Kọgbọ Mimọ sọn Todido Matindo Jọja Whenu Tọn Mẹ
Dile e yin didọ gbọn Eusebio Morcillo dali
To septembre 1993, n’dla ganpa he tindo hihọ́ hugan de pọ́n. Whẹwhinwhẹ́n he wutu n’yì finẹ wẹ nado baptizi gàntọ de, enẹ wẹ nọviyọnnu ṣie Mariví. Gàntọ po gàntọ-ṣọ́tọ delẹ po yí sisi do to nujijọ lọ pọ́n dile n’to yinylọ́n ẹn do sinmẹ. Whẹpo n’nado basi zẹẹmẹ lehe yẹn po nọviyọnnu ṣie po wá finẹ gbọn tọn, mì gbọ ma dọhodo gbẹzan dowhenu tọn mítọn ji.
YẸN yin jiji to Espagne to 5 mai 1954, bo yin viplọnji to mímẹ ṣinatọ̀n he yin jiji lẹ mẹ. Mariví wẹ yin ovi atọ́ntọ. Onọ̀ daho mítọn pọ́n mí go whẹ́n taidi Katoliki akonka lẹ, podọ yẹn gbẹ́ nọ flindọ n’yiwanna Jiwheyẹwhe to ovu whenu ṣie to whenuena n’tin hẹ ẹ. Ṣigba ninọmẹ lọ to owhé mẹjitọ ṣie lẹ tọn gbè ma jlọmẹdote paali. Papa nọ saba hò Mama po mí ovi lẹ po. Mí nọ tin to obu ji to whepoponu podọ e nọ vẹna mi tlala dọ Mama to yaji.
N’nọ pannukọn ninọmẹ mẹhẹngbọjọ tọn devo lẹ to wehọmẹ. Dopo to mẹplọntọ mítọn lẹ mẹ, he yin yẹwhenọ de, nọ hò ota mítọn do adó go eyin mí ṣì gblọndo de na. Yẹwhenọ devo nọ zanhẹ wehọmẹvi lẹ gánnugánnu to whenuena e to alọgọna yé po azọ́ndenamẹ whégbè tọn yetọn lẹ po. Humọ, nuplọnmẹ Katoliki tọn lẹ taidi olọnzomẹ nọ hẹn mi jẹflumẹ bosọ nọ dobuna mi. To madẹnmẹ, owanyi he n’tindo na Jiwheyẹwhe busẹ.
N’Jẹ Gbẹzan He Ma Tindo Zẹẹmẹ Zan Ji
Na n’ma mọ anademẹ depope yí to gbigbọ-liho wutu, n’jẹ whenu yizan ji hẹ gbẹtọ fẹnnuwatọ, danuwatọ lẹ to wedutẹn lẹ. Whlasusu wẹ avùn nọ bẹ bọ ohí, gẹdẹ, ogo, po oján lẹ po nọ yin yiyizan taidi avùnhonu. Dile etlẹ yindọ n’ma tindo mahẹ to danuwiwa lọ mẹ tlọlọ, to gbèdopo n’yin hihò kúdaa-gbẹ̀daa.
To godo mẹ, lẹdo enẹ pé agbọ́ mi bọ n’dín wedutẹn devo lẹ he ma do zingidi sọmọ. Etlẹ yin to ofi enẹlẹ lọsu, amasin adínọ lẹ gbayipe ga. Ṣigba kakati amasin adínọ lẹ ni hẹn mi tindo ayajẹ po jijọho ahun mẹ tọn po, yé nọ na mi magbọjẹ bo nọ hẹn mi kúdlọ klewhète tọn.
Dile etlẹ yindọ n’ma tindo pekọ, n’dọ̀n dopo to nọvisunnu ṣie lẹ mẹ, José Luis, gọna họntọn vivẹ de, Miguel, biọ gbẹzan dopolọ mẹ. To pọmẹ hẹ jọja susu devo lẹ to Espagne to ojlẹ enẹ mẹ, mí jẹ gbẹzan he gblezọn zan ji. Diblayin dọ nudepope wẹ n’sọgan wà nado mọ akuẹ nado họ̀ amasin-adínọ lẹ. N’hẹn yẹyi ṣie bu pete.
Jehovah Gọalọna Mi
To ojlẹ ehe mẹ, whlasusu wẹ n’nọ dọho hẹ họntọn ṣie lẹ gando tintin Jiwheyẹwhe tọn po zẹẹmẹ ogbẹ̀ tọn po go. N’jẹ Jiwheyẹwhe dín ji. N’doayi e go dọ Francisco, he yin dopo to azọ́nwatọgbẹ́ ṣie lẹ mẹ, gbọnvo na mẹhe pò lẹ. Awusọhia etọn taidi gbẹtọ ayajẹnọ, nugbodọtọ, he jọmẹ, enẹwutu n’basi dide nado dọ homẹ na ẹn. Francisco yin dopo to Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ mẹ, podọ e na mi vọkan Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn de he hosọ etọn dopo dọhodo amasin adínọ lẹ ji.
To hosọ lọ hihia godo, n’biọ alọgọ Jiwheyẹwhe tọn to odẹ̀ mẹ dọmọ: “Oklunọ, n’yọnẹn dọ a tin, podọ n’jlo na yọ́n we bosọ wà ojlo towe. Jaale gọalọna mi!” Francisco po Kunnudetọ devo lẹ po yí Biblu zan nado na tuli mi bosọ na mi owe sinai do Biblu ji devo lẹ nado hia. N’wá mọdọ alọgọ he n’biọ to Jiwheyẹwhe si na mi wẹ yé te. E ma dẹn bọ n’jẹ hodọna họntọn ṣie lẹ ji gọna José Luis gando nuhe plọn n’te lẹ go.
To gbèdopo, yẹn po họntọn ṣie delẹ po yì pọ́n húnhiho rock tọn bo lẹkọ bọ n’klan dee dovo sọn pipli lọ go. N’pọ́n yé hlan taidi dọ n’ma tin to yé mẹ wẹ nkọ, podọ e paṣa mi nado mọ obá he mẹ walọyizan mítọn ko gblezọn jẹ na amasin adínọ yiyizan wutu. To ojlẹ enẹ mẹ, n’basi dide nado doalọtena gbẹzan enẹ bo lẹzun dopo to Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ mẹ.
N’biọ Biblu dopo Francisco, podọ e yí ì na mi po owe Nugbo he Nọ Planmẹ Sọyi Ogbẹ̀ Mavọmavọ Mẹa po. To whenuena n’hia opagbe Jiwheyẹwhe tọn nado súnsún dasin lẹpo sẹ̀ bo de okú lọsu sẹ̀, n’ma tindo ayihaawe dọ n’ko mọ nugbo he sọgan hẹn gbẹtọ lẹ jẹ mẹdekannu lọ gba. (Johanu 8:32; Osọhia 21:4) Enẹgodo, n’yì opli de to Plitẹnhọ Ahọluduta tọn Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn mẹ. Họntọnjihẹmẹ zohunhun tọn he n’mọ to finẹ yinuwado ji e sisosiso.
Na n’tin to jejeji nado dọ numimọ he n’tindo to Plitẹnhọ Ahọluduta tọn mẹ na mẹdevo lẹ wutu, n’ylọ José Luis gọna họntọn ṣie lẹ pli bo dọna yemẹpo gandego to afọdopolọji. To azán delẹ godo, mímẹpo zọnpọ yì opli. Viyọnnu de sinai to nukọn mítọn bo yìnnukun pọ́n mí. Ayihaawe ma tin dọ e paṣa ẹ nado mọ gbévun he tindo oda gblẹlẹ ehelẹ, podọ e to aṣeji ma nado lẹkọ pọ́n godo ba. E dona ko paṣa ẹ to whenuena mí lẹkọwa Plitẹnhọ Ahọluduta tọn mẹ to osẹ he bọdego mẹ, na to ojlẹ ehe mẹ mí dó vẹsi bo blá kọla.
Ojlẹ vude to enẹgodo, yẹn po Miguel po sọ yì plidopọ lẹdo tọn Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn de. Mí ma ko tindo numimọ mọnkọtọn pọ́n gbede—yèdọ mẹmẹsunnu-yinyin nugbo tọn de he bẹ gbẹtọ owhe voovo lẹ tọn hẹn. Gbọn kosọ dali, plidopọ lọ yin bibasi to nupọntẹn dopolọ he mí yì pọ́n húnhiho rock tọn te wayi. Ṣigba to ojlẹ ehe mẹ, ninọmẹ lẹdo lọ tọn po ohàn he mí sè po jlọ mí dote.
Mímẹpo jẹ Biblu plọn ji. To nudi osun ṣinatọ̀n godo, to 26 juillet 1974, yẹn po Miguel po yí baptẹm. Owhe 20 wẹ mí omẹ awe lẹ tindo to whenẹnu. To osun vude godo, ẹnẹ to hagbẹ mítọn mẹ yí baptẹm. Oplọn Biblu tọn he n’ko mọyi whàn mi nado jẹ alọgọna onọ̀ ṣie he nọ doakọnnanu ji po whégbè-zọ́n lẹ po podọ nado má yise yọyọ ṣie hẹ ẹ. Mí wá vẹ́ taun. N’sọ de whenu susu dovo nado gọalọna nọvisunnu po nọviyọnnu ṣie lẹ po.
To nukọn mẹ, gbọnvona nọvi ṣie dopo, onọ̀ ṣie gọna mẹhe pò lẹpo wẹ plọn nugbo Biblu tọn bo yí baptẹm taidi Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ. To 1977, n’wlealọ hẹ Soledad. Ewọ wẹ awhlivu he pọ́n mí po nupaṣamẹ po to whenuena e mọ mí whla tintan he mí yì Plitẹnhọ Ahọluduta tọn mẹ. To osun vude godo, mí omẹ awe lẹ lẹzun gbehosọnalitọ whepoponu tọn, dile Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ nọ ylọ yẹwhehodọtọ whenu-gigọ́ tọn lẹ do.
Mẹyiwanna de Yin Fifligọ
Nọviyọnnu ṣie Mariví ko yin zinzanhẹ gánnugánnu to ovu whenu etọn, podọ numimọ ylankan enẹ yinuwado e ji sisosiso. Taidi jọja aflanmẹ de, e bẹ gbẹzan gblewa tọn jẹeji he bẹ amasin adínọ zinzan, ajò, po galilọ po hẹn. To owhe 23 mẹvi-yinyin mẹ, e yin wiwle do ganmẹ, fie e zindonukọn to gbẹzan ylankan etọn mẹ te.
To ojlẹ enẹ mẹ, yẹn to devizọnwa taidi nugopọntọ lẹdo tọn de, yèdọ lizọnyizọnwatọ tomẹyitọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn. To 1989, yẹn po Soledad po yin azọ́ndena yì lẹdo he mẹ Mariví yin wiwle do ganmẹ te. Aṣẹpatọ lẹ ṣẹṣẹ yí visunnu etọn sọn e si podọ e jẹflumẹ pete bo ma jlo na nọgbẹ̀ ba. To gbèdopo, n’dla ẹ pọ́n bo biọ to e si nado plọn Biblu hẹ ẹ, e sọ yigbe. To Biblu pinplọn na osun dopo godo, e doalọtena amasin adínọ lẹ po taba po. Homẹ ṣie hùn nado mọdọ Jehovah na ẹn huhlọn nado basi diọdo ehelẹ to gbẹzan etọn mẹ.—Heblu lẹ 4:12.
Ojlẹ vude he e jẹ Biblu plọn ji godo, Mariví jẹ nugbo Biblu tọn lẹ má hẹ ganmẹ-gbẹ́ etọn lẹ po gàntọ-ṣọ́tọ lẹ po ji. Dile etlẹ yindọ e nọ yin tẹnsẹna sọn ganpa de jẹ devo mẹ, e zindonukọn to azọ́n yẹwhehodidọ tọn etọn mẹ. To ganpa de mẹ, e tlẹ dekunnu sọn gànhọ de mẹ jẹ devo mẹ. To owhe lẹ gblamẹ, Mariví bẹ Biblu pinplọn jẹeji hẹ gàntọ susu to ganpa voovo lẹ mẹ.
To gbèdopo, Mariví dọna mi dọ e jlo emi nado klan gbẹzan emitọn do wiwe na Jehovah bo yí baptẹm. Ṣigba ogbè ma yin nina ẹn nado tọ́n sọn ganmẹ, mọjanwẹ yè ma nagbè mẹdepope to ganpa lọ mẹ nado baptizi i do niyẹn. E doakọnnanu na owhe ẹnẹ dogọ to lẹdo gblezọn ganpamẹ tọn enẹ mẹ. Etẹwẹ gọalọna ẹn nado hẹn yise etọn go? To ojlẹ he mẹ agun lẹdo lọ tọn to opli basi te pẹpẹ, e nọ to dogbapọnna tito-to-whinnu dopolọ to ganpamẹ. E sọ tindo tito-to-whinnu Biblu pinplọn gbesisọ tọn de bosọ nọ hodẹ̀ whẹwhẹ.
To nukọn mẹ, Mariví yin didohlan ganpa he tindo hihọ́ tlala bo tindo osindò tọ̀lilẹ tọn de mẹ. E mọdọ ninọmẹ yọyọ ehelẹ sọgan hẹn baptẹm etọn yọnbasi. Podọ mọ wẹ e yin do—ogbè yin nina Mariví to godo mẹ. Lehe onú lẹ wá yì do niyẹn bọ e wá yindọ yẹn wẹ na hodidọ do baptẹm etọn ji. N’tin hẹ ẹ to ojlẹ tangan gbẹzan etọn tọn lẹ mẹ.
Na gbẹzan he Mariví zan wayi wutu, e bẹ azọ̀n SIDA tọn. Etomọṣo, walọyizan dagbe etọn zọ́n bọ e yin tuntundote sọn ganmẹ to mars 1994. E nọ̀ whégbè hẹ Mama taidi Klistiani zohunhunnọ de kakajẹ whenuena e kú to owhe awe godo.
Duduto Numọtolanmẹ Mẹhẹngbọjọ Tọn lẹ Ji
Yẹn lọsu ma ko vò pete sọn kọdetọn gbẹzan he n’zan wayi lẹ tọn si gba. Oyà he otọ́ ṣie do na mi gọna gbẹzan he n’zan taidi jọja aflanmẹ de yinuwado gbẹtọ-yinyin ṣie ji. To whenuena n’whẹ́n mẹho, numọtolanmẹ whẹhuhu tọn po nuvọ́nọ-yinyin tọn po nọ saba dotukla mi. To whedelẹnu, apọ̀ nọ ṣì mi pete. Ṣogan, Ohó Jiwheyẹwhe tọn ko gọalọna mi taun nado hoavùn sọta numọtolanmẹ he to tuklado mi ehelẹ. Ayihamẹlinlẹnpọn whlasusu do wefọ lẹ ji taidi Isaia 1:18 po Psalm 103:8-13 po ko gọalọna mi na owhe susu lẹ nado de numọtolanmẹ whẹhuhu tọn he n’nọ tindo pò.
Avùnhonu gbigbọmẹ tọn devo he n’nọ yizan nado diahi hẹ numọtolanmẹ nuvọ́nọ-yinyin tọn wẹ odẹ̀. N’nọ saba hodẹ̀ hlan Jehovah po dasin po to nukun mẹ. Etomọṣo, ohó he yin kinkàndai to 1 Johanu 3:19, 20 mẹ nọ hẹn mi lodo dọmọ: “Ehe mẹ wẹ mí yọnẹn te dọ, míwlẹ jọ sọn nugbo lọ dè, bo nasọ hẹn ayiha mítọn diun to nukọn etọn. Na eyin ayiha mítọn gblewhẹdo mí, Jiwheyẹwhe klo hú ayiha mítọn bosọ yọ́n onú popo.”
To whenuena e yindọ n’nọ yí ahundopo do dọnsẹpọ Jiwheyẹwhe po ahun “gbigbà finfinyọ́n” de po, n’wá mọdọ n’ma ylan sọ lehe n’lẹn do dai gba. Biblu na jide mẹhe to Jehovah dín lẹpo dọ emi ma nọ vlẹ mẹhe walọ he yé zan wayi lẹ vẹna taun bọ yé ko lẹnvọjọ bosọ jẹ ojlo etọn wà ji lẹ gba.—Psalm 51:17.
Whedepopenu he n’jẹ ayihaawe tindo ji, n’nọ tẹnpọn nado yí linlẹn mẹjlọdote tọn lẹ taidi dehe yin nùdego to Filippinu lẹ 4:8 mẹ lẹ do gọ́ ayiha ṣie. N’plọn Psalm 23 po Yẹwhehodidọ Osó ji tọn po do tamẹ. Eyin linlẹn mẹhẹngbọjọ tọn lẹ wá ayiha ṣie mẹ, n’nọ gọ̀ wefọ Biblu tọn ehelẹ dọ sọn tamẹ. Taidi kọdetọn de, n’nọ penugo nado de linlẹn mẹhẹngbọjọ tọn lẹ sẹ̀ sọn ayiha mẹ podọ ehe nọ gọalọna mi taun eyin n’ba amlọn pò to zánmẹ.
Onú devo he gọalọna mi wẹ pipà he n’nọ mọyi sọn asi ṣie po Klistiani he whèwhín devo lẹ po dè. Dile etlẹ yindọ e nọ vẹawuna mi to bẹjẹeji nado kẹalọyi ohó tulinamẹ tọn yetọn lẹ, Biblu ko gọalọna mi nado mọnukunnujẹemẹ dọ owanyi nọ “yí onú lẹpo sè.” (1 Kọlintinu lẹ 13:7) Podọ na nugbo tọn, yẹn ko plọn nado kẹalọyi awugbopo ṣie lẹ po whiwhẹ po.
To aliho devo mẹ, ahididi hẹ numọtolanmẹ agọ̀ ṣie titi lẹ ko gọalọna mi nado yin nugopọntọ tomẹyitọ awuvẹmẹtọ de. Yẹn po asi ṣie po ko yí nudi owhe 30 zan taidi lizọnyizọnwatọ whenu-gigọ́ tọn lẹ. Ayajẹ he n’nọ mọ sọn alọgigọna mẹdevo lẹ mẹ nọ gọalọna mi nado wọnji numọtolanmẹ agọ̀ po numimọ ylankan he n’tindo lẹ po go.
Todin, eyin n’pọ́n godo bo flin dona he Jehovah ko kọ̀n do ji e lẹpo, n’nọ yin whinwhàn nado dọ nuhe psalm-kàntọ lọ dọ dọmọ: “Dona OKLUNỌ, . . . mẹhe jo ylando towe lẹpo na we; mẹhe hẹn azọ̀n towe lẹpo gbọ. Mẹhe fli ogbẹ̀ towe sọn odò mẹ: mẹhe yí dagbewanyi po lẹblanu bibọ po do ṣinyọ́n jẹgbakun na we.”—Psalm 103:1-4.
[Nudọnamẹ odò tọn]
a He Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ zinjẹgbonu ṣigba masọ tin-to-aimẹ ba.
[Blurb on page 30]
Numọtolanmẹ whẹhuhu tọn po nuvọ́nọ-yinyin tọn po nọ saba dotukla mi. Ṣogan, Ohó Jiwheyẹwhe tọn ko gọalọna mi taun nado hoavùn sọta numọtolanmẹ he to tuklado mi ehelẹ
[Yẹdide to weda 27]
Nọvisunnu ṣie José Luis gọna họntọn ṣie Miguel hodo apajlẹ ṣie to onú ylankan po dagbe po mẹ
[Yẹdide to weda 28, 29]
Whẹndo Morcillo tọn to 1973
[Yẹdide to weda 29]
Mariví to ganpamẹ
[Yẹdide to weda 30]
Yẹn po asi ṣie Soledad po