Otàn Gbẹzan Tọn

Nuhewutu N’Nọ Mọ Ayajẹ to Gbẹtọ lẹ Hinhẹnzun Devi Mẹ

Dile E Yin Didọ Gbọn Pamela Moseley Dali

Awhàn to núgbà to Angleterre to 1941 to whenuena onọ̀ ṣie plan mi yì plidopọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn de to Leicester. To finẹ, Albert Schroeder dọ hodidọ titengbe de gando ovi lẹ go. To whenuena yẹn po Mama po yí baptẹm to plidopọ enẹ ji, n’doayi e go dọ mẹhe gọalọna mí nado yinukọn to gbigbọ-liho lẹ jaya taun. N’ma ko yọ́n obá he mẹ gbẹtọ lẹ hinhẹnzun devi Jesu Klisti tọn nọ hẹn ayajẹ wá jẹ to whenẹnu.

OWHE dopo jẹnukọnna ehe wẹ mí ko jẹ vivẹnudo ji nado lẹzun devi lẹ. N’gbẹ́ nọ flin azán dobu septembre 1939 tọn enẹ whenuena Wẹkẹ Whàn II gbajẹgbonu. N’mọ bọ dasin wayi do onọ̀ ṣie dile e to kinkanse dọ, “Etẹwutu wẹ aihọn ma do sọgan tindo jijọho?” Mẹjitọ ṣie lẹ ko wà awhànzọ́n to Wẹkẹ Whàn I whenu bo ko yí nukun yetọn lẹ do mọ nuhe e hẹngble lẹ. Mama hẹn kanbiọ etọn yì sinsẹ̀ngán Ṣọṣi Anglicane tọn dè to Bristol. Nuhe sinsẹ̀ngán lọ dọ poun wẹ yindọ: “Awhàn ma hán gbede podọ mọjanwẹ e na te kakadoi.”

Ṣigba, ojlẹ vude to enẹgodo, nawe yọnhonọ de wá owhé mítọn gbè. E yin dopo to Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ mẹ. Onọ̀ ṣie kàn kanbiọ dopolọ sè dọmọ: “Etẹwutu wẹ aihọn ma do sọgan tindo jijọho?” Kunnudetọ lọ basi zẹẹmẹ dọ awhàn yin apadewhe ohia lọ tọn dọ mí to gbẹnọ to vivọnu titonu he gọ́ na danuwiwa ehe tọn. (Matiu 24:3-14) E ma dẹn bọ viyọnnu etọn jẹ Biblu plọn hẹ mí ji. Yé omẹ awe lẹ tin to nupọntọ he jaya to baptẹm mítọn whenu lẹ mẹ. Naegbọn gbẹtọ lẹ hinhẹnzun devi nọ hẹnmẹ jaya sọmọ? N’wá yọ́n nuhewutu e do yinmọ to godo mẹ. Mì gbọ ma dọ delẹ to nuhe n’ko mọ plọn to owhe hugan 65 he n’ko yizan to gbẹtọ lẹ hinhẹnzun devi lẹ mẹ.

N’Mọ Ayajẹ He Mẹpinplọn Nọ Hẹnwa

N’jẹ mahẹ tindo ji to yẹwhehodidọ Ahọluduta lọ tọn mẹ to Bristol to owhe 11 mẹvi yinyin mẹ. Mẹmẹsunnu de na mi glamafonu po kalti kunnudide tọn de po bo dọmọ: “Todin, yì dla owhé he to adà awetọ aligbó lọ tọn lẹpo pọ́n.” Mọ wẹ n’bẹ yẹwhehodidọ jẹeji do niyẹn yẹn ṣo. Nugbo wẹ dọ obu di mi taun. N’nọ hò hoyidokanji Biblu tọn de bo nọ do kalti kunnudide tọn lọ hia whétọ lẹ, ehe nọ basi oylọna gbẹtọ lẹ nado kẹalọyi owe sinai do Biblu ji lẹ.

Bẹsọn owhe 1950 lẹ mẹ, e yin nùzindeji dogọ dọ mí dona nọ hia Biblu to dlapọn whédegbè-jẹ-whédegbè tọn lẹ whenu. To tintan whenu, winyan zọ́n bọ e nọ vẹawuna mi nado dọho hẹ jonọ lẹ bo basi zẹẹmẹ do wefọ Biblu tọn lẹ ji. Ṣigba n’wá wleawuna jidide to godo mẹ. Na taun tọn, whenẹnu wẹ n’jẹ vivi lizọnyizọn lọ tọn dù ji te. Mẹdelẹ ko nọ yí mí do mọ wesatọ lẹ dai, ṣigba eyin mí hia bo basi zẹẹmẹ wefọ Biblu tọn lẹ na yé, yé nọ wá mọ dọ Ohó Jiwheyẹwhe tọn plọnmẹtọ lẹ wẹ mí yin. N’nọ duvivi ehe tọn sọmọ bọ n’jlo nado tindo mahẹ to e mẹ dogọ. Enẹwutu, to septembre 1955, n’biọ lizọnyizọn whenu-gigọ́ tọn mẹ taidi gbehosọnalitọ de.

Linsinsinyẹn Nọ Hẹn Ale Wá

Dopo to onú tintan he n’plọn lẹ mẹ wẹ yindọ linsinsinyẹn po homẹdagbe po sọgan hẹn ale wá. To gbèdopo, n’do vọkan linlinnamẹwe Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn dopo gbonu na nawe de he nọ yin Violet Morice. Whenuena n’lẹkọwa pọ́n ẹn, e hùn ohọ̀n etọn donuvo bo blá alọ dogo, bosọ yí sọwhiwhe do dotoai dile n’to zẹẹmẹ Owe-wiwe tọn basi. Whedepopenu he n’dla ẹ pọ́n, e nọ taidi dọ e tindo ojlo taun. Ṣigba, to whenuena n’ze plọnmẹ Biblu gbesisọ tọn de donukọnna ẹn, e dọmọ: “Lala. Eyin ovi lẹ ko whẹ́n janwẹ, n’na wá plọnnu.” Lehe n’jẹflumẹ do sọ! Biblu dọho gando “whenu dindinmọ tọn de, podọ whenu hinhẹn bu [kavi gbejijo] tọn” de go. ( Yẹwhehodọtọ 3:6) N’basi dide ma nado jogbe.

To osun dopo godo, n’lẹkọyi bo gbadopọnna wefọ delẹ hẹ Violet. To ojlẹ vude godo, e jẹ plọnmẹ Biblu sẹmẹsẹmẹ tọn de basi ji to họntonu. To godo mẹ, e dọmọ: “E na pọnte dọ a ni biọ họmẹ, kavi etẹ a lẹn?” Yisenọ hatọ dagbe podọ họntọn vivẹ nankọ die Violet wá lẹzun na mi! Mọwẹ, Violet yí baptẹm taidi dopo to Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ mẹ.

To gbèdopo, e paṣa Violet nado mọ dọ asu etọn ko sà owhé yetọn to godo etọn bo ko jo e do. Ayajẹnu wẹ e yindọ, po alọgọ họntọn Kunnudetọ de tọn po, Violet mọ owhé devo to whèmẹ enẹ dopolọ. Nado do pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn hia Jehovah, e basi dide nado yí pipotọ gbẹzan etọn tọn zan taidi gbehosọnalitọ. To whenuena yẹn mọ bọ gbigbọ Jehovah tọn hẹn ẹn tindo zohunhun taun na sinsẹ̀n-bibasi nugbo lọ, n’wá yọ́n nuhewutu gbẹtọ lẹ hinhẹnzun devi nọ dekọtọn do ayajẹ mẹ sọmọ. Mọwẹ, azọ́n ehe wẹ yẹn na yí gbẹwhenu ṣie lẹpo do wà!

To 1957, yẹn po Mary Robinson po yin azọ́ndena taidi gbehosọnalitọ to lẹdo Rutherglen tọn mẹ to Glasgow, Écosse, fie azọ́nwhé lẹ sù te. Mí nọ dọyẹwheho eyin avìvì tlẹ ṣinyọ́n bọ jẹhọn to yìnyìn podọ jikun kavi osin-agó to jijà, ṣigba vivẹnudido mítọn doale. To gbèdopo, n’dukosọ hẹ Jessie. N’yiwanna nado nọ plọn Biblu hẹ ẹ. Asu etọn Wally yin Communiste de, bo nọ họ̀nna mi to tintan whenu. To whenuena e plọn Biblu bo wá mọ dọ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn kẹdẹ wẹ na hẹn fẹẹmẹninọ wá na gbẹtọvi lẹ, homẹ etọn hùn. To nukọn mẹ, yelọsu jẹ mẹdevo lẹ hẹnzun devi ji.

Awusọhia Tintan Sọgan Klọmẹ

To godo mẹ, mí mọ azọ́ndenamẹ devo yí nado yì Paisley to Écosse. Gbèdopo he n’to yẹwhehodọ to finẹ, nawe de dọ̀n ohọ̀n etọn sú ma nado sèhó ṣie. Ṣigba to ojlẹ kleun de godo e wá dín mi mọ nado vẹvẹna mi. To whenuena n’lẹkọyi to osẹ he bọdego mẹ, e dọmọ: “N’tindo numọtolanmẹ lọ dọ Jiwheyẹwhe wẹ n’dọ̀n ohọ̀n sú do nkọ. N’ma sọgan nọma tọ́n bo yì dín we mọ.” Pearl wẹ nawe lọ nọ yin. E dọna mi dọ họntọn po hẹnnumẹ etọn lẹ po ko hẹn ẹn jẹflumẹ sọmọ bọ e hodẹ̀ hlan Jiwheyẹwhe nado mọ họntọn jọ họntọn de. “Podọ ojlẹ enẹ mẹ wẹ a wá ohọ̀n ṣie kọ̀n. Todin n’yọnẹn dọ hiẹ wẹ na ko yin họntọn jọ họntọn enẹ,” wẹ e dọ.

E ma bọawu nado lẹzun họntọn Pearl tọn. Aga pete pópló de tọn wẹ e nọ nọ̀, podọ n’dona nọ fán pópló lọ po afọ̀ po. To whenuena n’yì owhé etọn gbè nado plan ẹn yì opli whla tintan, jẹhọn po jikun po dibla ze mi jai. Whèhẹ ṣie vún bọ n’gbọ bo ze e dlan. Osun ṣidopo poun to whenuena Pearl dọ̀n ohọ̀n etọn sú godo, e do klandowiwe etọn hlan Jiwheyẹwhe hia gbọn baptẹm osin tọn dali.

E ma dẹn bọ asu etọn basi dide nado plọn Biblu, podọ to ojlẹ kleun de godo, e hodo mi to lizọnyizọn whédegbè-jẹ-whédegbè tọn mẹ. Dile e ko nọ yin do, jikun mẹ wẹ mí tọ́n te. “A hanú blo,” wẹ e dọ. “Ganhiho susu wẹ n’ko nọ yizan nado pọ́n bọlu to jikun nù, enẹwutu jide tin dọ n’sọgan nọ̀ jikun nù na Jehovah.” N’nọ yiwanna gbemima Écosse-nu lẹ tọn taun.

Lehe homẹ ṣie hùn do sọ to whenuena n’lẹkọwa otò ehe mẹ to owhe susu godo bo mọ bọ suhugan mẹhe n’plọnnu hẹ lẹ tọn gbẹ́ pò to akọ́ndonanu to yise mẹ! Ayajẹ he nọ wá sọn gbẹtọ lẹ hinhẹnzun devi mẹ niyẹn. (1 Tẹsalonikanu lẹ 2:17-20) To 1966, to gbehosọnalitọ bibasi na owhe ṣinatọ̀n linlán to Écosse godo, yẹn yin oylọ-basina yì Wehọmẹ Biblu Pinplọn Watchtower Giliadi tọn nado mọ azọ́nplọnmẹ yí taidi mẹdehlan de.

To Aigba-Denamẹ Jonọ Tọn Ji

N’yin azọ́ndena yì Bolivie, to tòpẹvi yozònọ Santa Cruz tọn mẹ, fie agun he bẹ gbẹtọ diblayi 50 hẹn de tin te to whenẹnu. Tòpẹvi ehe hẹn mi flin Far West ( Whèyihọ-waji États Unis tọn) dile e nọ yin didohia do to sinimoto Hollywood tọn lẹ mẹ. Eyin n’lẹnnupọn hlan godo, n’nọ mọ dọ mẹdehlan paa de wẹ n’yin. N’ma ko tindo numimọ mẹgbeyinyan oló lẹ tọn, gbẹtọgun he to adán ji lẹ, alibubu to aigba gbọgbé ji kavi húnsiọmẹ to ohù ṣẹnṣẹn tọn pọ́n gbede. Ṣogan gbẹtọ lẹ hinhẹnzun devi ko hẹn ayajẹ susu wá na mi.

Dopo to yọnnu tintan he n’plọn Biblu hẹ to Santa Cruz lẹ mẹ wẹ Antonia. E ma nọ bọawuna mi nado plọnnumẹ to Espagne-gbè mẹ. To gbèdopo, visunnu pẹvi Antonia tọn dọmọ: “Mama, be ewọ lọsu wẹ nọ jlo bo nọ ṣì ogbè lọ dó na mí nido konu ya?” To godo mẹ, Antonia wá lẹzun devi de, gọna viyọnnu etọn Yolanda. Yolanda tindo họntọn de he to wehọmẹ osẹ́n-pinplọn tọn yì he dẹpẹ-yinkọ etọn nọ yin Dito, podọ ewọ lọsu jẹ Biblu plọn ji bo nọ wá opli mítọn lẹ. To nuyiwa hẹ ewọ mẹ, n’plọn nudevo gando nugbo Biblu tọn pinplọnmẹ go: To whedelẹnu e nọ biọ dọ yè ni sisẹ́ gbẹtọ lẹ yẹẹ de.

Whenuena oplọn Dito tọn jẹ adú sún ji, n’dọna ẹn dọmọ: “Dito, Jehovah ma to hinhẹn we gánnugánnu nado nọgodona Ahọluduta etọn gba. A dona basi nudide.” E gblọn dọ emi jlo na sẹ̀n Jiwheyẹwhe, bọ n’dọna ẹn dọ: “A tindo yẹdide nukọntọ gufọntọ lẹ tọn to ohọ̀ towe mẹ. Eyin jonọ de wá mọ yé, be e na wá tadona kọ̀n dọ a ko basi dide nado nọgodona Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn ya?” Mẹsisisẹ yẹẹ he e tindo nuhudo etọn niyẹn.

To osẹ awe godo, nuwiwa gufinfọn tọn de bẹjẹeji, bọ wehọmẹvi alavọ tọn lẹ po ponọ lẹ po jẹ sòdedo yedelẹ ji. Dito dawhá hlan họntọn etọn dọ, “Gbọ mí ni họnyi sọn fi!” “Gbede pọ́n! Azán daho he mí to nukundo lọ die,” wẹ họntọn etọn gblọn, bo ze osò bosọ họ̀nwezun hẹ́ aga wehọmẹ alavọ lọ tọn. Ewọ yin dopo to họntọn Dito tọn ṣinatọ̀n he kú to gbenẹgbe lẹ mẹ. Lehe homẹ ṣie hùn do sọ nado mọ Dito he sọgan ko kú eyin e ma ko basi dide nado lẹzun Klistiani nugbo!

N’Mọ Nuyiwa Gbigbọ Jehovah Tọn

To gbèdopo he n’gbọ̀n ohọ̀n de nukọn jei po linlẹn lọ po dọ mí ko dla owhé enẹ pọ́n, yọnnu whési owhé lọ gbè tọn dawhá ylọ mi. Ignacia wẹ e nọ yin. E yọ́n Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ ṣigba nukundiọsọmẹ sinsinyẹn asu etọn tọn—yèdọ ponọ-gán he tọ́nalùn ganji de he nọ yin Adalberto—glọnalina ẹn nado yinukọn to gbigbọ-liho. E tin to bẹwlu mẹ gando nuplọnmẹ dodonu Biblu tọn susu go, enẹwutu n’jẹ Biblu plọn hẹ ẹ ji. Dile etlẹ yindọ Adalberto magbe nado doalọtena oplọn lọ, n’penugo nado dọho hẹ ẹ do whẹho devo lẹ ji na ojlẹ dindẹn. Afọdide tintan lọ niyẹn nado jihọntọn hẹ ẹ.

Yí nukun homẹ tọn do pọ́n ayajẹ ṣie nado mọ bọ Ignacia lẹzun hagbẹ mẹtọnhopọntọ de to agun lọ mẹ, bo nọ penukundo dagbemẹninọ mẹsusu he tindo nuhudo homẹmiọnnamẹ tọn lẹ tọn go to gbigbọ-liho podọ to agbasa-liho. To nukọn mẹ, asu etọn gọna atọ̀n to ovi yetọn lẹ mẹ lẹzun Kunnudetọ. Na nugbo tọn, to whenuena Adalberto wá mọnukunnujẹ zẹẹmẹ wẹndagbe lọ tọn mẹ, e lẹkọyi ponọ-pámẹ bo dọho po zohunhun po sọmọ bọ e mọ akuẹdida 200 yí na Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn po Réveillez-vous! po sọn ponọ lẹ si.

Jehovah Hẹn Jideji Wá

To devizọnwiwa to Santa Cruz na owhe ṣidopo godo, yẹn yin azọ́ndena yì tòdaho tangan Bolivie tọn he nọ yin La Paz mẹ, fie n’yí owhe 25 he bọdego lẹ zan te. To bẹjẹeji owhe 1970 lẹ tọn, alahọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn he tin to La Paz bẹ azọ́nwatọ 12 poun hẹn. Dile azọ́n yẹwhehodidọ tọn to gbigblodeji, bọ nuhudo tin na azọ́nwatẹn daho lẹ, alahọ yọyọ de yin gbigbá to tòdaho Santa Cruz tọn he to jideji tindo po awuyiya po mẹ. Alahọ lọ yin tẹnsẹna yì finẹ to 1998, podọ yẹn yin oylọ-basina nado lẹzun dopo to azọ́nwatọ alahọ lọ tọn he bẹ gbẹtọ hugan 50 hẹn todin lẹ mẹ.

Agun dopo gee he tin to Santa Cruz to 1966 ko hugan agun 50 todin. Kunnudetọ 640 he tin to Bolivie blebu to whenẹnu ko diblayi 18 000 to egbehe!

Homẹ ṣie hùn dọ azọ́ndenamẹ ṣie to Bolivie ko de sinsẹ́n tọ́n. Nalete, n’nọ mọ tuli yí to whepoponu sọn nugbonọ-yinyin Klistiani hatọ lẹ tọn mẹ sọn filẹpo. Mímẹpo wẹ nọ jaya nado mọ dona Jehovah tọn to azọ́n yẹwhehodidọ Ahọluduta lọ tọn mẹ. Na jide tọn, ayajẹnu wẹ e yin nado tindo mahẹ to azọ́n mẹhẹnzun devi tọn lọ mẹ.—Matiu 28:19, 20.

[Yẹdide to weda 13]

Gbehosọnalitọ bibasi to Écosse

[Yẹdide to weda 15]

Devizọnwiwa to wekantẹn alahọ Bolivie tọn; (to ṣẹnṣẹn) to gbedewema-yíyí klasi 42tọ Giliadi tọn whenu