Alọdlẹndonu Nuplọnwe Opli Gbẹzan po Lizọnyizọn po Tọn
1er-7 NOVEMBRE
NUHỌAKUẸ LẸ SỌN OHÓ JIWHEYẸWHE TỌN MẸ | JỌṢUA 18-19
“Jehovah Má Aigba lọ po Nuyọnẹn Po”
it-1-F 933 huk. 5
Dogbó
E taidi dọ onú awe wẹ yè nọ pọ́n do nọ má aigba lọ na hẹnnu lọ lẹ: fie ovò lọ de po lehe hẹnnu lọ klo sọ po. E gán yindọ lẹdo he hẹnnu dopodopo na mọyi taidi ogú wẹ ovò lọ nọ dehia, vlavo adà aigba lọ tọn de, taidi agewaji kavi hùwaji, whèzẹtẹn-waji kavi whèyihọ-waji, dankló kavi lẹdo osó tọn. Nudide ovò lọ tọn nọ wá sọn Jehovah dè, ehe nọ zọ́n bọ hẹnnu lọ lẹ ma nọ whànwu yede kavi dọnnu. (Hwh 16:33) Jiwheyẹwhe sọ nọ yí ehe zan nado deanana whẹho lẹ to aliho de mẹ bọ nulẹ na yì sọgbe hẹ dọdai he tọgbo Jakọbu dọ to kúdonu gando hẹnnu lọ lẹ dopodopo go to Jenẹsisi 49:1-33 mẹ.
it-1-F 1107 huk. 6
Ogú
Aigba he yin ogú lẹ. Jehovah lọsu wẹ na Islaelivi lẹ aigba he yé dugu etọn. Ewọ lọsu wẹ dọ dogbó aigba lọ tọn lẹ na Mose. (Sọh 34:1-12; Jọṣ 1:4) Mose wẹ má adà aigba lọ tọn he visunnu Gad tọn lẹ, visunnu Leubẹni tọn lẹ, po mado-awe hẹnnu Manasse tọn po na mọyi lẹ na yé. (Sọh 32:33; Jọṣ 14:3) Amọ́, ovò wẹ yè de to anademẹ Jọṣua po Eleazali po tọn glọ nado má ogú hẹnnu he pò lẹ tọn na yé. (Jọṣ 14:1, 2) Sọgbe hẹ dọdai Jakọbu tọn he to Jenẹsisi 49:5, 7 mẹ, Simeoni po Levi po ma mọ adà aigba lọ tọn de yí dovo na yede taidi ogú. Ogú Simeoni tọn tin to aigba Juda tọn ṣẹnṣẹn bo bẹ tòdaho he yin kinklandovo lẹ hẹn. (Jọṣ 19:1-9) Na nuhe dù visunnu Levi tọn lẹ, tòdaho 48 wẹ yè na yé gbọn Islaeli pete. Na Levinu lẹ yin dide nado wà sinsẹ̀nzọn vonọtaun to fiwiwe lọ mẹ wutu, Jehovah dọna yé dọ emi wẹ yin ogú yetọn. Sinsẹ̀nzọn he yé nọ wà zọ́n bọ mado-ao lẹ wẹ yé nọ mọyi taidi mimá kavi ogú. (Sọh 18:20, 21; 35:6, 7) Whẹndo dopodopo nọ mọ ogú etọn yí sọn aigba hẹnnu etọn tọn mẹ. Amọ́ yé na wá jẹ aigba lọ má ji do ketekete, na whẹndo lẹ na to susudeji bọ ovi lẹ na to ogú yetọn lẹ yí.
it-1-F 933 huk. 6
Dogbó
To whenue ovò ko yin dide nado yọ́n lẹdo he mẹ hẹnnu dopodopo na nọ godo, nudevo sọ nọ magbe lehe aigba etọn na klo sọ tọn, enẹ wẹ lehe mẹhe to hẹnnu lọ mẹ lẹ sù sọ. “Mì dona gbọn ovò dide dali má aigba lọ taidi nutindo de to whẹndo mìtọn lẹ ṣẹnṣẹn. Na pipli daho lẹ, mì dona hẹn ogú yetọn klo, podọ na pipli pẹvi lẹ, mì dona de ogú yetọn pò. Fihe ovò dena mẹdopodopo wẹ na yin ogú etọn.” (Sọh 33:54) Lẹdo he yin didena hẹnnu de gbọn ovò dali ma nọ diọ, amọ́ e gán biọ dọ yè ni de gbigblo etọn pò kavi do e ji sọgbe hẹ lehe ogú lọ klo sọ. Abajọ, apadewhe ogú he yin nina hẹnnu Juda tọn yin mimá na hẹnnu Simeoni tọn to whenue yè wá mọdọ filọ klo gbau na hẹnnu Juda tọn.—Jọṣ 19:9.
Onú Sisosiso Gbigbọmẹ Tọn Lẹ
it-1-F 934 huk. 1
Dogbó
Kandai he dọ lehe aigba he to Whèzẹtẹn-waji Jọdani tọn yin mimá gbọn dohia dọ mẹhe mọ ogú yetọn yí jẹnukọn lẹ wẹ Juda (Jọṣ 15:1-63), Josẹfu (enẹ wẹ Eflaimi) (Jọṣ 16:1-10), gọna mado-awe hẹnnu Manasse tọn he to Whèzẹtẹn Jọdani tọn (Jọṣ 17:1-13), na yè donù dogbó po tòdaho yetọn lẹ po go. E taidi dọ to enẹgodo, yè doalọtena aigba lọ mimá, na osla Islaelivi lẹ tọn sẹtẹn sọn Gilgali yì Ṣilo. (Jọṣ 14:6; 18:1) Biblu ma dọ lehe ninọmẹ enẹ nọ aimẹ dẹnsọ, amọ́ to nukọn mẹ, Jọṣua wá wọhẹ hẹnnu ṣinawe he pò lẹ, na yé to lẹkàn-lẹkàn dán nado yí aigba he pò lọ. (Jọṣ 18:2, 3) Mẹlẹ dọ dọ whẹwhinwhẹ́n voovo wẹ na ko zọ́n bọ hẹnnu ṣinawe lọ lẹ do yinuwa domọ. Zẹẹmẹ-basitọ delẹ dọ dọ na ogblànnu he hẹnnu lọ lẹ mọ to awhàngbigba yetọn whenu lẹ sù bọ yé ma mọdọ Kenaninu lẹ na tọ́nawhàn emi to niyaniya mẹ wutu, vlavo yé gán ko lẹndọ nude ma to yinyan emi nado yì jẹ aigba he pò lọ ji. Vlavo obu lọ nado pé-awhàn hẹ kẹntọ huhlọnnọ lẹ to whenue yé na tẹnpọn nado yí aigba lọ gán ko zọ́n bọ yé do dọngbàn. (Jọṣ 13:1-7) Nudevo he gán ko sọ zọ́n wẹ yindọ yé ma jẹakọ hẹ adà Aigba Pagbe tọn lọ tọn ehe sọ adà he yè ko má na yé lẹ.
8-14 NOVEMBRE
NUHỌAKUẸ LẸ SỌN OHÓ JIWHEYẸWHE TỌN MẸ | JỌṢUA 20-22
“Etẹwẹ Nujijọ he Lẹdo Agbà Blibata de Plọn Mí?”
w06 15/4 5 huk. 3
Họnhungan lẹ Na Hodọdopọ hẹ Alọwlemẹ Towe
Hodọdopọ sọn ahun mẹ wá sọgan glọnalina dẹ́sọ-dẹ́mẹ po nukunnumamọjẹnumẹ lẹ po. To bẹjẹeji whenuho Islaelivi lẹ tọn, whẹndo Leubẹni, Gadi, po whẹndo daa Manassẹ tọn lẹ po he nọ nọ̀ whèzẹtẹn-waji Otọ̀ Jọdani tọn basi “agbà daho de” to Jọdani tó. Whẹndo he pò lẹ tindo nukunnumọjẹnumẹ agọ̀ gando nuyiwa yetọn lẹ go. Na yé lẹndọ nọvisunnu yetọn he tin to Jọdani godo dọ́n lẹ ko basi nuyiwa atẹṣiṣi tọn de wutu, whẹndo he tin to whèyihọ-waji lẹ wleawu nado yì funawhàn hẹ “atẹṣitọ” lọ lẹ. Ṣigba, whẹpo yé nido yì funawhàn hẹ yé, afọzedaitọ lẹ yin didohlan nado dọhodopọ hẹ whẹndo he to whèzẹtẹn-waji lọ lẹ. Lehe ehe yin afọdide nuyọnẹn tọn do sọ! Yé mọdọ agbà lọ ma yin awuwlena na avọ́nunina mimẹ̀ kavi avọ́sinsan he ma sọgbe lẹ gba. Kakatimọ, budi wẹ whẹndo whèzẹtẹn tọn lẹ te dọ whẹndo devo lẹ sọgan wá dọna yé to sọgodo dọ: “[Mìwlẹ] ma tindo mimá de to OKLUNỌ mẹ gba.” Agbà lọ na yin kunnudenu de dọ yelọsu yin sinsẹ̀ntọ Jehovah tọn lẹ ga. (Jọṣua 22:10-29) Yé ylọ agbà lọ dọ Kunnudenu, vlavo na e yinuwa taidi kunnudenu de na yé dọ Jehovah wẹ yin Jiwheyẹwhe nugbo lọ wutu.—Jọṣua 22:34, pọ́n nudọnamẹ odò tọn.
w08 15/11 18 huk. 5
Nọ “Doafọna Nuhe Nọ Hẹn Jijọho Wá Lẹ”
Islaelivi delẹ sọgan ko lẹndọ kunnudenu tin dọ whẹndo ehelẹ waylando podọ emi dona tọ́nawhàn yé to nuglọ ma nado hẹn awhànfuntọ emitọn susu bu. Ṣigba, kakati nado yinuwa aplà, whẹndo he tin to whèyihọ-waji Jọdani tọn lẹ do afọzedaitọ lẹ hlan nado dọhodo nuhahun lọ ji hẹ nọvisunnu yetọn lẹ. Yé kanse yé dọmọ: “Ylanwiwa tẹwẹ ehe mì wà do Jiwheyẹwhe Islaeli tọn he, nado diọkọ to egbehe sọn hihodo OKLUNỌ mẹ?” Nado dọ hójọhó, whẹndo he do agbà lọ lẹ ma to nuylankan de wà gba. Ṣigba nawẹ yé na yinuwa hlan whẹsadokọnamẹ mọnkọtọn gbọn? Be yé na ylangbè na mẹhe sawhẹdokọna yé lẹ kavi gbẹ́ nado dọho na yé wẹ ya? Whẹndo he yin whẹsadokọna lọ lẹ hẹn ẹn họnwun po ogbè dẹẹdẹ po dọ ojlo yetọn nado sẹ̀n Jehovah wẹ whàn yé nado yinuwa to aliho enẹ mẹ. Hogbe dẹẹdẹ yetọn hẹn haṣinṣan he yé tindo hẹ Jiwheyẹwhe dote bo whlẹn ogbẹ̀ susu gán. Hodọdopọ po ogbè dẹẹdẹ po didẹ whẹho lọ bo hẹn jijọho wá.—Jọṣ. 22:13-34.
Onú Sisosiso Gbigbọmẹ Tọn Lẹ
it-1-F 390 huk. 4
Kenani
Kenaninu susu wẹ luntọ́n bọ Islaelivi lẹ ma gbawhàn yetọn. Etomọṣo, mí gán gbẹ́ dọ dọ “Jehovah na Islaeli aigba lọ pete he e ko whlé nado na tọgbo yetọn lẹ,” dọ ewọ ko na yé “gbọjẹ lẹdo pé,” podọ dọ “opagbe dopo ma gboawupo to opagbe dagbe he Jehovah ko do na whédo Islaeli tọn lẹpo mẹ; popolẹpo wẹ mọ hẹndi.” (Jọṣ 21:43-45) Kẹntọ he lẹdo Islaelivi lẹ pé lẹ nọ to obu ji bo ma yin owùnu na hihọ́ yetọn. Jiwheyẹwhe ko dọ wayi dọ “vudevude” wẹ emi na yàn Kenaninu lẹ sẹ̀ sọn nukọn yetọn. Eyin e ma yinmọ, aigba lọ na gbọgbé to ajiji mẹ bọ gbekanlin he nọ gbleawunamẹ lẹ na jideji. (Eks 23:29, 30; De 7:22) Nugbo wẹ dọ Kenaninu lẹ do awhànfunnu dahodaho lẹ, ehe bẹ osọ́-kẹkẹ awhàn tọn lẹ he ohí didá lẹ to afọ yetọn go hẹn. Ṣigba, awugbopo Islaelivi lẹ tọn nado yí lẹdo delẹ ma dohia dọ Jehovah ma depà etọn. (Jọṣ 17:16-18; Whẹ 4:13) Kakatimọ, Owe-wiwe lẹ dohia dọ tolivivẹ Islaelivi lẹ tọn wẹ zọ́n bọ akọta devo lẹ do nọ duto yé ji to whedelẹnu.—Sọh 14:44, 45; Jọṣ 7:1-12.
15-21 NOVEMBRE
NUHỌAKUẸ LẸ SỌN OHÓ JIWHEYẸWHE TỌN MẸ | JỌṢUA 23-24
“Ayinamẹ Godo Tọn He Jọṣua Na Akọta Lọ”
it-1-F 82 huk. 2
Alẹnu
Nulẹ gbọnvo to whenue akọta Islaeli tọn jẹ Aigba Pagbe tọn ji to Kenani. Jiwheyẹwhe Nupojipetọ lọ ko na yé aigba lọ taidi ogú sọgbe hẹ opà he e do na tọgbo yetọn lẹ bọ yewlẹ wẹ do aṣẹ do aigba lọ ji todin. Ehe dohia dọ yé ma na yin jonọ to aigba lọ ji, podọ Jehovah gbẹ́ na yé ma nado basi alẹnu hẹ akọta kosi he to aigba lọ ji lẹ. (Eks 23:31-33; 34:11-16) Osẹ́n po aṣẹdai Jiwheyẹwhe tọn lẹ po janwẹ yé dona nọ hodo, e ma yin akọta he dona yin yinyan sẹ̀ lọ lẹ tọn. (Le 18:3, 4; 20:22-24) Avase sinsinyẹn he yin nina yé wẹ yindọ yé ma dona biọ kanṣiṣa alọwle tọn mẹ hẹ akọta enẹlẹ. Nuhewutu e do yinmọ wẹ yindọ kanṣiṣa enẹlẹ na zọ́n bọ yé na kọnawudopọ hẹ yọnnu kosi lẹ bo na jẹ nuwadopọ hẹ hẹnnumẹ kosi yetọn lẹ ji bosọ jẹ alọdo to aṣa po nuwiwa sinsẹ̀n lalo tọn lẹ mẹ po ji. Ehe na lẹzun omọ̀ de na yé bọ yé na ṣiatẹ.—De 7:2-4; Eks 34:16; Jọṣ 23:12, 13.
w07 1/11 26 huk. 19-20
Ohó Jehovah Tọn Ma Nọ Gbọ̀vọ́ Gbede
19 Na nugbo tọn, sọn nuhe mílọsu ko yí nukun mítọn do mọ lẹ mẹ, mí sọgan dọmọ: “Onú dopo ma gbòpò sọn onú dagbe he OKLUNỌ Jiwheyẹwhe mìtọn dọ gbọn mì dali lẹ de mẹ; popolẹpo wẹ ṣẹ hlan mì, onú dopo ma gbòpò to e mẹ gba.” (Jọṣua 23:14) Jehovah nọ whlẹn devizọnwatọ etọn lẹ bo nọ basi hihọ́na yé bosọ nọ penukundo yé go. Be hiẹ sọgan dlẹnalọdo depope to opagbe etọn lẹ mẹ he gboawupo nado mọ hẹndi to ojlẹ sisọ etọn mẹ ya? E ma yọnbasi. Nuyọnẹnnu wẹ e na yin nado dejido Ohó Jiwheyẹwhe tọn he ma nọ gbọ̀vọ́ go.
20 Etẹwẹ dogbọn sọgodo dali? Jehovah ko dọna mí dọ suhugan mítọn sọgan donukun nado nọgbẹ̀ to aigba he yin didiọzun paladisi ayajẹnọ de ji. Vude to mí mẹ tindo todido lọ nado dugán hẹ Klisti to olọn mẹ. Depope he todido mítọn yin, mí tindo whẹwhinwhẹ́n lẹpo nado gbọṣi nugbonọ-yinyin mẹ dile Jọṣua wà do. Ojlẹ lọ ja whenuena todido mítọn lẹpo na yin hinhẹndi. To whenẹnu, eyin mí lẹnnupọndo opagbe he Jehovah ko do na mí lẹpo ji, mílọsu na dọmọ: “Popolẹpo wẹ ṣẹ.”
Onú Sisosiso Gbigbọmẹ Tọn Lẹ
w04 1/12 12 huk. 1
Nuagokun lẹ sọn Owe Jọṣua Tọn Mẹ
24:2—Be boṣiọ-sẹ̀ntọ wẹ otọ́ Ablaham tọn, Tela yin ya? To bẹjẹeji, Tela ma yin sinsẹ̀n-basitọ Jehovah Jiwheyẹwhe tọn de gba. E sọgan ko nọ sẹ̀n yẹwhe osun tọn Sin he gbayipe to Uli. Sọgbe hẹ aṣa Juvi lẹ tọn, Tela tlẹ sọgan ko nọ basi boṣiọ pipà lẹ. Etomọṣo, to whenuena Ablaham setonuna gbedide Jiwheyẹwhe tọn bo tọ́nsọn Uli, Tela hodo e yì Halani.—Gẹnẹsisi 11:31.
22-28 NOVEMBRE
NUHỌAKUẸ LẸ SỌN OHÓ JIWHEYẸWHE TỌN MẸ | WHẸDATỌ LẸ 1-3
“Otàn de He Do Adọgbigbo po Sébibla po Hia”
w04 15/3 31 huk. 3
Ẹhudi Wẹ́n Zẹgẹ Kọgbidinamẹtọ lọ Tọn
E mayin na zinzin Ẹhudi tọn wutu, kavi na nugomape kẹntọ lẹ tọn wutu wẹ Ẹhudi do tindo kọdetọn dagbe gba. Hẹndi lẹndai Jiwheyẹwhe tọn ma nọ sinai do nuwiwa gbẹtọvi tọn ji gba. Whẹwhinwhẹ́n tangan he wutu Ẹhudi do tindo kọdetọn dagbe wẹ yindọ e tindo godonọnamẹ Jiwheyẹwhe tọn na e yinuwa sọgbe hẹ ojlo Etọn nado hẹn omẹ Etọn lẹ jẹ mẹdekannu. Jiwheyẹwhe wẹ ze Ẹhudi daga, podọ “whenuena OKLUNỌ ze whẹdatọ lẹ tite na [omẹ etọn lẹ], whenẹnu wẹ OKLUNỌ tin po whẹdatọ lọ po.”—Whẹdatọ 2:18; 3:15.
w04 15/3 30 huk. 1-3
Ẹhudi Wẹ́n Zẹgẹ Kọgbidinamẹtọ lọ Tọn
Onú tintan he Ẹhudi wà wẹ nado wleawuna “ohí de na ede”—yèdọ ohí onù awenọ de he whègli ganji bo sọgan yin whiwhla do awù etọn mẹ. E sọgan ko donukun dọ emi na yin kikejepọn. To paa mẹ, amiyọnwhé wẹ mẹhe nọ yí adusilọ zan lẹ nọ saba plá ohí lẹ do nado sọgan dọ̀n yé sún po awuyiya po. Na e yin amiyọnlọnọ wutu, Ẹhudi whlá awhànfunnu etọn do “awù etọn glọ to agúnsó adusi etọn tọn ji,” fie mẹhe nọ basi hihọ́ na ahọlu lọ lẹ ma nọ yawu keje pọ́n. Enẹwutu, matin aliglọnnamẹnu depope wẹ “e sọ yí nunina lọ hlan Ẹglọni ahọlu Moabi tọn.”—Whẹdatọ 3:16, 17.
Zẹẹmẹ gigọ́ mayin bibasi gando lehe nunina lọ yin nina to họ̀nmẹ Ẹglọni tọn mẹ do go gba. Nuhe Biblu dọ poun wẹ yindọ: “Whenuena [Ẹhudi] ko dotana yíyí nunina hlan, e do omẹ he hẹn nunina lọ lẹ hlan yì.” (Whẹdatọ 3:18) Ẹhudi na nunina, bo plan mẹhe hẹn nunina lọ lẹ jẹ olá sọn owhé Ẹglọni tọn gbè, bosọ jo yé do bo lẹkọ. Naegbọn e sọ lẹkọ? Sunnu ehelẹ sọgan ko hodo e nado basi hihọ́na ẹn, kavi e sọgan yindọ aṣa yetọn wẹ biọ domọ poun, kavi e sọ sọgan yindọ yé hodo e taidi nunina hẹntọ lẹ poun wẹ. Podọ vlavo e sọgan ko jlo dọ sunnu lọ lẹ ni tin to hihọ́ mẹ whẹpo ewọ nido yinuwa. Depope he linlẹn etọn sọgan ko yin, Ẹhudi ṣokẹdẹ lẹkọyi owhé Ẹglọni tọn gbè.
“[Ẹhudi] lẹ́ godo sọn sekùntẹn he tin to Gilgali dali lẹ, bo dọmọ, yẹn tindo owẹ̀n opá [kavi aṣli] tọn de hlan we, hiẹ ahọlu.” Lehe e wagbọn bosọ vọ́ jẹ Ẹglọni dè ma yin zẹẹmẹ etọn basi to Owe-wiwe mẹ. Vlavo mẹhe nọ basi hihọ́na ahọlu lọ lẹ ma vẹnudo e ba. Kavi yé sọgan ko lẹndọ Islaelivi dopo ehe ma sọgan wà nudepope na ahọlu yetọn. Kavi lilẹkọwa Ẹhudi dopokẹdẹ tọn sọgan ko hẹn yé lẹndọ e jlo na sà tòmẹnu etọn lẹ wẹ. Depope he whẹho lọ yin, Ẹhudi biọ nado tindo hodọdopọ nuglọ tọn de hẹ ahọlu lọ, bọ dotẹnmẹ sọ yin nina ẹn.—Whẹdatọ 3:19.
Onú Sisosiso Gbigbọmẹ Tọn Lẹ
w05 15/1 24 huk. 7
Nuagokun lẹ sọn Owe Whẹdatọ Tọn Mẹ
2:10-12. Mí dona tindo tito-to-whinnu Biblu pinplọn gbesisọ tọn de ma nado ‘wọn dagbe Jehovah tọn lẹ.’ (Psalm 103:2) Mẹjitọ lẹ dona dó nugbo Ohó Jiwheyẹwhe tọn do ahun ovi yetọn lẹ tọn mẹ.—Deutelonomi 6:6-9.
29 NOVEMBRE–5 DÉCEMBRE
NUHỌAKUẸ LẸ SỌN OHÓ JIWHEYẸWHE TỌN MẸ | WHẸDATỌ LẸ 4-5
“Jehovah Yí Yọnnu Awe Zan Nado Whlẹn Omẹ Etọn Lẹ”
w15-F 1/8 12 huk. 6
“Yẹn Fọ́n Taidi Onọ̀ de to Islaeli”
Yinkọ lọ Sisela tata sisè nọ dobuna Islaelivi lẹ bo nọ hẹn awà-kanmẹ kú yé. Okà-nuwiwa wẹ yè nọ mọ to sinsẹ̀n po aṣa Kenaninu lẹ tọn po mẹ. Yẹdide yetọn lẹ nọ saba do ovivu he yè yí do to avọ́san lẹ hia bọ yé sọ nọ to galọ to tẹmpli mẹ. Mí ni yí nukun homẹ tọn do pọ́n lehe nulẹ na ko te eyin awhàngán Kenaninu de po awhànpa etọn po wẹ paṣẹ do otò lọ ji! Ohàn he Debola ji dohia dọ e vẹawu taun nado nọ zingbejizọnlin gbọn otò lọ mẹ, bọ gbẹtọ vọ̀ sọn gbétatò lẹ mẹ. (Whẹ 5:6, 7) Mẹlẹ gán ko nọ họ̀n whlá do nukanmẹ podọ to pópló lẹ ji, yé ma tlẹ gán gboadọ bo yì ogle mẹ lọsu, kavi nọ gbétatò he yè ma do adó lẹdo lẹ mẹ. Yé ma na ko nọ dike bo nọ gbọn ali paa lẹ, na yé na ko nọ dibu dọ yè na gbòalina yé, hò ovi yetọn lẹ yí sọn yé si, kavi zanhẹ yọnnu yetọn lẹ gánnu-gánnu wutu.
w15-F 1/8 13 huk. 1
“Yẹn Fọ́n Taidi Onọ̀ de to Islaeli”
Gbẹzan obu tọn enẹ wẹ Islaelivi lẹ zan na owhe 20 kakajẹ whenue Jehovah mọ kunnudenu lẹ dọ akọta tasinyẹntọ lọ ko wleawufo nado diọ, kavi dile ohàn he Debola po Balak po ji dọ do, “Kakajẹ whenue yẹn Debola fọ́n, yèdọ kakajẹ whenue yẹn fọ́n taidi onọ̀ de to Islaeli.” Mí ma yọnẹn eyin Debola, he yin asi Lapidọti tọn, jivi nugbo, amọ́ yẹhiadonu-liho wẹ ewọ yí hogbe enẹlẹ zan te. Jehovah wẹ de Debola nado basi hihọ́na akọta lọ dile onọ̀ de nọ basi do. Jehovah biọ to e si nado dowẹn hlan Whẹdatọ Balak, yèdọ dawe de he tindo yise ayidego tọn, bo na ẹn anademẹ nado fọ́n do Sisela ji.—Whẹ 4:3, 6, 7; 5:7.
w15-F 1/8 15 huk. 1
“Yẹn Fọ́n Taidi Onọ̀ de to Islaeli”
Jaeli dona yinuwa madọngbàn. E do fie Sisela gán gbọjẹ te hia ẹ. Sisela dosẹ́n na Jaeli ma nado dọna mẹdepope he gán wá dín emi dọ emi to finẹ. E mlọnai bọ Jaeli ṣinyọ́n avọ̀ na ẹn. Whenue e biọ osin, nawe lọ na ẹn anọ́sin. E ma dẹn bọ Sisela damlọn yìkànmẹ. Jaeli ze opò tlọ́ntlọ́n gòhọ tọn de po ṣówhènú de po. Azọ́nwanu ehelẹ nọ to alọji na yọnnu he nọ nọ̀ gòhọ mẹ lẹ bọ yé nọ yí yé zan po azọ́nyinyọnẹn po. Todin he Jaeli dẹ́ do apá na ota Sisela tọn, e pannukọn azọ́ndenamẹ he kàn dẹpẹ biọ lọ: e na yinuwa nado hẹn whẹdida Jehovah tọn ṣẹ. Ayihaawe kavi awuwhiwhle kẹnnẹ-kẹnnẹ de gán hẹn nugbajẹmẹji wá. Be e lẹnnupọndo omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ po danú he dawe ehe ko wà do yé go na owhe susu lẹ po ji wẹ ya? Kavi be e ze ayiha do lẹblanulọkẹyi he e do nado nọ adà Jehovah tọn mẹ ji wẹ ya? Biblu ma dọ. Onú dopo he mí yọnẹn wẹ yindọ e yinuwa madọngbàn bọ Sisela lẹzun oṣiọ.—Whẹ 4:18-21; 5:24-27.
Onú Sisosiso Gbigbọmẹ Tọn Lẹ
w05 15/1 25 huk. 5
Nuagokun lẹ sọn Owe Whẹdatọ Tọn Mẹ
5:20—Nawẹ sunwhlẹvu lẹ hoavùn na Balaki sọn olọn mẹ gbọn? Biblu ma dọ vlavo eyin ehe bẹ alọgọ angẹli lẹ tọn, jikun whèmi (météorites) tọn he sunnu nuyọnẹntọ Sisela tọn lẹ pọ́n taidi ohia nugbajẹmẹji de tọn, kavi dọdai sunwhlẹvu-plọntọ lẹ tọn na Sisela he ma wá mọ hẹndi hẹn gba. Etomọṣo, ayihaawe ma tin dọ Jiwheyẹwhe yinuwa to aliho de kavi devo mẹ.
AWUWIWLENA LIZỌNYIZỌN KUNNUDEGBE TỌN
w06 1/3 28-29
Kanbiọ lẹ sọn Wehiatọ lẹ Dè
Paulu kanwehlan agun Klistiani tọn he tin to Kọlinti dọmọ: “Dile e te to agun mẹwiwe lẹ tọn lẹpo mẹ. Mì gbọ yọnnu mìtọn lẹ ni do onù abọẹ to agun lẹ mẹ: na yè ma na hlan yé nado dọho gba.” (1 Kọlintinu lẹ 14:33, 34) Nado mọnukunnujẹ ehe mẹ ganji, e na yin alọgọnamẹnu de nado gbadopọnna lẹdo hodidọ ayinamẹ Paulu tọn tọn.
To 1 Kọlintinu lẹ weta 14 mẹ, Paulu to hodọdo whẹho he gando opli agun Klistiani tọn lẹ tọn go ji. E basi zẹẹmẹ nuhe dona yin hodọdeji to opli mọnkọtọn lẹ tẹnmẹ tọn bo na ayinamẹ do lehe opli lẹ dona yin anadena gbọn ji. (1 Kọlintinu lẹ 14:1-6, 26-34) Humọ, e zinnudo yanwle opli Klistiani tọn lẹ tọn ji—“na agun nido mọ hẹndote yí.”—1 Kọlintinu lẹ 14:4, 5, 12, 26.
Anademẹ Paulu tọn nado “do onù abọẹ” sọawuhia whla atọ̀n to 1 Kọlintinu lẹ weta 14 mẹ. To ojlẹ dopodopo mẹ, e yin yiyizan na pipli voovo lẹ to agun lọ mẹ, ṣigba to ojlẹ lọ lẹpo mẹ, e yin nina na whẹwhinwhẹ́n dopolọ wutu, yèdọ na “onú lẹpo ni yin wiwà dole e jẹ do, podọ to tẹnmẹtẹnmẹ.”—1 Kọlintinu lẹ 14:40.
Tintan, Paulu dọmọ: “Eyin mẹde to hodọ to ogbè yè ma yọnẹn mẹ, mì gbọ e ni yin omẹ awe, kavi e yin e sù tlala ni yin atọ̀n, enẹ lọsu gbọn kannukannu; mì ni sọ gbọ omẹ dopo ni detana. Ṣigba eyin tadenatọ de ma tin, mì bo gbọ e ni do [onù abọẹ] to agun mẹ; mì sọ gbọ ni to hodọ hlan ede podọ hlan Jiwheyẹwhe.” (1 Kọlintinu lẹ 14:27, 28) Ehe ma zẹẹmẹdo dọ omẹ mọnkọtọn ma nasọ dọho to opli lẹ ji gbede gba, ṣigba dọ ojlẹ delẹ tin he mẹ ewọ dona nọ abọẹ. To popolẹpo mẹ, yanwle opli lẹ tọn—he yin nado jlọ ode awetọ dote—ma sọgan yọnbasi eyin mẹlọ to hodọ to ogbè he mẹdepope ma yọnẹn mẹ.
Awetọ, Paulu dọmọ: “Mì gbọ yẹwhegán awe kavi atọ̀n ni dọho, na mẹdevo lẹ ni dawhẹ [kavi detana]. Eyin yè do onú de hia hlan omẹ devo he sinai to finẹ dali, mì gbọ omẹ tintan ni do [onù etọn abọẹ].” Ehe ma zẹẹmẹdo dọ yẹwhegán tintan lọ ma nasọ dọho to opli lẹ ji ba gba, ṣigba dọ ewọ dona do onú abọẹ to ojlẹ delẹ mẹ. Enẹgodo omẹ lọ he mọ numimọ jiawu lọ sọgan dọ ẹ na agun lọ, bọ yanwle opli lọ tọn—he yin nado “miọnhomẹna . . . omẹ popo” nido yin jijẹ e kọ̀n.—1 Kọlintinu lẹ 14:26, 29-31.
Atọ̀ntọ, Paulu dọ hlan mẹmẹyọnnu lẹ ṣokẹdẹ, dọmọ: “Mì gbọ yọnnu mìtọn lẹ ni do [onù abọẹ] to agun lẹ mẹ: na yè ma na hlan yé nado dọho gba; ṣigba gbọ yé ni tin to taliai glọ.” (1 Kọlintinu lẹ 14:34) Naegbọn Paulu do na ayinamẹ ehe mẹmẹyọnnu lẹ? Na nulẹpo nido nọ̀ kannukannu to agun lọ mẹ. E dọmọ: “Eyin yé sọ jlo onú de na plọn, mì gbọ yé ni kanse asu yetọn lẹ to whégbè: na winyan wẹ e yin na yọnnu lẹ nado nọ dọho to agun mẹ.”—1 Kọlintinu lẹ 14:35.
Vlavo mẹmẹyọnnu delẹ to agọjẹdo nuhe yin didọ to agun lọ mẹ. Ayinamẹ Paulu tọn gọalọna mẹmẹyọnnu lẹ nado dapana gbigbọ bẹwlu tọn mọnkọtọn bo gbọn whiwhẹ dali kẹalọyi tẹnmẹ yetọn to tito tatọ́-yinyin tọn Jehovah tọn mẹ, titengbe gando asu yetọn lẹ go. (1 Kọlintinu lẹ 11:3) To yidogọ mẹ, gbọn abọẹninọ dali, mẹmẹyọnnu lẹ na dohia dọ yé ma to dindin nado yin mẹplọntọ to agun lọ mẹ gba. To whenuena e wlanwe hlan Timoti, Paulu dohia dọ e ma sọgbe na yọnnu de ni tindo azọngban mẹpinplọn tọn to agun mẹ gba. E wlan dọmọ: “Yẹn ma dikena yọnnu nado nọ plọnmẹ gba, kavi nado nọ degbè di ogán to sunnu ji gba, adavo ni nọ̀ abọẹ.”—1 Timoti 2:12.
Be ehe zẹẹmẹdo dọ yọnnu Klistiani de ma dona dọho gbede to opli agun tọn de ji wẹ ya? Lala. To azán Paulu tọn gbè, ojlẹ delẹ tin he mẹ yọnnu Klistiani lẹ, vlavo na gbigbọ wiwe whàn yé wutu, hodẹ̀ kavi dọ dọdai to agun lọ mẹ. To ojlẹ mọnkọtọn lẹ mẹ, yé yọ́n otẹn yetọn gbọn nuṣinyọndo ota yetọn dali. (1 Kọlintinu lẹ 11:5) Humọ, to azán Paulu tọn gbè podọ to egbehe, mẹmẹyọnnu lẹ po mẹmẹsunnu lẹ po yin tulina nado nọ basi ogbeyí gbangba todido yetọn tọn. (Heblu lẹ 10:23-25) Gbọnvona ehe bibasi to lizọnyizọn kunnudegbe tọn mẹ, mẹmẹyọnnu lẹ nọ lá todido yetọn bo nọ na tuli mẹdevo lẹ to opli agun tọn lẹ whenu gbọn gblọndo he yin awuwlena po sọwhiwhe po lẹ nina dali to whenuena yé yin oylọ-basina nado wàmọ podọ gbọn alọkikẹyi azọ́ndenamẹ lẹ nado tindo mahẹ to wadohia lẹ kavi hodidọ wehọmẹvi tọn lẹ mẹ dali.
Gbọnmọ dali, yọnnu Klistiani lẹ nọ “do onù abọẹ” gbọn didapana tintẹnpọn nado didá azọngban sunnu de tọn podọ nado plọn agun lọ dali. Yé ma nọ fọ́n kanbiọ nudindọn tọn lẹ dote he sọgan diọnukunsọ aṣẹpipa mẹhe to mẹplọn to agun mẹ tọn gba. Gbọn azọngban yetọn titi hinhẹndi to agun mẹ dali, Klistiani yọnnu lẹ nọ yidogọna ninọmẹ jijọho tọn, to ehe mẹ “onú lẹpo” to opli agun tọn lẹ whenu na nọ yin wiwà “hlan mẹhẹndote.”—1 Kọlintinu lẹ 14:26, 33.
6-12 DÉCEMBRE
NUHỌAKUẸ LẸ SỌN OHÓ JIWHEYẸWHE TỌN MẸ | WHẸDATỌ LẸ 6-7
“Yì po Huhlọn He A Tindo Po”
w02 15/2 6 huk. 5
Hiẹ Sọgan Mọaleyi sọn Nunọwhinnusẹ́n Jiwheyẹwhe Tọn lẹ Mẹ
Mẹde he tindo walọyizan he sọgbe gando ede go bo pọ́n nujọnu-yinyin ede tọn to aliho he sọgbe mẹ wẹ Gideoni, heyin whẹdatọ de to Heblu hohowhenu tọn lẹ ṣẹnṣẹn. E ma dín nado yin nukọntọ Islaeli tọn. Ṣigba, to whenuena e yin dide do otẹn enẹ mẹ, Gideoni dọ̀n ayidonugo wá nujọnu-mayin ede tọn ji. “Whédo ṣie wẹ hẹntọnọ pete to Manassẹ mẹ, yẹn wẹ sọ yin mẹwhiwhe pete to owhé otọ́ ṣie tọn gbè,” wẹ e dọ.—Whẹdatọ 6:12-16.
w05 15/7 16 huk. 3
‘Ohí Jehovah Tọn po Gideoni Tọn Po!’
Obu nankọ die he jẹ Midianinu lẹ ji todin! To ajijimẹ, fẹẹmẹninọ lọ yin hinhẹngble gbọn gbigbà hányán tọ̀zẹ́n 300 tọn, nudidọ opẹ̀n 300 tọn, po awhágbe sunnu 300 tọn po dali. Midianinu lẹ jọsi, titengbe to whenuena yé sè awhágbe lọ ‘Ohí Jehovah tọn po Gideoni po tọn!’ bọ yelọsu lẹ jẹ awhádo ji, ehe yidogọna hunyanhunyan lọ. To bẹwlu lọ mẹ, yé ma sọgan yọ́n họntọn gbọnvona kẹntọ. Awhànfuntọ 300 lọ lẹ ṣite whii to otẹn he yin didena yé lẹ mẹ dile Jiwheyẹwhe hẹn kẹntọ lẹ nado hù ode awetọ yetọn po ohí yetọn titi lẹ po. Osla lọ yin gbigbado, bọ aliho depope ma tin nado họ̀ngán, podọ vivẹnu vẹkuvẹku he yin dido nado dómọna kẹntọ lẹ bo sukúndona yé zọ́n bọ budonamẹ Midiani tọn busẹ mlẹnmlẹn. Mẹgbeyinyan mẹhusudo tọn he nọ̀ aimẹ dẹ̀n lọ ko yin alọdotena to godo mẹ.—Whẹdatọ 7:19-25; 8:10-12, 28.
Onú Sisosiso Gbigbọmẹ Tọn Lẹ
w05 15/1 26 huk. 6
Nuagokun lẹ sọn Owe Whẹdatọ Tọn Mẹ
6:25-27. Gideoni yí wuntuntun zan ma nado hẹn homẹgblena agọjẹdomẹtọ etọn lẹ sọn ojlo mẹ wá. To whenuena mí to yẹwheho wẹndagbe lọ tọn dọ, mí dona tin to aṣeji ma nado hẹn homẹgblena mẹdevo lẹ sọn ojlo mẹ wá po hogbe mítọn lẹ po.
13-19 DÉCEMBRE
NUHỌAKUẸ LẸ SỌN OHÓ JIWHEYẸWHE TỌN MẸ | WHẸDATỌ LẸ 8-9
“Whiwhẹ Pọnte Hú Goyiyi”
w00 15/8 25 huk. 3
Nawẹ Hiẹ Nọ Didẹ̀ Gbèmanọpọ lẹ Gbọn?
Gideoni, he to awhànfun sinsinyẹn hẹ Midiani, basi oylọ na akọta Eflaimi tọn nado gọalọ. Ṣigba, to awhàn lọ godo, Eflaimi diọnukunsọ Gideoni bo dowhẹgbè to aliho vẹadi mẹ dọ e ma ko basi oylọ na yé to bẹjẹeji awhàn lọ tọn gba. Kandai lọ dọ dọ “yé sọ [tẹnpọn nado] tlọnú hẹ ẹ badabada.” Gideoni gblọn dọmọ: “Etẹwẹ yẹn ko wà dinvie to nujlẹdonugo mìtọn mẹ? Be weluwiwe vẹnsinsẹ́n Eflaimi tọn tọn lẹ ma yin pọnte hú vẹnjijẹ Abiezeli tọn? Jiwheyẹwhe ko jo ahọvi Midiani tọn lẹ do alọ mìtọn mẹ, Olebi po Zeebi po: etẹwẹ yẹn sọgan nado wà to nujlẹdonugo mìtọn mẹ?” (Whẹdatọ 8:1-3) Gbọn hogbe heyin dide ganji po mẹhuwhẹ́ tọn etọn lẹ po dali, Gideoni dapana nuhe sọgan ko yin awhàn mẹvasudo tọn to akọ̀ awe ṣẹnṣẹn de. Nujọnu-yinyin mẹdetiti tọn po goyiyi po sọgan ko yin nuhahun gbẹtọ akọta Eflaimi tọn lẹ tọn. Etomọṣo, enẹ ma hẹnalọdotena Gideoni sọn vivẹnudido mẹ nado hẹn kọdetọn jijọho tọn de wá gba. Be mí sọgan wà nudopolọ ya?
w17.01 20 huk. 15
Nuhewutu Whiwhẹ Gbẹ́ Yin Nujọnu
15 Gideoni ze apajlẹ dagbe de dai na nuhe dù whiwhẹ didohia. To whenue angẹli Jehovah tọn sọawuhia Gideoni to tintan whenu, e yí ahundopo do dohia dọ emi ma yin mẹjọmẹ de. (Whẹ. 6:15) To whenue Gideoni ko kẹalọyi azọ́ndenamẹ Jehovah tọn godo, e hẹn ẹn diun dọ emi mọnukunnujẹ nuhe yin bibiọ to emi si mẹ ganji, podọ e lẹhlan Jehovah nado mọ anademẹ yí. (Whẹ. 6:36-40) Gideoni deji bosọ gboadọ. Ṣogan, e yí aṣejininọ po zinzin po do yinuwa. (Whẹ. 6:11, 27) E ma yí azọ́ndenamẹ etọn do dín yindidi. Kakatimọ, tlolo he e dotana azọ́ndenamẹ lọ, e yí ayajẹ do lẹkọ do otẹn etọn hoho lọ mẹ.—Whẹ. 8:22, 23, 29.
w08 15/2 9 huk. 9
Nọ Zinzọnlin to Aliho Jehovah Tọn lẹ Ji
9 Nado yin họntọn Jiwheyẹwhe tọn, mí dona yin “whiwhẹnọ.” (1 Pita 3:8, NW; Ps. 138:6) Nujọnu-yinyin whiwhẹ tọn yin didohia to weta 9tọ owe Whẹdatọ tọn mẹ. Jotami, visunnu Gideoni tọn dọmọ: “Atin lẹ tọ́nyi to ojlẹ de ji nado doahọlu de do yé ji.” Olivieli-tin, ovòtin, po vẹntin po yin nùdego. Yé nọtena mẹhe tindo jlọjẹ nado dugán do Islaelivi hatọ yetọn lẹ ji ṣogan bo ma jlo nado wàmọ lẹ. Ṣigba owùntin—he yè ma nọ yí do wà nudevo hugan nado flọ miyọ́n—nọtena gandudu Abimelẹki goyitọ lọ tọn, yèdọ hlọnhutọ de he to jijlo vẹkuvẹku nado paṣẹna mẹdevo lẹ. Dile e tlẹ ‘yinuwa taidi ahọvi do Islaeli ji họ̀ owhe atọ̀n,’ e kú okú azán mapemape tọn. (Whẹ. 9:8-15, 22, 50-54) Lehe e yọ́n hugan do sọ nado yin “whiwhẹnọ”!
Onú Sisosiso Gbigbọmẹ Tọn Lẹ
it-1-F 784 huk. 5
Efọdi, I
Nugbo wẹ dọ gbégbò wẹ Gideoni jlo na hẹnwa na yinkọ Jiwheyẹwhe tọn to whenue e yí efọdi lọ zan nado do awhàngbigba he Jehovah na Islaeli hia, ṣigba efọdi lọ “lẹzun omọ̀ de na Gideoni po whédo etọn po,” na Islaelivi lẹ lọga to gbigbọ-liho to whenue yé sẹ̀n efọdi lọ. (Whẹ 8:27) Biblu ma dọ dọ Gideoni lọsu sẹ̀n efọdi lọ gba; kakatimọ apọsteli Paulu hia ẹ do “aslọ daho” kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn he yin nugbonọ bo nọgbẹ̀ jẹnukọnna ojlẹ Klistiani lẹ tọn mẹ.—Heb 11:32; 12:1.
20-26 DÉCEMBRE
NUHỌAKUẸ LẸ SỌN OHÓ JIWHEYẸWHE TỌN MẸ | WHẸDATỌ LẸ 10-12
“Jẹfta Yin Gbẹtọ Gbigbọnọ”
w16.04 7 huk. 9
Nugbonọ-Yinyin Nọ Dekọtọn Do Nukundagbe Jiwheyẹwhe Tọn Mimọyi Mẹ
9 Apajlẹ omẹ nugbonọ lẹ tọn taidi Josẹfu, yèdọ mẹhe do lẹblanu hia nọvisunnu etọn lẹ, dile etlẹ yindọ “yé jẹ wangbẹna ẹn ji,” sọgan ko whàn Jẹfta nado yinuwa to aliho dagbe mẹ. (Jen. 37:4; 45:4, 5) Ayihamẹlinlẹnpọn do apajlẹ mọnkọtọn lẹ ji na ko gọalọna Jẹfta nado de aliho nuyiwa tọn de he na hẹn homẹ Jehovah tọn hùn. Matin ayihaawe, nuyiwa nọvisunnu etọn lẹ tọn vẹna ẹn taun, ṣigba ewọ ma joagọyigodo sọn Jehovah sinsẹ̀n po devizọnwiwa na omẹ Etọn lẹ po mẹ. (Whẹ. 11:9) Nado yì awhàngbenu bo yiavùnlọna oyín Jehovah tọn yin nujọnu na Jẹfta hugan gbemanọpọ depope. Ewọ magbe nado yin nugbonọ na Jehovah, podọ enẹ dekọtọn do dagbe mẹ na ewọ po mẹdevo lẹ po.—Heb. 11:32, 33.
it-2-F 1202 huk. 6
Jẹfta
Jẹfta he yin sunnu glegbenu de ma dán lẹkàn-lẹkàn, kakatimọ e yí adọgbigbo do deanana nulẹ. E dowẹn hlan ahọlu Amọninu lẹ tọn bo dohia dọ Amọni wẹ tọ́nawhàn Islaelivi lẹ to aigba yetọn ji. Ahọlu lọ gblọn dọ aigba lọ, aigba Amọninu lẹ tọn wẹ bọ Islaelivi lẹ yí sọn yé si. (Whẹ 11:12, 13) Jẹfta ma yin awhànfuntọ asuka he ma yọ́n otàn Islaelivi lẹ tọn gba, nue e dọ lẹ dohia hezeheze dọ e jẹakọ hẹ whenuho akọta lọ tọn bo yọ́n lehe Jiwheyẹwhe yinuwa hẹ omẹ etọn lẹ do ganji. E ma kẹalọyi ohó agọ̀ he Amọninu lẹ dọ, kakatimọ e dohia dọ (1) akọta Islaeli tọn ma wàkà depope do Amọninu, Moabinu po Edominu lẹ po (Whẹ 11:14-18; De 2:9, 19, 37; 2Ot 20:10, 11); (2) aigba he whlẹn yé te ma tlẹ yin Amọninu lẹ tọn to whenue Islaelivi lẹ gbawhàn bo yí aigba enẹ, na Amolinu he nọ nọ̀ Kenani lẹ sin alọ mẹ wẹ aigba lọ te bọ Jiwheyẹwhe jo Sihọni ahọlu yetọn po aigba lọ po do na Islaelivi lẹ; (3) to owhe 300 he jẹnukọn lẹ gblamẹ, Amọninu lẹ ma whlẹn aigba ehe po Islaelivi lẹ po; bọ naegbọn din wẹ yé na wá whlẹn aigba lọ?—Whẹ 11:19-27.
it-2-F 1202 huk. 7
Jẹfta
Jẹfta yì adọ̀ nuhahun lọ tọn ji bo dohia dọ sinsẹ̀n-hó wẹ yin whẹho lọ. E dọ dọ Jehovah Jiwheyẹwhe wẹ na aigba lọ akọta Islaeli tọn, enẹwutu yé ma na yí depope to aigba lọ mẹ na sinsẹ̀n-basitọ yẹwhe lalo de tọn gba. E dlẹnalọdo yẹwhe Amọni tọn bo ylọ ẹ dọ Kemọṣi. Mẹdelẹ dọ dọ ohó-ṣì-dọ wẹ. Nugbo wẹ dọ Milkomi wẹ Amọninu lẹ nọ sẹ̀n bọ Moabinu lẹ nọ sẹ̀n Kemọṣi, etomọṣo akọta ehelẹ do kanṣiṣa hẹ yedelẹ bo nọ sẹ̀n yẹwhe susu lẹ. Yọnnu kosi he Sọlomọni dà lẹ zọ́n bọ e tlọ akọta Islaeli tọn to whenue e sisẹ́ yé nado nọ sẹ̀n Kemọṣi. (Whẹ 11:24; 1Ah 11:1, 7, 8, 33; 2Ah 23:13) Gbọnvona enẹ, sọgbe hẹ nuhe weyọnẹntọ delẹ dọ, yinkọ lọ “Kemọṣi” gán zẹẹmẹdo “Mẹhe Nọ Gídí Omẹ, Awhàngbatọ.” (Pọ́n owe lọ Gesenius’s Hebrew and Chaldee Lexicon, he S. Tregelles lilẹdogbedevomẹ, 1901, weda 401.) Jẹfta gán ko donù yẹwhe ehe go nado dohia dọ ewọ wẹ Amọninu lẹ nọ na gigo eyin yé ‘gídí’ kẹntọ yetọn lẹ kavi ‘gbawhàn’ yetọn bo yí aigba yetọn.
Onú Sisosiso Gbigbọmẹ Tọn Lẹ
it-2-F 1201 huk. 25
Jẹfta
Jẹfta Ma Yin Ayọvi. “Yọnnu galọtọ de” wẹ onọ̀ Jẹfta tọn yin, amọ́ ehe ma dohia dọ e lọga bo do ji Jẹfta gba, mọ Jẹfta masọ yin ayọvi. Onọ̀ Jẹfta tọn ko yin galọtọ wayi whẹpo do wá dà Giliadi bo lẹzun asi awetọ etọn, dile Lahabi he yin galọtọ dai wá dà Salmọni do. (Whẹ 11:1; Jọṣ 2:1; Mt 1:5) Nuhe dohia dọ Jẹfta ma yin ayọvi wẹ yindọ, nọvisunnu daa etọn lẹ he asi tintan Giliadi tọn ji na ẹn lẹ yàn ẹn sọn whégbè na e nikaa dugu hẹ yé. (Whẹ 11:2) Nudevo wẹ sọ yindọ to nukọn mẹ, Jẹfta wá lẹzun nukọntọ he sunnu Giliadi tọn lẹ kẹalọyi (e taidi dọ nọvisunnu daa Jẹfta tọn lẹ wẹ yin tọ́ntlọ́ngbọ́n to mẹho enẹlẹ mẹ.) (Whẹ 11:11) Gbọnvona enẹ, Jẹfta basi avọ́sinsan na Jiwheyẹwhe to gòhọtúntún mẹ. (Whẹ 11:30, 31) Eyin ayọvi wẹ Jẹfta yin dai, onú ehe lẹpo wẹ na ko glo e, na Osẹ́n lọ dọ tlọlọ dọ: “Ayọvi de ma sọgan lẹzun apadewhe agun Jehovah tọn. Depope to kúnkan etọn lẹ mẹ, etlẹ yin kakajẹ whẹndo aotọ ji ma sọgan lẹzun apadewhe agun Jehovah tọn.”—De 23:2.
27 DÉCEMBRE–2 JANVIER
NUHỌAKUẸ LẸ SỌN OHÓ JIWHEYẸWHE TỌN MẸ | WHẸDATỌ LẸ 13-14
“Nuhe Mẹjitọ lẹ Gán Plọn sọn Manoa po Asi Etọn po Dè”
w13 15/8 16 huk. 1
Mẹjitọ lẹ Emi—Mì Plọn Ovi Mìtọn lẹ sọn Ovu Whenu
Lẹnnupọndo apajlẹ Manoa tọn ji, yèdọ dawe Daninu de he nọ tòdaho Zolahi tọn mẹ to Islaeli. Angẹli Jehovah tọn dọna asi Manoa tọn he yin wẹnsinọ dọ ewọ na ji visunnu de. (Whẹ. 13:2, 3) Ayihaawe ma tin dọ Manoa nugbonọ lọ po asi etọn po jaya tlala to whenue yé sè wẹndagbe enẹ. Etomọṣo, nudevo sọ to ahunmẹduna yé. Enẹwutu, Manoa hodẹ̀ dọmọ: “Ṣo OKLUNỌ, yẹn vẹ̀ we, gbọ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lọ mẹhe hiẹ ko dohlan nisọ vọ́ mí dè gọwá, bo plọn mí nuhe mí na wà hlan ovi he yè na ji lọ.” (Whẹ. 13:8) Manoa po asi etọn po to nuhà gando lehe yé na plọn ovi lọ whẹ́n do go. Matin ayihaawe, yé plọn osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn visunnu yetọn Samsọni, podọ e họnwun dọ vivẹnudido yetọn lẹ hẹn ale wá. Biblu dọmọ: “Gbigbọ OKLUNỌ tọn ṣẹ̀ nado hẹn [Samsọni] wazọ́n.” Taidi kọdetọn de, Samsọni wà azọ́n huhlọnnọ susu lẹ taidi dopo to whẹdatọ Islaeli tọn lẹ mẹ.—Whẹ. 13:25; 14:5, 6; 15:14, 15.
w05 15/3 25 huk. 5
Samsọni Gbawhàn Gbọn Huhlọn Jehovah Tọn Gblamẹ!
Dile Samsọni to whinwhẹ́n, ‘Jehovah to didona ẹn.’ (Whẹdatọ 13:24) To gbèdopo, Samsọni wá otọ́ etọn po onọ̀ etọn po dè bo dọmọ: “Yẹn mọ nawe de to Timnahi sọn viyọnnu Filistininu lẹ tọn lẹ mẹ: enẹwutu dinvie mọ ẹn na mi hlan asi.” (Whẹdatọ 14:2) Yí nukun homẹ tọn do pọ́n lehe e na ko paṣa yé do sọ! Kakati nado whlẹn Islaeli sọn alọ nukunbianamẹtọ lẹ tọn mẹ, visunnu yetọn jlo na biọ kanṣiṣa alọwle tọn mẹ hẹ yé. Yọnnu mimọ sọn mẹhe nọ sẹ̀n yẹwhe kosi tọn lẹ ṣẹnṣẹn jẹagọdo Osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn. (Eksọdusi 34:11-16) Enẹwutu, mẹjitọ lọ lẹ jẹagọdo bo dọmọ: “Yọnnu de ma tin to viyọnnu mẹmẹsunnu towe lẹ ṣẹnṣẹn ba, kavi to omẹ towe lẹpo ṣẹnṣẹn, bọ hiẹ do jei nado yí asi de sọn Filistininu whẹmagbonọ lẹ mẹ?” Mahopọnna enẹ, Samsọni tẹkudeji dọmọ: “Mọ ẹn na mi; na e hẹn homẹhun mi dagbedagbe [kavi ewọ wẹ sọgbe to nukun ṣie mẹ].”—Whẹdatọ 14:3.
Onú Sisosiso Gbigbọmẹ Tọn Lẹ
w05 15/3 26 huk. 1
Samsọni Gbawhàn Gbọn Huhlọn Jehovah Tọn Gblamẹ!
To aliho tẹ mẹ wẹ viyọnnu Filistininu ehe ‘sọgbe’ na Samsọni te? E ma yin to linlẹn lọ mẹ dọ e “yọnwhanpẹ, fọnjlodotenamẹ, kavi dọnmẹdogo gba,” wẹ Cyclopedia McClintock po Strong po tọn dọ, “ṣigba [e] sọgbe to kọndopọmẹ hẹ tadona de, lẹndai de, kavi yanwle de.” To kọndopọmẹ hẹ yanwle tẹ? Whẹdatọ 14:4 basi zẹẹmẹ dọ Samsọni “to aklọn de dín to Filistininu lẹ nù wẹ.” Samsọni tindo ojlo to viyọnnu lọ mẹ na lẹndai enẹ wutu. To whenuena Samsọni whẹ́n mẹho, “gbigbọ [Jehovah] tọn ṣẹ nado hẹn ẹn wazọ́n,” kavi whàn ẹn nado yinuwa. (Whẹdatọ 13:25) Enẹwutu, gbigbọ Jehovah tọn wẹ yin huhlọn mẹwhinwhàn tọn he deanana Samsọni nado basi obiọ yọnnu-mimọ tọn he paṣamẹ enẹ, bosọ deanana sinsẹ̀nzọn etọn blebu taidi whẹdatọ de to Islaeli ji. Be Samsọni mọ dotẹnmẹ hundote he e to dindin lọ ya? Mì gbọ mí ni gbadopọnna lehe Jehovah hẹn ẹn deji do godonọnamẹ Etọn go gbọn.