Kä ükadrete kwin jai ñaka kä juankäre ngwarbe ta

1. ¿Nita kä denkä ño jai Jehová kräke?

NIRE tare nikwe ben ni tädre keteitibe kä ngwankäre juto jabätä ye tä nemen kwin ni kräke, ¿ñan ererea? Ñodre, nitre gure kräke tädre keteitibe muko kwe ben kä ngwankäre juto jabätä ye bäri kwin kräketre. Monsotre bati töta nemen rababätä keteitibe ja ketamukotre kwetre ben. Aune ni jökrä tö rababätä keteitibe ja mräkätre ben. Ne madakäre, nikwe kä diandrekä jai Ngöbö nikwe kräke ye tä kä mike juto nibätä ye gare metre nie. ¿Nita nuainne ño? Nita orare, ñäke Kukwe kwe yebätä, niara töita ño ni kräke aune niara töi kwin keta kabre yebätä nita töbiketari. ¡Nita kä denkä jai Jehová kräke ye ütiäte krubäte ni kräke! (Sal. 139:17).

2. ¿Ñobätä ñan tä nemen nuäre ni kräke kä diankakäre jai Jehová kräke nie?

² Nita kä denkä jai Jehová kräke ye tä kä mike juto nibätä, akwa bäsi käre ñan tä nemen nuäre ni kräke. Jondron tä krubäte nuaindre nie yebätä ñan tä nemen nuäre ni kräke kä diankakäre jai kukwe ja üaire kräke raba ruin nie. Sribi, ni mräkätre o sribi mada tä nuaindre nie ye köböite jondron tä nemen krubäte nuaindre nie. Yebätä kä ñaka tä nemente nie orakäre, ja tötikakäre aune töbikatarikäre raba ruin nie.

3. ¿Kukwe medenbätä mada ni raba ja ngibiarebiti arato?

³ Kukwe mada keteitibätä arato ni rabadre ja ngibiarebiti. Jondron ruäre nuaindre ye ñan blo, akwa ye köböite kä ñaka raba nemente nie rökrakäre Jehová ken. Ñodre, kä diandrekä jai ja dükakäre chi aune ja näkwitakäre chi ye tä nemen kwin ni jökrä kräke. Akwa nikwe ñaka ja ngibiabiti kukwe yebätä ngwane, kä ñaka rabai kite nemente nie kukwe ja üaire kräke. Ja näkwita o kä ngwan juto jabätä ye ñan bäri ütiäte ye nikwe ngwandre törö jai (Prov. 25:27; 1 Tim. 4:8, TNM).

4. ¿Dre rabai gare nie kukwe ja tötikara nekänti?

⁴ Kukwe meden nikwe mikai bäri ütiäte ye nikwe ükadrete kwin jai ye ñobätä nita ribere jai ye rabai gare nie kukwe ja tötikara nekänti. Nita kä denkä jai Jehová kräke ye nikwe ñaka mikadre niken ño ngwarbe ta aune ye köböire kukwe meden kwin raba nemen nikwe ye nikwe mikai gare jai arato.

NIKWE KUKWE KWIN DIANDRE NUAINDRE JAI AUNE KUKWE MEDEN BÄRI ÜTIÄTE YE NIKWE ÜKADRETE

5. ¿Efesios 5:15-17 ye raba monsotre bati dimike ño ji bäri kwin den jai?

⁵ Ji bäri kwin ye nikwe diandre jai. Kukwe ne tä monsotre bati kwati mike töbike. Nitre dirikä kwelate aune rün o meye ñan testiko tä töi mike ja tötike sribi keteiti kräke aune rabadre ütiäte kä nebätä ye kräke. Akwa, kukwe ye raba kä denkä krubäte kän. Ne ben arato, rün o meye aune ja mräkätre konkrekasionte raba töi mike ja denkä mento sribikäre Jehová kräke. ¿Dre raba monso bati tä Jehová tarere dimike kukwe kwin den nuaindre jai? Raba ñäke Efesios 5:15-17 yebätä (ñäkädrebätä). Kukwe nieta yete yebätä töbikadretari kwe, ye bitikäre raba ne ngwentari jai: ¿Jehová töita ño ti kräke? ¿Kukwe meden diandre nuaindre tikwe jai rabai kwin Jehová kräke? ¿Ji meden diandre tikwe jai ye raba ti dimike ñaka kä gainte ngwarbe? Kä ne käme aune nitre gobrainta Satanakwe ye gate kebera ye nikwe ngwandre törö jai. Nikwe ja ngwandre töbätä kukwe nuainkäre ja nire nikwe yebiti kä mikakäre juto Jehovabätä ye bäri kwin.

6. ¿Mariakwe kukwe meden diani jai aune ye ñobätä nämäne kwin krubäte?

⁶ Kukwe bäri ütiäte nikwe ükadrete jai. Ñaka kä juankäre ngwarbe ta yekäre, ruäre ngwane kukwe ketebu ñan blo, akwa keteitibe ni rabadre den nuaindre jai. Kukwe ye namani bare Jesús janamane María aune Marta gwirete ngwane. Marta ye ni kain ngäbiti kwin aune Jesús namani gwirete ye käi namani jutobätä, yebätä namani mrö sribere ere krubäte. Akwa eteba kwe María ñaka kä juani ngwarbe ta, yebätä namani täkänintebe Jesús ngotobätä tibien aune Jesús tö namani dre driei kukwe nuakäre. Kukwe nuain nämäne Martakwe ye ñan blo, akwa “jändrän ketetibe bäri ütiäte, ye mden abko Maríakwe känäniri jakrä” niebare Jesukwe (Luc. 10:38-42). Dre kwetani Mariakwe köbö ye näire ye käi nikwitaninkäbiti ja känenkäre raba ruin nie, akwa kukwe meden kukwe nuabare kwe köbö ye näire ye ñan käi nikwitaninkäbiti raba ruin nie. Kä dianinkä kwe Jesús kräke ye nämäne ütiäte krubäte kräke. Ye erere arato, nita kä denkä jai Jehová kräke ye ütiäte krubäte ni kräke arato. ¿Ni raba ño ñaka kä gainte ngwarbe?

NITA KÄ DENKÄ JAI JEHOVÁ KRÄKE YE NIKWE ÑAKA GADRETE NGWARBE

7. ¿Oradre, ja tötikadre aune töbikadretari ye ñobätä ütiäte krubäte?

⁷ Oradre, ja tötikadre aune töbikadretari yebiti nita Ngöbö mike täte arato ye nikwe ngwandre törö jai. Nita orare ngwane, ni Rün kä kwinbiti tä ni tarere krubäte yebe nita blite (Sal. 5:7). Nita ja tötike Bibliabätä ngwane, Ngöbö bäri töbätä kä kwinbiti aune kä jökräbiti tibien yebätä nita kukwe mike gare jai (Prov. 2:1-5). Aune nita töbiketari ngwane, Jehová töi kwin bä nuäre, töita kwin ni kräke aune ni jökrä kä tibienbätä kräke yebätä nita töbiketari. ¿Kä diandrekä jai kukwe ne kräke ye ñan bäri kwin ya? Bäkänä, kä ñaka krubäte nie. Ye medenbätä, ¿dre raba ni dimike ñaka kä gainte ngwarbe?

8. ¿Jesús nikani kä nötare yekänti yebiti kukwe meden kwin bämikani kwe nie?

⁸ Raba ngwane, nikwe kä kaibe känändre jai. Jesukwe dre nuainbare yebätä ani töbike. Kukwe drie kömikani kwe kä tibienbätä ngwane, köbö 40 te nämäne kä nötare yekänti (Luc. 4:1, 2). Yete orabare kwe aune töbikataribare kwe Jehová töi nämäne ño kräke yebätä. Erametre, kukwe ye käkwe dimikani ja tuakäre kukwe meden ben ja tuai ja känenkäre kwe yebe. ¿Jesukwe kukwe nuainbare ye erere ni raba nuainne ño? Nita nüne ni mräkä kwati ben ngwane, ruäre ngwane kä kaibe känändre jai ye ñan raba nemen nuäre ni kräke raba ruin nie. Ye erere nemen bare nibätä ngwane, ¿ni raba niken jubäre? Ye erere Julie tä nuainne töta nemen kä diainkä jai orakäre Jehovai ngwane. Niara tä nüne muko kwe ben ju chi te Francia, aisete ñan tä nemen nuäre kräke rabakäre kaibe ne kwe töi ñan rabadre jondron mada jiebiti. Niara tä niere: “Tita niken köbö kwatire kwatire parque yekänti dikekä. Yete tita nemen kaibe, ñan töbike ngwarbe kwäräkwärä aune blite kwin Jehovabe”.

9. Jesús nämäne sribire krubäte, ¿akwa nämäne ja kete Jehovabe ye nämäne ütiäte kräke ye bämikani ño kwe?

⁹ Jesús nämäne sribire krubäte. Nämäne niken medente erere känti, nitre kwati nämäne nemen ja ükaninkrö bäre ne kwe niara kä diandrekä jai niaratre kräke aune dimikadre. Bati, ni namani kwati krubäte ja ükaninkrö jukwebätä niara mikakäre ñärärä ye nieta Bibliakwe. Akwa yebiti ta, kä dianinkä kwe jai nämäne ja kete Jehovabe ye ngibiakäre kwin. Kä rabadre ngwen ye känenkri, nikani kä kaibe te kä diankakäre jai Rün kwe kräke (Mar. 1:32-35).

10, 11. Mateo 26:40, 41 tä niere erere, ¿Jesukwe kukwe meden kwin krubäte niebare nitre ja tötikaka kwe ie jardín Getsemaní yekänti, aune dre namani bare?

¹⁰ Deu Jesús murie ketadre ye känenkri, kukwe drie ye jatanina krüte ie ngwane, mada bati nikani jardín Getsemaní yekänti rabakäre kaibe, orakäre aune töbikatarikäre (Mat. 26:36). Yete kukwe ütiäte niebare kwe nitre ja tötikaka kwe ie orasionbätä.

¹¹ Dre namani bare ye ani mike ñärärä. Namanintre jardín Getsemaní yekänti ngwane, kä namanina raire, kä ruäre deu raba ruin nie. Nitre apóstol tädre ngwäte niebare Jesukwe ietre aune biti Jesús nikani orare (Mat. 26:37-39). Jesús nükaninta ngwane kwanintre ja düke ie. Aisete, niebareta kwe ietre: “Munkwe ja ngwätei amne munkwe blita jakrä Ngöböbe” (ñäkädre Mateo 26:40, 41 yebätä). Niaratre nämäne ja tuin töbikakwe krubäte ben aune nämänentre nainte ye nämäne gare Jesús ie. Yebätä mikani tuin bobre kwe jai aune nämänentre “di ñakare” niebare kwe ietre. Akwa yebiti ta, Jesús nikaninta orare ngwane, biti nükaninta, niaratre ñan nämäne orare, ñakare aune nämäne ja düke kwani ie (Mat. 26:42-45).

12. Nita ja töibikaire krubäte o jata nemen ruin nainte krubäte nie orakäre ngwane, ¿ni raba dre dre nuainne?

¹² Ñongwane bäri kwin nuainkäre ye ngwane nuaindre. Ruäre ngwane, nita ja töibikaire krubäte o nita nainte krubäte yebätä ni ñan raba kä denkä jai orakäre tä nemen ruin nie. Aune ni ñan aibe tä ja tuin kukwe yebe. ¿Ni raba dre nuainne? Ja mräkätre ruäre nämäne orare dere, akwa nengwane tätre nuainne kä rabadre dere ye känenkri, ñan tä nainte ye ngwane ye bäri kwin nükanina gare ietre. Ja mräkätre mada tä ja mike ño orakäre ye köböire tä nuainne bäri kwin nükanina gare ietre, ñodre täkänintebe o ngukodokwäbiti. Nita ja töibikaire krubäte o nainte krubäte yebätä ni ñan raba orare raba ruin nie ngwane, ¿ni raba dre nuainne? Ni raba kukwe ye mike gare töi jämebiti Jehovai, ñobätä ñan aune niara ye ni mikaka tuin bobre jai aune tä ni töi mike nüke gare jai (Sal. 139:4).

13. ¿Nita kä denkä jai Jehová kräke ngwane, teléfono o jondron mada ye raba ni töi mike ño kä madabiti?

¹³ Kukwe meden raba ni töi mike kä madabiti yebätä nikwe ja ngibiadrebiti nita ja tötike ngwane. Nita orare, akwa kukwe mada raba ni dimike ja ketakäre kwin Jehovabe ye abokän ja tötikadre Kukwe kwe yebätä aune ni rikadre gätäbätä konkrekasionte. Nita ja tötike Bibliabätä aune niken gätäbätä yekäre, ¿kukwe meden ruäre ni ñaka rabadre nuainne ñaka kä juankäre ngwarbe ta? Ni raba ngwentari jai: “¿Kukwe meden tä ti töi mike kä madabiti kä ye ngwane? ¿Ñäkäta telefononte tie, correo electrónico, kukwe juanta tie telefononte o jondron mada ye tä ti töi mike ngwarbe kä madabiti?”. Jondron ye ütiäte krubäte aune nitre kwati krubäte kä nengwane tä sribirebiti. Ni iti tä ja töi mike kwatibe jondron nuainta kwe yebätä, akwa teléfono tädre ken ngwane, raba ja töi mike kä madabiti nieta nitre ja tötikaka ruärekwe. Profesor iti psicólogo tä niere: “Mätä dre nuainne yebätä mä ñan raba ja töi mike kwatibe. Mä töi tä kä madakänti”. Nikwe teléfono o jondron mada ye ötadrete ne kwe ñan ni mada töi mikadre kwe kä madabiti ribeta nie gätä kri känenkri. Ye erere, ¿nita kä denkä jai Jehová kräke ni rabadre teléfono o jondron mada ötöte ne kwe ñan ni töi mikadre kwe kä madabiti?

14. Filipenses 4:6, 7 tä niere erere, ¿dre nuaindi Jehovakwe ni dimikakäre ñan ja töi mike ngwarbe kwäräkwärä?

¹⁴ Jehovakwe ni dimikadre ñan ja töi mike kä madabiti ye nikwe ribedre ie. Nita ja tötike aune nita gätäbätä, akwa ni töita niken ngwarbe kä madabiti nikwe gadre jabätä ngwane, Jehovakwe ni dimikadre ye nikwe ribedre ie. Kukwe keteitibätä ni ñan töita jäme yebätä ni raba nemen töbike jankunu jiebiti aune ye köböite ñan tä nemen nuäre ni kräke ja töi mikakäre kwatibe kukwe ja üairebätä raba ruin nie. Akwa, nikwe ja töi mikadre kwatibe kukwe ja üairebätä ye ütiäte krubäte. Kä jäme Jehovakwe tä ni brukwä aune ni töi kriemike ye nikwe kärädre Jehovai (ñäkädre Filipenses 4:6, 7 yebätä).

NITA KÄ DENKÄ JAI JEHOVÁ KRÄKE YE KÖBÖIRE KUKWE KWIN TÄ NEMEN NIKWE

15. ¿Nita kä denkä jai Jehová kräke ye köböire kukwe meden kwin tä nemen nikwe?

¹⁵ Nikwe kä diainkä jai blitakäre Jehovabe, kukwe nuakäre aune töbikakärebätä ye köböire kukwe kwin keta kabre rabai nikwe. ¿Kukwe ye meden meden? Kena, nikwe kukwe kwin diain jai. “Nire tä näin nitre töbätä ben ye rabai töbätä” nieta Bibliakwe (Prov. 13:20). Ye medenbätä, nikwe kä diainkä bäri jai Jehová, ni töbätä kä kwinbiti aune kä jökräbiti tibien, ye kräke angwane ni rabai bäri töbätä. Kukwe meden nuaindre nikwe kä mikakäre jutobätä ye rükai gare nie aune kukwe meden raba mike ulire ye nikwe ñaka diandi jai.

16. ¿Nita kä denkä jai Jehová kräke ngwane ye ñobätä tä ni dimike nemen dirikä kwin?

¹⁶ Ketebukäre, nita nemen dirikä bäri kwin. Kukwe keteiti ütiäte kräke nita nitre tötike Bibliabätä ye abokän dimikakäre rökrakäre Jehová ken. Nita blite bäri ni Rün kä kwinbiti ben ngwane, nita nemen tarere bäri aune nita nemen tötikani bäri nitre ja tötikaka dimikakäre niara tarere arato. Ye erere nuainbare Jesukwe. Nämäne blite Rün kwebätä ngwane, nämäne kukwe nuäre nierebätä aune tare kwe nämäne bämike. Ye köböire nitre ja tötikaka kwe namani Jehová tarere arato (Juan 17:25, 26).

17. ¿Ñobätä orasion aune ja tötika tä tödeka nikwe mike dite?

¹⁷ Ketamäkäre, nita nemen tödeke bäri. Ngöbökwe ni jie ngwandre, ni töi mikadre jäme o ni dimikadre ye nita kärere ie ngwane, dreta nemen bare yebätä ani töbike. Nita dre kärere orasionte ie ye tä mike nemen bare ni kräke ngwane, tödeka tä nemen bäri dite nikwe (1 Juan 5:15). Kukwe mada raba tödeka nikwe mike bäri dite ye abokän ja tötikadre kaibe. Kukwe kwin ye nita kukwe nuin ngwane nita kite tödeke nieta Bibliakwe (Rom. 10:17). Bäkänä, tödeka rabadre bäri dite nikwe ie ni tö ngwane, nikwe ñaka kukwe mikadre gare jerekäbe jai. ¿Ni rabadre dre mada nuainne?

18. Ñobätä ni rabadre töbiketari ye mä raba mike gare kukwe keteitibiti.

¹⁸ Dreta nemen gare nie yebätä nikwe töbikadretari. Ni Salmo 77 tikaka yebätä ani töbike. Niara aune nitre israelita mada ye Jehová ñan nämäne kain ngäbiti namani tuin ie ye nämäne mike töbike krubäte. Nämäne töbike krubäte yebätä ñan namani nuäre kräke ja dükakäre deu (bersikulo 2-8). ¿Dre nuainbare kwe? Niebare kwe Jehovai: “Tikwe töbikaitari sribi mäkwe ye jökräbätä, mätä ja ngwen ño yebätä tikwe töbikaitari” (bersikulo 12). Bäkänä, Jehovakwe dre nuainbarera juta kwe kräke ye nämäne gare kwin ie, akwa yebiti ta namani ngwentari jai: “¿Ngöbökwe kukwe kwin nuaindre ni kräke ye käi nikwitaninkäbiti, o tä rubun yebätä ñaka raba ni mike tuin bobre jai?” (bersikulo 9). Jehovakwe dre nuainbarera juta kwe kräke aune mikanina tuin ño bobre kwe jai yebätä töbikataribare ni salmo tikaka nekwe (bersikulo 11). Ye köböire, Jehovakwe ñaka juta kwe tuainmetre jire namani gare ie (bersikulo 15). Ye erere arato, Jehovakwe dre nuainbarera juta kwe kräke aune ni kräke yebätä nikwe töbikaitari ngwane tödeka nikwe rabai bäri dite.

19. ¿Nita kä denkä jai Jehová kräke ngwane kukwe meden mada kwin raba nemen nikwe?

¹⁹ Ketabokäkäre, ni rabai Jehová tarere bäri. Kukwe kwin ne rabadre nikwe ye bäri ütiäte. ¿Ñobätä? Ñan ñobätä aune ja tare ye käkwe ni töi mikai Jehová kukwei mike täte, ni täi juto biare kukwe ñan nuäre nuainkäre kä mikakäre jutobätä aune kä ngwankäre nüke jai kukwe tare yebätä (Mat. 22:37-39; 1 Cor. 13:4, 7; 1 Juan 5:3). Ja ketadre Ngöbö nikwe Jehová yebe ye kräke jondron mada kwin ñan tärä (Sal. 63:1-8).

20. ¿Mä tö dre nuainbätä kä diankakäre bäri jai Jehová kräke?

²⁰ Mada bati, oradre, ja tötikadre aune töbikadretari yebiti nita Ngöbö mike täte ye nikwe ngwandre törö jai. Jesukwe nuainbare erere, nikwe ora bäri kwin aune kä kaibe känändre jai Jehová kräke. Kukwe meden raba ni töi mike ngwarbe kwäräkwärä yebätä nikwe ja ngibiadrebiti. Aune nita kukwe ja üaire nuainne ngwane, Jehovakwe ni dimikadre ñan ja töi mike kä madabiti ye nikwe ribedre ie. Nikwe ja di ngwain ñaka kä juankäre ngwarbe ta ngwane, Jehovakwe kukwe kwin mikai nemen bare kä bä nuäre yete ni kräke, ja nire käre biain kwe nie (Mar. 4:24).