Weta 10
Wangbẹna “Onu Sisosiso Satani Tọn Lẹ”
TIATILA
1. Fie wẹ Tiatila tin te gando agun devo lẹ go, podọ to lẹdo sinsẹ̀n tọn alọpa tẹ mẹ?
TO DIBLA yì kilomẹtlu 65 lẹ to huwaji-whezẹtẹn Bergama (Pagamu) tọn wẹ otòdaho adọkunnọ Turquie tọn he yin Akhisar tin te. Owhe 1 900 delẹ die, otòdaho ehe yin nọtẹn Tiatila tọn. Nugopọntọ tòmẹyìtọ de sọgan yì Tiatila po awubibọ po gbọn alihogbo de ji sọn Pagamu podọ to enẹgodo basi gbejizọnlin lẹdo hlan pipotọ agun Osọhia weta 3 tọn lẹ—yedọ Sadi, Filadẹlfia, po Laodikea po. Gbọnvona Pagamu, Tiatila ma sọawuhia nado yin otẹn nujọnu tọn he yin sinsẹ̀n-bibasi hlan ahọluigba-gan lọ gba, ṣigba e tindo numẹnsẹ̀n lẹ po tẹmpli lẹ po he yin kinklandowiwe hlan yẹwhe Kosi tọn lẹ. Tiatila yin ayidego taidi ajọwatẹn daho de.
2, 3. (a) Etẹwẹ ko yin kinkandai tintan dogbọn Tiatilanu de he lẹzun Klistiani dali? (b) Etẹwẹ e zẹẹmẹdo na Klistiani lẹ to Tiatila dọ Jesu yin “Ovi Jiwheyẹwhe tọn” podọ e tindo “nukun taidi zodẹ́”?
2 Whenuena Paulu to yẹwhehodọ to Makedonia, e dukosọ hẹ yọnnu Tiatilanu de he oyin etọn yin Lidia, ogefunwunmẹ sàtọ de. Lidia po whẹndo etọn blebu po kẹalọyi owẹn he Paulu to yẹwheho etọn dọ bo do johẹmẹ vonọtaun de hia. (Owalọ lẹ 16:14, 15) E lẹzun Tiatilanu tintan lọ to kandai mẹ nado kẹalọyi sinsẹ̀n Klistiani tọn. To nukọnmẹ, otòdaho lọ lọsu wá tindo agun Klistiani lẹ tọn de. Jesu deanana wẹ̀ndomẹ gaa hugan etọn lọ hlan finẹ: “Podọ hlan angẹli agun he tin to Tiatila tọn kanwe; Onu helẹ wẹ Ovi Jiwheyẹwhe tọn dọ, mẹhe tindo nukun etọn di zodẹ́, afọ etọn sọ taidi ganvẹẹ dagbedagbe.”—Osọhia 2:18.
3 Ehe wẹ yin whladopo kẹdẹ lọ he hogbe “Ovi Jiwheyẹwhe tọn” sọawuhia to Osọhia mẹ, dile etlẹ yindọ to otẹn devo lẹ mẹ Jesu dọho Jehovah tọn taidi “Otọ́ ṣie.” (Osọhia 2:27; 3:5, 21) Yizan oyindonamẹ lọ tọn tofi, matin ayihaawe, flinnu Klistiani Tiatilanu lẹ dogbọn haṣinṣan vivẹ Jesu tọn hẹ Jehovah dali. Ovi ehe “tindo nukun etọn di zodẹ́”—yedọ avase de hlan Klistiani lẹ to Tiatila dọ whẹdida etọn na jimiyọn sọta nudepope he e mọ nado to mẹhẹnflu to agun lọ mẹ. Dogbọn hodidọ do afọ sisẹ́ di ganvẹẹ etọn lẹ ji whla awetọ dali, e zinnudo apajlẹ họnwun etọn titi lọ ji he yin nugbonọ-yinyin tọn whenuena e to zọnlinzin to aigba ehe ji. Matin ayihaawe Klistiani lẹ to Tiatila dotoai hlan ayinamẹ etọn podọ e dona yin mọ na míwlẹ ga to egbehe!—1 Pita 2:21.
4, 5. (a) Etẹwutu Jesu sọgan pa Klistiani lẹ to Tiatila? (b) Nawẹ agun lọ to Tiatila yin apajlẹ agun Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn to egbehe gbọn?
4 Po ayajẹ po, Jesu sọgan pa omẹ enẹlẹ to Tiatila. E dọmọ: “Yẹn yọn azọn towe lẹ, po owanyi towe po po yise po po devizọn po po homẹfa po, podọ azọn towe godomẹ tọn lẹ tin suhugan tintan lọ.” (Osọhia 2:19) Gbọnvona Efesunu lẹ, Klistiani yiamisisadode lẹ to finẹ ma hẹn owanyi yetọn tintan na Jehovah bu gba. Yise yetọn yin huhlọnnọ. Dogọ, azọn yetọn lẹ hugan tintan tọn lẹ, podọ taidi agun atọ̀n he jẹnukọn lẹ, Klistiani lẹ to Tiatila to akọndonanu. Lehe e te to agun diblayi 100 000 podọ hugan mọ he yin Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn lẹdo aigba pe lẹ mẹ do todin niyẹn! Owanyi na Jehovah sọawuhia to yé mẹ, dile gbigbọ zohunhun to lizọnyizọn lọ mẹ tọn de to agun lọ mẹ biọ, bo to huhlọn na jọja po yọnhonọ po. Sọha he to agayi de to yede zejo taidi gbehosọnalitọ lẹ, bo to ojlẹ he pò to aimẹ lọ yizan po nuyọnẹn po nado lá todido gigonọ lọ he yin Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn he ja tọn!—Matiu 24:14; Malku 13:10.
5 Na owhe ao susu lẹ, omẹ nugbonọ susu lẹ, he yin pipotọ yiamisisadode lọ po gbẹtọ susugege lọ tọn po, ko to akọndonanu apajlẹnọ de dohia to sinsẹ̀nzọn Jiwheyẹwhe tọn mẹ, whenuena aihọn he lẹdo ye lọ to titlọ biọ zinvlu mado todido yido zọnmii de mẹ. Ṣigba mì gbọ na mí ni yin tudotọ dagbenọ! Osọhia zinnudo kunnudenu yẹwhegan tintan Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn ji. “Azan daho [Jehovah] tọn tin sẹpọ, e tin sẹpọ bo sọ to unklẹn susu.”—Zẹfania 1:14; Joẹli 2:1; Habbakuk 2:3; Osọhia 7:9; 22:12, 13.
“Nawe Nẹ Jẹzebẹli”
6. (a) Mahopọnna ninọmẹ he jẹna pipa agun lọ tọn lẹ, nuhahun tẹwẹ Jesu doayi e go he tindo nuhudo ayidonugo niyaniya tọn? (b) Mẹnu wẹ Jẹzebẹli yin, podọ be e tindo jlọjẹ tangan de nado yin yẹwhegan yọnnu de wẹ?
6 Nukun di zodẹ́ Jesu tọn lẹ sọ pọn nukọn dohlan dogọ. E doayi nude go he tindo nuhudo ayidonugo niyaniya tọn. Jesu dọ na Klistiani lẹ to Tiatila: “Ṣigba, yn tindo ehe do ogo we, na hiẹ dike nawe nẹ Jẹzebẹli, he to ede ylọ dọ yẹwhegan yọnnu de nado nọ plọn, podọ nado klọ mẹmẹglọ ṣie lẹ nado nọ lọga, podọ nado nọ dù onu he yè do sanvọ hlan boṣiọ lẹ.” (Osọhia 2:20) To owhe kanweko aotọ J.W.M. mẹ, Ahọsi Jẹzebẹli, asi Baali sẹ̀ntọ Ahọlu Ahabi Islaeli tọn tọn ko lẹzun nukundeji na aliho mẹhùtọ, ayọdide tọn po aṣẹ-glanglan-panamẹ etọn lẹ po. Jehu, taidi mẹyiamisisadode Jehovah tọn, hù i. (1 Ahọlu lẹ 16:31; 18:4; 21:1-16; 2 Ahọlu lẹ 9:1-7, 22, 30, 33) Jẹzebẹli boṣiọ-sẹ̀ntọ lọ ma tindo whẹwhinwhẹn depope nado ylọ ede dọ yẹwhegan yọnnu de gba. Ewọ ma taidi Miliam po Debola po, he wàdevizọn taidi yẹwhegan yọnnu nugbonọ lẹ to Islaeli gba. (Eksọdusi 15:20, 21; Whẹdatọ lẹ 4:4; 5:1-31) Podọ gbigbọ Jehovah tọn ma whan ẹn nado dọ dọdai dile e whan Hannah yọnhonọ lọ po oviyọnnu ẹnẹ Filippi evangelisti lọ tọn lẹ po do gba.—Luku 2:36-38; Owalọ lẹ 21:9.
7. (a) Dogbọn “nawe nẹ Jẹzebẹli” yiylọ dali, na nugbo tọn Jesu to hodọ do gbigbọ nankọ ji? (b) Nawẹ yọnnu he to gbẹdo po mẹ po delẹ sọgan to whẹwhinwhẹn din na walọyizan sọn ojlo mẹ wá yetọn gbọn?
7 Whelọnu lo, e họnwun dọ “nawe nẹ Jẹzebẹli” he dọ dọ emi yin yẹwhegan yọnnu to Tiatila yin oklọ tọn de. E ma tindo godonọnamẹ gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn tọn gba. Mẹnu wẹ ewọ yin? Matin ayihaawe, e yin yọnnu de kavi pipli yọnnu lẹ tọn de he nọ yinuwà taidi gbigbọ mẹhẹngbletọ mado-winyan de to agun lọ mẹ. Yọnnu gbẹ́dohẹmẹtọ delẹ sọgan ko hẹn hagbẹ agun lọ tọn delẹ tindo mahẹ to fẹnnuwiwa mẹ, bo nọ to whẹwhinwhẹn din na walọyizan sọn ojlo mẹ wá yetọn lẹ dogbọn Owe wiwe lẹ ṣiṣizan dali. E yin dọdai didọ lalo tọn nugbo! Ye nọ du to mẹdevo lẹ ji nado hẹn ye jai jẹ aliho yetọn titi lẹ mẹ he yin “galilọ, mawe, wantuntun, ojlo ylankan, po nukunkẹn po, he yin boṣiọ sinsẹ̀n.” (Kọlọsinu lẹ 3:5) Ye na hẹn enẹnọ he tin to agun mẹ lẹ tindo mahẹ to aliho gbẹzan fẹnnuwiwa tọn, ṣejannabi tọn de mẹ, yedọ alọpa de he yin alọkẹyi kavi nọ yin nukun pẹvi yi do pọn todin to sinsẹ̀n Mẹylọhodotọklisti tọn suhugan lẹ mẹ.
8. (a) Etẹwẹ yin nulila Jesu tọn dogbọn “Jẹzebẹli” lọ dali to Tiatila? (b) Nawẹ gbigbọ yọnnu tọn he ma jẹ yin numimọ etọn tindo to ojlẹ egbezangbe tọn lẹ mẹ gbọn?
8 Jesu zindonukọn nado dọ na mẹho lẹ to Tiatila: “Yẹn sọ na ojlẹ ewọ nado lẹnvọjọ na galilọ etọn: e ma sọ lẹnvọjọ gba. Do ayi e go, yẹn na dọn ẹn do adọzan de ji, podọ yẹn na bẹ ye he to ayọde hẹ ẹ lẹ biọ nukunbibia daho mẹ, adavo ye lẹnvọjọ na owalọ yetọn.” (Osọhia 2:21, 22) Kẹdẹdile e taidi dọ Jẹzebẹli tintan lọ dugan do Ahabi ji podọ to enẹgodo sọavunlọ mẹvasudotọ Jiwheyẹwhe tọn, yedọ Jehu, mọdopolọ gbigbọ yọnnu tọn ehe sọgan to tintẹnpọn nado deanana asu lẹ po mẹho lẹ po. E taidi dọ mẹho lẹ to Tiatila to dotẹnmẹ jodona gbigbọ Jẹzebẹli tọn mawe ehe. Tofi Jesu na avase sinsinyẹn de ye, podọ na agun omẹ Jehovah tọn lẹ tọn he yin globu tọn todin. To ojlẹ egbezangbe tọn lẹ mẹ, yọnnu ojlo sinsinyẹnnọ mọnkọtọn lẹ ko whan asu yetọn lẹ nado lẹzun atẹṣitọ lẹ bo tlẹ hẹn afọdide whẹdatẹn tọn lẹ sọta devizọnwàtọ nugbonọ Jehovah tọn lẹ.—Yijlẹdo Juda 5-8 go.
9. (a) Etẹwutu hogbe Jesu tọn dogbọn Jẹzebẹli dali ma gando yọnnusi lẹpo go to agun lọ mẹ to alọpa ylankan de mẹ gba? (b) Whetẹnu kẹdẹ wẹ gbigbọ Jẹzebẹli tọn de nọ fọndote?
9 Ehe ma gbọn aliho depope mẹ do dè nukundagbe pò na yọnnu nugbonọ lẹ to agun Klistiani tọn mẹ gba. To egbehe, ada daho hugan azọ́n kunnudide tọn lọ yin bibasi dogbọn mẹmẹyọnnu yisenọ mítọn lẹ dali; gbọn plọnmẹ Biblu whegbe tọn he yé nọ basi lẹ dali, yé to sọha daho omẹ yọyọ lẹ tọn hẹnbiọ agun lọ mẹ. Jiwheyẹwhe lọsu dona tito ehe, dile e yin didohia dogbọn Psalm 68:11 dali do: “[Jehovah] wẹ oho lọ dọ: Yọnnusi he to owẹn lọ lá lẹ wẹ agun daho de.” Asu lẹ sọgan yin dududeji na dagbe dogbọn walọyizan mimiọn he gọna osi asi yetọn lẹ tọn dali, he “họakuẹ susu to Jiwheyẹwhe nukunmẹ.” (1 Pita 3:1-4) Asi nugopetọ azọnwàtọ lọ yin pipa dogbọn Ahọlu Lemuẹli dali. (Howhinwhẹn lẹ 31:10-31) Whenuena yọnnusi lẹ zẹklan sọn ali ji dogbọn sunnu lẹ kiklọ dali kavi dogbọn nukundiọsọ kavi nukun pẹvi yi do pọn tatọ-yinyin lọ dali kẹdẹ wẹ gbigbọ “Jẹzebẹli” tọn de nọ fọndote.—Efesunu lẹ 5:22, 23; 1 Kọlintinu lẹ 11:3.
10. (a) Etẹwutu Jẹzebẹli po ovi etọn lẹ po mọ whẹdida yi? (b) To ninọmẹ owu tọn tẹ mẹ wẹ enẹnọ he lẹzun ovi Jẹzebẹli tọn lẹ tin te, podọ etẹwẹ omẹ mọnkọtọn lẹ dona wà?
10 To hodọ dogbọn “nawe nẹ Jẹzebẹli” dali, Jesu zindonukọn dọmọ: “Yẹn na sọ yi oku do hù ovi etọn lẹ; agun lẹpo nasọ yọnẹn dọ, yẹn wẹ ewọ he nọ dla homẹ po ayiha po pọn: yẹn nasọ na hlan dopodopo mìtọn dile azọ́n mìtọn te.” (Osọhia 2:23) Jesu ko jo dotẹnmẹ do na Jẹzebẹli po ovi etọn lẹ po nado lẹnvọjọ, ṣigba ye to nukọnzindo to aliho fẹnnuwiwà tọn yetọn lẹ mẹ podọ nalete ye dona mọ whẹdida yí. Owẹn huhlọnnọ de tin tofi na Klistiani lẹ todin. Enẹnọ he nọ hodo apajlẹ Jẹzebẹli tọn lẹ, sunnu kavi yọnnu, bo gbọn mọ dali do lẹzun ovi etọn lẹ dogbọn nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ do tatọ-yinyin po walọyizan po ji gbigbà dali, kavi nọ lẹzun tasinyẹntọ nado yi nukun pẹvi do pọn tito yẹwhehọluduta tọn, tin to ninọmẹ awutu tọn owu tọn de mẹ to gbigbọmẹ. Nugbo, eyin omẹ mọnkọtọn de ylọ mẹho lẹ to agun mẹ nado hodẹ̀ na ẹn, “odẹ̀ yise tọn na whlẹn azọ̀ntọ gan, [Jehovah] nasọ ze e tite”—eyin e gbọn huwhẹ dali do yinuwà to kọndopọ mẹ po odẹ̀ ehelẹ po. Ṣigba mì gbọ na mẹdepope ni ma lẹn dọ ewọ (sunnu kavi yọnnu) sọgan klọ Jiwheyẹwhe kavi Klisti dogbọn tintẹnpọn nado ze owalọ fẹnnuwiwà tọn lẹ whla kavi dogbọn dohia sinsẹnzọn zohunhun tọn yẹnuwiwà tọn de dali blo.—Jakobu 5:14, 15.
11. Nawẹ agun lẹ yin alọgọna todin nado tin to nukle hlan gbigbọ yọnnu sẹ́nmẹjẹtọ tọn nado biọ mẹṣẹnṣẹn gbọn?
11 Po ayajẹ po, sọha suhugan agun Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn to egbehe tin to nukle hlan owu ehe. Mẹho lẹ to pipayi ninọmẹ ma yin yẹwhehọluduta tọn po nuṣiwà lẹ po go. Yé to tintẹnpọn nado gọalọna sunnu po yọnnu po he tin to aliho owu tọn mẹ na enẹnọ lẹ nido sọgan wleawuna gbigbọnọ-yinyin bo yin jijlado whẹpo whenu ni fẹ. (Galatianu lẹ 5:16; 6:1) Sọn owanyi mẹ wá po tenọgli po, nugopọntọ Klistiani ehelẹ nọ hẹnalọdotena vivẹnudido yọnnu tọn depope nado wleawuna hagbẹ vivẹ́ lẹ taidi afọdide mẹdekannujẹ yọnnusi lẹ tọn. Dogọ, ayinamẹ wá do ganmẹ lẹ nọ yin nina sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ to owe Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn mẹ.a
12. To aliho tẹ mẹ wẹ hagbẹ Johanu tọn todin do zohunhun dopolọ hia te taidi dehe yin Jehu tọn?
12 Ṣigba, fie fẹnnuwiwà ylankan de jọ te, podọ titengbe fie ehe ko lẹzun walọyizan de te, ylanwàtọ malẹnvọjọ lẹ dona yin didesẹ sọn agun mẹ. Mí flin zohunhun Jehu tọn to ninọmẹ lẹpo he yin gbigbọ Jẹzebẹli tọn zizasẹ sọn Islaeli mẹ. Mọdopolọ, hagbẹ Johanu tọn to egbehe nọ yinuwa gli, bo nọ ze apajlẹ de dai na hagbẹ “Jehonadabi” tọn yetọn lẹ bo do yede hia nado gbọnvo talala na lizọnyizọnwàtọ gbeyina nulẹpo tọn he yin Mẹylọhodotọklisti tọn lẹ.—2 Ahọlu lẹ 9:22, 30-37; 10:12-17.
13. Etẹwẹ na jọ do enẹnọ lẹ he nọ jo yede do na gbigbọ yọnnu tọn ylankan lẹ go?
13 Taidi Mẹdagun po Whẹdatọ Jehovah tọn po, Ovi Jiwheyẹwhe tọn yinuwa po jlọjẹ po to yinyọnẹn po zizedlan Jẹzebẹli egbezangbe tọn do azọ̀nzan de ji mẹ, na awutuzọn gbigbọmẹ tọn etọn yin sinsinyẹn nugbo wutu. (Malaki 3:1, 5) Enẹnọ lẹ he jai to nukọn na gbigbọ yọnnu tọn ylankan ehe na jiya nukunbibia daho tọn ga—yedọ awubla lọ nado yin didesẹ, yedọ sinsansẹ sọn agun Klistiani tọn mẹ taidi dọ ye yin oṣiọ lẹ nkọ. Adavo enẹnọ lẹ lẹnvọjọ, lẹ́, bo yin alọkẹyi biọ agun lọ mẹ whladopo dogọ, ye sọ pannukọn oku agbasalan tọn dogbọn “azọ̀nylankan” dali ga—e whe gbahu, to “nukunbibia daho” lọ mẹ. Kaka jẹ whenẹnu, vọjlado yọnbasi eyin ye lẹnvọjọ to gigọmẹ sọn owalọ ylankan yetọn lẹ mẹ.—Matiu 24:21, 22; 2 Kọlintinu lẹ 7:10.
14. (a) Nawẹ Jesu nọ yi mẹho lẹ zan nado penukundo nuhahun delẹ go gbọn, taidi gbigbọ Jẹzebẹli tọn de? (b) Nawẹ agun lọ dona nọgodona mẹho lẹ he nọ penukundo nuhahun mọnkọtọn lẹ go gbọn?
14 “Agun lẹpo” na wá yọnẹn dọ Jesu nọ dla “homẹ”, yedọ numọtolanmẹ siso hugan lẹ, po ‘ahun’, yedọ gbẹtọ homẹ tọn, gọna linlẹn nuglọ tọn mẹtọn lẹ po pọn. Hlan yanwle ehe, e nọ yi sunwhlẹvu, kavi mẹho jidide tọn lẹ zan, nado penukundo nuhahun delẹ go, taidi gbigbọ Jẹzebẹli tọn depope he sọawuhia. (Osọhia 1:20) Whenuena mẹho ehelẹ ko gbadopọnna whẹho alọpa mọnkọtọn de to gigọmẹ podọ whẹdida ko yin bibasi, e ma yin na omẹ dopodopo nado to dodinna nuhewutu po lehe afọdide lọ yin bibasi do tọn gba. Mẹlẹpo dona gbọn huwhẹ dali do kẹalọyi lehe mẹho lẹ dèdẹ whẹho lẹ do bo to nukọnzindo nado tin to godona sunwhlẹvu agun lọ tọn ehelẹ. Nugbonọ-yinyin hlan Jehovah po tito agun tọn etọn lẹ po na mọ ahọsu yi. (Psalm 37:27-29; Heblu lẹ 13:7, 17) Na hiẹ tọn lọsu, na mima towe ni yin dona de whenuena Jesu na na omẹ dopodopo dile azọ́n etọn lẹ te.—Galatianu lẹ 5:19-24; 6:7-9.
“Ehe Mì Ko Tindo Nẹ, Mì Hẹn E Go Gligli”
15. (a) Etẹwẹ Jesu tindo nado dọ na enẹnọ lẹ he ma yin hinhẹngble dogbọn Jẹzebẹli dali? (b) Etẹwẹ dohia dọ e ma yin omẹ he ylọ yede dọ Klistiani lẹpo to 1918 wẹ ko yin hinhẹngble dogbọn Mẹylọhodotọklisti atẹṣitọ lọ dali gba?
15 Hogbe Jesu tọn he bọdego lẹ hẹn homẹfa wá: “Ṣigba mìwlẹ wẹ yẹn dọ hlan, podọ hlan ye he pò to Tiatila lẹ, ye omẹ sọha he ma yí oplọn he, bo ma yọn odò Satani tọn, (dile yé to didọ) yẹn ma to na doagban pinpẹn devo do ota na mì gba. Ṣigba ehe mì ko tindo nẹ, mì hẹn e go gligli kaka yẹn na do wá.” (Osọhia 2:24, 25) Alindọn nugbonọ lẹ tin to Tiatila he ma ko yin dududeji dogbọn Jẹzebẹli dali gba. Mọdopolọ, na owhe 40 lẹ jẹnukọnna 1918 podọ sọn whenẹnu sọyì, e ma yin mẹhe ylọ yede dọ Klistiani lẹpo wẹ kẹalọyi aliho fẹnnuwiwa mẹhẹngbletọ lẹ he gbayipe to Mẹylọhodotọklisti mẹ gba. Pipli pẹvi lọ he yin Biblu Plọntọ lẹ tọn, he yin yinyọnẹn todin taidi Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ, he tẹnpọn nado gọalọna hagbẹ ṣọṣi tọn lẹ nado mọ dòdonu ma yin Klistiani tọn he yin sinsẹ̀nnuplọnmẹ Mẹylọhodotọklisti tọn lẹ tọn, ko zindonukọn nado de nuyise po nuyiwa Babilọni tọn lẹpo sẹ he ye mọyi gbọn Mẹylọhodotọklisti atẹṣitọ lọ gblamẹ. Ehe bẹ oplọn alọkẹyi nulẹpo tọn he yin “nawe nẹ Jẹzebẹli” tọn hẹn.
16. Dile etlẹ yindọ Jesu po hagbẹ anademẹtọ Klistiani owhe kanweko tintan lọ tọn po ma yí agban de dogọ namẹ, onu tẹlẹ wẹ dona yin apadana?
16 Hagbẹ Johanu tọn lọ sọ na tuli azọnwahẹmẹtọ yetọn lẹ, gbẹtọ susugege lọ, nado payi gbigbọ fẹnnuwiwa tọn lẹ go, taidi dehe tin to aihọn ayididedai gbigble he nọ demẹpò lẹ tọn mẹ. Nuhudo de ma tin nado pọn kavi tindo numimọ fẹnnuwiwa tọn sọn dodinnanu mẹ kavi nado sọgan plọn nuhe yè na dapana lọ gba. E yin walọyizan nuyọnẹn tọn nado dẹn talala do “odò [kavi, ‘onu sisosiso’] Satani tọn” lẹ. Dile Jesu dọ do: “Yẹn ma to na doagban pinpẹn devo do ota na mì gba.” Ehe flin mí nudide he yin hagbẹ anademẹtọ Klistiani tọn lọ tọn to owhe kanweko tintan lọ mẹ: “Na e sọ yọn to nukun gbigbọ wiwe tọn mẹ, podọ to nukun mítọn mẹ ga, ma nado doagban he klo hugan do mì ji, hú onu he yè ma sọgan nọ ma wà helẹ; dọ mì ni joagọ sọn olan he yè do sanvọ hlan boṣiọ kọn, podọ sọn ohùn kọn, sọn nuslokọnahù kọn, podọ sọn ogalilọ kọn; sọn ehe kọn eyin mì whla mìde, mì na wàdagbe.” (Owalọ lẹ 15:28, 29) Nado tindo nukọnyiyi to gbigbọmẹ, dapana sinsẹ̀n lalo tọn, ohùn ṣiṣizan (taidi to ohùn yidolanmẹ mẹ) po fẹnnuwiwa po? Podọ agbasalilo lanmẹ tọn towe na yin hihọ́ ga.
17. (a) Nawẹ Satani ko whle omẹ lẹ pọn todin po “onu sisosiso lẹ” po gbọn? (b) Etẹwẹ dona yin ninọmẹ mítọn hlan “onu sisosiso” aihọn gẹdẹgẹdẹ Satani tọn tọn lẹ?
17 Satani sọ wá tindo “onu sisosiso” devo lẹ todin, taidi nudindọn gẹdẹgẹdẹ lẹ po tamẹnuplọnmẹ he nọ klọ nuyọnẹn mẹtọn po. Dogọ na linlẹn alọkẹyi nulẹpo tọn, fẹnnuwiwa tọn lẹ, ehelẹ bẹ owọn po tamẹnuplọnmẹ onu lẹ tin to yededenu (évolution) tọn po hẹn. Nukun tẹwẹ Mẹdatọ nuyọnẹntọ pete lọ nọ yi do pọn “onu sisosiso” ehelẹ? Apọsteli Paulu yihodọ sọn hogbe etọn mẹ dọmọ: “Yẹn na sukun nuyọnẹn nuyọnẹntọ lẹ tọn do.” Ṣigba to vogbingbọn mẹ, “onu sisosiso Jiwheyẹwhe tọn lẹ” bọawu, họnwun, bo nọ miọn ahunmẹ namẹ. Klistiani nuyọnẹntọ lẹ nọ gbẹ “onu sisosiso” aihọn gẹdẹgẹdẹ Satani tọn lẹ tọn dai. Flin, “aihọn sọ to juju jei po wantuntun etọn po: ṣigba ewọ he to ojlo Jiwheyẹwhe tọn wà wẹ na nọte kakadoi.”—1 Kọlintinu lẹ 1:19, Kingdom Interlinear; 2:10; 1 Johanu 2:17.
18. Dona tẹlẹ sin opagbe wẹ Jesu do na Klistiani yiamisisadode he yin nugbonọ kaka jẹ opodo lẹ, podọ lẹblanulọkẹyi tẹwẹ omẹ fọnsọnku ehelẹ na tindo to Amagẹdọni?
18 Jesu dọ hogbe ahun-miọnnamẹtọ lẹ hlan Klistiani enẹlẹ to Tiatila. Ye sọ na tuli Klistiani yiamisisadode lẹ todin ga: “Ewọ he gbawhan, bo sọ yi azọn ṣie whla jẹ podo, wẹ yẹn na na huhlọn to akọta lẹ ji: ewọ na sọ yi opo ogàn tọn do hẹn ye sẹ̀n; di nuzinzan zẹnmẹ̀tọ tọn wẹ yè na gbà yé hanyanhanyan, kẹdẹdile yẹn yi huhlọn sọn Otọ́ ṣie de do.” (Osọhia 2:26, 27) Lẹblanulọkẹyi jiawu nankọ die nugbo! Aṣẹ ehe he awhangbatọ yiamisisadode enẹlẹ nọ mọyi to fọnsọnku yetọn whenu wẹ mahẹ de po Jesu po to “opo ogàn tọn” vasudo tọn lọ yiyizan mẹ sọta akọta atẹṣitọ lẹ to Amagẹdọni. To polẹpo mẹ, huhlọn awhanfunnu nuzanusẹvaun miyọn tọn he yin akọta enẹlẹ tọn na taidi ṣana pọpọ de to whenuena Klisti na gbà kẹntọ etọn lẹ hanyanhanyan taidi nuzinzan zẹnmẹ̀tọ tọn lẹ nkọ.—Psalm 2:8, 9; Osọhia 16:14, 16; 19:11-13, 15.
19. (a) Mẹnu wẹ “sunwhlẹvu afọnnu tọn lọ” yin, podọ nawẹ e na yin nina enẹnọ he gbawhan lẹ gbọn? (b) Tuli tẹwẹ yin nina hlan gbẹtọ susugege lọ?
19 Jesu yidogọ: “Yẹn na sọ yi sunwhlẹvu afọnnu tọn na ẹn.” (Osọhia 2:28) To nukọnmẹ Jesu lọsu basi zẹẹmẹ nuhe “sunwhlẹvu” ehe yin tọn, dọmọ: “Yẹn wẹ adọ̀ ovi Davidi tọn, podọ sunwhlẹvu hinhọ́n afọnnu lọ tọn.” (Osọhia 22:16) Mọwẹ, Jesu wẹ hẹn dọdai lọ di he Jehovah hẹn nùflo Balaami tọn lẹ po huhlọn po nado dọ: “Sunwhlẹvu de na jẹgbonu wá finẹ sọn Jakobu mẹ, podọ ogànpò de na fọn jẹgbonu sọn Islaeli mẹ.” (Osọha lẹ 24:17) Nawẹ Jesu na na “sunwhlẹvu afọnnu tọn” lọ hlan enẹnọ he gbàwhan lẹ gbọn? Na nugbo tọn, dogbọn ede zizejo na ye dali, dogbọn hinhẹn ye biọ haṣinṣan pẹkipẹki hugan, po aṣli tọn hugan po de hẹ ẹ mẹ dali. (Johanu 14:2, 3) Mẹwhinwhan huhlọnnọ nado doakọnnanu tẹ die! E sọ yin zodolanmẹnamẹnu ga na gbẹtọ susugege lọ nado yọnẹn dọ “sunwhlẹvu hinhọ́n afọnnu lọ tọn” na yi aṣẹ Ahọluduta tọn etọn zan to madẹnmẹ nado gọ Paladisi wá file to aigba ji!
Hẹn Tenọgli Go
20. Nujijọ tẹlẹ to Mẹylọhodotọklisti mẹ wẹ flin mí madogan delẹ to agun lọ mẹ to Tiatila?
20 Wẹ̀ndomẹ ehe dona ko na tuli Klistiani lẹ to Tiatila susu. Saa lẹnpọn—Ovi Jiwheyẹwhe tọn pagigona to olọn mẹ lọsu dọho na Klistiani lẹ to Tiatila dogbọn delẹ to nuhahun yetọn lẹ mẹ dali! Na nugbo tọn, e whe gbahu mẹdelẹ to agun lọ mẹ yinuwa hlan lẹngbọhihọ́ sọn owanyi mẹ mọnkọtọn. Dite hugan wẹ̀ndomẹ ṣinawe lẹ tọn ehe sọ gọalọna mì nado yọn agun Klistiani tọn nugbo lọ todin. To 1918 whenuena Jesu biọ tẹmpli Jiwheyẹwhe tọn mẹ na whẹdida, sọha suhugan agun he ylọ yede dọ Klistiani lẹ tọn wẹ ko yin hinhẹnflu dogbọn boṣiọ-sinsẹ̀n po fẹnnuwiwa gbigbọmẹ tọn po dali. (Jakobu 4:4) Delẹ to ye mẹ ze yise yetọn lẹ sinai do nuplọnmẹ yọnnusi ayiha sinsinyẹnnọ lẹ tọn ji he yin owhe kanweko 19tọ lọ tọn, taidi Ellen White sinsẹ̀n adventiste azan ṣinawetọ lẹ tọn po Mary Baker Eddy lẹnnuyọnẹn Klistiani tọn tọn po, podọ to agọe hugan yọnnusi susu lẹ ko to yẹwhehodọ sọn oplo ji. (Yijlẹdo 1 Timoti 2:11, 12 go.) To sinsẹ̀n Katholiki alọpa vovo lẹ mẹ, Malia nọ yawu yin gbegbona jẹnukọnna Jiwheyẹwhe po Klisti po. Jesu ma gbogbena ẹn domọ gba. (Johanu 2:4; 19:26) Be agun he kẹalọyi gbigbọ yọnnusi tọn masọgbe hẹ osẹ́n mọnkọtọn lẹ sọgan yin alọkẹyi taidi Klistiani nugbo ya?
21. Nupinplọn tẹlẹ wẹ tin to finẹ na omẹ dopodopo lẹ to wẹ̀ndomẹ Jesu tọn na Tiatila mẹ?
21 Klistiani dopodopo lẹ, vlavo sọn hagbẹ Johanu tọn mẹ kavi lẹngbọ devo lẹ mẹ, na wàdagbe nado gbadopọnna wẹ̀ndomẹ ehe. (Johanu 10:16) Mẹdelẹ sọgan mọ dọ e dọnmẹdogo nado hodo walọyizan bọawu de, dile nuplọntọ Jẹzebẹli Tiatilanu lọ tọn enẹlẹ basi do. Whlepọn lọ sọ tin nado jogbe. Egbehe, whẹho mọnkọtọn lẹ, taidi núdùdù he yè yi ohùn do basi lẹ dùdù kavi ohùn yiyidolanmẹ dona yin pinpannukọn. Mẹdelẹ sọgan mọtolanmẹ dọ zohunhun to sinsẹ̀nzọn kunnudegbe tọn mẹ kavi togunmẹho lẹ nina na aṣẹ yé nado yi nukun pẹvi do pọn awa devo lẹ, taidi sinemọto po video-cassẹti hunyanhunyan tọn po fẹnnuwiwà tọn lẹ po pinpọn, kavi ahan sinsinyẹn lẹ nùnù zẹjlẹgo. Avase Jesu tọn hlan Klistiani lẹ to Tiatila dọ na mí dọ mí ma dona yi nukun pẹvi do pọn onu mọnkọtọn lẹ gba. Jehovah jlo dọ mí ni wé, yin ahun petenọ bo ma klan to ayiha mẹ blo, dile Klistiani susu lẹ te do to Tiatila.
22. Nawẹ Jesu zinnudo nujọnu-yinyin lọ ji nado tindo otó núsètọ de gbọn?
22 To godomẹ, Jesu dọmọ: “Ewọ he tindo otó, gbọ e ni sè onu he gbigbọ to didọ hlan agun lẹ lọ.” (Osọhia 2:29) Na whla ẹnẹtọ, Jesu tofi sọ dọ hodọvọdọ mẹfọndote tọn ehe, he na yin vivọdọ to tadona wẹ̀ndomẹ atọ̀n he ja lẹpo tọn. Be hiẹ tindo otó núsètọ enẹ ya? Whelọnu lo, to tózedai vivẹ dile Jiwheyẹwhe, dogbọn gbigbọ etọn dali, to nukọnzindo nado na ayinamẹ gbọn nuyizan etọn gblamẹ.
[Nudọnamẹ Odò Tọn]
a Di apajlẹ, pọn hosọ lọ “Yọnnu Klistiani Nugbonọ lẹ—Sinsẹ̀n-Basitọ He Họakuẹ Na Jiwheyẹwhe Lẹ” to Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn 1er novembre 2003 mẹ.
[Yẹdide lẹ to weda 51]
Egbehe, ada daho azọ́n kunnudide tọn de nọ yin wiwà gbọn mẹmẹyọnnu nugbonọ lẹ dali dile yé nọ nọgodona aṣẹ yẹwhehọluduta tọn lọ po huwhẹ po