Yọ́n Nujọnu-Yinyin Mẹpipa Tọn

BE A ko sè pọ́n bọ mẹde to lewú dọ azọ́ngán emitọn ma nọ yawu pà emi ya? Be vlavo hiẹ lọsu ko wule enẹ tọn pọ́n ya? Kavi eyin jọja de wẹ hiẹ yin, be a ko dọ nudopolọ gando mẹjitọ towe lẹ kavi mẹplọntọ towe lẹ go pọ́n ya?

Delẹ to lewuwu ehelẹ mẹ sọgan sọgbe. Dile mẹhe nọ dozolanmẹna azọ́nwatọ lẹ de dọ do to Allemagne, eyin azọ́nwatọ lẹ jẹ lewú ji domọ, e ma nọ saba yin mẹpipa lọ ján dín yé te dandan, ṣigba nulọ poun wẹ yindọ azọ́ngán yetọn lẹ ma to ojlo dohia to yé mẹ. Depope he whẹho lọ yin, e họnwun dọ nude jẹdò. Pipà mimọyi podọ numọtolanmẹ lọ tintindo dọ mẹdevo lẹ tindo ojlo to mí mẹ yin dandannu nado sọgan duvivi haṣinṣan dagbe de tọn hẹ mẹdevo lẹ.

Nudopolọ wẹ gando whẹho sinsẹ̀n-bibasi tọn go. Agun Klistiani tọn dona yin yinyọnẹn na gbigbọ mẹpipa, awuyadomẹ, po ojlo didohia ode awetọ po tọn. Hagbẹ agun lọ tọn lẹ nọ wleawuna gbigbọ dagbe enẹ bo nọ hẹn e go gbọn anademẹ Biblu tọn lẹ hihodo dali. Etomọṣo, mahopọnna obá he mẹ agun mítọn ko to owanyi dohia jẹ, mí gbẹ́ sọgan hẹn ẹn pọnte dogọ. Po ehe po to ayiha mẹ, mí gbọ mí ni gbadopọnna apajlẹ dagbe mẹpipa tọn atọ̀n: devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn hohowhenu tọn Elihu, apọsteli Paulu, po Jesu Klisti lọsu tọn po.

Ayinamẹ He Gọ́ Na Homẹdagbe po Sisi Po

Elihu, he sọgan ko yin hẹnnumẹ Ablaham tọn, yí adà tangan de wà to alọgigọna Job nado wleawuna pọndohlan jlẹkaji tọn gando haṣinṣan etọn hẹ Jiwheyẹwhe go mẹ. Elihu do homẹdagbe po sisi po hia. E nọte kakajẹ whenue ojlẹ etọn sọ̀ nado dọho. Podọ to whenuena mẹhe ylọ yede dọ họntọn Job tọn lẹ zinnudo nuṣiwa etọn lẹ kẹdẹ ji, Elihu nọ yawu pà ẹ na dodowiwa etọn, dile etlẹ yindọ e na ẹn ayinamẹ. E wàmọ po awuyadomẹ po bo nọ do ojlo nujọnu tọn hia to Job mẹ taidi họntọn de, to vogbingbọn mẹ na mẹhe pò lẹ. E biọ to e si po sisi po dọmọ: “Yẹn vẹ̀ we, Job, sè hogbe ṣie, bosọ tuntoai hlan ohó ṣie lẹpo.” E gbọn sisi dali ze ede do otẹn Job tọn mẹ bo yigbe dọmọ: “Yẹn tin kẹdẹdi [hiẹ to nukun] Jiwheyẹwhe tọn mẹ: yè do yẹn ga sọn okò mẹ.” Podọ to enẹgodo, e pà ẹ dọmọ: “Eyin hiẹ tindo nudepope nado dọ, gblọn na mi: dọho, na yẹn jlo nado suwhẹna we.”—Job 33:1, 6, 32.

To linlẹn de mẹ, homẹdagbe po sisi po yíyí do yinuwa hẹ mẹdevo lẹ yin aliho de nado pà yé. Eyin mí wàmọ, e nọ taidi dọ mí to didọna todoaitọ mítọn dọ, ‘N’mọdọ n’dona na we ayidonugo bosọ yinuwa hẹ we po sisi po.’ Gbọnmọ dali, mẹlọ na mọdọ mí to awuya do e bosọ tindo ojlo to ewọ mẹ.

Sisi po homẹdagbe po didohia ma zẹẹmẹdo nado hodo aṣa jijọ dagbe tọn lẹ poun gba. Nado jẹ ahun mẹdevo lẹ tọn mẹ, homẹdagbe po sisi mítọn po dona wá sọn ahun mẹ. E dona yin dohia ojlo ahundopo po owanyi po tọn.

Pipà Nina po Zinzin Po

Apọsteli Paulu do lehe zinzin yin nujọnu to mẹdevo lẹ pipà mẹ do hia. Di apajlẹ, dile e to yẹwhehodọ to Atẹni to gbejizọnlin mẹdehlan tọn etọn awetọ whenu, e yiavunlọna sinsẹ̀n Klistiani tọn to tamẹnuplọnmẹtọ Glẹki delẹ nukọn. Pọ́n lehe e penukundo azọ́ndenamẹ sinsinyẹn ehe go po zinzin po do. “Nuyọnẹntọ delẹ to Nuvividutọ lẹ mẹ, podọ to Stoiki lẹ mẹ to pipehẹ ẹ. Mẹdelẹ to didọmọ, Etẹwẹ hówladọtọ he to jijlo na dọ? Mẹdevo lẹ dọmọ, E di mẹhe na yin yẹwhe jonọ dadaitọ.” (Owalọ lẹ 17:18) Mahopọnna homọdọdomẹgo ehelẹ, Paulu dava ede bo dọmọ: “Atẹninu lẹ emi; n’mọdọ mì yin sinsẹ̀nnọ taun.” Kakati nado gblewhẹdo yé dọ yé yin boṣiọ-sẹ̀ntọ, Paulu pà yé na mẹdezejo yetọn to sinsẹ̀n-bibasi mẹ.—Owalọ lẹ 17:22, Alẹnuwema Yọyọ Fọngbe tọn.

Be yẹnuwà wẹ Paulu te bo do dọ mọ ya? Paali. E yọnẹn dọ e ma yin azọngban etọn nado dawhẹna hosetọ etọn lẹ gba; e ma wọn dọ to ojlẹ de mẹ wayi ewọ lọsu ma yọ́n nugbo lọ. Azọ́ndenamẹ etọn wẹ nado hẹn wẹndomẹ Jiwheyẹwhe tọn yì na mẹdevo lẹ, e ma yin nado dawhẹna yé gba. Sọn numimọ etọn titi mẹ, e yọ́n nudopolọ he Kunnudetọ Jehovah tọn susu ko doayi e go to egbehe: Delẹ to mẹhe ko yí ahundopo do yiavunlọna sinsẹ̀n lalo lẹ mẹ nọ wá lẹzun avùnlọyitọ akonka sinsẹ̀n nugbo tọn to godo mẹ.

Aliho mẹdọnsẹpọ Paulu tọn wazọ́n taun bosọ hẹn kọdetọn dagbe wá. “Dawe delẹ dọ̀n do e dè, bosọ yise: mẹhe mẹ Dionisiu Aleopagutọ te, po nawe de po he nọ yin Damali, podọ omẹ devo delẹ po yé po.” (Owalọ lẹ 17:34) Lehe Paulu yí nuyọnẹn zan do sọ bo pà Atẹninu lẹ na nuyise ahundopo tọn yetọn lẹ—mahopọnna dọ yé ma sọgbe—kakati nado gblewhẹdo yé dọ yé ma tindo oyọnẹn he pegan lọ! E yọnbasi dọ mẹhe ko yin hinhẹn buali gbọn nudọnamẹ agọ̀ dali lẹ ni tindo ahun dagbe.

To whenuena Paulu sọawuhia to Hẹlodi Aglipa II nukọn nado yiavunlọna ede, e sọ yí zinzin zan. Mẹlẹpo wẹ yọnẹn dọ Hẹlodi to kọndopọ zanhẹmẹ tọn tindo hẹ nọviyọnnu etọn Belnike, yèdọ nuyiwa de he Ohó Jiwheyẹwhe tọn jẹagọdo sinsinyẹn. Etomọṣo, Paulu ma yí hogbe whẹgbledomẹ tọn depope zan. Kakatimọ, e dín whẹwhinwhẹ́n dagbe nado pà Hẹlodi. “Na nuhe yè to owhẹ̀ wle hẹ mi na lẹ, gbọn Ju lẹ dali, Ahọlu Aglipa, homẹ yẹnlọsu tọn hùn na yẹn na dọho na dee to nukọn towe to egbé: humọ yẹn sọ yọnẹn dọ walọ po nudindọn Ju lẹ tọn po wẹ hiẹ yọnẹn hezeheze.”—Owalọ lẹ 26:1-3.

Lehe e na yin nuyọnẹnnu do sọ nado nọ yí zinzin mọnkọtọn zan to nuyiwa hẹ mẹdevo lẹ mẹ! Pipà nina kọmẹnu de, wehọmẹvi hatọ de, kavi azọ́nwatọgbẹ́ de sọgan yidogọna haṣinṣan jijọho tọn lẹ bo whàn mẹdevo lẹ nado tindo jijọ dagbe. Eyin mí nọ jẹ ahun gbẹtọ lẹ tọn mẹ gbọn pipà he sọgbe nina yé dali, mí sọgan penugo to whedelẹnu nado whàn ahunjijlọnọ lẹ nado diọ nulẹnpọn po nuyiwa agọ̀ yetọn lẹ po zun dehe sọgbe hẹ oyọnẹn he pegan.

Apajlẹ Pipé Jesu Tọn to Pipà Nina Mẹdevo lẹ Mẹ

Jesu nọ pà mẹdevo lẹ. Di apajlẹ, to fọnsọnku po olọn mẹ yìyì etọn po godo, Jesu dọho gbọn apọsteli Johanu gblamẹ na agun ṣinawe Asia Pẹvi tọn lẹ to anademẹ Jiwheyẹwhe tọn glọ. E ma gboawupo nado pà mẹhe jẹna pipà lẹ. Hlan agun Efesu, Pagamu po Tiatila po tọn, e yí hogbe helẹ zan dọmọ: “Yẹn yọ́n azọ́n towe, magbọjẹ towe, homẹfa towe, podọ lehe hiẹ ma sọgan doakọnna mẹylankan lẹ do”; “hiẹ . . . tẹdo oyín ṣie go gligli; bo masọ mọ́n yise ṣie”; podọ “yẹn yọ́n azọ́n towe lẹ, po owanyi towe po po yise po po devizọn po po homẹfa po, podọ azọ́n towe godo mẹ tọn lẹ tin suhugan tintan lọ.” Etlẹ yin to agun Sadi tọn he tindo nuhudo ayinamẹ sinsinyẹn tọn mẹ, Jesu doayi mẹdelẹ go he jẹna pipà bo dọmọ: “Hiẹ tindo oyín vude, yèdọ to Sadi mẹ, he ma hẹn avọ̀ yetọn gble; yé na to zọnlinzin hẹ mi to wewe mẹ, na yé jẹ wutu.” (Osọhia 2:2, 13, 19; 3:4) Apajlẹ dagbe nankọ die he Jesu zedai!

To apajlẹ Jesu tọn hihodo mẹ, mí ma dona nọ gblewhẹdo mẹsusu to pọmẹ na awugbopo omẹ vude tọn wutu kavi gboawupo nado na pipà he jẹ to whenuena e biọ dọ mí ni namẹ ayinamẹ. Ṣigba, e jẹ nado hẹn do ayiha mẹ dọ, eyin whenue mí to linlẹn nado namẹ ayinamẹ janwẹ mí nọ pà mẹdevo lẹ, e yọnbasi dọ otó godo wẹ yé na sè do. Nọ na pipà mẹdevo lẹ to whedepopenu he e yọnbasi! Gbọnmọ dali, eyin e wá biọ dọ ayinamẹ ni yin nina to whedevonu, e na bọawu nado kẹalọyi i.

Mẹho He Nọ Namẹ Pipà He Sọgbe Lẹ

Cornelia, mẹmẹyọnnu de he to devizọnwa to wekantẹn alahọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn de mẹ to Europe, flindọ to bẹjẹeji owhe 1970 lẹ tọn, nugopọntọ tomẹyitọ de kanse e lehe oplọn mẹdetiti tọn po tito linlinnamẹwe lẹ hihia tọn etọn po to yìyì do. “Winyan pẹẹde hù mi,” wẹ e dọ. Ṣigba e yigbe dọ emi ma nọ penugo nado hia hosọ linlinnamẹwe tọn lẹpo. E flin dọmọ: “Kakati mẹmẹsunnu lọ nido gblewhẹdo mi na enẹ, e pà mi dọ n’tlẹ nọ hia jẹ obá enẹ mẹ. Mẹpipa etọn na tuli mi sọmọ bọ sọn whenẹnu gbọ́n, n’magbe nado nọ hia hosọ lẹpo.”

Ray, he to devizọnwa to wekantẹn alahọ tọn de mẹ to Europe, flin gbeegbe e bẹ sinsẹ̀nzọn gbehosọnalitọ tọn jẹeji. Nugopọntọ azinponọ agun lọ tọn, mẹmẹsunnu de he dona penukundo agbasazọ́n etọn, azọngban whẹndo tọn po susu devo lẹ po go to agun mẹ, biọ Plitẹnhọ Ahọluduta tọn mẹ to whèjai enẹ bo dlí tlọlọ yì Ray dè bo kanse e dọ, “Nawẹ azán tintan sinsẹ̀nzọn gbehosọnalitọ tọn towe yì do?” Todin, to nudi owhe 60 godo, Ray gbẹ́ to mẹtọnhopọn mẹho agun tọn enẹ tọn flin.

Dile mí mọ to numimọ awe ehelẹ mẹ do, pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn ahundopo tọn didohia po owanyi po to nuhe mẹdevo lẹ wà mẹ—kakati nido yin mẹpipa mọmọ tọn kavi oklọ tọn—sọgan hẹn kọdetọn jiawu lẹ wá. To agun Klistiani tọn mẹ, mí tindo whẹwhinwhẹ́n susu nado pà yisenọ hatọ mítọn lẹ. Di apajlẹ, mí sọgan pà yé na ojlo yetọn nado sẹ̀n Jehovah, gblọndo yetọn he yin awuwlena ganji lẹ, vivẹnudido yetọn nado duto obu ji bo dọho to mẹsusu nukọn kavi tindo mahẹ to adà opli tọn devo lẹ mẹ, zohunhun yetọn to yẹwhehodidọ po mẹpinplọn po mẹ, gọna vivẹnudido yetọn nado ze nuhe gando Ahọluduta lọ go lẹ po yanwle gbigbọmẹ tọn lẹ po do otẹn tintan mẹ. Eyin mí pà mẹdevo lẹ, ale susu wẹ mí nọ mọyi sọn e mẹ. E nọ hẹn mí tindo ayajẹ po pọndohlan dagbe po to gbẹ̀mẹ.—Owalọ lẹ 20:35.

Mẹho agun tọn lẹ na wà dagbe nado nọ pà agun lọ na azọ́n dagbe etọn lẹ. Podọ eyin e wá biọ dọ yé ni namẹ ayinamẹ janwẹ, yé nọ wàmọ to aliho owanyi tọn mẹ. To alọ devo mẹ, yé ma nọ donukun dọ nulẹpo ni yì linsinlinsin sọmọ bọ eyin nudepope jẹdò, e na nọ yin pinpọnhlan taidi awugbopo sinsinyẹn.

Mẹho Klistiani he hodo apajlẹ sisi po homẹdagbe he Elihu dohia po, aliho mẹdọnsẹpọ zinzin tọn he Paulu yizan, gọna mẹtọnhopọn owanyinọ Jesu tọn lẹ na yin asisa tulinamẹ nujọnu tọn na mẹmẹsunnu yetọn lẹ. Mẹpipa na whàn mẹdevo lẹ nado hẹn jẹhẹnu dagbe yetọn lẹ pọnte dogọ bo nasọ hẹn ayajẹ po kọndopọ po wá to haṣinṣan mítọn lẹ mẹ. Lehe homẹ Jesu tọn na ko hùn do sọ to baptẹm etọn whenu nado sè hogbe mẹpipa tọn ehelẹ sọn Otọ́ olọn mẹ tọn etọn dè dọmọ: “Hiẹ wẹ Ovi yiwanna ṣie, towe mẹ homẹ ṣie hùn do tlala”! (Malku 1:11) Mì gbọ mí ni hẹn ahun mẹmẹsunnu mítọn lẹ tọn jaya gbọn hogbe mẹpipa ahundopo tọn mítọn he gọ́ na zẹẹmẹ lẹ dali.

[Yẹdide to weda 15]

Aliho mẹdọnsẹpọ zinzin tọn hẹn Paulu tindo kọdetọn dagbe, e sọgan yinmọ na mílọsu ga

[Yẹdide to weda 16]

Awuyadomẹ po mẹpipa ahundopo tọn po sọgan hẹn kọdetọn jiawu lẹ wá