Be Klistiani Jijọho-dintọ po Nugbodọtọ lẹ po Wẹ Kunnudetọ Jehovah Tọn lẹ Yin to Nouvelle-Zélande Ya?

To 21 octobre 1940, Nouvelle-Zélande lá dọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ yin pipli atẹṣitọ de bosọ yin owù de na dagbemẹninọ tòvi lẹ tọn. Mahopọnna nuhahun sinsinyẹn he mẹ nulila enẹ dekọtọn do, Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ ma hònúpla. Di apajlẹ, yé zindonukọn nado nọ pli na sinsẹ̀n-bibasi mahopọnna dọ aṣẹpatọ lẹ gán wá gbà yé do bo wle yé.

Andy Clarke, asu mẹmẹyọnnu Mary tọn he ma yin Kunnudetọ de, doayi gbemima asi etọn tọn nado nọ yì opli lẹ go mahopọnna dọ yè tlẹ to nukundiọsọ yé. E nọ dibu dọ yè gán wle asi emitọn eyin e nọ yì opli lẹ. Andy jẹ hihodo asi etọn Mary yì opli lẹ ji, yèdọ nuhe e ma ko nọ wà dai, bo dọna asi etọn dọ: “Eyin yé na wle we, be yé dona wle yẹnlọsu ga!” Bẹsọn ojlẹ enẹ mẹ sọyì, Andy nọ yì opli lẹpo hẹ asi etọn. To ojlẹ de godo, e yí baptẹm bo lẹzun Kunnudetọ Jehovah tọn. Mary yin dopo to Kunnudetọ susu he hẹn gbemima yetọn go lẹ mẹ to whenue yé pehẹ homẹkẹn to Wẹkẹ-Whàn II whenu to Nouvelle-Zélande.

Yé Tindo Kọdetọn Dagbe to Opá He mẹ Yé Yin Ginglọndo

To gbèdopo, ponọ lẹ wle John Murray he tindo owhe 78 to whenue e to hodọ gando Biblu go sọn họndekọn jẹ họndekọn. Whẹdatẹn lọ gblewhẹdo e bo dọ dọ e to mahẹ tindo to nuyiwa pipli atẹṣitọ de tọn lẹ mẹ. Yè hẹn Kunnudetọ susu devo lẹ yì whẹnukọn, bọ yè gbò akuẹ na mẹdelẹ nado sú bosọ sẹ́ mẹdevo lẹ do gànmẹ na osun atọ̀n.

Kunnudetọ lẹ gbẹ́ nado doalọ to awhànzọ́n mẹ na ayihadawhẹnamẹnu yetọn he yin pinplọn gbọn Biblu dali wutu. (Isaia 2:4) Taidi kọdetọn de, to awhàn lọ whenu, yé jiya sinsinyẹn to whenue susu yetọn yin yiylọ nado biọ awhàn mẹ. Kakati Kunnudetọ lẹ nido biọ awhàn mẹ, omẹ 80 to yé mẹ yin ginglọndo opá de mẹ na ojlẹ he awhàn lọ dẹn-to-aimẹ na lẹpo. Etlẹ yin to finẹ, mẹmẹsunnu enẹlẹ yí ayajẹ do zindonukọn nado to Jehovah sẹ̀n mahopọnna dọ yè ylanhùn do yé go bọ e sọ yin avivọ-whenu.

Kunnudetọ he to opá lọ mẹ lẹ ma dọngbàn whẹpo do bẹ nuwiwa gbigbọmẹ tọn lẹ jẹeji to gbesisọmẹ. Yé nọ wazọ́n to pọmẹ taidi agun de bo nọ basi opli lẹ to gbesisọmẹ bosọ nọ dọyẹwheho na mẹdevo he to opá lọ mẹ hẹ yé lẹ. To opá delẹ mẹ, yè tlẹ nagbè Kunnudetọ lẹ nado bayi plidopọ lẹ bọ gàntọ-ṣọtọ de nọ to ṣiṣọ́ yé. Mẹhe to opá lọ mẹ hẹ yé delẹ tlẹ plọn nugbo Biblu tọn bo yí baptẹm to finẹ.

Bruce he yin visunnu godo tọn to ovi Mary po Andy po, he yin nùdego to aga lẹ tọn mẹ, mọ opá he mẹ yé yin ginglọndo lọ taidi dotẹnmẹ hundote de nado hẹn gbigbọnọ-yinyin etọn lodo dogọ. E wá dọmọ: “Na yẹn tọn, e taidi wehọmẹ-yìyì, na n’gán tindo hodọdopọ nujọnu tọn hẹ mẹmẹsunnu numimọnọ he to opá lọ mẹ lẹ bosọ plọnnu sọn yé dè.”

To 1944 tohọluduta de nado tún mẹhe to opá lọ lẹ mẹ delẹ dote. Amọ́, awhàngán lẹ gbẹ́, na yé lẹndọ eyin yé tún Kunnudetọ lẹ dote, yé na gbẹ́ to hodọ na mẹdevo lẹ gando nuyise yetọn lẹ go. Linlin de dọ dọ: “Dile etlẹ yindọ omẹ ehelẹ ginglọndo opá de mẹ gán zọ́n bọ yè na pé yé ji jẹ obá de mẹ, amọ́ ehe ma na diọ linlẹn yetọn pọ́n gbede.”

Yé Ma Yin Owù Na Dagbemẹninọ Tòvi lẹ Tọn

Na alọhẹndotenamẹ lọ zọ́n bọ linlin lẹ gbayipe gando Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ go wutu, mẹsusu jẹ tlintlindo dín ji gando yé go. To nukọn mẹ, mẹsusu wá mọdọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ ma yin owù de na dagbemẹninọ tòvi lẹ tọn paali. Yé wá mọdọ Kunnudetọ lẹ ma nọ wadanu, podọ yé yin Klistiani jijọho-dintọ lẹ. Taidi kọdetọn de, Kunnudetọ 320 he to Nouvelle-Zélande to 1939 lẹ jideji jẹ 536 to 1945!

To ojlẹ de mẹ, aṣẹpatọ lẹnpọn dagbenọ delẹ wá mọdọ e ma sọgbe nado hẹnalọdotena Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ. To whenue whẹdatọ de ko sè owhẹ̀ he yin sisà dokọna mẹmẹsunnu de he to yẹwhehodọ godo, e gbẹ́ owhẹ̀ lọ bo zẹhudeji. E dọmọ: “Po nuhe n’yise gọna nukunnumọjẹnumẹ ṣie gando osẹ́n go po, e ma sọgbe nado pọ́n mẹhe to Biblu má de taidi sẹ́nhẹngbatọ.”

To whenue alọhẹndotenamẹ lọ wá yin didesẹ to awhàn lọ godo, Kunnudetọ lẹ magbe hugan gbede pọ́n nado gọalọna kọmẹnu yetọn lẹ na yé nido plọnnu gando Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn go. To 1945, alahọ do wekanhlanmẹ de hlan agun he to Nouvelle-Zélande lẹpo bo dọmọ: “Mì gbọ mẹdopodopo ni nọ yí zinzin zan bo nọ jihọntọn bosọ nọ jọmẹ hẹ mẹlẹpo. Mì ma nọ dọnnu kavi do homẹgble namẹ blo. Mì nọ flindọ mẹhe mí nọ dukosọna lẹ ko do nuyise yetọn lẹ bosọ nọ tẹnpọn nado nọgbẹ̀ sọgbe hẹ yé. . . . Susu to yé mẹ wẹ yin ‘lẹngbọ’ Oklunọ tọn lẹ, yèdọ mẹhe mí dona dọ̀n wá Jehovah dè podọ biọ ahọluduta etọn mẹ.”

To egbehe, Kunnudetọ Jehovah tọn he to Nouvelle-Zélande lẹ zindonukọn bo to owẹ̀n Biblu tọn lẹ má hẹ mẹhe nọ nọ̀ lẹdo yetọn mẹ lẹ gọna saditọ he nọ wá lẹ. Di apajlẹ, to gbèdopo to ganhiho kleun de gblamẹ, to Turangi, Kunnudetọ 4 delẹ dọhona saditọ 67 he wá sọn otò voovo 17 mẹ!

E họnwun dọ mẹhe to Nouvelle-Zélande lẹ yọnẹn dọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ yin Klistiani he nọ dín jijọho bo nọ ylọ nuhe to Biblu mẹ lẹ dọ nujọnu bosọ nọ nọgbẹ̀ sọgbe hẹ yé. Gbẹtọ kanweko susu lẹ wẹ nọ yí baptẹm bo nọ lẹzun Kunnudetọ Jehovah tọn to whemẹwhemẹ. To 2019, hugan Kunnudetọ 14 000 wẹ yí ayajẹ do to Jehovah sẹ̀n to otò he tin to hùwaji enẹ mẹ.