Okú—Mẹlẹpo Wẹ E Nọ Vannukundo!

“SỌN whenue gbẹtọ yin jiji, yọnbasi lọ tin to whepoponu dọ e sọgan kú to whedepopenu,” wẹ Arnold Toynbee he yin whenuho-kantọ Glẹnsinu de wlan. E yidogọ dọ: “Podọ yọnbasi ehe na wá lẹzun nujijọ nugbo tọn janwẹ.” Awubla nankọtọn die he okú nọ hẹnwa mí ji to whenuena e hò hagbẹ whẹndo tọn yiwanna de kavi họntọn vivẹ de yí!

Okú ko to nukunvando gbẹtọ na owhe fọtọ́n susu. Awà nọ kú mí pete to whenuena mẹyiwanna mítọn de basi matintọ. Okú ma nọ walẹblanuna mẹde. Mẹdepope ma sọgan dapana ẹn. “Awubla nọ hẹn mímẹpo yinuwa taidi yọpọvu lẹ—bo nọ hẹn mẹlẹpo bọnùdo mahopọnna obá he mẹ yé sewé jẹ. Mẹhe yin nuyọnẹntọ hugan ma nọ yọ́n nude ba.” Nuhe wekantọ owhe kanweko 19tọ tọn de wlan niyẹn. Mí nọ tin taidi ovivu lẹ—he ma sọgan wà nude, bo ma sọgan diọ ninọmẹ lọ. Adọkun kavi huhlọn ma sọgan hẹn nuhe bu lọ gọwá gba. Nuyọnẹntọ po wesetọ lẹ po ma tindo pọngbọ depope na nuhahun lọ. Omẹ huhlọnnọ lẹ nọ viavi, dile madogánnọ lẹ nọ wà do.

Ahọlu Davidi Islaeli hohowhenu tọn jugbọn awufiẹsa mọnkọtọn mẹ to whenuena visunnu etọn Absalọmi kú. To whenuena e sè dọ ovi etọn kú, ahọlu lọ jẹ avivi ji bo doavigbe dọmọ: “Absalọmi visunnu ṣie, visunnu ṣie, Absalọmi visunnu ṣie! Jlo Jiwheyẹwhe yẹn wẹ [dona] ko kú na hiẹ, Ee visunnu ṣie, visunnu ṣie, Absalọmi.” (2 Samuẹli 18:33) Ahọlu huhlọnnọ he ko gbawhàn kẹntọ he sẹhundaga lẹ tọn ehe ma sọgan wà nudepope hugan nado kúkú gbọ bo biọ dọ “kẹntọ he yè na sudo gbọngodo [yèdọ] okú” na ko hù emi do otẹn ovi emitọn tọn mẹ.—1 Kọlintinu lẹ 15:26.

Be pọngbọ de tin na okú ya? Eyin mọwẹ, todido tẹwẹ oṣiọ lẹ tindo? Be mí na vọ́ mẹyiwanna mítọn lẹ mọ gbèdopo ya? Hosọ he bọdego wleawuna gblọndo Owe-wiwe tọn lẹ hlan kanbiọ ehelẹ.