Biblu dọ dọdai dọ to okú Klisti tọn godo, mẹplọntọ lalo lẹ na fọ́n to Klistiani dowhenu tọn lẹ ṣẹnṣẹn bo na hẹn nugbo Biblu tọn flu. (Owalọ lẹ 20:29, 30) Nuhe jọ to godo mẹ lọ pẹpẹ niyẹn. Yé yí linlẹn sinsẹ̀n kosi tọn lẹ do hẹn nuplọnmẹ Jesu tọn lẹ flu, bọ sinsẹ̀n Klistiani oklọ tọn de wá aimẹ. (2 Timoti 4:3, 4) Nawẹ mí sọgan wagbọn do kudeji dọ nukunnumọjẹnumẹ he mí tindo to egbehe gando nuhe Biblu plọnmẹ taun go sọgbe?

Ojlẹ lọ sọ na Jehovah nado do nugbo lọ hia. E dọ dọdai dọ to ‘ojlẹ opodo tọn mẹ, oyọnẹn nugbo na lẹzun susugege.’ (Daniẹli 12:4) To 1870, pipli pẹvi nugbo-dintọ lẹ tọn de doayi e go dọ sinsẹ̀n-nuplọnmẹ ṣọṣi tọn susu ma sinai do Owe-wiwe ji. Enẹwutu, yé jẹ dodinnanu basi ji nado mọnukunnujẹ nuplọnmẹ dowhenu tọn Biblu tọn lẹ mẹ, bọ Jehovah dona yé gbọn wuntuntun gbigbọmẹ tọn nina yé dali.

Ahundoponọ lẹ yí sọwhiwhe do plọn Biblu. Biblu Plọntọ zohunhunnọ enẹlẹ, yèdọ tọgbo gbigbọmẹ tọn mítọn lẹ, yí aliho nupinplọn tọn de zan he mí gbẹ́ nọ yizan kakajẹ egbehe. Yé nọ dọhodo hosọ Biblu tọn lẹ ji debọdo-dego. Eyin yé jẹ wefọ Biblu tọn de ji he vẹawu nado mọnukunnujẹemẹ, yé nọ dín wefọ devo lẹ nado basi zẹẹmẹ etọn. Eyin yé wá tadona he sọgbe hẹ pipotọ Owe-wiwe lẹ tọn de kọ̀n, yé nọ basi kandai etọn. Gbọn dotẹnmẹ nina Biblu nado basi zẹẹmẹ ede tọn to aliho enẹ mẹ dali, yé hẹn nugbo Biblu tọn họnwun whladopo dogọ gando oyín Jiwheyẹwhe tọn, Ahọluduta etọn, lẹndai etọn na gbẹtọvi lẹ po aigba po, gọna ninọmẹ oṣiọ lẹ tọn po todido fọnsọnku tọn po go. Dodinnanu yetọn hẹn yé jẹ mẹdekannu sọn nuyise po aṣa lalo susu po si.—Johanu 8:31, 32.

To 1879, Biblu Plọntọ lẹ mọdọ ojlẹ ko sọ nado hẹn nugbo lọ zun yinyọnẹn gbayipe. Enẹwutu to owhe enẹ mẹ, yé jẹ linlinnamẹwe he mí gbẹ́ nọ zinjẹgbonu kakajẹ din lọ detọ́n ji, enẹ wẹ Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn He to Ahọluduta Jehovah Tọn Lá. Todin, mí ko to nugbo Biblu tọn lẹ má hẹ gbẹtọ lẹ to otò 240 lẹ mẹ podọ to ogbè he hugan 750 lẹ mẹ. Oyọnẹn nugbo ma ko sudeji sọmọ pọ́n!

• To okú Klisti tọn godo, etẹwẹ jọ do nugbo Biblu tọn go?

• Etẹwẹ hẹn mí penugo nado hẹn nugbo lọ họnwun whladopo dogọ sọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ?

Na owhe susu, Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ nọ yí lẹdogbedevomẹ Biblu tọn voovo lẹ zan, bo nọ zín yé jẹgbonu bosọ nọ má yé pé. Ṣigba, mí wá mọdọ nuhudo lẹdogbedevomẹ yọyọ de tọn tin he na gọalọna gbẹtọ lẹ dogọ nado plọn “oyọnẹn he pegan nugbo tọn” dile Jiwheyẹwhe jlo do. (1 Timoti 2:3, 4) Enẹwutu to 1950, mí jẹ apadewhe lẹdogbedevomẹ egbezangbe Biblu tọn mítọn detọ́n ji to Glẹnsigbe mẹ, enẹ wẹ Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn. Biblu ehe ko yin lilẹdo ogbè he hugan 130 lẹ mẹ po nugbonọ-yinyin po to aliho he sọgbe mẹ.

Nuhudo Biblu he bọawu nado mọnukunnujẹemẹ de tọn tin. Ogbè lẹ nọ to didiọ dile ojlẹ to yìyì, podọ lẹdogbedevomẹ Biblu tọn susu wẹ bẹ hogbe he dózin kavi dohó lẹ hẹn he vẹawu nado mọnukunnujẹemẹ. Humọ, alọnuwe hohowhenu tọn he sọgbe bo sẹpọ kandai dowhenu tọn hugan lẹ ko yin mimọ, bọ ehe gọalọ nado mọnukunnujẹ ogbè he yin yiyizan to Biblu mẹ lẹ mẹ dogọ, enẹ wẹ Heblugbe, Alamaikigbe po Glẹkigbe po.

Nuhudo lẹdogbedevomẹ he tẹdo ohó Jiwheyẹwhe tọn go de tọn tin. Kakati nado diọ kandai gbọdo Jiwheyẹwhe tọn lẹ, lẹdogbedevomẹ-basitọ Biblu tọn lẹ dona yin nugbonọ bo tẹdo kandai dowhenu tọn lọ go. Ṣigba, to suhugan lẹdogbedevomẹ lẹ tọn mẹ, yinkọ Jiwheyẹwhe tọn, Jehovah ma yin yiyizan to Owe Wiwe lẹ mẹ.

Nuhudo Biblu he na pipà Dowatọ etọn de tọn tin. (2 Samuẹli 23:2) To Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn mẹ, yinkọ Jehovah tọn ko yin gigọ̀ do otẹn etọn mẹ to nudi whla 7 000 he e sọawuhia to alọnuwe Biblu tọn he dohó hugan lẹ mẹ, dile yẹdide he to odò lọ dohia do. (Salmu lẹ 83:18) Na dodinnanu sọwhiwhe tọn ko yin bibasi na owhe susu nado wleawuna Biblu ehe wutu, e yọnhia bosọ nọ hẹn linlẹn Jiwheyẹwhe tọn lẹ họnwun hezeheze. Vlavo hiẹ tindo Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn to ogbè towe mẹ kavi lala, mí to tulina we nado wleawuna aṣa lọ nado nọ hia Ohó Jehovah tọn egbesọegbesọ.—Jọṣua 1:8; Salmu lẹ 1:2, 3.

• Etẹwutu mí do mọdọ nuhudo tin na lẹdogbedevomẹ yọyọ Biblu tọn de?

• Aṣa egbesọegbesọ tọn tẹwẹ e jẹ dọ mẹdepope he jlo na yọ́n ojlo Jiwheyẹwhe tọn ni wleawuna?