KUKWE JA TÖTIKARA 22
Kukwe töbätäbiti mäträta nibätä nikwe nünandre kwin yekäre
“Jehová ara tä ni mike töbätä” (PROV. 2:6).
KANTIKO 89 Jehová mikadre täte ye kwin krubäte
KUKWE NEBÄTÄ JA TÖTIKAIa
1. ¿Ni rabadre töbätä ye ñobätä ni jökrä tä ribere jai? (Proverbios 4:7).
¿MÄKWE kukwe ütiäte dianina nuaindre jai? Ye erere akräke Jehovakwe mä mikadre töbätä ye mäkwe ribebare ie, ñobätä ñan aune ye mä nämäne ribere jai raba ruin nunye (Sant. 1:5). Rei Salomón käkwe tikabare: “ni rabadre töbätä ye bäri ütiäte” (ñäkädre Proverbios 4:7 yebätä).b Bäkänä kukwe töbätä kite kä tibienbätä yebätä niara ñan nämäne blite ñakare aune, kukwe töbätä kite Jehovakri yebätä nämäne blite (Prov. 2:6). ¿Kukwe töbätä kite Jehovakri ye raba ni dimike ja tuakäre kukwe ben nita ja tuin kä nengwane ye ben? Jän raba ni dimike. kukwe ye rabai gare nie kukwe ja tötikara nekänti.
2. ¿Kukwe meden keteiti ni raba nuainne ja ngwankäre metrere töbätä?
2 Ni rabadre töbätä yekäre nikwe kukwe keteiti nuaindre ye abokän; nitre nibu töbätäbätä blitata kukwe niebare kwetre yebätä nikwe ja tötikadre aune mikadre täte. Kena ye abokän Salomón, “Ngöbökwe Salomón mikani töbätä krubäte aune kukwe mikani nüke gare kwe ie” (1 Rey. 4:29). Ketebu, ni iti bäri töbätä nükani kä tibienbätä ye abokän Jesús yebätä ni bike blite (Mat. 12:42). Profecía keteiti käkwe blitabarebätä. Isaías 11:2 tä niere: “Niarabiti Jehová üai ye rabai, üai niara mikakäre töbätä aune kukwe mikakäre nüke gare ie”.
3. ¿Dre rabai gare nie kukwe ja tötikara nekänti?
3 Ngöbökwe Salomón aune Jesús mikani töbätä yebiti kukwe ütiäte niebare kwetre ja jie ngwankäre nie. Ngwian, sribi ye mikadre tuin debe näre jai aune ni ara käkwe töbikadre debe näre jabätä kukwe ketamä ne ni bike mike gare jai kukwe ja tötikara ne känti.
NGWIAN YE MIKADRE TUIN DEBE NÄRE JAI
4. Salomón aune Jesús yekwe jondron ñaka nämäne ja erebe ye ¿ñobätä nie raba?
4 Salomón yekwe jondron kwinkwin nämäne krubäte (1 Rey. 10:7, 14, 15). Jesukwe abokän jondron ñaka nämäne bökän aune ju ñaka nämäne kwe arato (Mat. 8:20). Akwa niaratre nibu käkwe jondron kä nebätä ye mikani tuin debe näre jai, ñobätä ñan aune Jehovakwe mikani töbätä.
5. ¿Salomón töi nämäne ño debe näre ngwian yebätä?
5 “Ngwian tä ni kriemike” niebare Salomonkwe (Ecl. 7:12). Jondron ruäre raba nemen nikwe ngwian yebiti aune jondron meden ie ni tö ye raba nemen nikwe arato. Akwa yebiti ta jondron mada bäri ütiäte tärä ngwian ye kräke nükani gare Salomón ie. Niebare kwe: “Blitadre kwin nibätä ye bäri ütiäte jondron rabadre krubäte nikwe ye kräke” (Prov. 22:1). Nitre tä ngwian tarere ye bäsi käre ñan tä nüne kä jutobiti nükani gare ie (Ecl. 5:10, 12). Nitre tä tödeke ngwianbiti yebätä kukwe tare raba nemen bare yebätä ni mikani mokre kwe, ñobätä ñan aune ngwian tä matare jetebe raba nekä niebare kwe (Prov. 23:4, 5).
¿Jondron kä nebätä nita mike tuin ño jai ye tä ni ketebätä ne kwe nikwe ñaka Gobran Ngöbökwe mikadre käne jai? (Párrafo 6 aune 7 mikadre ñärärä)f
6. ¿Jesús nämäne jondron kä nebätä ye mike tuin ño debe näre jai? (Mateo 6:31-33).
6 Mrö, tomana ye Jesús nämäne käi ngwen nuäre jabätä akwa jondron jökrä ne niara nämäne mike tuin debe näre jai (Luc. 19:2, 6, 7). Ñodre, kena kukwe ñan tuabare nuainbare kwe ngwane, ño ye kwitani kwe vino bäri kwin ye erere (Juan 2:10, 11). Aune köbö te niara murie ketadre ye ngwane, nämäne dän bäri ütiäte ngwen jabätä (Juan 19:23, 24, TNM). Akwa jondron jökrä kä nebätä ne ñaka namani bäri ütiäte Jesús kräke. Niarakwe niebare nitre ja tötikaka kwe ie: “Ni ñakare jire abko rabadre sribire bkänkä nibu kräke ja näire […]. Ne aisete ni ñan raba ja töi mike kwatibe sribire Ngöbökrä, ja töi mikare kwatibe ngwian ganankrä kwärä jae” (Mat. 6:24). Gobran Ngöbökwe mikadre käne ye ngwane nita dre dre ribere jai ye Jehová raba bien nie niebare Jesukwe (ñäkädre Mateo 6:31-33 yebätä).
7. ¿Ja mräkä iti tä ngwian mike tuin debe näre jai yebätä dre kwin namanina bare?
7 Ngwian yebätä Jehovakwe mäträre kwin ye ja mräkätre kwati mikanina täte ye köböire kukwe kwin namanina bare kräketre. Ñodre ja mräkä kaibe kädekata Daniel yebätä ani blite. Niara tä niere: “Ti nämä bati ye ngwane tikwe ja töi mikaba sribi Jehovakwe ye mike bäri ütiäte jai”. Niara tä ja di ngwen yebätä kä aune kukwe nuain gare ie yebiti kukwe tare tä nemen bare ngwane, tä ja mräkätre dimike aune tä sribire Betelte. Aune tä niere arato: “Tikwe kukwe diani nuaindre jai yebätä ti ñan ja töi kwite jire, tikwe ja töi mikadre sribibätä ngwian ganainkäre bäri ye ñan kä juto biandre tie aune ja ketamuko kwin tä tikwe ne ñaka tädre tikwe arato. Tikwe gobran Ngöbökwe mikani käne yebätä kä tä juto tibätä tikwe ngwian ganaindre ye kräke. Kukwe kwin keta kabre Jehová tä bien tie ne ñan keta raba jire ngwian yebätä. Bäkänä tikwe ja töi mikadre ngwian ganainne akräke ngwian tädre ere tikwe nengwane, akwa ja ketamuko kwanina tie ye ñan tädre tikwe”. Nikwe ja töi mikadre kukwe ja üairebätä aune ñaka ngwianbätä ngwane, kukwe kwin keta kabre raba nemen nikwe ye nemen gare metre nie.
SRIBI YE MIKADRE TUIN DEBE NÄRE JAI
8. ¿Salomón nämäne sribi mike tuin debe näre jai ye ñobätä gare nie? (Eclesiastés 5:18, 19).
8 Salomón niebare jata nemen ruin kwin nie sribibätä ja dibiti “ye abokän jondron kwin Ngöböta bie nie” (ñäkädre Eclesiastés 5:18, 19 yebätä).c “Sribi jökrä nuainta ja dibiti ye köböire jondron kwin tä nemen bare” (Prov. 14:23). Niara ñaka nämäne blite jerekäbe köre. Sribidre ño ye nämäne gare kwin ie ñobätä ñan aune niarakwe ju, viña, jardín bätä juta sribebare aune ñö okwä ketaninkä kwe (1 Rey. 9:19; Ecl. 2:4-6). Sribibare jume kwe yebätä ja nämäne nemen ruin kwin ie raba ruin nie, akwa ye ñan ngöräbe ne kwe kä rabadre juto nibätä ye nämäne gare ie. Ne madakäre, niara sribibare krubäte Jehová kräke. Ñodre, templo sribe nämäne Jehová käikitakakäre ye niarakwe jie ngwani, sribi ne rabadre bare jökrä yekäre kä nikani kwä kükü ta (1 Rey. 6:38; 9:1). Sribi bätäkä ngwarbe nuainbare Salomonkwe akwa kukwe ja üaire ye bäri ütiäte nükani gare ie. Tikabare kwe: “kukwe jökrä kukwe nuri ye tä mike gare Ngöbö metre jürä ngwen jabätä aune kukwe kwe mike täte” (Ecl. 12:13).
9. ¿Sribi ye ñan rabadre bäri ütiäte Jesús kräke yekäre dre nuainbare kwe?
9 Jesús nämäne bati ye ngwane nämäne sribikä balente kribätä (Mar. 6:3). Mräkätre kwati kwe nämäne dre dre ribere jai ye dimikakäre siba niara nämäne sribire, yebätä rün aune meye nämäne debe bien ie raba ruin nie. Jesús töi metre yebätä jondron nuain nämäne kwe ye nämäne nemen bare metre ie aisete jondron nuain nämäne kwe ye nitre kwati tö nämäne ie raba ruen nie. Jesús nämäne sribire ja dibiti ye nämäne kä mike nuärebätä ni raba bämike ja okwäte. Akwa ñaka nämäne sribi ne tuenmetre kä goire jakän sribi ja üaire ye nuainkäre (Juan 7:15). Namanina sribire köbö täte ngwane niebare kwe: “Mrö krüte, ye kräke mun ñan tö ngwan sribi, akwa mrö nuin angwane raba ja nirekrä käre bien nie, ye kräke munkwe sribi” (Juan 6:27, NGT). Aune nämäne ngudrebiti ngwane kukwe ne niebare kwe: “Munkwe jondron kä kwinbiti ye ükakrö kabre jakrä” (Mat. 6:20).
Sribi aune kukwe ja üaire ye nikwe mikadre tuin debe näre jai yekäre, ¿nikwe dre nuaindre? (Párrafo 10 aune 11 mikadre ñärärä)g
10. ¿Ni sribikä kwin ngwane dre ben ni raba ja tuin?
10 Jehovata ni mike töbätä yebätä nita sribi mike tuin debe näre jai. Ni kristiano rabadre sribire ja dibiti “aune nuainne kwin ye nieta ie” (Efes. 4:28). Ni sribikä kwin aune ni sribikä balente ye bä kabre tä nemen gare ni sribi bäkänä ie yebätä sribita ño nikwe ye tä nemen tuin kwin ie raba niere nie. Töi kwinbiti ni raba sribire orabiti bäri sribi bäkänkä ye kräke ne kwe rabadre blite bäri kwin nitre testiko yebätä, raba ruin nie. Akwa nikwe ye erere nuaindi ngwane ja mräkätre aune kukwe ja üaire ye ni jatai mikekä mento. Ye erere akräke nikwe ja töi mikadreta sribi ye mike tuin debe näre jai.
11. ¿Ni ji ngwanka iti ye Williamkwe mikanintari ñärärä ngwane dre namani gare ie?
11 Sribi ye mikadre tuin debe näre jai ye ütiäte krubäte nükani gare ja mräkä bati William ie. Kä ruäre ngwane niarakwe sribibare ja mräkä iti ji ngwanka konkrekasionte kräke. Ja mräkä yebätä William tä niere: “Sribi ye mikadre tuin debe näre jai yebätä niara tä kukwe bämike kwin krubäte. Niara sribikä balente aune nitre tä nüke yete ye kräke tä sribire kwin krubäte akwa sribi täbiti dere ye ngwane niara tä kukwe ye jökrä käi kwitekä jabiti aune tä kä bätä ja di ye denkä jai mräkätre kwe aune Jehová kräke. Niarabätä käta juto käre ye ti raba niere metre”.d
NIKWE TÖBIKADRE DEBE NÄRE JABÄTÄ
12. ¿Salomón nämäne töbike debe näre jabätä ye bämikani ño kwe aune nianinte ño kän?
12 Salomón nämäne Ngöbö mike täte ye ngwane nämäne töbike debe näre jabätä. Ñodre, nämäne bati aune nämäne gobrane kä braibe te ngwane niara ñaka raba kukwe jökrä nuainne yebätä ja di käräbare kwe Jehovai (1 Rey. 3:7-9). Ne madakäre bikadre kri ye ñaka kwin nämäne gare ie. Tikabare kwe: “Kukwe tare rakadrekä nibätä ye känenkri jata nemen ruen nie aune ni jämi mate tibien ye känenkri bikata nemen kri” (Prov. 16:18). Akwa ja känenkäre kukwe ütiäte niebare kwe ne käi kwitaninkä kwe jabiti. Niara namani gobrane kä nikani ruäre ta ngwane jatani bike kri aune kukwe ükaninte Ngöbökwe ye ñan jatani mike täte. Ñodre, kukwe ükaninte biani Moisés ie nämäne niere krörö, rei hebreo kräke: “Ñaka rabadre ja mike gure meritre kwati ben arato, ne kwe brukwä ñaka rikadre ji madabiti” (Deut. 17:17). Salomonkwe ñaka kukwe ye mikani täte aune meritre 700 ye ben ja mäkäninte kwe bätä meritre sribikä kräke 300 namani ben, ¡niaratre kwati nämäne Ngöbö ngwarbe mike täte! (1 Rey. 11:1-3). Kukwe jökrä nuaindi kwin kwe töbikabare kwe raba ruin nie. Töbikabare kore kwe o ñakare akwa kä mikaninkä kwe Jehovabätä ye köböite kukwe tare namani barebätä (1 Rey. 11:9-13).
13. Jesukwe ja töi mikani bobre yebätä nikwe töbikadretari ngwane, ¿dre raba nemen gare nie ja töi kräke?
13 Töi bobrebiti Jesús nämäne töbike debe näre jabätä, jämi kite kä tibienbätä ye ngwane kukwe ñan tuabare nuainbare kwe nämäne sribire rünbe kä kwinbiti ye ngwane. Colosenses 1:16 tä niere “niara köböire Ngöbökwe jändrän jökrä käinta amne tementa dätebare”. Jesukwe ja ngökani ñöte ye ngwane nämäne dre nuainne rünbe kä kwinbiti ye nükaninta törö ie raba ruin nie (Mat. 3:16; Juan 17:5). Akwa kukwe nükani törö ie yebätä ñaka bikabare kri kwe aune ja ñaka namani ruin bäri ütiäte ie ni madabätä. Nitre ja tötikaka ben ie niebare kwe, “ñan ni mda mdakwe sribidre tikrä, abkokäre ti jatani, akwa ti jatani sribikäre ni mda mda kräke amne ti jatani ja mike müre ketadre ni kwati kökatarikäre Ngöbökrä” (Mat. 20:28). Aune niebare kwe arato ti ñan raba kukwe nuainne jire chi ja töi jeñebiti (Juan 5:19). ¡Jesukwe ja töi mikani bobre! Jesukwe kukwe kwin bämikani ye erere ni tö ja ngwain, ¿ñan erere ya?
14. ¿Kukwe niebare Jesukwe ye tä ni dimike töbike ño debe näre jabätä?
14 Nitre ja tötikaka Jesukwe yekwe töbikadre debe näre jabätä driebare Jesukwe ie. Niebare kwe ietre: “Mun dokwä druenkwa tä täinbare jökrä kratire kratire” (Mat. 10:30, NGT). Ni ñaka töbike kwin jabätä ye töi mikata jäme kukwe nebiti. Ni rün kä kwinbiti ye töita krubäte nibätä aune niara kräke ni ütiäte krubäte ye ngwanta törö nie. Jehová tä ni tuenmetre sribire kräke aune ni rabadre nüne kärekäre kä bä nuäre yete ye ie niara tö ngwane, ¿ni abokän nire ne kwe niarata kukwe niere yebätä nikwe töbikadre jene?
¿Nikwe ñaka töbikadre kwin jabätä ye köböite dre kwin raba nente nikän? (Párrafo 15 mikadre ñärärä)h
15. a) ¿Kä nikanina ruäre ta yete Atalaya käkwe ni töi mikani ño töbike debe näre jabätä? b) Üai tä página 24 yete erere nikwe töbikadre krubäte jabätä ye köböite, ¿dre kwin raba nete nikän?
15 Kä nikanina 15 ta La Atalaya käkwe ni dimikaba töbike debe näre jäbätä. Niebare kwe: “Ni ütiäte krubäte ye ni ñaka tö nütüdi jabätä ñobätä ñan aune ni raba kite bike kri. Akwa ni ñan ütiäte ye ni ñaka tö nütüdi jabätä ñobätä ñan aune ni raba kite ulire. Ñakare aune nikwe töbikadre kwin jabätä, akwa yekäre dre nuain gare nie aune dre ñaka raba nemen bare nie ye nikwe ngwandre törö jai. Meri testiko iti tä niere krörö: ‘Ti abokän ñan bäri töi käme aune ti abokän ñan bäri töi kwin ni jökrä kräke. Kukwe kwin tärä tibätä aune kukwe käme tärä tibätä ni jökrä erere’”.e Nikwe töbikadre debe näre jabätä ye kwin krubäte nüke gare nie.
16. ¿Ñobätä Jehovata mäträre kukwe töbätäbiti nibätä?
16 Biblia yebiti Jehovata mäträre kukwe töbätäbiti nibätä. Ni tare kwe aune tö ni tuai nüne kä jutobiti yebätä tä nuainne (Is. 48:17, 18). Kukwe keteiti nikwe diandre nuaindre jai abokän bäri ütiäte ye abokän Jehová mikadre käne jai. Ye köböire nikwe nünandi metrere kä jutobiti. Nitre tä ngwian bätä sribi mike bäri ütiäte jai aune töbike ja aibebätä yebätä kukwe keta kabre tare tä nemen bare ye erere ñaka rabadi bare nibätä. Ye medenbätä ¡nikwe käre ja ngwandre töbätä aune kä mikadre juto Jehová brukwäbätä! (Prov. 23:15).
KANTIKO 94 Debe bianta Ngöbö kukwei yebätä
a Salomón aune Jesús nämäne töbätä Jehová köböire. Nikwe ngwian, sribi ye mikadre tuin debe näre jai aune ni ara käkwe töbikadre debe näre jabätä ye ütiäte krubäte yebätä niaratre nibu ne käkwe mäträbare kwin krubäte. Mäträbare nebätä dre rabai gare nie aune ja mräkätre ruäre käkwe mikanina täte yebätä dre kwin namanina kwetre ye rabai gare nie kukwe ja tötikara nekänti.
b Proverbios 4:7: “Ni rabadre töbätä ye bäri ütiäte, aisete mäkwe ja mika töbätä. Aune dre dre raba mäkwe, yebiti ta mäkwe kukwe mika nüke gare jai”.
c Eclesiastés 5:18, 19: “Jondron kwin aune debe tuanina tikwe abokän ne: ni iti käkwe mrödre, tomana ñadre aune Ngöbökwe kä biani braibe ie yete sribi nuainta jume kwe ye jökrä käi ngwandre juto kwe jabätä aune ja di ngwanta kwe nuainkäre ñänänte ta, ñan ñobätä aune jondron ye bianta ie. Ne madakäre, Ngöbö metre tä jondron bien ere ni iti ie, tä mike jondron bäkäne aune jondron ye käi ngwen juto jabätä ngwane, jondron bianta ni yei ye rabadre kain ngäbiti aune sribi nuainta jume kwe ye käi ngwandre juto kwe jabätä. Jondron ye Ngöböta bien”.
d Kukwe kädekata “Sribi ribi ye nuaindre ño kä juto biti” tä ni Mikaka Mokre 1 febrero 2015 yebätä ye mikadre ñärärä.
e Kukwe kädekata “La Biblia nos ayuda a sentirnos satisfechos”, tä La Atalaya 1 agosto 2005 yete ye mikadre ñärärä.
f KUKWE MIKATA GARE ÜAIBÄTÄ: Juan aune Tomás ye abokän ja mräkätre bati konkrekasion kwatibe te. Juan tä kä denkä krubäte jai karo kwe kräke. Akwa Tomás abokän karo kwe yebiti tä kä denkä jai ja mräkätre ngwankäre kukwe driere aune gätäbätä.
g KUKWE MIKATA GARE ÜAIBÄTÄ: Juan tä sribire ora biti bäri te ñaka jefe kwe mikakäre ulire. Jefe tä kärere ie rabadre sribire orabiti bäri ye ngwane niara tä nuainne. Aune köbö ye arabe te dere, Tomás, siervo ministerial ye tä ni umbre ji ngwanka iti ben meri testiko iti tuinbiti. Köbö ruäre te dere niara tä sribi ja üairebiti ye nuainne yebätä blitabarera kwe jefe kwe ben.
h KUKWE MIKATA GARE ÜAIBÄTÄ: Juan tä käre töbike ja aibebätä. Tomás abokän tä Jehová mike käne yebätä tä ja kete bäri ja mräkätre ben Ju Gätä Kri kräke ükateta ye ngwane.