Yiwanna Jiwheyẹwhe He Yiwanna We
“Hiẹ na yí [ahun, NW ] towe lẹpo, podọ alindọn towe lẹpo po nuyọnẹn towe lẹpo po do yiwanna [Jehovah] Jiwheyẹwhe towe.”—MATIU 22:37.
1, 2. Etẹwẹ sọgan ko zọ́n bọ kanbiọ he gando gbedide he klohugan lọ go do yin kinkanse?
KANBIỌ de die he na ko fọ́n nudindọn sinsinyẹn susu dote to Falesi lẹ ṣẹnṣẹn to azán Jesu tọn gbè. To osẹ́n hugan 600 he Osẹ́n Mose tọn bẹhẹn lẹ mẹ, detẹ wẹ yin nujọnu hugan? Be osẹ́n he gando avọ́sinsan go de wẹ ya? Na nugbo tọn, avọ́sinsan lẹ nọ yin bibasi nado mọ jona ylando tọn yí podọ nado dopẹna Jiwheyẹwhe. Kavi osẹ́n he gando whẹgbigbo go lọ wẹ yin daho hugan lọ ya? Osẹ́n enẹ lọsu yin nujọnu ga, na whẹgbigbo yin ohia alẹnu he Jehovah basi hẹ Ablaham tọn.—Gẹnẹsisi 17:9-13.
2 To alọ devo mẹ, e họnwun dọ hẹngogonọ lẹ nọ dọ̀nnu dọ to whenuena e yindọ osẹ́n he Jiwheyẹwhe na lẹpo wẹ yin nujọnu—dile etlẹ yindọ delẹ sọgan taidi nuhe ma yin nujọnu sọmọ—nuṣiwa wẹ e na yin nado ze gbedide de daga hugan dehe pò lẹ. Falesi lẹ basi dide nado ze kanbiọ he fọ́n nudindọn dote lọ donukọnna Jesu. Vlavo ewọ sọgan dọ nude he na de jidide he gbẹtọ lẹ tindo do e go pò. Dopo to yé mẹ dọnsẹpọ Jesu bo kanse dọmọ: “Etẹwẹ aṣẹ daho [hugan] to Osẹ́n mẹ?”—Matiu 22:34-36.
3. Gbedide tẹwẹ Jesu dlẹnalọdo taidi dehe klohugan lọ?
3 Gblọndo he Jesu na yin nujọnu taun na mí to egbehe. To gblọndo etọn mẹ, e basi bladopọ nuhe yin adà tangan sinsẹ̀n-bibasi nugbo tọn to ojlẹ he wayi lẹ mẹ podọ to ojlẹ he ja lẹ mẹ. Jesu yihodọ sọn Deutelonomi 6:5 mẹ dọmọ: “Hiẹ na yí [ahun, NW ] towe lẹpo, podọ alindọn towe lẹpo po nuyọnẹn towe lẹpo po do yiwanna [Jehovah] Jiwheyẹwhe towe. Ehe wẹ osẹ́n daho tintan lọ.” Dile etlẹ yindọ gbedide dopo gee wẹ Falesi lọ kanse Jesu, ewọ na ẹn devo dogọ. E yihodọ sọn Levitiku 19:18 mẹ dọmọ: “Awetọ sọ di i, Hiẹ, na yiwanna kọmẹnu towe di dewe.” Enẹgodo, Jesu dohia dọ osẹ́n awe ehelẹ ji wẹ sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke lọ sinai do. Nado glọnalina vivẹnudido depope nado hẹn ẹn basi todohukanji debọdo-dego osẹ́n he pò lẹ tọn sọgbe hẹ nujọnu-yinyin yetọn, Jesu dotana dọmọ: “Osẹ́n awe helẹ go wẹ Osẹ́n lọ pete, plá do po Yẹwhegán lẹ po.” (Matiu 22:37-40) To hosọ ehe mẹ, mí na gbadopọnna osẹ́n he yin daho hugan to awe lọ lẹ mẹ. Naegbọn mí dona yiwanna Jiwheyẹwhe? Nawẹ mí nọ do ehe hia gbọn? Podọ nawẹ mí sọgan wleawuna owanyi enẹ gbọn? Dandannu wẹ e yin nado yọ́n gblọndo kanbiọ ehelẹ tọn, na whẹpo mí na do hẹn homẹhun Jehovah, mí dona yí ahun, alindọn po nuyọnẹn kavi ayiha mítọn lẹpo po do yiwanna ẹn.
Nujọnu-Yinyin Owanyi Tọn
4, 5. (a) Naegbọn nuhe Jesu dọ ma paṣa Falesi lọ? (b) Etẹwẹ họakuẹ tlala to nukun Jiwheyẹwhe tọn mẹ hú avọ́sinsan lẹ po nunina lẹ po?
4 E taidi dọ gblọndo he Falesi he kanhose Jesu lọ mọyi ma hẹn ẹn jọsi kavi paṣa ẹ gba. E yọnẹn dọ owanyi na Jiwheyẹwhe yin adà tangan de to sinsẹ̀n-bibasi nugbo lọ mẹ, dile etlẹ yindọ mẹsusu nọ gboawupo nado do e hia. To Sinagọgu lẹ mẹ, nuyiwa aṣa tọn wẹ e yin nado nọ hia odẹ̀ Heblugbe tọn Shema, kavi gbeyiyi na yise tọn lọ daga, ehe bẹ hodidọ he tin to Deutelonomi 6:4-9 mẹ hẹn, fie Jesu yihodọ sọn. Sọgbe hẹ kandai dopolọ to owe Malku tọn mẹ, Falesi lọ dọna Jesu to enẹgodo dọmọ: “Mẹplọntọ, eyọn, hiẹ dọ nugbo; na Jiwheyẹwhe dopo wẹ tin; devo de ma tin, adavo ewọ: podọ nado yí [ahun, NW ] lẹpo, po nuyọnẹn lẹpo po, . . . po huhlọn lẹpo po, do yiwanna ẹn, bo yiwanna kọmẹnu etọn di ede, e hú nunina mimẹ̀ lẹ po avọ́ lẹpo po.”—Malku 12:32, 33.
5 Na nugbo tọn, dile etlẹ yindọ nunina mimẹ̀ po avọ́sinsan lẹ po yin bibiọ to Osẹ́n lọ mẹ, nuhe yin nujọnu hugan to nukun Jiwheyẹwhe tọn mẹ wẹ yin ninọmẹ ahun mẹ tọn devizọnwatọ etọn lẹ tọn he gọ́ na owanyi. Oblẹnọ he yin nina Jiwheyẹwhe to owanyi po mẹdezejo po mẹ nọ họakuẹ tlala to nukun etọn mẹ hú agbò fọtọ́n fọtọ́n he yin nina po mẹwhinwhàn agọ̀ po lẹ. (Mika 6:6-8) Flin kandai asuṣiọsi wamọnọ lọ tọn he Jesu mọ to tẹmpli mẹ to Jelusalẹm. Abọgankuẹ pẹvipẹvi awe he e zedo adọkun pòtin lọ mẹ lẹ ma tlẹ sọgan họ̀ oblẹnọ dopo tata. Ṣogan, nunina enẹ he yin nina po owanyi na Jehovah sọn ahun mẹ wá po, họakuẹ to nukun etọn mẹ hugan nunina dahodaho he adọkunnọ lẹ basi sọn adọkun susu yetọn mẹ. (Malku 12:41-44) Tulinamẹnu nankọtọn die nado yọnẹn dọ Jehovah nọ yí nukun nujọnu tọn do pọ́n nuhe mímẹpo sọgan dohia mahopọnna ninọmẹ mítọn lẹ—enẹ wẹ owanyi mítọn na ẹn!
6. Etẹwẹ Paulu wlan gando nujọnu-yinyin owanyi tọn go?
6 Nado zinnudo nujọnu-yinyin owanyi tọn ji to sinsẹ̀n-bibasi nugbo mẹ, apọsteli Paulu wlan dọmọ: “Eyin yẹn nọ yí ogbè gbẹtọ tọn po angẹli lẹ po tọn do dọho bo ma tindo owanyi, yẹn lẹzun ogànvẹẹ he to núdọ, kavi ajògàn gbègangannọ de. Podọ eyin yẹn tindo nunina dọdai tọn, bosọ yọ́n nudabla lẹpo, po oyọnẹn lẹpo po, eyin yẹn tindo yise lẹpo, sọmọ bọ yẹn sọgan diọtẹnna osó lẹ, bo ma tindo owanyi, yẹn ma yin nude. Podọ eyin yẹn bẹ ajọ́nu ṣie lẹpo jo nado na núdùdù wamọnọ lẹ, eyin yẹn yí agbasa ṣie namẹ na yè nido flọ miyọ́n, bo ma tindo owanyi, e ma doale de na mi.” (1 Kọlintinu lẹ 13:1-3) E họnwun dọ, owanyi yin dandannu eyin sinsẹ̀n-bibasi mítọn na hẹn homẹhun Jiwheyẹwhe. Ṣigba, nawẹ mí nọ do owanyi mítọn na Jehovah hia gbọn?
Lehe Mí Nọ Do Owanyi Mítọn Na Jehovah Hia Gbọn
7, 8. Nawẹ mí sọgan do owanyi mítọn na Jehovah hia gbọn?
7 Mẹsusu yise dọ owanyi yin numọtolanmẹ he ma nọ yọ́n dava de; taidi dehe nọ sọawuhia to ajijimẹ to sunnu po yọnnu po ṣẹnṣẹn nkọ. Ṣogan, owanyi nujọnu tọn ma yin nude he mí nọ mọ to míde mẹ poun gba. E nọ yin hiadogona gbọn nuyiwa dali, e ma yin gbọn numọtolanmẹ dali gba. Biblu dlẹnalọdo owanyi taidi “aliho dagbedagbe he hugan de” podọ taidi nude he mí nọ “doafọna.” (1 Kọlintinu lẹ 12:31; 14:1) Klistiani lẹ yin tulina nado nọ yiwannamẹ, e ma yin ‘po onù tata po kavi po odẹ́ po gba, adavo to wiwà po nugbo po mẹ.’—1 Johanu 3:18.
8 Owanyi na Jiwheyẹwhe nọ whàn mí nado hẹn homẹ etọn hùn podọ nado yiavunlọ bo nọgodona nupojipetọ-yinyin etọn, to ohó po walọ po mẹ. E nọ whàn mí nado dapana owanyi na aihọn po aliho ylankan etọn lẹ po. (1 Johanu 2:15, 16) Mẹhe yiwanna Jiwheyẹwhe lẹ nọ gbẹwanna oylan. (Psalm 97:10) Owanyi na Jiwheyẹwhe sọ bẹ owanyi na kọmẹnu mítọn hẹn, ehe mí na dọhodeji to hosọ he bọdego mẹ. Humọ, owanyi na Jiwheyẹwhe nọ biọ tonusise sọn mí si. Biblu dọmọ: “Ehe wẹ owanyi Jiwheyẹwhe tọn, dọ mí ni yìn osẹ́n etọn.”—1 Johanu 5:3.
9. Nawẹ Jesu do owanyi etọn na Jiwheyẹwhe hia gbọn?
9 Jesu do nuhe e zẹẹmẹdo nado yiwanna Jiwheyẹwhe hia to aliho pipé mẹ. Owanyi sisẹ ẹ nado jo fininọ olọn mẹ tọn etọn do nado wá nọ̀ aigba ji taidi gbẹtọvi de. E whàn ẹn nado pagigona Otọ́ etọn gbọn nuhe e wà bosọ plọnmẹ lẹ dali. Owanyi whàn ẹn nado yin “tonusetọ kakajẹ okú.” (Filippinu lẹ 2:8) Tonusise enẹ—he yin dohia owanyi etọn tọn—hùn dotẹnmẹ dote na nugbonọ lẹ nado tindo teninọ dodo tọn de to Jiwheyẹwhe nukọn. Paulu wlan dọmọ: “Gbọn tolivivẹ omẹ dopo [Adam] tọn mẹ yè hẹn mẹsusu zun ylandonọ, yèdọ mọ gbọn tonusise omẹ dopo [Klisti Jesu] tọn mẹ yè na hẹn mẹsusu zun dodonọ.”—Lomunu lẹ 5:19.
10. Naegbọn owanyi na Jiwheyẹwhe bẹ tonusise hẹn?
10 Taidi Jesu, mí nọ do owanyi mítọn hia gbọn tonusisena Jiwheyẹwhe dali. “Ehe . . . wẹ owanyi,” wẹ apọsteli yiwanna Jesu tọn Johanu wlan, “dọ mí ni to zọnlinzin kẹdẹdi osẹ́n etọn lẹ.” (2 Johanu 6) Mẹhe yiwanna Jehovah nugbonugbo lẹ nọ tindo ojlo vẹkuvẹku na anademẹ etọn. Na yé yọnẹn dọ yé ma sọgan deanana afọdide yedetiti tọn po kọdetọn dagbe po wutu, yé nọ ganjẹ nuyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn go bo nọ kẹalọyi anademẹ owanyinọ etọn. (Jẹlemia 10:23) Yé tin taidi omẹ yẹyinọ Belea hohowhenu tọn lẹ he “kọ̀n ayiha dai” do kẹalọyi owẹ̀n Jiwheyẹwhe tọn, bo tindo ojlo vẹkuvẹku nado wà ojlo Jiwheyẹwhe tọn. (Owalọ lẹ 17:11) Yé yí sọwhiwhe do gbadopọnna Owe-wiwe nado mọnukunnujẹ ojlo Jiwheyẹwhe tọn mẹ to gigọ́ mẹ, ehe gọalọna yé nado do owanyi hia gbọn nuyiwa tonusise tọn susu dogọ dali.
11. Etẹwẹ e zẹẹmẹdo nado yí ahun, ayiha, alindọn po huhlọn mítọn lẹpo po do yiwanna Jiwheyẹwhe?
11 Dile Jesu dọ do, owanyi na Jiwheyẹwhe bẹ ahun, ayiha, alindọn, po huhlọn mítọn lẹpo po hẹn. (Malku 12:30) Owanyi mọnkọtọn nọ wá sọn ahun mẹ, bo nọ bẹ numọtolanmẹ, ojlo, po linlẹn homẹ tọn lẹ po hẹn, podọ mí nọ jlo vẹkuvẹku nado hẹn homẹhun Jehovah. Mí sọ nọ yiwanna ẹn po ayiha mítọn po. Mẹdezejo mítọn ma yin to wunvi mẹ gba; mí ko plọn nado yọ́n Jehovah—yèdọ jẹhẹnu, nujinọtedo po lẹndai etọn lẹ po. Mí nọ yí alindọn mítọn, yèdọ gbẹtọ-yinyin mítọn pete po ogbẹ̀ mítọn po do sẹ̀n ẹn bosọ pà ẹ. Podọ mí nọ yí huhlọn mítọn zan nado wà nudopolọ.
Nuhewutu Mí Dona Yiwanna Jehovah
12. Naegbọn Jiwheyẹwhe biọ dọ mí ni yiwanna emi?
12 Whẹwhinwhẹ́n dopo he wutu mí dona yiwanna Jehovah wẹ yindọ e biọ to mí si nado nọ do jẹhẹnu etọn lẹ hia. Jiwheyẹwhe wẹ asisa po apajlẹ dagbe hugan owanyi tọn po. Apọsteli Johanu wlan to gbọdo glọ dọ, “Jiwheyẹwhe wẹ owanyi.” (1 Johanu 4:8) Gbẹtọvi lẹ yin didá to apajlẹ Jiwheyẹwhe tọn mẹ, po nugopipe lọ po nado do owanyi hia. Na nugbo tọn, nupojipetọ-yinyin Jehovah tọn sinai do owanyi ji. Mẹhe nọ sẹ̀n ẹn na yé yiwanna aliho gandudu dodo tọn etọn bosọ tindo ojlo to e mẹ lẹ kẹdẹ wẹ e nọ kẹalọyi taidi mẹjidugando etọn lẹ. Mọwẹ, owanyi yin dandannu na nudida lẹpo nado tin to jijọho po kọndopọ po mẹ.
13. (a) Naegbọn e do yin didọna Islaelivi lẹ dọ: ‘Yiwanna Jehovah Jiwheyẹwhe towe’? (b) Naegbọn e do yin lẹnpọn dagbenu dọ Jehovah ni donukun dọ mí ni yiwanna emi?
13 Whẹwhinwhẹ́n devo he wutu mí dona yiwanna Jehovah wẹ yindọ mí yọ́n pinpẹn nuhe e ko wà na mí lẹ tọn. Flindọ Jesu dọna Ju lẹ dọmọ: ‘Hiẹ na yiwanna Jehovah Jiwheyẹwhe towe.’ E ma yin bibiọ to yé si nado yiwanna yẹwhe de he dẹ̀n bo ma yin yinyọnẹn gba. Yé dona yiwanna Mẹlọ he do owanyi etọn hia yé. Jehovah wẹ yin Jiwheyẹwhe yetọn. Ewọ wẹ Mẹlọ he hẹn yé jẹgbonu sọn Egipti yì Aigba Pagbe tọn ji, Mẹhe basi hihọ́na yé, hẹn yé dogbẹ̀, bosọ wlebòna yé, podọ Mẹlọ he nọ domẹplọnlọ yé go po owanyi po. To egbehe ga, Jehovah wẹ Jiwheyẹwhe mítọn, yèdọ mẹhe ze Ovi etọn jo taidi ofligọ de na mí nido sọgan tindo ogbẹ̀ madopodo. Lehe e yin lẹnpọn dagbenu do sọ dọ Jehovah ni donukun dọ mílọsu ni yiwanna ẹn to godo mẹ! Owanyi mítọn sinai do dehe mílọsu ko mọyi ji; e yin bibiọ to mí si nado yiwanna Jiwheyẹwhe he yiwanna mí. Mí nọ do owanyi hia Mẹlọ he ewọ “whẹwhẹ wẹ yiwanna mí.”—1 Johanu 4:19.
14. Aliho tẹ mẹ wẹ owanyi Jehovah tọn taidi mẹjitọ owanyinọ de tọn te?
14 Owanyi he Jehovah tindo na gbẹtọvi lẹ taidi dehe mẹjitọ owanyinọ de nọ tindo na ovi etọn lẹ. Mahopọnna mapenọ-yinyin yetọn, mẹjitọ owanyinọ lẹ nọ jẹtukla na owhe susu nado penukundo ovi yetọn lẹ go, bo nọ yí nususu do sanvọ́ to agbasa-liho podọ to aliho devo lẹ mẹ nado sọgan wàmọ. Mẹjitọ lẹ nọ plọnnu, na tuli, nọgodona, bosọ nọ domẹplọnlọ ovi yetọn lẹ go na yé jlo dọ yé ni yin ayajẹnọ bo tindo kọdetọn dagbe wutu. Etẹwẹ mẹjitọ lẹ nọ donukun sọn yé si to godo mẹ? Yé nọ jlo dọ ovi yetọn lẹ ni yiwanna yé bo yọ́n pinpẹn nuhe yé ko dó do ahun yetọn mẹ lẹ tọn na dagbe yetọn wutu. Be e ma yin lẹnpọn dagbenu wẹ e yin dọ Otọ́ pipé olọn mẹ tọn mítọn ni donukun dọ mí ni do pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn owanyi tọn hia na nuhe e ko wà na mí lẹpo ya?
Awuwiwlena Owanyi Na Jiwheyẹwhe
15. Etẹwẹ yin afọdide tintan lọ nado wleawuna owanyi na Jiwheyẹwhe?
15 Mí ma ko mọ Jiwheyẹwhe kavi sè ogbè etọn pọ́n gbede. (Johanu 1:18) Etomọṣo, e basi oylọna mí nado biọ haṣinṣan owanyi tọn de mẹ hẹ ẹ. (Jakobu 4:8) Nawẹ mí sọgan wà enẹ gbọn? Afọdide tintan nado sọgan yiwanna mẹdepope wẹ pinplọn nado yọ́n mẹlọ; e nọ vẹawu nado tindo owanyi sisosiso na mẹhe mí ma yọnẹn. Jehovah ko wleawuna Ohó etọn Biblu, na mí nido sọgan plọnnu gando ewọ go. Nuhe zọ́n niyẹn bọ Jehovah nọ na tuli mí gbọn titobasinanu etọn gblamẹ nado nọ hia Biblu to gbesisọ mẹ. Biblu wẹ nọ plọnnu mí gando Jiwheyẹwhe go, gọna jẹhẹnu etọn lẹ, omẹ nankọtọn he e yin, po aliho he mẹ e yinuwa hẹ gbẹtọ lẹ te to owhe fọtọ́n lẹ gblamẹ po. Dile mí to ayihamẹlẹnpọndo kandai mọnkọtọn lẹ ji, pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn po owanyi he mí tindo na ẹn po na sudeji.—Lomunu lẹ 15:4.
16. Nawẹ nulinlẹnpọndo lizọnyizọn Jesu tọn ji nọ yidogọna owanyi mítọn na Jiwheyẹwhe gbọn?
16 Aliho titengbe he mẹ mí sọgan hẹn owanyi mítọn na Jehovah jideji te wẹ nado lẹnnupọndo gbẹzan po lizọnyizọn Jesu tọn po ji. To popolẹpo mẹ, Jesu do jẹhẹnu Otọ́ etọn tọn lẹ hia to pipé mẹ sọmọ bọ e sọgan dọ dọ: “Ewọ he mọ mi ko mọ Otọ́.” (Johanu 14:9) Be awuvẹmẹ he Jesu dohia to whenuena e hẹn visunnu dopo akàn asuṣiọsi de tọn gọwá ogbẹ̀ ma whàn we ya? (Luku 7:11-15) Be e ma yin awuvivinu wẹ e yin nado yọnẹn dọ ewọ—he yin Ovi Jiwheyẹwhe tọn podọ dawe klohugan lọ he nkọtọn ma nọgbẹ̀ pọ́n—yí whiwhẹ do klọafọna devi etọn lẹ ya? (Johanu 13:3-5) Be e ma fọnjlodotena we nado yọnẹn dọ dile ewọ tlẹ klohugan bo yọnnuin hugan gbẹtọ devo depope, e hẹn ede yọ́n dọnsẹpọ gbọn mẹlẹpo dali, yèdọ kakajẹ yọpọvu lẹ ji ya? (Malku 10:13, 14) Eyin mí nọ lẹnayihamẹpọn do onú ehelẹ ji po pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn po, mí na taidi Klistiani he Pita wlanwe gando yé go lẹ dọmọ: ‘Mì ma ko mọ Jesu, ganṣo bo to wanyina ẹn.’ (1 Pita 1:8) Dile owanyi mítọn na Jesu to jijideji, mọ wẹ owanyi mítọn na Jehovah na jideji do niyẹn.
17, 18. Ayihamẹlinlẹnpọn do awuwledainanu owanyinọ Jehovah tọn tẹlẹ ji wẹ sọgan hẹn owanyi mítọn na ẹn jideji?
17 Aliho devo he mẹ mí sọgan hẹn owanyi mítọn na Jiwheyẹwhe jideji te wẹ nado nọ lẹnayihamẹpọn do awuwledainanu owanyinọ susugege he e ko zedai na mí nado sọgan duvivi ogbẹ̀ tọn lẹ ji—yèdọ whanpẹ nudida lẹ tọn, núdùdù vivi wunmẹ voovo madosọha lẹ, gbẹdido zohunhunnọ họntọn vivẹ lẹ tọn, gọna awuvivinu mayọnjlẹ devo lẹ he nọ hẹn mí tindo ayajẹ po pekọ po. (Owalọ lẹ 14:17) Lehe mí plọnnu gando Jiwheyẹwhe go sọ, mọ wẹ mí na tindo whẹwhinwhẹ́n susu dogọ nado yọ́n pinpẹn dagbewà po alọtútlú mado-dogbó etọn po tọn do niyẹn. Lẹnnupọndo nususu he Jehovah ko basi na we tlọlọ lẹ ji. Be hiẹ ma kọngbedopọ dọ ewọ jẹna owanyi towe ya?
18 Dopo to nunina susugege Jiwheyẹwhe tọn lẹ mẹ wẹ dotẹnmẹ hundote he mí tindo nado nọ dọnsẹpọ ẹ to odẹ̀ mẹ to whedepopenu, po jidide po dọ ewọ “he nọ sè odẹ̀” nọ dotoaina mí. (Psalm 65:2) Jehovah ko na aṣẹpipa Ovi yiwanna etọn nado dugán podọ nado dawhẹ. Ṣigba, e ma deazọ́nna mẹdevo, yèdọ etlẹ yin Ovi etọn lọsu, nado nọ dotoaina odẹ̀ lẹ gba. Ewọ lọsu wẹ nọ dotoaina odẹ̀ mítọn lẹ tlọlọ. Owanyi po mẹtọnhopọn he Jehovah nọ dohia dopodopo mítọn to aliho enẹ mẹ po nọ dọ̀n mí sẹpọ ẹ.
19. Opagbe Jehovah tọn tẹlẹ wẹ nọ dọ̀n mí sẹpọ ẹ?
19 Mí sọ nọ dọnsẹpọ Jehovah to whenuena mí lẹnnupọndo nuhe e tindo to sẹdotẹnmẹ na gbẹtọvi lẹ ji. E ko dopagbe nado hẹn azọ̀n, awubla, po okú po wá opodo. (Osọhia 21:3, 4) To whenuena gbẹtọvi lẹ na yin hinhẹnwa pipé kọ̀n, mẹdepope ma na jiya apọṣimẹ sinsinyẹn, flumẹjijẹ kavi nugbajẹmẹji tọn ba. Huvẹ, ohẹ́n, po awhàn po ma nasọ tin ba. (Psalm 46:9; 72:16) Aigba na yin didiọzun paladisi. (Luku 23:43) Jehovah na hẹn dona ehelẹ wá, e ma yin na e tin to dandannu glọ nado wàmọ wutu wẹ gba, ṣigba na e yiwanna mí wutu.
20. Etẹwẹ Mose dọ gando ale he owanyi na Jehovah nọ hẹnwa lẹ go?
20 Enẹwutu, mí tindo whẹwhinwhẹ́n dolido lẹ nado yiwanna Jiwheyẹwhe mítọn bosọ dike owanyi enẹ ni jideji. Be hiẹ na zindonukọn nado nọ hẹn owanyi towe na Jiwheyẹwhe lodo, bo na ẹn dotẹnmẹ nado deanana aliho towe lẹ ya? Nudide lọ pò to hiẹ lọsu si. Mose yọnẹn dọ alenu wẹ e yin nado wleawuna owanyi na Jehovah bo hẹn e go. E dọna Islaelivi lẹ to ojlẹ dindẹn die wayi dọmọ: “De ogbẹ̀, na hiẹ nido gán, hiẹ po okún towe po: nado nọ yiwanna OKLUNỌ lọ Jiwheyẹwhe towe, nado nọ setonuna ogbè etọn, podọ nado nọ dọnsẹpọ jẹ e dè: na ewọ wẹ ogbẹ̀ towe po aga azán towe lẹ tọn po.”—Deutelonomi 30:19, 20.
Be Hiẹ Flin Ya?
• Naegbọn e do yin dandannu dọ mí ni yiwanna Jehovah?
• Nawẹ mí sọgan do owanyi mítọn na Jiwheyẹwhe hia gbọn?
• Whẹwhinwhẹ́n tẹlẹ wẹ mí tindo nado yiwanna Jehovah?
• Nawẹ mí sọgan wleawuna owanyi na Jiwheyẹwhe gbọn?
[Yẹdide to weda 20]
Jehovah nọ yí nukun nujọnu tọn do pọ́n nuhe mímẹpo sọgan dohia—enẹ wẹ owanyi mítọn na ẹn
[Yẹdide to weda 23]
“Ewọ he mọ mi ko mọ Otọ́.” —Johanu 14:9