Jacob kukwe niebare mrä yebätä dre nemen gare nie (parte 1)

1, 2. ¿Jacob jatanina bobre ye ngwane, dre nuainbare kwe aune ñobätä? (Üai mikadre).

KÄ 17 jire Jacob niena nüne Egipto (Gén. 47:28). Jacob tä monso kwe José tuinta aune tä nementa nüne keteitibe ja mräkätre erere ye käita jutobätä. kebe krüte nämene gare ie yebätä monsotre kwe ye ükaninkrö kwe aune tä kukwe ütiäte niere mrä ietre (Gén. 49:28).

² Kirabe sete Jacob näire nitre ji ngwanka mräkätre käne nämänena kite krüte ye ngwane, nämäne mräkätre kwe ye ükekrö jökrä aune nämene kukwe ruäre niere mrä ietre (Is. 38:1). Nire rabai ji ngwanka niara täte (patriarca) ye mika nämene gare kwe.

3. Génesis 49:​1, 2 yebätä, ¿dre nemen gare nie?

³ (Ñäkädre Génesis 49:​1, 2 yebätä).a Jacob ye abokän Ngöbö kukwe niekä, gätä nuainbare kwe ye namani ütiäte krubäte, kukwe niebare kwe monsotre kwe ie ye erere namani bare ja känenkäre bätätre, ñobätä ñan aune Jehovakwe niara dianinkä kukwe ye mikakäre gare. Jacob namanina bobre jakän kukwe niebare kwe ye profecía erere.

4. ¿Dre rabai gare nie kukwe ja tötikara nebätä? (Recuadro “Jacob mräkätre” mikadre ñärärä).

⁴ Jacob kukwe niebare monsotre nibokä kwe ie: Rubén, Simeón, Leví aune Judá ie yebätä ja kitai kukwe ja tötikara nebätä. Aune kukwe ja tötikara ja känenkäre yete Jacobkwe dre niebare monsotre mada ni kwä kwe ie ye rabai gare nie. Jacobkwe kukwe niebare monsotre kwe ie akwa nitre rabai nüne juta Israelte ja känenkäre ye kräke arato. Nikwe ja kitai dre namani bare juta Israelbätä yebiti, profecía niebare Jacobkwe ye namani bare ño ye rabai gare nie. Ne madakäre, kukwe ütiäte raba ni dimike ne kwe Jehovakwe ni kadre ngäbiti ye rabai gare nie arato.

RUBÉN

5. ¿Sribi meden biain Rubén ie nütübare kwe raba ruin nie?

⁵ Jacobkwe kukwe niebare käne Rubén ie. Niebare kwe: “Mä ti ngobo mubai” (Gén. 49:3). Rubén ye monso käne Jacobkwe yebätä jondron biain bobu jire bäri ie, aune niara rabai ji ngwanka mräkätre käne o patriarca ye nütübare kwe raba ruin nie. Aune erere rabai bare mräkätrebätä jatäri namani nütüre arato.

6. ¿Dre dre bian nämäne nitre mubai ie ye ñobätä nianinte Rubén kän? (Génesis 49:​3, 4).

⁶ Dre nämäne monso mubai kräke ye nianinte Rubénkän (1 Crón. 5:1). ¿Ñobätä? Ñobätä ñan aune kä nikanina ruäre ta ye ngwane Rubenkwe Jacob muko mada Bilhá ye mikani ja ken. Bilhá ye sribikä Jacob muko tare kwe Raquel yekwe (Gén. 35:​19, 22). ¿Drekwe Rubén töi mikani Bilhá mike ja ken? Rubén abokän Jacob muko mada Lea ye monsoi. Jacob muko tare kwe Raquel ye krütani yebätä Rubenkwe Bilhá mikadre ja ken ye ngwane, Jacob ñan Bilhá täredre ñakare aune Lea taredre bäri namani nütüre. Ne madakäre, Bilhá namani tuin nuäre Rubén ie yebätä mikani ja ken kwe nütü raba. Kukwe ño ño nebiti ta kukwe nuainbare Rubenkwe ye ñan namani tuin kwin Jehovai aune Jacob ie (ñäkädre Génesis 49:​3, 4 yebätä).b

7. ¿Dre namani bare Rubén aune mräkätre kwe yebätä? (Recuadro “Jacobkwe kukwe niebare jämi krüte känenkri” ye mikadre ñärärä).

⁷ Jacobkwe niebare Rubén ie: “Mä ñan rabai ütiäte mä mräkätre ngätäite”, erere namani bare. Rubén mräkätre ye ñaka kädekaninte gobrankäre rei, sacerdote o Ngöbö kukwe niekä erere. Akwa Rubén kädekaninte jankunu Jacob monsoitre ye ngätäite yebätä tribu keteiti kädekani niara käbiti juta Israel yete (Jos. 12:6). Rubén kwe ja ngwanbare kwin. Kukwe naninte ie akwa ye bitikäre ñaka ja mikaninta gure ngwarbe mada kwe nieta (Gén. 37:​20-22; 42:37).

8. ¿Kukwe namani bare Rubenbätä yebätä dre nemen gare nie ja töi kräke?

⁸ ¿Dre nemen gare nie? Ni töi tädre kwatibe ja gobrainbätä aune ñaka ja mike gure ngwarbe. Ni tö raba kukwe blo nuainbätä ngwane töbikadre: tikwe kukwe blo nuaindre ngwane raba mate ño Jehovabätä ti mräkätrebätä aune ni madabätä. “Nita nura ño ño nökö ye erere ni ta ngwä ötö” ngwandre törö jai ye ütiäte krubäte (Gál. 6:7). Kukwe namani bare Rubenbätä ye tä mike gare nie Jehovata ni mikaka tuin bobre jai. Kukwe naninte nie yebätä kukwe tare tä nemen bare nibätä ye Jehová ñan diainkä akwa nikwe ja töi kwitai aune ja di ngwain kukwe kwin nuainne ye ngwane Jehovakwe kukwe kwin mikai nemen bare kwe ni kräke.

SIMEÓN AUNE LEVÍ

9. ¿Ñobätä Jacob käkwe kukwe ñaka kwin niebare Simeón aune Leví ie? (Génesis 49:​5-7).

⁹ (Ñäkädre Génesis 49:​5-7 yebätä).c Kä nükani kukwe niekäre Simeón aune Leví ie, ye ngwane Jacob käkwe kukwe ñan kwin niebare ietre. Kä nikani ruäre ta ye ngwane Siquem nünanka Canaán käkwe Dina Jacob ngängän mikani ja dibiti ja ken. Yebätä ngwaitre jökrä namani rubun krubäte. Akwa, Simeón bätä Leví käkwe ja töi mikani ngwai kwe ngie mike. Nitre canaanita ngökakäre niebare kwe: niaratre rabadre ja kwata tarei tikekä nünankäre jäme bentre. Kukwe ye erere nuainbare nitre Canaan kwe akwa jämi nementa kwin ye ngwane Simeón bätä Leví nikani käkwe “nitre braretre jökrä juta yete murie ketani” (Gén. 34:​25-29).

10. ¿Kukwe niebare Jacobkwe Simeón aune Levíbätä ye namani bare ño ja käne? (Recuadro “Jacobkwe kukwe niebare jämi krüte känenkri” ye mikadre ñärärä).

¹⁰ Jacob brukwä ngadani monsotre nibu kwe brukwä käme ye kräke. Yebätä monsotre ne mräkätre rabai nüne kä jene jene juta Israel te niebare kwe ye erere namani bare. Kä nikani 200 ta jire namanintre nüne juta käbämikani ietre yete ngwane, Simeón mräkätre käkwe nünanbare kä jene jene te kwäräkwärä kä Judá yete (Jos. 19:1). Aune Leví mräkätre nünanbare kä jene jene te juta 48 jire kä Israel yebiti jökrä (Jos. 21:41).

11. ¿Dre kwin nuainbare Simeón aune Leví mräkätrekwe?

¹¹ Simeón aune Leví mräkätre ye ñaka ja ngwani niaratre nibu erere. Ñakare aune niaratre ja mikani kukwe metre Jehovakwe yekri. Nitre israelita nämenentre kä nötare yete ngwane Jehovakwe Lei biani Moisés ie Ngütüä Sinaí ye känti ngwane, nitre israelita käkwe nibi ngäbä sribebare orore mikakäre ngöböre jai. Ye kräke Leví mräkätre brukwä ngadani arato aisete Moisés dimikani kwe nitre ye gainte täte (Éx. 32:​26-29). Ne madakäre Jehovakwe niaratre ye mikani sacerdote erere (Éx. 40:​12-15; Núm. 3:​11, 12). Simeón aune Judá mräkätre ye käkwe rübare gwairebe kä käbämikani ietre ye diankäre jai ye köböire Jehová töi nämäne ño ye mikani nemen bare kwetre (Juec. 1:​3, 17).

12. ¿Dre nemen gare nie Simeón aune Leví yebätä?

¹² ¿Dre nemen gare nie? Ni ñaka rabadre rubun jankunu. Kukwe tare nuainta ni iti tare nikwebätä o nibätä ngwane raba nemen tare nie ye nierare (Sal. 4:4). Akwa ja töi mikata ne erere ye tuin blo Jehovai (Sant. 1:20). Kukwe ñan kwin nuainta nibätä konkrekasionte o nitre madakwe ngwane ni tö ja jie ngwamana Biblia ie. Ye köböire nikwe ñaka nitre mada ye nuain tare blitata ngwane (Rom. 12:​17, 19; 1 Ped. 3:9). Ne madakäre, ni rüntre tä ja ngwen käme krubäte yebätä ¿ni arato käkwe ja ngwandre niaratre erere? Ñakare. Jehová kräke ni itire itire ye ütiäte krubäte aune niara tö ni kain ngäbiti. Yebätä niara tä juto biare ni dimikakäre nita kukwe kwin nuainne ye ngwane aune tö kukwe kwin mikai nemen bare ni kräke.

JUDÁ

13. ¿Kukwe niedre Judá ie käi nükani ngwane, ñobätä namani ja töibikaire?

¹³ Kukwe niedre Judá ie ye käi nükani. Jacob kukwe niebarera mräkätre umbre umbre kwe ie ye niarakwe kukwe nuani yebätä namanina ja töi biare mada. Ñobätä ñan aune nitre Siquem ye nuainbare tare kwe mräkätre kwe yebe siba (Gén. 34:27). José rürübäinbare kwe siba ni klabore erere aune rün kwe ngökani kwe (Gén. 37:​31-33). Kä nikani ta ye bitikäre, jüde kwe Tamar ye mikani ja ken kwe ñobätä ñan aune niara meri ja mike gure ngwarbe ye erere namani nütüre yebätä (Gén. 38:​15-18).

14. ¿Jacobkwe dre niebare judá ie aune dre kwin nuainbare judakwe? (Génesis 49:​8, 9).

¹⁴ Jacob käkwe kukwe kwin niedre Judá ie ye Jehovakwe mikani töite (ñäkädre Génesis 49:​8, 9 yebätä).d Ñobätä ñan aune rün namanina umbre ye nämäne töibikare aune töi nämäne rünbätä ye bämikani kwe. Ne madakäre, eteba chi kwe Benjamín ye namani tuin bobre ie aune ja di ngwani kwe kriemike (Gén. 44:​18, 30-34).

15. ¿Jacobkwe kukwe niebare Judabätä ye namani bare ño?

¹⁵ Judá käkwe mräkätre jökrä ye jie ngwandi niebare Jacobkwebätä. Kä nikani raire ta ye bitikäre kukwe ye namani bare. Kä nikani 200 ta ngwane nitre israelita dianinkä Egipto nikanintre kä nötare yete tä, kä käbämikani ietre kokwäre ngwane, Judá mräkätre ye nämäne näin juta jökrä ye känenkri (Núm. 10:14). Kä käbämikani diain nikani jai ye ngwane, nitre braretre Judá ye nikani rüre nitre Cananeos ben kä ye diankäre jai (Juec. 1:​1, 2). Tribu Judá yekri nitre kwati kädekaninte reire. Reitre ye ngätäite David ye kädekani kena. Akwa ye ñan ngöräbe.

16. ¿Kukwe niebare Génesis 49:10 yete ye namani bare ño? (Recuadro “Jacobkwe kukwe niebare jämi krüte känenkri” ye mikadre ñärärä).

¹⁶ Ni iti Judá yekri abokän rabadi Gobrane nitre kä jökräbiti tibien yebiti kärekäre ye Jacob tö namani mikai gare (ñäkädre Génesis 49:10 yebätä).e Gobranka kädekani Siló Jacobkwe ye abokän Jesukristo. Ángel iti nämene blite Jesubätä ye ngwane kukwe ne niebare kwe: “Jrey David tukwe nämene gobrane kira täte niarakwe gobrandi” (Luc. 1:​32, 33). Ne madakäre, Jesús ye kädekata “ni iti Judá mräkätre abokän dite kwra León kwrere” (Apoc. 5:5).

17. ¿Ni raba ja ngwen ño Jehová erere?

¹⁷ ¿Dre nemen gare nie? Kukwe kwin nuainta nikwe yebätä Jehovata ja töi mike. Judá ñan kukwe kwin nuainbare akwa yebiti ta Jehovakwe kukwe kwin mikani nemen bare kräke. Ye medenbätä, etebantre kwe töi namani ñan krütadre aune Jehovakwe dre kwin tuanibätä ye namanintre ngwentari jai. Töbikabaredre kore kwe o ñakare ye ñan gare metre ta nie akwa Judá töi kwin yebätä Jehovakwe ja töi mikani aisete kukwe kwin mikani nemen bare kwe kräke yebrä gare nie. ¿Ni raba ja ngwen ño Jehová erere? Kukwe kwin ja mräkätre ta nuainne yebätä ja töi mikai. Ja mräkä iti ie sribi biandre konkrekasionte ngwane kukwe naninte ie ye ñan aibätä ja töi mikadre. Ñakare aune kukwe kwin bätä Jehovata ja töi mike aune tä kä mike juto Jehovabätä yebätä ja töi mikadre.

18. ¿Ñobätä nikwe kukwe ngübadre?

¹⁸ Kukwe mada nemen gare nie Judá yebätä ye abokän nikwe kukwe ngübadre bätärekä. Metrere Jehová tä dre käbämike ye tä mike nemen bare. Judá mräkätre ñaka juta Ngöbökwe ye jie ngwani bengwairebe. Kukwe ngübabare bätärekä kwe aune Jehová nämäne dre mikamana täte ye niaratre nämäne mike täte siba, ñodre nitre kädekani ji ngwanka ye niaratre mikani täte, ñodre Moisés nitre Levita yekri, Josué nitre Efraín yekri aune Saúl nitre Benjamín yekri ye mikani täte kwetre. Ye erere nikwe nuaindre, Jehovata nire nire denkä ni jie ngwankäre ye nikwe mikadre täte niaratre ye erere (Heb. 6:12).

19. ¿Profecía niebare Jacobkwe ye tä dre driere nie Jehovabätä?

¹⁹ ¿Jacob jämi krüte ye känenkri kukwe niebare kwe yebätä dre nibi gare nie nükebe nete? Kena, ye abokän “Kukwe tuin ño ni kä nebätä ie ye erere Ngöbö ñaka mike tuin jai” (1 Sam. 16:7). Ne madakäre, Jehová tä ni ngübare bätärekä aune ngite kite ta nibiti ye nibi gare nie. Ja ngwanta käme ye ngwane, Jehová ñan nemen kwekebe aune ñaka kain ngäbiti akwa kukwe ñan randrete jire nie ye ñan ngübare nibätä. Nitre ja mikani ngite krubäte kirabe sete akwa ja töi kwitani kwe brukwä tätebiti aune kukwe kwin nuainbare kwe ye Jehovakwe kukwe kwin mikani nemen bare kräke nibi gare nie arato. Kukwe ja tötikara ja känenkäre yebätä Jacob käkwe dre niebare monsotre mada mada kwe ie yebätä ja kitai.