Kanbiọ lẹ sọn Wehiatọ lẹ Dè
Naegbọn Traduction du monde nouveau to 2 Pita 3:13 dọho “olọn yọyọ lẹ [sọha hugan dopo], po aigba yọyọ de po,” to whenuena Osọhia 21:1 dọ dọdai “olọn yọyọ de [sọha dopo] po aigba yọyọ de po” tọn?
Ehe na taun tọn yin zẹẹmẹ yizan hogbe tọn ganji de he gando ogbè dowhenu tọn lẹ go. E ma tindo zẹẹmẹ nujọnu tọn tangan de he na diọ linlẹn lọ gba.
Gbadopọnna Owe-wiwe Heblu tọn lẹ jẹnukọn whẹ́. To nukinkan ogbè-dowhenu tọn mẹ, hogbe Heblu tọn lọ sha·maʹyim heyin lilẹdogbedevomẹ do “olọn (lẹ),” nọ saba yin sọha hugan dopo. Sọha hugan dopo yinyin etọn sọawuhia, e mayin nado do susu yinyin taun de hia gba, ṣigba linlẹn sọha hugan dopo yinyin “otẹn gbigblo de tọn,” kavi linlẹn “blebu-yinyin nude he bẹ adà kavi ninọmẹ madosọha voovo hẹn de tọn.” Enẹ yin nukunnumọjẹemẹ to linlẹn lọ mẹ dọ olọn yinukundomọ lẹ dlẹnkan hugan aigba tlala to adà lẹpo ji bosọ bẹ sunwhlẹvu liva susu lẹ hẹn. To whenuena hogbe alọdlẹndonu tọn de wá aimẹ jẹnukọnna sha·maʹyim (he to paa mẹ, yin “olọn lẹ”), Traduction du monde nouveau dibla nọ basi zẹẹmẹ etọn dọ “olọn lẹ” to whepoponu, dile e yin do to Isaia 66:22. To whenuena sha·maʹyim wá aimẹ matin hogbe alọdlẹndonu tọn de, e sọgan yin lilẹdogbedevomẹ do sọha dopo (“olọn,” taidi to Gẹnẹsisi 1:8; 14:19, 22; Psalm 69:34) kavi sọha hugan dopo (“olọn lẹ,” taidi to Gẹnẹsisi 49:25; Whẹdatọ 5:4; Job 9:8; Isaia 65:17).
To Isaia 65:17 po 66:22 po, hogbe Heblu tọn lọ na olọn lẹ tin to wunmẹ sọha hugan dopo tọn mẹ, podọ lẹdogbedevomẹ gbesisọ tọn heyin dide lọ wẹ “olọn yọyọ lẹ podọ aigba yọyọ de [kavi, aigba lọ].”
Hogbe Glẹki tọn ou·ra·nos zẹẹmẹdo “olọn,” podọ sọha hugan dopo tọn etọn ou·ra·noiʹ zẹẹmẹdo “olọn lẹ.” Po awuvivi po, lẹdogbedevomẹtọ Septante Glẹki tọn lẹ yí wunmẹ sọha dopo tọn etọn zan to Isaia 65:17 po 66:22 po.
Todin etẹwẹ dogbọn wiwá aimẹ whlaawe hodidọ agbòte lọ “olọn yọyọ [kavi olọn lẹ] po aigba yọyọ de po” to Owe Wiwe Glẹki Klistiani tọn lẹ mẹ dali?
To 2 Pita 3:13 mẹ, apọsteli lọ yí hogbe Glẹki tọn lọ zan to wunmẹ sọha hugan dopo tọn mẹ. Tlolo jẹnukọnna enẹ (wefọ 7, 10, 12), e dọho gando ‘olọn ylankan dinwhenu tọn lẹ’ go, bo yí sọha hugan dopo tọn zan. Enẹwutu e sọgbe dọ e yí sọha hugan dopo zan to wefọ 13 mẹ. Humọ, e taidi dọ e ko to hoyidọ sọn Isaia 65:17 dowhenu tọn mẹ, to fie Heblu-gbè lọ tin to sọha hugan dopo mẹ te, kẹdẹdile e yihodọ sọn Howhinwhẹn lẹ 26:11 mẹ to 2 Pita 2:22 mẹ do. Gbọnmọ dali Pita dlẹnalọdo “olọn yọyọ lẹ [sọha hugan dopo] po aigba yọyọ de po he míwlẹ to tenọpọn sọgbe hẹ opagbe etọn,” (NW ).
To vogbingbọn kleun de mẹ, to Osọhia 21:1 mẹ, e họnwun dọ apọsteli Johanu yí lẹdogbedevomẹ Isaia 65:17 tọn heyin Septante tọn zan, he, dile e yin ayidego do, bẹ hogbe Glẹki tọn na “olọn” to wunmẹ sọha dopo tọn mẹ hẹn. Enẹwutu, nuhe Johanu wlan lọ wẹ: “Yẹn sọ mọ olọn yọyọ de [sọha dopo], po aigba yọyọ de po: na olọn tintan, po aigba tintan po ko juwayi.”
Zẹẹmẹ yizan hogbe tọn ganji he gando lẹdogbedevomẹ go wẹ ehelẹ yin. E jẹ nado vọ́ dọvọdọ etọn basi dọ vogbingbọn depope ma sọawuhia to zẹẹmẹ lọ mẹ gba eyin mẹde de nado hia, kavi dọho gando, “olọn yọyọ lẹ” kavi “olọn yọyọ” go. Zẹẹmẹ hogbe awe lọ lẹ yiyizan tọn yin nudopolọ.
[Asisa Yẹdide Tọn to weda 31]
Sunwhlẹvu lẹ: Frank Zullo