Núdùdù Nina Mẹsusu Gbọn Omẹ Vude Gblamẹ

“To whenuena e ko wẹ́n akla lọ lẹ godo, e má yé na devi etọn lẹ, bọ devi lẹ sọ má na gbẹtọgun lẹ.”—MAT. 14:19.

NAWẸ HIẸ NA NA GBLỌNDO GBỌN?

Tito tẹwẹ Jesu zedai to whenue ewọ to núdùdù na gbẹtọgun lẹ?

Nawẹ Jesu yí apọsteli po sunnu mẹho lẹ po zan to Jelusalẹm gbọn?

Whetẹnu wẹ ojlẹ sọ̀ na Klisti nado de pipli he yin tito-basina de nado nọ namẹ núdùdù gbigbọmẹ tọn?

1-3. Nawẹ Jesu na núdùdù gbẹtọgun de gbọn to lẹdo Bẹtsaida tọn mẹ? (Pọ́n yẹdide he tin to bẹjẹeji hosọ ehe tọn.)

YÍ NUKUN homẹ tọn do pọ́n nujijọ lọ. (Hia Matiu 14:14-21.) Ojlẹ vude jẹnukọnna Juwayi owhe 32 W.M. wẹ. Gbẹtọgun he bẹ sunnu 5 000 gọna yọnnu po ovivu lẹ po hẹn tin to Jesu po devi etọn lẹ po dè to fihe to olá de to lẹdo Bẹtsaida tọn mẹ, yèdọ gbétatò de he tin to agewaji Ohù Galili tọn.

² To whenue Jesu mọ gbẹtọgun lọ, onú yetọn wàlẹblanuna ẹn, enẹwutu e hẹnazọ̀ngbọna mẹhe to azọ̀njẹ to yé mẹ lẹ bosọ plọn nususu yé gando Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn go. To whenue e jẹ whèjai, devi lẹ dotuhomẹna Jesu nado do gbẹtọgun lọ hlan na yé nido sọgan yì gbétatò he to yakẹ lẹ mẹ bo họ̀ núdùdù na yede. Ṣigba, Jesu dọna devi etọn lẹ dọmọ: “Mì na nude yé nado dù.” Hodidọ etọn enẹlẹ dona ko paṣa yé, na núdùdù he tin-to-aimẹ lọ ma sọtẹ́n yijlẹdo gbẹtọgun lọ go, yèdọ akla atọ́n po whèvi pẹvipẹvi awe po.

³ Lẹblanu whàn Jesu nado wà azọ́njiawu de, yèdọ azọ́njiawu dopo gee he Wẹndagbe-kantọ ẹnẹ lẹpo basi kandai etọn. (Malku 6:35-44; Luku 9:10-17; Joh. 6:1-13) Jesu biọ to devi etọn lẹ si nado dọna gbẹtọgun lọ dọ yé omẹ 50 kavi 100 ni sinai to pọmẹ do ogbé-mú lẹ ji. To whenue e ko hodẹ̀ godo, e jẹ akla lọ lẹ wẹ́n ji bosọ má whèvi lọ lẹ. Enẹgodo, kakati nado na núdùdù gbẹtọgun lọ tlọlọ, Jesu má yé “na devi etọn lẹ, bọ devi lẹ sọ má na gbẹtọgun lẹ.” Gbọn azọ́njiawu dali, núdùdù lọ pé mẹlẹpo bosọ lán! Doayi nuagokun lọ go: Jesu na núdùdù gbẹtọ fọtọ́n susu gbọn omẹ vude gblamẹ, enẹ wẹ devi etọn lẹ.a

4. (a) Núdùdù tẹ ninamẹ wẹ nọ duahunmẹna Jesu hugan, podọ etẹwutu? (b) Etẹwẹ mí na gbadopọnna to hosọ ehe po dehe bọdego po mẹ?

⁴ Nuhe nọ duahunmẹna Jesu hugan wẹ nado nọ na núdùdù gbigbọmẹ tọn hodotọ etọn lẹ. Ewọ yọnẹn dọ núdùdù gbigbọmẹ tọn dùdù, enẹ wẹ nugbo he tin to Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹ, nọ plan mẹ yì ogbẹ̀ madopodo mẹ. (Joh. 6:26, 27; 17:3) Lẹblanu he whàn Jesu nado na núdùdù gbẹtọgun lẹ wẹ sọ whàn ẹn nado yí gànhiho susu lẹ zan do plọnnu hodotọ etọn lẹ. (Malku 6:34) Ṣigba, ewọ yọnẹn dọ whenu vude wẹ pò na emi nado nọgbẹ̀ to aigba ji bo na lẹkọyi olọn mẹ. (Mat. 16:21; Joh. 14:12) To whenue Jesu na tin to olọn mẹ, nawẹ ewọ na penugo nado na núdùdù gbigbọmẹ tọn hodotọ etọn lẹ ganji to aigba ji gbọn? Tito he e zedai lọ wẹ e na hodo: ewọ na na núdùdù mẹsusu gbọn omẹ vude gblamẹ. To whelọnu lo, mẹnu wẹ omẹ vude lọ? Mì gbọ mí ni pọ́n lehe Jesu yí omẹ vude zan nado na núdùdù hodotọ yiamisisadode etọn susu to owhe kanweko tintan whenu do. Enẹgodo, to hosọ he bọdego mẹ, mí na dọhodo kanbiọ titengbe de he gando dopodopo mítọn go ji: Nawẹ mí sọgan yọ́n omẹ vude he gblamẹ Klisti nọ na mí núdùdù gbọn to egbehe?

JESU DE OMẸ VUDE LỌ

5, 6. (a) Nudide sinsinyẹn tẹwẹ Jesu basi nado hẹn ẹn diun dọ hodotọ etọn lẹ na yin nukunpedego ganji to gbigbọ-liho to okú etọn godo? (b) Nawẹ Jesu plọnazọ́n apọsteli etọn lẹ nado didá azọngban vonọtaun de to okú etọn godo gbọn?

⁵ Tatọ́ whẹndo tọn dagbe de nọ basi tito dai na whẹndo etọn nido yin nukunpedego to okú etọn godo. Mọdopolọ, Jesu he na wá lẹzun Ota agun Klistiani tọn basi tito nado hẹn ẹn diun dọ hodotọ etọn lẹ na yin nukunpedego to gbigbọ-liho to okú etọn godo. (Efe. 1:22) Di apajlẹ, nudi owhe awe jẹnukọnna okú etọn, Jesu basi nudide sinsinyẹn de. E de hagbẹ tintan omẹ vude lọ tọn lẹ he gblamẹ e na wá na núdùdù mẹsusu lẹ gbọn. Pọ́n lehe e wàmọ do.

⁶ To whenue Jesu ko yí ozán dopo blebu do hodẹ̀ godo, e ylọ devi etọn lẹ bo de apọsteli 12 sọn yé mẹ. (Luku 6:12-16) To owhe awe he bọdego lẹ gblamẹ, Jesu dogbẹ́ pẹkipẹki hẹ omẹ 12 lọ lẹ bo plọn yé gbọn ohó po nuyiwa etọn lẹ po gblamẹ. E yọnẹn dọ yé tindo nususu nado plọn; na “devi” wẹ yé gbẹ́ nọ yin yiylọ dọ to ojlẹ enẹ mẹ. (Mat. 11:1; 20:17) Ewọ na yé ayinamẹ họakuẹ lẹ bosọ plọnazọ́n yé yinukọn to lizọnyizọn lọ mẹ. (Mat. 10:1-42; 20:20-23; Luku 8:1; 9:52-55) E họnwun dọ azọ́nplọn yé wẹ e te nado wá hẹn azọngban vonọtaun de di to okú po olọn mẹ yìyì etọn po godo.

7. Nawẹ Jesu do onú tintan he dona duahunmẹna apọsteli etọn lẹ hia gbọn?

⁷ Azọngban tẹwẹ apọsteli lẹ na hẹndi? Dile Pẹntikọsti 33 W.M. to dindọnsẹpọ, e họnwun dọ apọsteli lẹ na sẹ̀n to “azọ́ntẹn nukunpedonugo tọn” de mẹ. (Owalọ 1:20) Ṣigba, etẹwẹ yin onú tintan he na duahunmẹna yé? To fọnsọnku Jesu tọn godo, e na gblọndo lọ to hodọdopọ de he e tindo hẹ apọsteli Pita mẹ. (Hia Johanu 21:1, 2, 15-17.) Jesu dọna Pita to apọsteli etọn delẹ nukọn dọmọ: “Nọ yìn lẹngbọ pẹvi ṣie lẹ.” Gbọnmọ dali, Jesu dohia dọ apọsteli emitọn lẹ na tin to omẹ vude he gblamẹ emi na na núdùdù mẹsusu lẹ gbọn. Lehe enẹ do numọtolanmẹ Jesu tọn gando “lẹngbọ pẹvi” etọn lẹ go hia do sọ!b

NÚDÙDÙ NINA MẸSUSU BẸSỌN PẸNTIKỌSTI

8. Nawẹ mẹhe ṣẹṣẹ lẹzun yisenọ to Pẹntikọsti lẹ dohia dọ yé yọ́n pipli he Klisti to yiyizan ganji gbọn?

⁸ Bẹsọn Pẹntikọsti 33 W.M., Klisti he yin finfọnsọnku lọ yí apọsteli etọn lẹ zan taidi pipli he gblamẹ ewọ nọ na núdùdù devi yiamisisadode etọn he pò lẹ gbọn. (Hia Owalọ lẹ 2:41, 42.) Ju po mẹdiọzun Ju he wá lẹzun Klistiani yí gbigbọ do de lẹ po to ojlẹ enẹ mẹ yọ́n pipli enẹ ganji. Yé ma whleawu nado “zindonukọn nado to yedelẹ zejo na nuplọnmẹ apọsteli lẹ tọn.” Sọgbe hẹ weyọnẹntọ de, hogbe Glẹki tọn he yin lilẹdo “zindonukọn nado to yedelẹ zejo” sọgan zẹẹmẹdo “nado yí gbemima po nugbonọ-yinyin po do tẹdo aliho nuyiwa tọn tangan de go.” Mẹhe ṣẹṣẹ lẹzun yisenọ lẹ tindo nuhudo núdùdù gbigbọmẹ tọn sinsinyẹn, podọ yé yọ́n fihe yé sọgan mọ enẹ yí te ganji. Yé yí nugbonọ-yinyin do lẹhlan apọsteli lẹ dè nado yọ́n nuhe hodidọ po nuyiwa Jesu tọn lẹ po zẹẹmẹdo, podọ nado tindo nukunnumọjẹnumẹ do wefọ he dọho gando ewọ go lẹ ji.c—Owalọ 2:22-36.

9. Nawẹ apọsteli lẹ dohia dọ yé na ayidonugo mlẹnmlẹn azọngban yetọn nado nọ na núdùdù lẹngbọ Jesu tọn lẹ gbọn?

⁹ Apọsteli lẹ na ayidonugo mlẹnmlẹn azọngban yetọn nado nọ na núdùdù lẹngbọ Jesu tọn lẹ. Di apajlẹ, doayi lehe yé didẹ whẹho sinsinyẹn he sọgan hẹn kinklan wá agun Klistiani tọn he ṣẹṣẹ yin didoayi lọ mẹ do go. Nupaṣamẹ wẹ e yin dọ whẹho núdùdù tọn de wẹ fọ́n, yèdọ núdùdù agbasa tọn. Yè to vọdona asuṣiọsi he nọ do Glẹkigbe lẹ to núdùdù mimá egbesọegbesọ tọn mẹ, ṣigba asuṣiọsi he nọ do Heblugbe lẹ to núdùdù mọyi. Nawẹ apọsteli lẹ didẹ whẹho gigẹdẹ ehe gbọn? “Omẹ wiawe lẹ” de mẹmẹsunnu ṣinawe he pegan nado penukundo “azọ́n titengbe” enẹ go, yèdọ azọ́n núdùdù mimá tọn. Apọsteli lẹ he suhugan yetọn má núdùdù na gbẹtọgun he Jesu na núdùdù to azọ́njiawu-liho lọ lẹ, mọdọ nuhe yin nujọnu hugan wẹ nado na ayidonugo núdùdù gbigbọmẹ tọn ninamẹ. Enẹwutu, yé ze yedelẹ jo na “lizọnyizọn ohó lọ tọn.”—Owalọ 6:1-6.

10. Nawẹ Klisti yí apọsteli lẹ po sunnu mẹho lẹ po zan to Jelusalẹm gbọn?

¹⁰ To nudi owhe 49 W.M., mẹho he pegan delẹ ko gọna apọsteli he pò to ogbẹ̀ lẹ. (Hia Owalọ lẹ 15:1, 2.) “Apọsteli po sunnu mẹho lẹ po . . . to Jelusalẹm” sẹ̀n taidi hagbẹ anademẹtọ de. Taidi Ota agun lọ tọn, Klisti yí pipli pẹvi sunnu he pegan ehelẹ tọn zan nado didẹ whẹho sinsẹ̀n-nuplọnmẹ tọn lẹ podọ nado deanana bo penukundo azọ́n yẹwheho wẹndagbe Ahọluduta lọ tọn didọ po mẹpinplọn tọn po go.—Owalọ 15:6-29; 21:17-19; Kọl. 1:18.

11, 12. (a) Kunnudenu tẹwẹ dohia dọ Jehovah dona tito he Visunnu etọn hodo nado na núdùdù agun lẹ to owhe kanweko tintan whenu? (b) Nawẹ pipli he Klisti yizan nado na núdùdù gbigbọmẹ tọn hodotọ etọn lẹ họnwun na yé hezeheze gbọn?

¹¹ Be Jehovah dona tito he Visunnu etọn yizan nado na núdùdù agun Klistiani tọn lẹ to owhe kanweko tintan whenu ya? Na nugbo tọn, mọwẹ! Naegbọn mí sọgan kudeji? Owe Owalọ lẹ tọn na mí linlin ehe dọmọ: “Todin, dile yé [apọsteli Paulu po tomẹyitọ hatọ etọn lẹ po] to gbejizọnlinzin gbọn tòdaho lọ lẹ mẹ, yé nọ dọ gbèta he kọ̀n apọsteli lẹ po sunnu mẹho he to Jelusalẹm lẹ po ko wá na mẹhe tin to finẹ lẹ, na yé nido nọ setonuna. Enẹwutu, na nugbo tọn, agun lẹ to yinyin hinhẹn lodo zọnmii bo to jijideji to sọha mẹ egbesọegbesọ.” (Owalọ 16:4, 5) Doayi e go dọ agun enẹlẹ jideji, na yé yí nugbonọ-yinyin do kọngbedopọ hẹ hagbẹ anademẹtọ he tin to Jelusalẹm lọ wutu. Be enẹ ma yin kunnudenu dọ Jehovah kọ̀n dona etọn do tito he Visunnu etọn nọ yizan nado na núdùdù agun lẹ ji ya? Mì gbọ mí ni flin dọ dona susugege Jehovah tọn lẹ kẹdẹ wẹ nọ hẹn jideji gbigbọmẹ tọn lẹ wá.—Howh. 10:22; 1 Kọl. 3:6, 7.

¹² Kakajẹ din, mí mọdọ Jesu hodo tito tangan de nado na núdùdù hodotọ etọn lẹ, enẹ wẹ yindọ e na núdùdù mẹsusu gbọn omẹ vude gblamẹ. Hodotọ Jesu tọn lẹ yọ́n pipli he gblamẹ ewọ nọ namẹ núdùdù gbigbọmẹ tọn gbọn lọ hezeheze. Na nugbo tọn, apọsteli lẹ he yin omẹ tintan to hagbẹ anademẹtọ lọ mẹ, penugo nado wà azọ́njiawu lẹ nado dohia dọ yé tindo godonọnamẹ Jiwheyẹwhe tọn. Owalọ lẹ 5:12 dọmọ: “Apọsteli lẹ zindonukọn nado to ohia po nudabla susu po basi to gbẹtọ lẹ ṣẹnṣẹn.”d Enẹwutu, mẹhe lẹzun Klistiani lẹ ma tindo whẹwhinwhẹ́n depope nado kanse yede dọ, ‘Na taun tọn, mẹnu lẹ gblamẹ wẹ Klisti to núdùdù na lẹngbọ etọn lẹ gbọn?’ Ṣigba, ninọmẹ lọ wá diọ to vivọnu owhe kanweko tintan tọn.

WHENUE OGBÉ YLANKAN LẸ SÙ BỌ LIKUN LẸ WHÈ

13, 14. (a) Avase tẹwẹ Jesu na, podọ whetẹnu wẹ hogbe etọn lẹ jẹ hẹndi mọyi ji? (b) Ofi voovo awe tẹlẹ wẹ nukundiọsọmẹ na wá sọn? (Pọ́n ayidonugo.)

¹³ Jesu dọ dọdai dọ agun Klistiani tọn na wá yin kọgbidina. Flindọ, to apajlẹ dọdai tọn he gando ogbé ylankan lẹ po likun lọ po go mẹ, Jesu na avase dọ ogbé ylankan lẹ (enẹ wẹ Klistiani lalo lẹ) na yin dido do likun lọ (enẹ wẹ Klistiani yiamisisadode lẹ) ṣẹnṣẹn. E dọ dọ pipli awe lọ lẹ na yin jijodo nado whẹ́n dopọ kakajẹ jibẹwawhé whenu, ehe na bẹjẹeji to “vivọnu titonu de tọn.” (Mat. 13:24-30, 36-43) E ma dẹn bọ hogbe Jesu tọn enẹlẹ jẹ hẹndi mọyi ji.e

¹⁴ To owhe kanweko tintan whenu, atẹṣitọ lẹ jẹ nuyiwa ji to agun Klistiani tọn mẹ, ṣigba apọsteli nugbonọ Jesu tọn lẹ yinuwa “taidi aliglọnnamẹnu de,” bo ma dike na nuplọnmẹ lalo lẹ ni yinuwado agun lọ ji bo hẹn ẹn flu. (2 Tẹs. 2:3, 6, 7) Ṣigba, to whenue apọsteli godo tọn kú, atẹṣitọ lẹ sudeji bo hẹnai to ojlẹ gaa he mẹ jinukun lọ lẹ whẹ́n te, ehe dẹn-to-aimẹ na owhe kanweko susu lẹ. Humọ, to ojlẹ enẹ gblamẹ, ogbé ylankan lẹ sù taun, ṣigba likun lẹ whè. Pipli he yin tito-basina nado nọ má núdùdù gbigbọmẹ tọn to gbesisọ mẹ de masọ tin-to-aimẹ ba. Ninọmẹ enẹ na wá diọ, ṣigba, to whetẹnu?

MẸNU WẸ NA NAMẸ NÚDÙDÙ TO OJLẸ JIBẸWAWHÉ TỌN MẸ?

15, 16. Kọdetọn dagbe tẹlẹ wẹ dodinnanu sọwhiwhe tọn he Biblu Plọntọ lẹ basi hẹnwa, podọ kanbiọ tẹwẹ fọndote?

¹⁵ Dile ojlẹ he mẹ jinukun lọ lẹ whẹ́n te to sisẹpọ vivọnu, mẹsusu jẹ ojlo sinsinyẹn tindo ji na nugbo Biblu tọn. Flindọ, to owhe 1870 lẹ gblamẹ, omẹ kleun delẹ he tindo ojlo ahundopo tọn nado yọ́n nugbo lọ bẹ yede pli bo wleawuna klasi Biblu pinplọn tọn lẹ dovo na ogbé ylankan lẹ, yèdọ Klistiani lalo he tin to ṣọṣi po sinsẹ̀n klandovo Mẹylọhodotọklisti tọn lẹ po mẹ. Biblu Plọntọ ahundoponọ enẹlẹ, dile yé nọ ylọ yede do, nọ yí whiwhẹ do hodẹ̀ vẹkuvẹku bosọ nọ basi dodinnanu sọwhiwhe tọn do Owe-wiwe lẹ ji.—Mat. 11:25.

¹⁶ Dodinnanu sọwhiwhe tọn he Biblu Plọntọ lọ lẹ basi do Owe-wiwe lẹ ji hẹn kọdetọn dagbe susu wá. Sunnu po yọnnu nugbonọ enẹlẹ po hùngona sinsẹ̀n-nuplọnmẹ lalo lẹ bo hẹn nugbo gbigbọmẹ tọn lẹ gbayipe bo nọ zín owe sinai do Biblu ji lẹ jẹgbonu bosọ nọ má yé lẹdo aihọn pé. Azọ́n yetọn yinuwado mẹhe huvẹ po nugbla nugbo gbigbọmẹ tọn po to hùhù lẹ ji bosọ diọlinlẹnna yé. Todin, kanbiọ he fọndote wẹ yindọ: To owhe he jẹnukọnna 1914 lẹ mẹ, be Biblu Plọntọ enẹlẹ wẹ yin pipli he gblamẹ Klisti na na núdùdù gbigbọmẹ tọn lẹngbọ etọn lẹ gbọn ya? Lala. Yé gbẹ́ tin to ojlẹ he mẹ jinukun lọ lẹ whẹ́n te, podọ pipli he gblamẹ núdùdù gbigbọmẹ tọn na yin nina gbọn lọ gbẹ́ pò to yinyin awuwlena. Ojlẹ lọ ma ko sọ̀ na ogbé ylankan lẹ he nọtena Klistiani lalo lẹ nado yin kinklandovo na likun lọ he yin Klistiani nugbo lẹ.

17. Nujijọ ayidego tọn tẹlẹ wẹ jẹ aimẹ wá ji to 1914?

¹⁷ Dile mí ko plọn to hosọ he wayi mẹ do, ojlẹ jibẹwawhé tọn lọ bẹjẹeji to 1914. To owhe enẹ mẹ, nujijọ ayidego tọn delẹ jẹ aimẹ wá ji. Jesu Klisti yin zizedo ofìn ji taidi Ahọlu, podọ azán godo tọn lẹ bẹjẹeji. (Osọ. 11:15) Bẹsọn 1914 jẹ bẹjẹeji 1919 tọn, Jesu hodo Otọ́ etọn wá tẹmpli gbigbọmẹ tọn lọ mẹ nado gbeje e pọ́n bo klọ ẹ wé, na nuhudo enẹ tọn ko tin taun wutu.f (Mal. 3:1-4) Enẹgodo, bẹsọn 1919, ojlẹ sọ̀ nado jẹ likun lọ bẹpli ji. Todin, be ojlẹ ko sọ na Klisti nado de pipli he yin tito-basina de nado nọ namẹ núdùdù gbigbọmẹ tọn wẹ ya? Na nugbo tọn, mọwẹ!

18. Pipli tẹwẹ Jesu dọ dọ emi na de, podọ kanbiọ titengbe tẹwẹ fọndote to whenue azán godo tọn lẹ bẹjẹeji?

¹⁸ To dọdai he Jesu dọ gando ojlẹ opodo tọn go mẹ, ewọ dọ dọ emi na de pipli de he emi na yizan nado nọ namẹ núdùdù gbigbọmẹ tọn “to ojlẹ sisọ mẹ.” (Mat. 24:45-47) Pipli tẹwẹ ewọ na yizan? Dile Jesu wà do to owhe kanweko tintan whenu, ewọ na na núdùdù mẹsusu whladopo dogọ gbọn omẹ vude gblamẹ. Ṣigba, to whenue azán godo tọn lẹ bẹjẹeji, kanbiọ titengbe lọ wẹ yindọ, Mẹnu wẹ na yin omẹ vude lọ lẹ? Kanbiọ enẹ po devo lẹ he gando dọdai Jesu tọn go po na yin dogbapọnna to hosọ he bọdego mẹ.

AYIDONUGO: (Na yin hihia taidi nudọnamẹ odò tọn to hukan he yé sọgbe hẹ lẹ hihia whenu.)

[Nudọnamẹ odò tọn]

[Yẹdide to weda 17]

Jesu na núdùdù gbẹtọ fọtọ́n susu lẹ gbọn omẹ vude gblamẹ

(Pọ́n hukan 4)

[Yẹdide to weda 19]

To owhe kanweko tintan whenu, kunnudenu he họnwun lẹ do pipli he Jesu yizan nado na núdùdù agun lọ hia

(Pọ́n hukan 12)