Kanbiọ lẹ sọn Wehiatọ lẹ Dè

Mẹhe kàn Howhinwhẹn lẹ 30:18, 19 dọ dọ ‘aliho sunnu de tọn hẹ awhli de zẹ̀ nukunnumọjẹnumẹ go.’ Nawẹ ehe yin nugbo gbọn?

Hogbe ehelẹ ko doglẹ do mẹsusu kakajẹ weyọnẹntọ delẹ ji. Wefọ lọ blebu to Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn mẹ dọ dọ: “Onú atọ̀n delẹ tin he zẹ̀ nukunnumọjẹnumẹ ṣie go [kavi, “jiawu gbau,” Odò.], podọ onú ẹnẹ he mẹ n’ma mọnukunnujẹ: Aliho akùn tọn to olọn mẹ, aliho odàn tọn to osé de ji, aliho tọjihun tọn to ohù ji, podọ aliho sunnu de tọn hẹ awhli de.”—Howh. 30:18, 19.

To dai, mí mọnukunnujẹemẹ dọ hodidọ lọ “aliho sunnu de tọn hẹ awhli de” to alọdlẹndo nuhe ma sọgbe de. Etẹwutu? Lẹdo hodidọ lọ tọn donù nuylankan delẹ go he ma nọ dọ gbede dọ “e pé.” (Howh. 30:15, 16) Podọ wefọ 20​tọ donù “yọnnu ayọdetọ de” go he nọ sọalọakọ́n dọ emi ma wà nuylankan depope. Enẹwutu, mí dọ dọ kẹdẹdi akùn he to zinzlọn gbọn aga fiofio de, odàn he to yìyì gbọn osé ji de kavi tọjihun hohowhenu tọn de he to gblolo mẹ to ohù ji, ohia depope gán nọma tin gando nuhe sunnu mọnkọ wà go. Po ehe po, mí lẹndọ hodidọ lọ “aliho sunnu de tọn hẹ awhli de” to alọdlẹndo nuylankan de, yèdọ dẹpẹ de he yí ayiha gigẹdẹ do doyẹklọ jọja yọnnu he to wunvi mẹ de bọ e ma tlẹ doayi nuhe to jijọ lọ go.

Amọ́, whẹwhinwhẹ́n dagbe tin nado mọdọ wefọ lọ to alọdlẹndo nudagbe de. Nuhe go mí donù wayi lọ lẹ jiawu na wekantọ lọ poun wẹ.

Kandai dowhenu tọn Heblugbe tọn lẹ nọgodona linlẹn lọ dọ wefọ ehe to alọdlẹndo nudagbe de. Sọgbe hẹ owe de, hogbe Heblugbe tọn he yin lilẹdo “zẹ̀ nukunnumọjẹnumẹ ṣie go” to Howhinwhẹn lẹ 30:18 mẹ “to alọdlẹndo nujijọ de he mẹde . . . mọdọ e paṣamẹ, ma yọnbasi bo tlẹ jiawu.”—The Theological Lexicon of the Old Testament.

Mẹplọntọ Crawford H. Toy he nọ plọnnumẹ to Harvard, yèdọ Wehọmẹ Alavọ tọn de to États-Unis, lọsu wá tadona lọ kọ̀n dọ wefọ Biblu tọn ehe ma to alọdlẹndo nuylankan de. E dọ dọ: “Kakatimọ, aliho he mẹ nuhe yin nùdego lọ lẹ jiawu te wẹ jẹna ayidego tofi.”

Enẹwutu, e taidi nuhe sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe nado dọ dọ hogbe he to Howhinwhẹn lẹ 30:18, 19 mẹ lẹ to alọdlẹndo nudelẹ he jiawu nugbonugbo bo tlẹ zẹ̀ nukunnumọjẹnumẹ mítọn go. Taidi Biblu-kantọ lọ, e nọ jiawu na mí eyin mí mọ lehe akùn gán zlọn gbọn aga fiofio do, lehe odàn gán nọ yì gbọn osé ji do mahopọnna dọ e ma do afọ, lehe tọjihun he pẹ̀n taun de gán yì gbọn ohù ji do, podọ lehe jọja sunnu de po jọja yọnnu de po gán yiwanna yede bo duvivi gbẹzan ayajẹnọ de tọn dopọ do.