹ vude whẹpo Islaelivi lẹ do biọ Aigba Pagbe tọn ji, Mose dọna yé dọmọ: “Mì ze ayiha mìtọn dohlan ohó he yẹn dekunnuna hlan mì to egbehe lẹpo lọ; he mì na degbena ovi mìtọn lẹ, nado nọ payiha nado nọ basi ohó osẹ́n he tọn lẹ lẹpo.” (Deutelonomi 32:46) E họnwun dọ, omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ma dona yin nuplọntọ Osẹ́n lọ tọn lẹ poun gba, yé sọ dona yin mẹhe nọ yí ì do yizan mẹ lẹ.

Ṣigba, akọta Islaeli tọn gboawupo pludopludo nado yin nugbonọ hlan Jehovah. Kakati nado yinuwa to aliho he sọgbe mẹ, ovi Islaeli tọn lẹ “masọ yí ì sè, kavi tuntoai hlan ogbè etọn gba.” (Deutelonomi 9:23; Whẹdatọ 2:15, 16; 2 Otannugbo lẹ 24:18, 19; Jẹlemia 25:4-7) To godo mẹ, Ju lẹ wá do nugbonọ-mayin yetọn hia to aliho he ylan hugan mẹ to whenuena yé gbẹ́ Jesu dai taidi Mẹssia lọ. (Johanu 19:14-16) Taidi kọdetọn de, Jehovah Jiwheyẹwhe gbẹ́ Islaeli dai bo lẹ́ ayidonugo etọn hlan Kosi lẹ.—Owalọ lẹ 13:46.

Na nugbo tọn, mí dona payi ma nado jẹ omọ̀ dopolọ mẹ—enẹ wẹ nado lẹndọ mí sọgan sẹ̀n Jiwheyẹwhe gbọn nususu yinyọnẹn dali bo ma tindo yise nujọnu tọn. Nado dọ ẹ to hogbe devo lẹ mẹ, Biblu pinplọn mítọn dona yinukọn hugan oyọnẹn bibẹpli poun. Oyọnẹn he pegan dona biọ ahun mítọn mẹ nado sọgan yinuwado gbẹzan mítọn lẹ ji to aliho dagbe mẹ. Be e na sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe nado plọn glelilẹ bo ma ka dó jinukun de pọ́n gbede ya? Nugbo wẹ dọ ehe sọgan gọalọna mí nado yọ́n glelẹ jẹ obá de mẹ, ṣigba mí ma na mọ nude gbẹ̀n pọ́n gbede! Mọdopolọ, mẹhe to nubiọtomẹsi Jiwheyẹwhe tọn lẹ plọn to Biblu mẹ lẹ dona na dotẹnmẹ okún nugbo tọn lẹ nado biọ ahun yetọn mẹ na okún enẹlẹ nido de sinsẹ́n tọ́n bo whàn yé nado yinuwa.—Matiu 13:3-9, 19-23.

‘Mì Lẹzun Basitọ Ohó lọ Tọn Lẹ’

Apọsteli Paulu dọ dọ “yise wá sọn sisè mẹ.” (Lomunu lẹ 10:17) Aliho he mẹ nulẹ nọ wá aimẹ debọdo-dego to jọwamọ-liho te, sọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn sisè mẹ jẹ yise tintindo to Ovi etọn, Jesu Klisti mẹ ji, nọ ze mí do hukan ji nado mọ ogbẹ̀ madopodo yí. Mọwẹ, nude yin bibiọ hugan didọ poun dọ, ‘n’tindo yise to Jiwheyẹwhe po Klisti po mẹ.’

Jesu na tuli hodotọ etọn lẹ nado tindo yise he na whàn yé nado yinuwa dọmọ: “To ehe mẹ wẹ yè pagigona Otọ́ ṣie te dọ, mì ni hẹn sinsẹ́n susu; mọwẹ mìwlẹ nasọ yin nuplọntọ ṣie.” (Johanu 15:8) Nọvisunnu daa Jesu tọn Jakobu wá wlan to godo mẹ dọmọ: “Mì ni yin basitọ ohó lọ tọn, mì yin sisètọ kẹdẹ blo.” (Jakobu 1:22) Ṣigba, nawẹ mí sọgan yọ́n nuhe mí dona wà gbọn? Gbọn hodidọ po apajlẹ po dali, Jesu do nuhe mí dona wà nado mọ nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn hia.

To whenuena Jesu tin to aigba ji, e wazọ́n sinsinyẹn nado ze dagbenu Ahọluduta lọ tọn lẹ daga podọ nado pagigona oyín Otọ́ etọn tọn. (Johanu 17:4-8) To aliho tẹ mẹ? Mẹsusu wẹ na flin azọ́njiawu he Jesu wà lẹ taidi awutunọ lẹ po sẹkunọ lẹ po hinhẹn jẹ gángán. Ṣigba Wẹndagbe Matiu tọn do aliho titengbe he mẹ Jesu ze dagbenu Ahọluduta lọ tọn lẹ daga te hia hezeheze dọmọ: “Jesu sọ zinzọnlin yì tòdaho po gbeta lẹ po mẹ pé, e to mẹplọn to sinagọgu yetọn lẹ mẹ, bosọ to yẹwheho wẹndagbe ahọludu tọn dọ.” E họnwun dọ e ma yin họntọn Jesu tọn lẹ po mẹyinyọnẹn etọn lẹ po kavi mẹhe e mọ to lẹdo etọn mẹ lẹ kẹdẹ wẹ e dọyẹwheho na gba. E dovivẹnu lẹpo bo yí dotẹnmẹ hundote he e tindo lẹpo zan nado dla gbẹtọ lẹ pọ́n “lẹdo Galili lẹpo pé.”—Matiu 4:23, 24; 9:35.

Jesu sọ deanana hodotọ etọn lẹ ga nado tindo mahẹ to azọ́n gbẹtọ lẹ hinhẹnzun devi tọn mẹ. Na nugbo tọn, e ze apajlẹ dagbe de dai na yé nado hodo. (1 Pita 2:21) Jesu dọna devi nugbonọ etọn lẹ dọmọ: “Enẹwutu mì yì, bo hẹn akọta lẹpo zun nuplọntọ, bosọ nọ baptizi yé do oyín Otọ́ tọn, po Ovi tọn po, po [gbigbọ wiwe] tọn po mẹ: Na mì nisọ nọ plọn yé nado nọ doayi onú lẹpo go, nudepope he yẹn degbena mì.”—Matiu 28:19, 20.

Nugbo wẹ dọ mahẹ tintindo to azọ́n yẹwhehodidọ tọn mẹ nọ yin avùnnukundiọsọmẹnu titengbe de. Jesu lọsu dọmọ: “Pọ́n, yẹn do mì hlan di lẹngbọvu do ohla ṣẹnṣẹn.” (Luku 10:3) Eyin mí pannukọn nukundiọsọmẹ, nuhe nọ wá linlẹn mẹ to afọdopolọji wẹ nado joagọ yì godo nado sọgan dapana awufiẹsa po tukla he ma yin dandan tọn lẹ po. Nuhe jọ to whèjai he Jesu yin wiwle lọ niyẹn. Obu jẹ apọsteli lẹ ji bọ yé họnyi. To godo mẹ to whèjai enẹ, Pita mọ́n Jesu whlaatọ̀n.—Matiu 26:56, 69-75.

Humọ, e sọgan paṣa we nado sè dọ apọsteli Paulu dọ dọ e nọ biọ vivẹnudido to emi si nado lá wẹndagbe lọ. E kanwe hlan agun Tẹsalonika tọn dọmọ: “Míwlẹ to tudo do Jiwheyẹwhe mítọn go nado dọ ohó wẹndagbe Jiwheyẹwhe tọn hlan mì to [tuklajijẹ] susu mẹ.”—1 Tẹsalonikanu lẹ 2:1, 2.

Paulu po apọsteli hatọ etọn lẹ po penugo nado duto obu lọ ji nado dọho na mẹdevo lẹ dogbọn Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn dali, podọ hiẹ lọsu sọgan wàmọ ga. Gbọnna? Afọdide tintan wẹ nado ganjẹ Jehovah go. Eyin mí tindo yise mlẹnmlẹn to Jehovah mẹ, ehe na whàn mí nado yinuwa, bọ mí na penugo nado wà ojlo etọn.—Owalọ lẹ 4:17-20; 5:18, 27-29.

Ahọsumẹ de Tin Na Azọ́n Towe

Jehovah yọ́n vivẹnu he mí to dido nado sẹ̀n ẹn lẹ ganji. Di apajlẹ, e nọ yọ́n whenue mí to awutu jẹ kavi whenue nuṣikọna mí. E yọ́n numọtolanmẹ hihọ́ matindo po jimadedo-mẹdetiti go tọn mítọn lẹ po. To whenuena nuhahun akuẹzinzan tọn lẹ to tuklado mí, kavi whenue agbasalilo po numọtolanmẹ mítọn lẹ po hẹn mí jẹflumẹ, Jehovah nọ to ayido ninọmẹ mítọn go.—2 Otannugbo lẹ 16:9; 1 Pita 3:12.

Lehe homẹ Jehovah tọn na hùn nado mọdọ yise mítọn nọ whàn mí nado yinuwa, mahopọnna mapenọ-yinyin po nuhahun mítọn lẹ po do sọ! Owanyi sisosiso he Jehovah tindo na sinsẹ̀n-basitọ nugbonọ etọn lẹ ma yin numọtolanmẹ mọmọ tọn de poun gba—e bẹ opagbe de hẹn. Apọsteli Paulu wlan to gbọdo glọ dọmọ: “Jiwheyẹwhe ma yin mawadodonọ nado wọn azọ́n mìtọn po tukla owanyi mìtọn tọn po, he mì ko sọhia gbọn oyín etọn dali, na le mì to devizọnwa hlan mẹwiwe lẹ do, bosọ to bibasi i.”—Heblu lẹ 6:10.

Hiẹ sọgan dejido zẹẹmẹ Biblu tọn go, he dohia dọ Jehovah yin “Jiwheyẹwhe nugbowa tọn de, podọ matin kunnuhu,” podọ “ahọsutọ yé he whesọ do dín in lẹ tọn.” (Deutelonomi 32:4; Heblu lẹ 11:6) Di apajlẹ, yọnnu de to Californie, États-Unis flin dọmọ: “Otọ́ ṣie wà sinsẹ̀nzọn whenu-gigọ́ tọn na owhe ao whẹpo do jẹ nukunpedo whẹndo de go ji. Yẹn nọ duvivi otàn etọn lẹ tọn do lehe Jehovah nọgodona ẹn to sinsẹ̀nzọn lọ mẹ gbọn ji. Whlasusu wẹ e nọ yí akuẹ he pò to gómẹ na ẹn lẹpo zan nado jẹ amì nado sọgan yì kunnudegbe. Ṣigba to kọlilẹ wá whégbè whenu, e sọgan mọ bọ mẹde na ko wleawuna núdùdù he e ma donukun dai na ẹn to ohọ̀n etọn ji.”

To yidogọmẹ na godonọnamẹ agbasa-liho tọn, “Otọ́ lẹblanu lẹ tọn, [podọ] Jiwheyẹwhe homẹmimiọn lẹpo tọn” sọ nọ nọgodona mí to numọtolanmẹ-liho podọ to gbigbọ-liho. (2 Kọlintinu lẹ 1:3) “Numimọ awuvivi tọn de wẹ e yin nado ganjẹ Jehovah go,” wẹ Kunnudetọ de he ko doakọnna whlepọn susu to owhe lẹ gblamẹ dọ. “E nọ namẹ dotẹnmẹ nado do jidide hia to Jehovah mẹ bo mọ lehe e nọ yinuwa nado gọalọnamẹ do.” Hiẹ sọgan yí whiwhẹ do dọnsẹpọ ‘Ewọ he nọ sè odẹ̀,’ bo deji dọ e na na ayidonugo hlan ahunmẹdunamẹnu towe lẹ.—Psalm 65:2.

Ale he mẹhe to azọ́nwa to ojijẹ gbigbọmẹ tọn lọ mẹ lẹ nọ mọyi lẹ sù tlala. (Matiu 9:37, 38) Mahẹ tintindo to lizọnyizọn gbangba tọn mẹ ko yidogọna agbasalilo mẹsusu tọn, e sọgan wàmọ na hiẹ lọsu ga. Ṣigba, ale daho hugan lọ wẹ yindọ kunnudide na mẹdevo lẹ nọ gọalọna mí nado hẹn haṣinṣan dagbe he mí tindo hẹ Jehovah lodo dogọ.—Jakobu 2:23.

Mì Zindonukọn Nado to Dagbe Wà

Nuṣiwa wẹ e na yin dọ sinsẹ̀n-basitọ Jiwheyẹwhe tọn de ni lẹndọ homẹ Jehovah tọn ma hùn do emi go, na madogán agbasa tọn lẹ kavi yọnhowhe glọnalina ẹn jẹ obá de mẹ nado wà nuhe e na ko jlo nado wà to lizọnyizọn lọ mẹ lẹpo wutu. Nudopolọ wẹ e yin na mẹhe nuhahun agbasalilo tọn, azọngban whẹndo tọn, kavi ninọmẹ devo lẹ nọ hẹnalọdotena lẹ.

Flindọ to whenuena apọsteli Paulu mọdọ madogán de to aliglọnna emi, e “vẹ̀ Oklunọ whlaatọ̀n . . . na e ni de e” sẹ̀ na ẹn. Kakati nado hẹnazọ̀ngbọna Paulu na e nido sọgan wazọ́n susu dogọ to sinsẹ̀nzọn Jehovah tọn mẹ, Jiwheyẹwhe dọmọ: “Ojọmiọn ṣie ko pé we, na madogán mẹ wẹ yè hẹn huhlọn ṣie sọgbe te.” (2 Kọlintinu lẹ 12:7-10) Enẹwutu, hiẹ sọgan deji dọ mahopọnna awusinyẹnnamẹnu depope he hiẹ sọgan to akọndona, Otọ́ olọn mẹ tọn towe yọ́n pinpẹn nudepope he hiẹ penugo nado wà nado nọgodona azọ́n etọn tọn.—Heblu lẹ 13:15, 16.

Mẹdatọ owanyinọ mítọn ma nọ biọ hugan nuhe mí sọgan wà sọn mí si gba. Nuhe biọ e te poun wẹ yindọ mí ni tindo yise he nọ whànmẹ nado yinuwa.

[Yẹdide to weda 26]

Be Osẹ́n lọ pinplọn poun ko pé wẹ ya?

[Yẹdide to weda 29]

Yise mítọn dona yin didohia gbọn azọ́n dali