KUKWE JA TÖTIKARA 23
Nitre rüne, monsotre munkwe ye munkwe dimika Jehová tarere
“Mäkwe Jehová Ngöbö mäkwe taredre ja brukwä tätebiti, ja nire tätebiti aune ja töi tätebiti” (MAT. 22:37, TNM).
KANTIKO 134 Jehovata monsotre bien nitre rüne ie
KUKWE NEBÄTÄ JA TÖTIKAIa
1, 2. ¿Kukwe ruäre ja jie ngwankäre tä Bibliabätä ye ñobätä raba kite nemen bäri ütiäte ni kräke?
KÖBÖ te ja mäkädrete ye käi nüra. Ni brare aune merire ja mikai gure ye tä ja ükaninte bä nuäre krubäte. Ja mräkä tä kukwe kädriere aune tä mäträre Bibliabiti ye ie niaratre tä olo ketaninte kwekebe kukwe nuakäre. Kukwe nieta mäträkäre Bibliabiti ye gare kwin krubäte ietre. Akwa kukwe nieta ye rabai bäri ütiäte kräketre ñobätä ñan aune, köbö yete ja käne niaratre rabadre kukwe ye mike täte ni gure erere.
2 Ye erere nemen bare monsotre ngibiadre yebätä. Monsotre ngibiadre ño nieta ye ni gure tärä kukwe nuen bäre be. Akwa monsotre rabadre kwe ngwane, ñaka rabaira nüne käne erere. Kukwe ja jie ngwankäre Bibliabätä tä blite kukwe yebätä, ye jatai bäri ütiäte kräketre. ¡Sribi kri krubäte tä nitre rüne kötärä! Erametre kukwe jene tä nemen ni kisete ngwane, kukwe ja jie ngwankäre Bibliabätä nämäne tuin ño nie, ye nita kite mike tuin jene jai mada. Yebätä nitre Ngöbö mikaka täte tä ñäke “köbö kwatire kwatire” Bibliabätä, nitre nämäne gobrane Israel nämäne nuainne ye erere aune töbiketaribätä (Deut. 17:19).
3. ¿Dre rabai gare nie kukwe ja tötikara nekänti?
3 Nitre rüne, sribi ütiäte krubäte tä munkwe: mun rabadre monsotre munkwe dimike Jehová mike gare jai. Akwa munkwe ñaka kukwe mika gare jerekäbe Ngöbö nikwe yebätä niaratre ie, ñakare aune munkwe niaratre dimika Jehová tarere ja brukwä ngöibiti. ¿Raba nemen bare ño munye? Kukwe ketabokä ja jie ngwankäre raba mun dimike ye rabai gare nie kukwe ja tötikara nekänti (2 Tim. 3:16). Kukwe ja jie ngwankäre ne nitre rüne meden tä mike täte, ye köböire kukwe kwin meden namanina kwetre ye rabai gare nie arato.
KUKWE JA JIE NGWANKÄRE KETABOKÄ NITRE RÜNE DIMIKAKÄRE
Nitre rüne tä Jehová känene ja jie ngwankäre aune tä kukwe kwin bämike monsotre okwäbiti ye köböire, ¿dre raba nemen bare? (Párrafo 4 aune 8 mikadre ñärärä)
4. ¿Kukwe ja jie ngwankäre Bibliabätä meden raba nitre rüne dimike monsotre töi mike Jehová tarere? (Santiago 1:5).
4 Kena: Jehovakwe mun jie ngwandre ye munkwe känä. Munkwe monsotre dimikadre Jehová tarere yekäre, mun rabadre töbätä ye munta ribere jai. Aisete Jehovakwe mun mikadre töbätä ye munkwe ribe ie (ñäkädre Santiago 1:5 yebätä). Jehová ye abokän tä kukwe niere mäträkäre bäri kwin. ¿Ñobätä? Kukwe keta kabrebätä. Niara ni rün ie kukwe gare bäri krubäte (Sal. 36:9). Mada abokän, niarata kukwe niere mäträkäre ye käre tä ni dimike (Is. 48:17).
5. a) ¿Juta Ngöbökwe tä dre dre bien nitre rüne ie monsotre ngibiakäre? b) Video tä blite ja mräkätre Amorimbätä, ¿yebätä dre namani gare mäi monsotre ngibiadre yebätä?
5 Munkwe monsotre dimikadre Jehová tarere yekäre, Jehovata kukwe kwe aune juta kwe yebiti mrö ja üaire krubäte bien munye (Mat. 24:45). Ñodre, kukwe ütiäte krubäte mäträkäre ye raba kwen nie sección “Ayuda para las familias”, ye mika nämäne kä kwati krubäte te täräkwata ¡Despertad! yebätä, akwa nengwane tä jw.org yete. Sitio nunkwe yete video tärä känti blitata nitre ben aune kukwe bämikata, ye raba mun dimike mäträdre ño monsotrebätä nieta Jehovakwe ye erere nuainne (Prov. 2:4-6).b
6. Juta Ngöbökwe tä kukwe bien nitre rüne ie monsotre tötikakäre, ¿yebätä nitre rüne tä dre niere?
6 Jehovata kukwe keta kabre bien juta kwe yebiti monsotre dimikakäre, yebätä nitre rüne kwati krubäte tä debe bien Jehovai. Ni rüne iti kädekata Joseph tä niere: “Monsotre nimä nunkwe, jie ngwandre kukwebätä ye ñaka nuäre. Jehovakwe nun dimikadre ye käre ti aune ti muko nunta ribere ie. Nun dimikadre ye nunta ribere jai ngwane, video aune kukwe keteiti täräbätä ye tä nüke kä debe näre te ye nükanina gare nunye. Nunta Jehová känene ja jie ngwankäre ye tä nun dimike krubäte”. Video aune kukwe täräkwatabätä ye käkwe monsotre dimikanina ja kete Jehovabe tuin Joseph aune muko kwe ie.
7. Nitre rüne ja di ngwandre krubäte kukwe kwin bämikakäre monsotre okwäte, ¿ye ñobätä ütiäte? (Romanos 2:21).
7 Ketebu: Mäta ja ngwen ño yebiti mäkwe diri. Monsotre ye tä ni miketari ñärärä krubäte aune dre nuainta rün aune meye yekwe okwäbiti ye erere tä nuainne. Bäkänä, ni rüne ñaka iti jire töi metre (Rom. 3:23). Akwa ni rün töbätä tä ja di ngwen krubäte kukwe kwin bämikakäre monsotre okwäte (ñäkädre Romanos 2:21 yebätä). Ni rüne iti käkwe niebare monsotrebätä: “Niaratre ye esponja kwrere, kukwe jökrä tä nemenkä töite”. Aune niebare arato: “Dre drie tö ie, ye erere ñaka ja ngwanta ngwane raba niere nie”. Ye medenbätä, Jehová taredre ye mä tö driebätä monsotre ie ngwane, Jehová tare krubäte mäkwe ye mäkwe bämika metre okwäbiti.
8, 9. ¿Andrew aune Emma tä kukwe niere yebätä dre nemen gare mäi?
8 Nitre rüne, mun raba kukwe keta kabre nuainne monsotre dimikakäre Jehová tarere. Monso bati ja ngökanina ñöte kädekata Andrew kä 17 biti tä dre niere, ye ani mike ñärärä: “Oradre ye ütiäte krubäte ye ti rün aune ti meye käkwe driebarera tie. Deu köbö kwatire kwatire ti nämäna orasion jakwe nuainne, akwa yebiti ta ti rün nämä orare tibe. ‘Ñongwane ti tö rabadre orare ye ngwane tikwe oradre’ ye ti rün aune ti meye nämä niere tie. Yebätä orasion ye rababa ütiäte krubäte ti kräke. Nengwane ja ruen kwin tie orakäre Jehovai ñobätä ñan aune Jehová ye ti rün erere aune tä ti tarere krubäte ye erere tuen tie”. Nitre rüne, munta Jehová tarere ño ye raba monsotre dimike krubäte ye munkwe ngwan törö jai.
9 Emma tä dre niere ye ani mike ñärärä. Rün käkwe meye aune niaratre tuanimetre ngwane, rürübän ütiä mikani kri kwe meye kötärä. Emma tä niere: “Bä kabre ngwian ñan nämä nemen täte ti meye ie. Akwa Jehovata nitre niara mikaka täte ngibiare aune tä dre ribere jai ye tä bien ie, ye käre nämä niere nunye. Nämä kukwe meden den nuaindre jai yebiti, nämä tö ngwen kukwe ye ie ye nämä nemen gare tie. Ti meye nämä ja ngwen ño yebiti nämä dirire nunye”. ¿Kukwe meden ja töi kräke? Nitre rüne tä ja tuen kukwe tare ben, akwa yebiti ta tä ja ngwen ño yebiti raba dirire (Gál. 6:9).
10. ¿Ñongwane nämäne nemen kwin nitre rüne israelita kräke blitakäre monsotre ben? (Deuteronomio 6:6, 7).
10 Ketamä: munkwe käre blita monsotre ben. Nitre rüne israelita rabadre blite Jehovabätä köbö kwatire kwatire monsotre ben ye Jehovakwe niebare ietre (ñäkädre Deuteronomio 6:6, 7 yebätä).c Köbö kwatire kwatire kä nämene nemen krubäte nitre rüne ie blitakäre monsotre ben aune töi mikakäre Jehová tarere. Ñodre, monsotre brare nämäne sribidre ora kabre te nitre rüne ben jondron nökakäre aune ngwä ötakäre. Monsotre merire abokän nämäne sribi gwita nuainne meye ben, ñodre jondron dike o dätere. Nämänentre jondron keta kabre nuainne gwairebe, ye köböire kä nämene nemen krubäte ietre blitakäre kukwe ütiätebätä. Ñodre, Jehová töi kwin aune nämäne nitre ja mräkäre ngibiare ño yebätä töbiketari.
11. ¿Ñongwane nitre rüne kukwebätä raba blite monsotre kwe ben?
11 Kä nengwane kukwe jene tä nemen bare. Juta kwati te, kä ñaka tä nemente krubäte nitre rüne ie rabakäre keteitibe monsotre ben ñobätä ñan aune tä sribi känti o tä kwelate yebätä. Ye medenbätä, nitre rüne rabadre kä denkä jai rabakäre keteitibe monsotre ben aune blitakäre bentre (Efes. 5:15, 16; Filip. 1:10). Ngöbö mika täte ni mräkäbe, ye köböire kukwe ye nuain raba. Monso bati kädekata Alexander tä niere: “Papá tä kukwe ükete kwin jai Ngöbö mika täte ni mräkäbe ye nuainkäre aune ñaka kukwe mada tuanmetreta jire kwe kä ne denkä jakän. Ja tötika ni mräkäbe nuainta ye bitikäre, nunta nemen blite jabe mada”.
12. Ja tötika ni mräkäbe nuainta ngwane, ¿ni ji ngwanka mräkätre käne rabadre dre ngwen törö jai?
12 Ja tötika ni mräkäbe ye käi rabadre juto monsotrebätä yekäre, ¿nitre ji ngwanka mräkätre käne rabadre dre nuaindre? Kukwe keteiti kwin raba nuainne ye abokän, raba ja tötike tärä Mä raba nüne kä jutobiti yebiti gwairebe. Tärä yebiti ja tötikai gwairebe kwetre ngwane, rabadi blite kwin jabe raba ruen nunye. Ja ruen ño monsotre ie aune dreta mike töbike ye mikadre gare kwetre munye ie ye ie mun tö ngwane, ja tötika ni mräkäbe nuainta ngwane, munkwe ñan kukwe keta kabre nie ie o ngratebiti. Kukwe meden nieta monsotrekwe, ye erere ñan tä Bibliabätä ngwane mun ñan rekwetaka. Ñakare aune tä blite jäme munbe aune tä kukwe era erere niere munye, yebätä munkwe debe bian aune munkwe töi mika ye erere nuainne jankunu. Ja ruen ño monsotre ie ye niedre kwetre nunye ngwane, rabai nuäre mun kräke dimikakäre.
¿Jehová töi kwin yebätä nitre rüne raba blite ño monsotre kwe ben jondron sribebare Jehovakwe yebiti? (Párrafo 13 mikadre ñärärä)
13. ¿Ñongwane mada nitre rüne raba monsotre dimike nökrö Jehová ken?
13 Nitre rüne, munkwe kä dianka jai monsotre dimikakäre rökrakäre Jehová ken. Mun rabadre täkäni tibien ja tötikakäre Bibliabätä monsotre ben ye ñan aibe ngwane, mun raba dirire ni rün ni tarekä yebätä ietre. Ni meyere iti kädekata Lisa tä niere: “Jehová mikakäre gare jai nunta blite monsotre ben jondron sribebare yebätä. Ñodre, nukro tä niken jadenkä kwäräkwärä aune ye tä nemen nuäre kräketre ngwane, kä juto Jehovabätä aune tä ja nire mike ütiäte jai ni erere, ye nunta ngwen törö ietre”.
Nitre rüne, ¿nire ben monsotre munkwe tä ja kete ye gare munye? (Párrafo 14 mikadre ñärärä)f
14. Nitre rüne monsotre dimikadre ja ketamuko kwin känene, ¿ye ñobätä ütiäte? (Proverbios 13:20).
14 Ketabokä: munkwe monsotre dimika ja ketamuko kwin känene. Ja ketamuko ye tä ni töi mike kwin o ni töi mike käme ye mikata gare metre Bibliabätä (ñäkädre Proverbios 13:20 yebätä).d Nitre rüne, ¿nirebe monsotre munkwe tä ja kete ye gare munye? ¿Nitre yebe mun tärä ja tuen ngwärere aune munkwe kä dianinanka jai rabakäre keteitibe bentre? Nitre tä ja kete Jehovabe yebe monsotre ja ketadre yekäre, ¿mun raba dre nuainne? (1 Cor. 15:33). Nitre tä ja kete kwin Jehovabe, ye munkwe nübai munta jondron nuainne mun mräkätre ben ye ngwane (Sal. 119:63).
15. ¿Nitre rüne rabadre dre nuainne monsotre dimikakäre ja kete ja ketamuko kwin ben?
15 Tony aune muko kwe käkwe dre nuainbarera monsotre kwetre dimikakäre ja ketamuko kwin känene yebätä ani blite. Tony tä niere: “Känerabe ti muko aune ti, nunkwe ja mräkätre kä nuäi ererebiti aune nüne ño ye nübaibarera ja gwirete. Mrö aune ja tötika nun mräkäbe ye nunta nuainne gwairebe aune kä juto jabiti. Kukwe ye köböire ja mräkätre tä Jehová tarere aune sribire kä jutobiti kräke ye namanina gare nunye. Ja mräkätre circuito tuabitikä, misionero aune mada mada ye ie nunkwe kä bianina ja dükakäre nun gwirete. Kukwe gare krubäte ja mräkätre ye ie, tä sribire kä jutobiti aune ja di ngwanta kwetre kukwe ñaka nuäre nuainne ye matanina kwin monsotre nunkwebätä aune dimikanina nökrö Jehová ken”. Nitre rüne, munkwe ja di ngwan kukwe ño erere nuainne monsotre dimikakäre ja ketamuko kwin känene.
¡MUNKWE TÖ NGWAN JANKUNU!
16. Nitre rüne kwe monso iti ñan Jehová mikadre täte jankunu ngwane, ¿rabadre dre ngwen törö jai?
16 Munta ja di ngwen krubäte yebiti ta monso iti munkwe ñan tö Jehová mikai täte mada niedre kwe munye ngwane, ¿dre nie raba? Munkwe ñaka sribebare kwin ni rüne erere ye munkwe ñaka nütü. Nikwe kukwe diandre nuaindre akwle jai ye Jehovakwe biani munye aune monsotre ie arato, ye munkwe ngwan törö jai. Ye köböire nikwe Jehová mikai täte o ñakare, ye ni itire itire rabadre den nuaindre jai. Monso iti munkwe ñan Jehová mikadre täte jankunu ngwane munkwe tö ngwan jankunu. Kukwe bämikani monso nianintebätä ye munkwe ngwan törö jai (Luc. 15:11-19, 22-24). Monso bati ye käkwe kämikaninkä ji metre yebätä, akwa biti jataninta ji metre ye kokwäre. Akwa, “kukwe ye mikata gare jerekäbe. Ye ñan nemen bare metre” mä raba niere. Monso bati kädekata Elie yebätä dre namani bare, yebiti kukwe ye nemen bare metre nemen gare nie.
17. ¿Kukwe namani bare Eliebätä ye mä dimiri ño?
17 Elie tä niere rün aune meye yebätä: “Niaratre ja di ngwanba ti dimikakäre Jehová aune Biblia ye tarere. Akwa ti jataba nirien ngwane, tikwe ja dokwä mikaba ribi”. Elie nämäne ja bämike jerekäbe aune rün bätä meye ja di ngwani dimikakäre kukwe ja üairebiti, ye ñan kani ngäbiti kwe. Kämikaninkä gwi kwe aune ñan namani kukwe ükaninte Jehovakwe ye mike täte mada. Akwa yebiti ta, Biblia yebätä nämäne blite ja ketamuko kwe ben. Elie tä niere: “Ti nämä blite bäri Jehovabätä ngwane, bäri ti töi jatababätä. Kukwe metre nämä mente ti brukwäte, ti rün aune ti meye käkwe ja di ngwani nökakäre ti brukwäte, ye bätärekä bätärekä jataba nirien”. Ja känenkäre Elie jataninta kukwe metre ye kokwäre.e Rün aune meye käkwe kukwe metre driebare ie nämä chi ngwane, ¿yebätä ja namani ruin ño ietre ye ni raba bämike ja okwäte? (2 Tim. 3:14, 15).
18. ¿Nitre rüne tä ja di ngwen krubäte monsotre tötikakäre Jehová tarere yebätä mä töita ño?
18 Nitre rüne, nitre Jehová mikaka täte bati bati ye tä tötikakäre munye, ye sribi ütiäte krubäte tä mun kötärä (Sal. 78:4-6). Sribita mun kötärä ye ñaka nuäre gare nunye, akwa munta ja di ngwen nuainkäre yebätä nunta kwin niere ja brukwä ngöibiti munye. Munkwe ja di ngwan jankunu monsotre dimikakäre Jehová tarere aune kukwe meden ükaninte Jehovakwe ye ererebätä tötikakäre (Efes. 6:4). Munkwe ye erere nuaindi ngwane, ni rün kä kwinbiti ni tarekä yebätä mun käi tä juto ye tädre gare metre munye.
KANTIKO 135 “Mäkwe ja ngwan töbätä monso tikwe”
a Nitre rüne kukwebätä tä monsotre kwe tarere krubäte. Monsotre tä dre ribere jai ja ngrabarebiti aune ja töibiti, ye tä ja di ngwen biankäre ietre. Akwa metrere, tä ja di ngwen krubäte monsotre dimikakäre Jehová tarere krubäte. Kukwe ketabokä ja jie ngwankäre raba nitre rüne dimike kukwe ye nuainkäre ye rabai gare nie kukwe ja tötikara nekänti.
b Monsotre nunkwe tötikadre ño ye Jehovakwe drieba nuen video ye tä jw.org ye mikadre ñärärä.
c Deuteronomio 6:6, 7: “Tita kukwe nuainmana matare mäi ne tädre mä brukwäte, aune mäkwe driedre monsotre mäkwe ie aune mäkwe blita kukwe yebätä mä tädre gwi ye ngwane, mä rikadre ji ngrabare ye ngwane, mä rikadre ja düke ye ngwane aune mä rükadre krö ye ngwane”.
d Proverbios 13:20: “Nire tä näin nitre töbätä ben ye rabai töbätä, akwa nire tä ja kete nitre ñaka töbätä ben ye kräke kukwe tare tä”.
e “Bibliakwe niaratre töi kwitani” tä täräkwata Ni Mikaka Mokre 1 abril 2012 yebätä ye mikadre ñärärä.
f KUKWE MIKATA GARE ÜAIBÄTÄ: Ni rün iti tä jadenkä básquetbol monso kwe aune ja ketamuko monso kwe yeben, tö mikai gare jai yebätä.