Enero

Konkrekasion keta kabre känti nitre umbre ji ngwanka konkrekasionte ñaka tä kä denkä krubäte jai ja mräkätre mada kitakäre sribi konkrekasionte nuainkäre, ye nitre circuito tuabitikä kwati tätre tuin. ¿Ñobätä? Mä ni umbre ji ngwanka konkrekasionte, yebätä ja mräkätre mada kitadre sribikäre konkrekasionte ye ütiäte gare mäi. Konkrekasion kä nengwane aune mada mrä mrä sribedi ja känenkäre yete ja mräkätre mada ribeta sribikäre ye gare mäi arato (Is. 60:22). Nitre umbre ji ngwanka konkrekasionte ye rabadre dirire ja mräkätre madai nieta Bibliakwe. Akwa, ñaka rabai nuäre mä kräke kä diankakäre jai kukwe ye nuainkäre raba ruin nunye. ¿Ñobätä? Ñobätä ñan aune mä mräkätre tä ngübadre mäi aune tä sribidre mäi. Ne madakäre, sribi konkrekasionte aune kukwe mada ütiäte tä nuaindre mäi. Akwa mäkwe kä diandrekä jai arato ja mräkätre mada tötikakäre sribi konkrekasionte nuainkäre ye ütiäte krubäte ye rabai gare mäi. Ja mräkätre kwati kitata sribi nuainkäre konkrekasionte ye ngwane kukwe kwin tä nemen bare konkrekasion kräke. w15 15/4 1:2, 3

Sribi mikadre bäri mä kisete konkrekasionte angwane, mäkwe sribi ye nuaindre jötrö ngwarbe bä jene ye mäkwe ñaka nütü. Kukwe meden nuainta abokän kwitadre konkrekasion tä ribere o juta dianinkä Jehovakwe tä nuainmana ye aibe ngwane kwita raba ye mäkwe ngwan törö jai. Mäkwe ñaka nuaindre jire mä törbadre nuaindi yebätä. Nitre umbre ji ngwanka tä mä kite ye käkwe kukwe Bibliabätä niedre nuaindre mäi ye erere mäkwe nuaindi jankunu angwane, yebiti mäkwe bämikai mätä niaratre mike ütiäte jai. Ne madakäre, ja mräkätre konkrekasionte rabai tö ngwen mäi. Kukwe raba gare bäri mäi angwane, kukwe nuainta ye mä raba kwite konkrekasion dimikakäre näin juta dianinkä Jehovakwe ye jiebiti, käre juta ye tä näin ja käne. Aune ja känenkäre, Jehovakwe mä dimikai. Nitre mä kitaka käkwe kukwe nuainbare yebiti ta mäkwe kukwe nuaindi bäri raba ruin nunye (Juan 14:12). w15 15/4 2:17

Pablo ye mikani kwäre “león kadate” (2 Tim. 4:17, TNM). Mäkwe ja tuanina kukwe tare krubäte ben aune ja ruin Pablo ye erere mäi angwane, ¿mä rabadre dre nuainne? Ütiäte krubäte mä rabadre tö ngwen Jehovai. Ñodre, ¿mätä mä mräkä bren ye ngübare? Ye erere ngwane, mäkwe ja di käräbarera Jehovai ne kwe ja rabadre ruin dite mäi aune mäkwe ja di käräbarera ie arato kukwe kwin diankäre nuaindre jai raba ruin nunye. Mäkwe ñaka töbika krubäte ñobätä ñan aune kukwe ño ben mätä ja tuin ye nüke gare Jehovai. Niarakwe mä dimikai kä ngwen nüke jai aune ja ngwen metre. Jehová ñaka mä dimike raba nemen ruin mäi ruäre ngwane. Mä mräkä bren ye kräkäi mikadre ño yebätä nitre doctor rabadre ñaka kukwe ja erebe niere. O mä mräkätre käkwe mä töi mikaita jäme mä nämene nütüre, akwa kukwe tä bäri mä kisete. Kukwe tare ye näire, ütiäte krubäte mä rabadre ja di kärere bäri Jehovai aune krötö jankunu niara ken (1 Sam. 30:3, 6). Jehovakwe mä dimikani ño ye rükai gare mäi angwane, mä rabai ja kete bäri kwin ben. w15 15/4 4:10, 11

Ni Jehová mikaka täte ie gare metre Satana ye tärä. ¿Ñobätä gare nie? Ñobätä ñan aune Biblia tä niere niarakwe blitabare kulebra yebiti Eva ben (Gén. 3:1-5). Arato niarakwe blitabare Jehovabe aune niebare kwe Job nämene Jehová mike täte jondron bian nämene kwe ie ye täri (Job 1:9-12). Ne madakäre, Jesús nuaninte kwe ye ngwane blitabare kwe ben (Mat. 4:1-10). Aune Jesús kädekani reire kä 1914 ye ngwane, Satana jatani ja mike nitre dianinkä nänkäre kä kwinbiti nämene Kä tibienbätä ye rüere (Apoc. 12:17). Kä nengwane, Diablu täbe ja mike ni Ngöbö mikaka täte ye jökrä rüere. Niara ganainkäre ni rabadre ja di ngwen ja tuakäre kukwe käme nuainta kwe yebe aune tödeka nikwe ye mikadre dite. Kö okwä ketamä Satanakwe abokänbätä ni rabadre ja kriemike ye nibike mike gare jai kukwe ja tötikara nekänti. Satana yei ja ruin bäri ütiäte ni jökräbiti ta. ¿Ñobätä nita kukwe ye niere? Ñobätä ñan aune niarai ja nükani törö niekäre, Jehová ñaka raba gobrane jire. Ne madakäre, nitre kä nebätä käkwe niara mikadre täte Jehová yebiti ta ie niara tö. Erametre, Satana yei ja ruin bäri ütiäte. Ye medenbätä, ni tö niara ganaindi angwane, ja ñaka rabadre ruin ütiäte nie ni madabätä (1 Ped. 5:5). w15 15/5 2:3, 4

Jehová tä kukwe kwin krubäte käbämike nie ja känenkäre. Nikwe töbikai kukwe ja känenkäre yebätä angwane, kä rabai bäri juto nibätä aune ni rabai dite Ngöbö mikakäre täte jankunu. Ngöbökwe kukwe käbämikani mäi kä kwinbiti o Kä tibienbätä ye mä täi nuainne, ¿ye mä raba bämike ja töite? Mätä tö ngwen nüna Kä tibienbätä ie angwane, mä täi sribire ja ketamuko mäkwe ben Kä tibien ne kwitakäre bä nuäre ye mäkwe bämika ja töite. Nitre töi täi bökän mäbätä ye täi sribi ye jie ngwen. Nitre jökrä käkwe Jehová taredi mä erere. Ne madakäre, mä ñaka täi bren jire, mä täi dite krubäte, aune mä ñaka täi ja töibikaire. Dre dre nuain gare mäi yebiti mäkwe ni mada dimikai aune mäkwe Jehová mikai ütiäte jai yebätä kä täi juto mäbätä. Aune nitre krütani rükaita nire ye ngwane, mä rabai dimike Ngöbö mike gare jai raba ruin nunye (Juan 17:3; Hech. 24:15). Nita kukwe ye bämike ja töite ye ngwane, kukwe rabai bare metre bämikata ja töite nikwe ye gare nie, ñobätä ñan aune ye erere Biblia tä niere (Is. 11:9; 33:24; 35:5-7; 65:22). w15 15/5 3:15

Jehová diebiti Jesukwe ñö ere ye kwitani vino kwin erere. Vino sribebare ere kwe nitre kwati kräke. Jesús ñaka jondron nuainbare ja aibe kräke die kwe yebiti. Ñodre, ¿Diablu niara nuaninte ne kwe jä kwitadre kwe banre ye ngwane dre nuainbare kwe? Ñaka nuainbare jire kwe (Mat. 4:2-4). Niara die yebiti nämene jondron kwin nuainne nitre mada kräke. ¿Ni raba ja ngwen ño niara erere? Jesús niebare nikwe käre jondron kwin nuaindre nitre mada kräke (Luc. 6:38). ¿Ni raba dre nuainne niaratre kräke? Ni raba niaratre nübaire mröre ja gwirete. Arato gätä ye bitikäre ni raba kä denkä jai, nitre ruäre tö ja kitai kukwe tä kädriedre ie gätäte yebätä ye kukwe nuakäre. Aune ni raba nitre tä krire kukwe driere ye dimike. Nikwe käre ja ngwain mantiame aune nikwe nitre mada dimikai ye ngwane, nita ja ngwen Jesús erere. w15 15/6 1:3, 4, 6

Nikwe käre Ngöbö mikai täte angwane, ni rabaite nire Armagedón ye bitikäre. Ye abokän jondron ñan tuabare kira rabai bare. Ye bitikäre jondron mada ñan tuabare nuaindi ye nikwe tuai. Nitre jökrä ye näin bätärekä jatäri nemen töi metre (Is. 35:5, 6; Apoc. 21:4). Mökän, muleta, silla de rueda aune audífono (jondron mikata ja olote ne kwe ni mada kukwe juruadre nie) ye jökrä ribe ñaka rabaira jai. Armagedón ye bitikäre, Jehová köböire nitre rabaite nire ye rabai dite aune bren ñaka rabaira niaratrebätä. Nitre ye tädre ye erere, ñobätä ñan aune niaratre ye arabe käkwe sribidi Kä tibien kwitakäre bä nuäre (Sal. 115:16). Jesukwe jondron ñan tuabare nuainbare yebätä “ni kä jökräbti temen [...] kwati” tä ñäke angwane, kukwe ye tä dimike tö ngwen bäri gwäune ni ñaka rabaira bren nike jire yei (Apoc. 7:9). Jondron ñan tuabare nuaindi ye tä mike gare nie ni tare krubäte Jesukwe (Juan 10:11; 15:12, 13). Jesukwe nitre mikani tuin bobre jai ye tä ngwen törö nie Jehová tä nitre niara mikaka täte ye tarere arato. w15 15/6 2:16, 17

Kä Europa yekänti rü kömikani abokän nuainbare kä jökräbiti kä 1914 yete. Nitre kwati krütani mrö miare. Aune kä 1918 yete mura tare krubäte käkwe nitre murie ketani bäri kwati rü nuainbare ye kräke. Kukwe rabai bare niebare Jesukwe ye jondron jökrä namani bare ye “käkwe bämika[n]i tuare” (Mat. 24:3-8, TNM; Luc. 21:10, 11). Kukwe namani bare ye käkwe mikani gare niara namani gobrane kä kwinbiti kä 1914 yete. Kä ye näire “niarakwe rüe ganain[ba]re” aune “ni jökrä ganain[bare] rübtä” kwe (Apoc. 6:2). Jesukwe Satana aune chokalitre ye kitani Kä tibienbätä. Ye bitikäre, kukwe nieta texto köbö matare kräke ne jatani nemen bare (Apoc. 12:7-12). w15 15/6 4:13

Apóstol Pablo mikani gare nitre ruäre jatai ja mike kukwe metre mika nämene täte ye rüere aune rabadi kukwe ngwarbe driere konkrekasionte (Hech. 20:28-30; 2 Tes. 2:3, 4). Aisete nire nire nämene Ngöbö mike täte metre ye ñaka namani nuäre rükadre gare. Akwa kä nikani kwati krubäte ta ye bitikäre, Jesús ye köböire Jehovakwe mikani gare metre nire nire nämene sribire templo ja üaire yete. Kä 1919 yete namani gare metre nire nire nämene Ngöbö mike täte templo ja üaire yete. Niaratre ja töi ükaninte Jehová mikakäre täte Jehová tö ie ye erere (Is. 4:2, 3; Mal. 3:1-4). Ye ngwane Jehovakwe jondron mikani tuare Pablo ie ye jatani nemen bare. Jondron rabai bare ja känenkäre ye Jehovakwe mikani tuare Pablo ie ja die yebiti (2 Cor. 12:2-4). Jehovakwe jondron mikani tuare Pablo ie ye kädekani kwe “kä bä nuäre”. w15 15/7 1:6-8

Jesús jataita gobrankäre Kä tibienbätä ye nitre tuai metre aune Jesús rikai niaratre ngwena kä kwinbiti ngrabare metre yebiti ye nitre kwati tä nütüre. ¿Nitre dianinkä nänkäre kä kwinbiti täi Kä tibienbätä yebätä kukwe ye erere rabai bare? Ñakare, ñobätä ñan aune Biblia tä mike gare metre Jesús jatai ja üaire. “Jatadi [...] mütabti” aune “Ni Kä Nebtä Ngobo jatadita abko bä mikadi kore kä käinbti” nieta kwe (Mat. 24:30). Ne madakäre, Biblia tä niere “Ngöböta gobrane, ye känti ni ngrabare tä niken ngwarbe ye ñan raba nebe nüne jire chi”. Ye erere ngwane, ¿nitre dianinkä nänkäre kä kwinbiti täi Kä tibienbätä ye jänäin ño kä kwinbiti? Biblia tä niere kukwe ne erere rabadi bare käne: “Nitre tödekaka Jesubti jökrä rikwitadi jötrö ngwarbe Ngöbö diebti, nita okwä kwata metete jötrö ngwarbe, ye kwrere jire ni rikwitadi batibe jökrä se kwrere. Trombeta ngö rabadi, ye ngwane” (1 Cor. 15:50-53). Aisete nitre dianinkä nänkäre kä kwinbiti ja ngwanka metre Ngöböi täi Kä tibienbätä ye jänrikai gwaire kä kwinbiti ja üaire. w15 15/7 2:14, 15

Ju Ja Ükarakrö yekänti metrere nita Ngöbö mike täte. Ni kräke, gätä ye jondron ütiäte bianta Ngöbökwe nie. ¿Ñobätä? Ñobätä ñan aune ye tä ni dimike ja mäke bäri kwin niarabe. Ne madakäre, gätä ye köböire juta ükaninte Jehovakwe ye tä ni dimike aune tä ni tötike ribeta nikwe jai ye ererebätä. Kukwe mikata gare nie gätäte ye mrö kwrere abokän Jehová aune Jesús tä bien nie bämän kratire kratire te. Niaratre tä ni nübaire “mröre [jabe] [...] gwaire” ye ütiäte krubäte (1 Cor. 10:21). Bibliabätä Jehová tä niere nie ni rabadre niken gätäbätä niara mikakäre täte aune ja dimikakäre kwärikwäri (Heb. 10:24, 25). Nita Jehová mike ütiäte jai yebätä ni ñaka tö gätä ye juain jire ja bäre, akwa kukwe mada ütiäte aibe ngwane ni raba juen ja bäre. Nita ja ükete blitakäre gätäte ye ngwane nita bämike nita debe bien gätä yebätä. w15 15/7 4:3, 4

Jesukwe niebare ni tädre juto aune mokre jankunu. Ne madakäre, juta ükaninte Jehovakwe ye tä käre niere nie nikwe ja ngwandre mokre aune kä krütai ye kräke ni tädre juto biare bätä Kä Bä Nuäre käbämikata nie ye tädre käre ni töite (2 Ped. 3:11-13). Köbö Jehovakwe ye kräke nitre kristiano kena ye nämene juto aune mokre. Akwa kä nengwane bäri ütiäte ni tädre juto biare kä krütai ye kräke. ¿Ñobätä? Ñobätä ñan aune Jesús jatani gobrane kä 1914 yete, aune ye ngwane ja känenkäre nita nüne kä krüte te. ¿Ñobätä ye gare metre nie? Ñobätä ñan aune dre dre jatai nemen bare kä ye ngwane niebare Jesukwe ye tä nemen bare. Ñodre, nitre tä ja ngwen bäri käme, aune kukwe kwin Gobran Ngöbökwe yebätä drieta Kä jökräbiti tibien (Mat. 24:3, 7-14). Kä krüte ye nuadi kä nuäi te ye Jesukwe ñaka niebare. Aisete ni tädre juto biare ñobätä ñan aune kä krütai ye rükai ni ñaka ngübare ye ngwane. w15 15/8 2:4, 5

Ni rabai ja kete Jehovabe ye kä mikai bäri juto nibätä Kä Bä Nuäre yete (Mat. 5:3, TNM). Sribidre Jehová kräke ye rabai bäri ütiäte ni kräke aune nikwe nuaindi kä jutobiti. Ye medenbätä, ni tö ja mikai juto nünankäre Kä Bä Nuäre yete angwane, Jehová mikadre täte ye rabadre bäri ütiäte ni kräke kä nengwane (Mat. 6:19-21). ¿Nikwe dre nuaindre sribikäre kä jutobiti Jehová kräke? Nikwe kukwe mikadre nuaindre jai. Mä tä bati angwane, ja nire yebiti mäkwe sribidi ño Ngöbö kräke yebätä mäkwe töbika. Mä raba sribi köbö täte Ngöbö kräke ye mike nuaindre jai. Nuaindre ño mikata gare keta kabre tärä aune täräkwata sribeta nikwe yebätä ye raba kwen mäi. Ja mräkätre o ja ngwaitre käkwe sribibarera köbö täte Ngöbö kräke kä kwati krubäte te yebe mä raba blite arato. Ja nire yebiti mäkwe Jehová mikai täte angwane, kukwe keta kabre rabai gare mäi ye käkwe mä mikai juto nünankäre Kä Bä Nuäre yete. w15 15/8 3:13, 14

Nitre kristiano niena ünä kukwe ja üairebiti yekwe ja tare, ¿akwa kukwe meden medenbätä mada niaratre töi ja erebe? (Gál. 5:23.) Niaratre tä ja ngwen kwin, töi jäme aune ni mada ngübare bätärekä. Kukwe kri tä nemen niaratre kisete ye ngwane, dre nuaindre kwetre ye gare ietre aune kukwe ñaka kwin nuainta bätätre ye ngwane ñaka tätre ja di ngwen nekä. Tätre ja tötike Bibliabätä ye ngwane, tätre kukwe känene ne kwe dre kwin aune dre käme ye rabadre gare ietre, aune kukwe tä nemen gare ietre ye ererebätä tätre kukwe den nuaindre jai. Niaratre ye töi bobre bätä kukwe nieta Jehovakwe mäträkäre nibätä aune kukwe ükaninte kwe ja jie ngwankäre nie ye erere nuaindre ye bäri kwin nüke gare ietre. Ne madakäre, niaratre tä kukwe driere kä jutobiti aune tätre ja di ngwen krubäte ne kwe nitre konkrekasionte tädre keteitibe. Nita mekerabe o krire Jehová mike täte, akwa ni jökrä raba kukwe ne ngwentari jai: “¿Dre nemen nuaindre tie ne kwe ti rabadre ja ngwen Jesús erere?”. w15 15/9 1:6, 7

Bati deu, Pedro aune nitre mada ja tötikaka ye nämene näin ru mrenbiti yete mren Galilea yekänti ta angwane, drekebe ngwarbe murie jatani mate dite krubäte ñübe minimini. Batibe, Jesús nämene näin mrenbiti ta ye jutuabare ietre. Ye ngwane, Pedro raba näin mrenbiti ta Jesús erere o ñakare ye ngwanintari kwe Jesús ie. Jesús jän niebare ie. Aisete Pedro nämene rute nikani timon aune nänbare kwe Jesús kokwäre. Akwa niara nänbare bati bobu angwane, jatani niken nen mrente nguse. ¿Ñobätä? Ñobätä ñan aune murie namani mate dite krubäte ñübe minimini yebätä niara okwä namani aune kä jürä namanibätä. Ye ngwane, Pedro ja di käräbare Jesús ie. Jesús niara kani kisebiti aune texto tä kukwe niere ye erere niebare kwe ie (Mat. 14:24-32). Jesukwe Pedro käräbare ye ngwane, Jehovakwe Jesús dimikani ye erere niara dimikai kwe yei nämene tödeke. Ni kristiano käkwe kukwe ye erere nuainbarera arato. Jesús tä ni nübaire ja mike ja tötikaka kwe ye namani gare nie Bibliabätä angwane, nikwe ja dianinkä Jehová mikakäre täte aune nikwe ja ngökani ñöte. ¿Ñobätä? Ñobätä ñan aune Jehová bätä Jesús ni dimikai yei ni nämene tödeke krubäte (Juan 14:1; 1 Ped. 2:21, TNM). w15 15/9 3:1, 3

Ni rüne töi kwin ye tä monsotre kwe kriemike kukwe tare yebätä. Ye erere Jehová tä ni kriemike. Töbike kukwe nebätä. Dre raba ni okwä mike bren ye nita gain angwane, nita ja okwä kriemike jötrö ngwarbe. Ye erere arato, Jehová tä ni kriemike jötrö ngwarbe kukwe tare yebätä. Ni tare niarakwe yebätä tä nuainne (Zac. 2:8). Akwa, nitre Ngöbö mikaka täte ye tä ja ngwen metre yebätä ruäre murie ketanina. Kukwe ye erere namani bare Esteban aune nitre mada ja tötikaka Jesukwe yebätä. Jehová tä nitre niara mikaka täte kriemike kukwe nieta kwe niaratre jökrä ie yebiti, mikakäre mokre kö okwä keta kabre Satana tä mike ni jiete yebätä (Efes. 6:10-12). Kukwebiti ni mikata mokre ye raba kwen nie Bibliabätä aune juta ükaninte Jehovakwe tä tärä bätä täräkwata sribere yebätä. Ñodre, kukwe blo tä Internet yete, ngwian taredre krubäte, película keta kabre, tärä aune täräkwata keta kabre, videojuego keta kabre känti ni nemen kämekäme jabe aune ja metata abokän bämikata tuare ye jökräbätä Jehová tä ni mike mokre. Erametre ni tare Jehovakwe aune tö ni kriemikai. w15 15/9 4:15, 17

Jehovakwe nitre niara mikaka täte dimikanina blitakäre ne kwe kukwe drieta kwetre ye ñaka ñäkäidre ietre (Filip. 1:7). Ñodre, gobrantre ruäre töta nemen kukwe drieta ye ñäkäidi nie angwane, nita niken nitre kukwe ükatekä yekänti ne kwe kukwe drieta nikwe ye ñaka ñäkäidre nie. Nitre kukwe ükatekä ütiäte krubäte kä jökräbiti tibien yekänti nikwe gananbarera 268 kukwe ükaninte yete. Ñodre, kä 2000 yete ja känenkäre Tribunal Europeo de Derechos Humanos yekänti nikwe gananbarera 24 kukwe ükaninante yete. Erametre Jehová tä juta kwe dimike ye ni ñaka tärä jire iti ketabätäkä (Is. 54:17). ¿Ngöböta ni dimike ye kukwe meden mada tä mike gare nie? Kena, nita kukwe driere kä jökräbiti tibien ye tä mike gare nie (Mat. 24:14; Hech. 1:8). Aune ketebukäre ye abokän, ni Ngöbö mikaka täte ye nünanka juta jene jene te akwa ni jökrä tä keteitibe. Nitre mada nünanka juta jene jene te ye ñaka tätre keteitibe ni Ngöbö mikaka täte erere. Nitre ruäre ñaka Jehová mike täte akwa ie nüke gare: “Ngöböta era metre bkänä mun ngätäite” (1 Cor. 14:25). Nibira gare nie ye erere, kukwe keta kabre tä mike gare nie Ngöböta ni dimike (Is. 66:14). w15 15/10 1:13, 14

Apóstol Pablo niebare, nikwe “ñan töbikadre kri” jondron kä nebätä ye jiebiti (1 Cor. 7:29-31). Aisete nikwe ja ngübadrebiti ne kwe nikwe ñaka kä diandrekä krubäte jai nitre kä nebätä tä jondron keta kabre driere nie ye kräke. Erametre, jondron ye jökrä ñaka käme. Akwa, Pablo kukwe niebare mäträkäre nibätä ye nikwe ñaka mikai täte angwane, jondron kä nebätä raba kä denkä krubäte nikän. Ye ngwane Jehová mikadre täte bäri ütiäte ye jiebiti ni töi ñaka jatai (Efes. 5:15-17). ¿Dre nuainbätä ora raba niken ta nibiti? Jondron ja näkwitara, ñäkä täräbätä, televisión tuadre, ni rikadre kä keta kabre mike gare jai, ni rikadre jondron kökö, kukwe juandre correo yete ni madai, noticia tuadre o jadaka mrusaidre, o jondron mrä mrä sribeta ye känändre aune jondron mada mada ütiäte känändre yebätä ora raba niken ta nibiti. Nitre ruäre tä ja töi mike krubäte jondron ye aibe jiebiti (Ecl. 3:1, 6). Satana tä ja di ngwen ne kwe nikwe ja töi mikadre jondron keta kabre kä nebätä ye jiebiti aune nikwe ñaka Jehová mikadre täte jankunu. Ja di ngwani nuainne kwe nitre kristiano kena yebätä, aune tä ja di ngwen nuainne nibätä arato (2 Tim. 4:10). Akwa Biblia tä niere, nikwe ñaka jondron kä nebätä taredre, ñakare aune nikwe Jehová taredre. w15 15/10 3:7, 8

Manóah aune muko kwe monsoi rabai niebare ie ye ngwane, kä namani jutobätä. Akwa sribi rabai kisete yebätä namani töbike. Kä ye näire nitre israelita kwati nämene kukwe blo nuainne. ¿Se ño Manóah aune muko kwe rabadre monso kwe tötike Jehová mikakäre täte aune tarekäre? Jehovakwe ángel juandreta ye Manóah ribebare ie ne kwe monso ye ngübadre ño kwetre ye niedre kwe ie (Juec. 13:1-8). Monsotre tärä mäkwe angwane, ja namani ruin ño Manóah ie ye nüke gare mäi. Monsotre Jehová mikadre täte aune taredre mäkwe driedre ietre ye tä gare mäi (Prov. 1:8). ¿Dre raba mä dimike nuainne? Ngöbö Mikadre Täte Ni Mräkäbe bämän kratire kratire ye ütiäte krubäte. Ye mä dimikai kukwe driere monsotre mäkwe yei Jehová aune Biblia yebätä (Deut. 6:6-9). Akwa ¿dre mada raba mä dimike? Jesús kukwe kwin bämikani ye raba mä dimike. Erametre Jesús monsoi ñaka namani, akwa nitre ja tötikaka kwe yei diribare ño kwe yebätä nitre rüne aune meyere raba ja kite. w15 15/11 1:1, 2

Erametre, monsotre ye tä töbike ño ñaka raba nemen gare mäi, akwa ja ruin ño ietre ye mä raba ja di ngwen mike nüke gare jai. Niaratre töi meden meden kwin ye Jehovakwe mä dimikai mike ñärärä. Aune ruäre ngwane monsotre ja mikadre ngite ye ngwane, töi käme o töi ñaka raba nemen ükatebare ye mäkwe ñaka nie jire. Mäkwe ñaka töbika jire ye erere. Mätä niaratre töi meden meden kwin ye mike ñärärä aune niaratre tö kukwe nuaindi kwin ye gare mäi mäkwe nie ietre. Niaratre tä ja di ngwen ja töi ükatekäre ye mäkwe mika ñärärä aune mäkwe kwin nie ietre kukwe yebätä. Raba ngwane, mäkwe sribi mada mika nuaindre ietre ne kwe rabadre ja töi ükete jankunu. Jesukwe ye erere nuainbare nitre ja tötikaka yebe. Natanael namani gare Jesús ie ye bitikäre kä nikani kwati biti ötare ta yete kädekani kwe apóstol. Aune sribi ütiäte krubäte mikani Natanael kisete ye nuainbare kwin kwe (Luc. 6:13, 14; Hech. 1:13, 14). Yebätä, mäkwe ja ngwan Jesús erere. Monsotre ñaka jondron nuainne kwin ye mäkwe ñaka nie jire ietre. Ñakare aune, mäkwe dimika aune mäkwe kwin nie ietre. Niaratre tä ja di ngwen tuata mäkwe ye ngwane käita nemen juto mä aune Jehovabätä aune dre dre nuain gare ietre yebiti raba sribire Jehová kräke ye mäkwe nie ietre. w15 15/11 2:15, 16

Kä 1914 yete kä krüte kömikani ye ngwane, nitre Ngöbö mikaka täte nämene 5,000 aibe. Nitre kristiano dianinkä yekwe ja tuani kukwe kri ben, akwa kukwe driebare jankunu kwetre ñobätä ñan aune nämene nitre mada tarere aune üai deme nämene niaratre dimike. Ye köböire, kä nengwane “nitre [...] kwati krübäte” tö nünain kärekäre Kä tibienbätä ye ükakröta. Nitre kwati krubäte ye nitre testiko Jehovakwe millón ni kwä. Niaratre ye jökrä tä ja ükökrö konkrekasion 115,400 biti bäri kä jökräbiti tibien yete. ¡Aune tä nirien jankunu! Ñodre, sö septiembre 2013 aune agosto 2014 ye ngrabare nitre 275,500 biti bäri ja ngökani ñöte. Ye tä mike gare bämän kratire kratire nitre 5,300 näre käkwe ja ngökani ñöte. Nita tödeke Ngöböi aune niara Biblia Sribebare ye nita kain ngäbiti yebätä nita nirien jankunu (1 Tes. 2:13). Satana brukwä ni kräke aune tä ja mike ni rüere, akwa nita jankunu ja kete kwin Jehovabe (2 Cor. 4:4). w15 15/11 4:12, 14, 16

Erametre Biblia kwitani bäri kirabe yebätä kukwe ruäre tä kwitani blo aune kukwe bä jene nietabätä. Akwa nitre kwati ie kukwe gare krubäte ye käkwe ja tötikabarera Biblia tikabare aune kwitani kirabe yebätä. ¿Aune dre kwanina ietre? Bersikulo braibebätä kukwe bä jene nieta, aune kukwe braibe nieta bä jene aisete Biblia kwitani kirabe yebätä kukwe nieta ye nüke gare. Nitre ja tötikaka bökän Bibliabätä ye kisete Ngöbö Kukwei tä ye gare metre ietre. Biblia ye rüere nitre ja mikanina, akwa kä nengwane kukwe 2,800 jene jene biti bäri ñäkä rababätä. Tärä mada kwita jämi ye erere kukwe keta kabrebiti. Aune nitre kwati ñaka Ngöbö mike era jai, akwa mekerabe nükebe kä nengwane Biblia ye döräita bäri kä jökräbiti tibien. Erametre Biblia kwitani ye ruäre ñaka kwitani metre ta o ñaka nuäre ñäkädrebätä. Akwa kukwe ütiäte kä ja känenkäre kräke aune ja nire kärekäre mikata gare Biblia ye jökräbätä. w15 15/12 1:13, 14

Dre niedre nikwe ye köböire ja raba nemen ruin kwin nitre madai o ja ñaka raba nemen ruin kwin ietre. Ye medenbätä, dre niedre nikwe yebätä nikwe töbikadre kwin käne (Prov. 12:18). Nitre kwati brukwä käme aune tä kukwe tare niere nitre madai, ngitra rükäre o buko ye kwrere (Sal. 64:3). Kukwe nieta kwetre ye tätre mike gare jai película aune televisión yete. Akwa ni kristiano ñaka ñäke tare o kukwe käme niere jire ni madai, aune ñaka kukwe niere ja darekä ni madabätä. Kukwe niedre kötaidre ye ñaka blo, aune ye köböire blita raba bäri kwin ni madabe. Akwa ni ñaka raba jire ñäke tare ni madabätä o kötaire nitre mada mikakäre kötö. Biblia tä niere ni ñaka rabadre kukwe blo niere aune ngrente ni madabiti, ñakare aune nikwe blitadre kukwe raba nitre dimike aune töi mike jäme yebätä (Efes. 4:29, 31). w15 15/12 3:10

Nitre kristiano kena ye käi näire, ja mräkätre nämene kukwe drie jie ngwen ye käkwe tärä juani niekäre nitre kristiano ie niaratre ñaka rabadre jondron ruäre nuainne. Erametre kukwe ye nie nämene jerekäbe ja tuaita niekäre. Akwa kukwe ye tä ngwenta törö nie nierare ni jökrä tö ja tuai kwin. Ni ngite, yebätä ni ñaka rabadre bren ye ni ñaka raba ketebätä. Aune nibira gare nie kä nengwane Jehovakwe jondron ñan tuabare nuaindre ni mikakäreta räre ye ni ñaka raba ngübare. Akwa ja känenkäre Ngöbökwe ni mikaita kwin ngrabare ye gare nie. Apóstol Juan blitabare “ñö [...] ni mikakrä nüne kärekäre” aune “kri ni mikakrä nüne kärekäre” yebätä, ye abokän käkwe nitre jökrä mikaita räre (Apoc. 22:1, 2). ¿Ye kräkä ruäre sribeta ni mikakäreta räre abokän ni raba ñain kä nengwane o nikwe ñai Kä Bä Nuäre yete ye ai gäräbare kwe? Ñakare. Ye abokän Jehová aune Jesús kukwe jökrä nuaindi ne kwe nikwe nünandre kärekäre ye meden gäräbare kwe (Is. 35:5, 6). w15 15/12 4:17, 18

Jehovakwe niebare, ni näire “nitre brare ni jätä” blite kukwe jene jenebiti käkwe ja ketaite dän ni “judiokwe” yebätä aune niedi kwetre: “Nun tö näin munbe, ñobätä ñan aune Ngöböta munbe kukwe nuani nunkwe” (Zac. 8:23). Ni “judío” ye abokän Ngöbökwe üai deme kwe yebiti nitre kristiano dianinkä nänkäre kä kwinbiti meden bämikata. Biblia tä niaratre kädeke “Israel Ngöbökwe” arato (Gál. 6:16, NGT). Aune “nitre brare ni jätä” ye abokän nitre käkwe nünain kärekäre Kä tibienbätä meden bämikata. Ni Ngöbö mikaka täte täi keteitibe driebare Jesukwe, Zacarías ye erere. Nitre tö nünain kä kwinbiti ye Jesukwe kädekani “obeja kiakia”. Aune nitre tö nünain Kä tibienbätä abokän kädekani kwe “obeja mda mda”. Jesukwe niebare niaratre ye jökrä rabai “ki kwatibe teri” aune rabai näin niara jiebiti ni niaratre “ngibiaka [...] itibe” ye kwrere (Luc. 12:32; Juan 10:16). w16.01 4:1, 2

Nitre gobrainta Satanakwe ye ngätäite nita nüne aune ni ngite. Nikwe ñaka ja ngübaibiti angwane, ni raba kite töbike aune ja ngwen nitre gobrainta Satanakwe ye erere. Aisete nita ja mäke Jehovabe ye nikwe kriemikadre. Akwa yekäre nikwe ja di ngwandre krubäte. Ye abokän nita jübenkä ñö nente ngäbiti ye kwrere. Ñö nente ye ñaka rikadre ni ngwena mentokwäre ie ni tö angwane, nikwe ja di ngwandre jübenkä. Kukwe drieta ye tä ni dimike nita ja kete Jehovabe ye kriemike. ¿Ñobätä? Ñobätä ñan aune nita blite Ngöbö aune Biblia yebätä, ye tä ni töi mike kukwe bäri ütiäte aune jondron kwin yebätä. Jondron meden raba tödeka nikwe mike di nekä yebätä ni ñaka tä töbike. Nita kukwe driere ye tä tödeka nikwe mike bäri dite ñobätä ñan aune tä kukwe käbämikani aune ükaninte Ngöbökwe ye ngwenta törö nie. Ne madakäre, tä ni dimike ja töi mike bäri kwin ni kristiano erere ye tä ni kriemike Satana aune nitre gobrainta kwe yebätä (Efes. 6:14-17). Kukwe drie, ja tötika aune ja mräkätre bätä ja ngwaitre dimikadre ye tä ni kriemike arato ñobätä ñan aune ye tä ni dimike ñaka töbike krubäte kukweta ni kisete yebätä. w16.01 5:12, 13

Rut nämene Jehová tarere krubäte. Rut nämene “ja di kärere” Jehovai ja kriemikakäre yebätä ni israelita kädeka nämene Boaz käkwe käikitaninkä (Rut 2:12). Boaz kukwe niebare ye tä nukwä ngäbä kia tä ja krien meye ngwike täni ja kriemikakäre ye ngwen törö nie (Sal. 36:7; 91:1-4). Ye erere Rut nuainbare. Jehovakwe niara taredre aune kriemikadre ye känänbare kwe, aune tödekabare kwe ye köböire Ngöbökwe kukwe kwin mikani nemen bare kräke. Rut kukwe kwin diani nuaindre jai yebätä ñaka ja töi kwitaninta jire kwe. Nitre kwati ie Jehová tä nemen gare akwa ñaka tä ja töi mike “ja di kärere” ie ja kriemikakäre. Niaratre ñaka ja töi mike ja denkä Jehová kräke aune ja ngökö ñöte. Ja ruin ye erere mäi angwane, ¿dre raba mä dimike? Kena, ñobätä mä ñaka ja töi mike ja denkä Jehová kräke yebätä mäkwe töbika. Ketebukäre, mäkwe ngwan törö jai, kä nebätä ni jökrä tä Jehová mike täte o ngöbö mada mada kä nebätä ye ruäre mike täte (Jos. 24:15). Kukwe bäri kwin diandre nuaindre jai ye abokän Ngöbö metre mikadre täte. Aune ketamäkäre, mäkwe ngwan törö jai nita ja denkä Jehová kräke ye ngwane, niarakwe ni kriemikai aune kukwe meden ben nikwe ja tuai ye ngwane ni dimikai kwe ie nita tödeke ye nita bämike. Kukwe ye erere Ngöbökwe nuainbare Rut kräke. w16.02 2:6, 7

Abisai tö namani Saúl murie ketai ye ngwane, nämene ja di ngwen ja ngwankäre metre David ie. Akwa “ni dianinkä Jehovakwe” ye niarakwe nuaindre tare ye ngwane, ñaka tädre ja ngwen metre Ngöböi ye ñaka nämene gare ie. David abokän ie kukwe ye nämene gare, yebätä ñaka Abisai tuanimetre kwe Saúl murie kete (1 Sam. 26:9-11). ¿Abisai ñaka ja töi mikani kwin ye tä dre driere ja töi kräke nie? Tä driere nie, nikwe ja ngwandre metre nirei ye ñaka rabadre gare metre nie angwane, kukwe Bibliabätä ja jie ngwankäre ye meden raba ni dimike kukwe kwin den nuaindre jai yebätä nikwe töbikadre. Nire nire tare nikwe yei ni tö nemen ja ngwain metre, ñodre ni mräkätre aune ja ketamuko nikwe. Akwa nikwe ja ngübadrebiti, ñobätä ñan aune ni ngite aune ni brukwä raba ni ngökö bätä ni ñaka raba ja ngwen metre Ngöböi (Jer. 17:9). Ye medenbätä, ni mräkä o ja ketamuko nikwe käkwe kukwe blo nuaindre aune Jehová tuanemetre kwe ye ngwane, ja ngwandre metre Ngöböi ye bäri ütiäte ja ngwandre metre ni madai kräke ye nikwe ngwandre törö jai (Mat. 22:37). w16.02 4:5, 6

Kukwe ne tä mike gare Ngöböta dre niere ye mä rabadre nuainne ye bäri kwin mä kräke ye mä rabadre mike nüke gare akwle jai. ¿Ñobätä mäkwe kukwe ye mikadre nüke gare akwle jai? Töbike monso bati Timoteo yebätä. Kukwe Ngöbökwe ye nämene gare kwin ie ñobätä ñan aune meye bätä mölöi käkwe driebare ie. Akwa Pablo niebare ie: “Kukwe namani gare mäi aune namani era mä kräke ye mäkwe nuain jankunu” (2 Tim. 3:14, 15, TNM). Timoteo kräke “kukwe [...] namani era” niebare Pablokwe ye ngwane, kukwe niebare kwe ye abokän kukwe metre nämene Ngöbö kukweibätä ye namani gare kwin Timoteo ie gärätä. Akwa ¿ñobätä kukwe ye nämene gare kwin ie? ¿Meye aune mölöi käkwe kukwe ye metre niebare ie ye aibätä nämene gare ie? Ñakare. Niara “töi [namani] metre Ngöbö mikakäre täte” yebätä nämene gare kwin ie. Ye abokän, Timoteo töbikabare akwle kukwe namani gare ie yebätä aune kukwe ye metre namani gare kwin ie (Rom. 12:1). Ye erere, mäkwe ja tötikai kwin Bibliabätä angwane, kukwe ngwaintari mäi ye mä rabai mike gare, kukwe tä mä mike töbike ye rabai gare bäri kwin mäi aune mätä dre mike era jai ye rabai gare kwin mäi (Hech. 17:11). w16.03 2:3, 4, 7

Nitre israelita nämene niken Jerusalén fiesta käi ngwankäre juto jabätä ye ngwane, niaratre jökrä nämene sribire gwairebe. Dre dre ribe nämene kwetre jai ngwandre ye jökrä mika nämene juto kwetre ye bitikäre jondron ye ngwankäre nämenentre ja dimike kwärikwäri ji ngrabare. Niaratre jökrä nämene nemen templote ye ngwane, nämenentre Jehová mike täte aune käikitekä gwairebe. Ni abokän tä ja mike juto nünankäre kä mrä yete. Aisete ütiäte krubäte ni tädre keteitibe aune nikwe sribidre gwairebe arato. Nitre kä nebätä tätre ja ñäkäninbiti aune tätre rüre jabe kukwe jökräbätä. Akwa Jehová tä ni dimike ye köböire, nita nüne jäme jabe aune Biblia tä dre driere ye nüke gare nie. Erametre nita debe bien krubäte Jehovai, ¿ñan ererea? Kä jökräbiti tibien, ni Ngöbö mikaka täte tä Ngöbö mike täte niara tö ie ye erere. Ne madakäre, kä krüte nete nita bäri keteitibe. Isaías aune Miqueas niebare ye erere, ni jökrä tä niken gwairebe “ngutuä Jehovakwe” kokwäre (Is. 2:2-4; Miq. 4:2-4). Ni täi keteitibe angwane, jondron kwin keta kabre tä ni kräke ja känenkäre. Gwäune ni jökrä käkwe Jehová mikai täte gwairebe Kä tibienbätä ye nikwe tuai. w16.03 3:16, 17

Nitre umbre ji ngwanka ye ruäre ñaka tä kä denkä krubäte jai ja mräkätre mada kitakäre sribire konkrekasionte. Niaratre raba nütüre jondron mada ye bäri ütiäte aune nuaindre biare. O niaratre raba nütüre kä nengwane ja mräkätre mada kita ñaka sribikäre akwa kukwe ñaka raba nemen bare konkrekasionte. Erametre kukwe ruäre ye nuaindre biare. Akwa kä nengwane niaratre ñaka ja mräkätre mada kitai sribikäre konkrekasionte angwane, niaratre raba kukwe tare mike nemen bare konkrekasion yebätä. Nitre umbre ji ngwanka konkrekasionte ye kisete sribita krubäte nuaindre yebätä kä ñaka nemente ietre ja mräkätre mada kitakäre angwane, ¿dre raba nemen bare? Nengwane o ja känenkäre ja mräkätre kwati täi ñaka juto sribi jökrä konkrekasionte nuainkäre. Ja mräkätre mada kitadre ye ñaka ütiäte krubäte mä ñaka raba nütüre jire. Nitre umbre ji ngwanka tä töbike kukwe ja känenkäre yebätä konkrekasion kräke ye tätre kä denkä jai ja mräkätre mada kitakäre sribire konkrekasionte. Nitre umbre tä kukwe ye nuainne ye tätre bämike niaratre ye ji ngwanka kwin aune ütiäte konkrekasion kräke (1 Ped. 4:10). w15 15/4 1:4, 6, 7