Jehovakwe mä ngübai

1, 2. a) ¿Jehovakwe dre nuainbare kirabe? b) ¿Kä nengwane nitre ruäre tä kukwe meden ngwentari jai?

NIERARE, ni jökrä tö ja tuai kwin. Ruäre ngwane mä namanina bren krubäte angwane, mä rabaita räre o ñakare ye mäkwe ngwanintari jai raba ruin nunye. Ja ketamuko mäkwe o mä mräkätre tä bren krubäte ye ngwane mätä kukwe ye arabe ngwentari jai raba ruin nunye. Nitre kwati nämene bren ye rabaita räre o ñakare ye namani ngwentari jai nieta Bibliakwe. Nitre ye iti rei Ocozías, niara abokän Acab aune Jezabel ngobo. Niara juruainbare ye ngwane träin ye rabaita räre o ñakare ye ngwanintari kwe jai. Ye bitikäre, rei Ben-hadad käi Siria ye käkwe ngwanintari jai arato, niara rabaita räre o ñakare (2 Reyes 1:2; 8:7, 8).

² Kirabe, Jehovakwe ruäre ngwane die kwe yebiti nitre ruäre mikaninta räre. Aune nitre niara kukwei niekä ye ruäre ie ja di biani kwe nitre krütanina mikakäreta nire (1 Reyes 17:17-24; 2 Reyes 4:17-20, 32-35). Ye medenbätä, kä nengwane nitre ruäre tä bren ye tä ngwentari jai Ngöbökwe ja die yebiti niaratre mikaita räre o ñakare.

3-5. a) ¿Jehová aune Jesús raba dre nuainne? b) ¿Kukwe meden ngwantarita abokän nibike mike gare?

³ Jehová raba die kwe yebiti nitre ruäre mike bren. Ñodre, niarakwe rei Egipto aune Moisés ngwai mikani ja ngie nuin bren yebiti (Génesis 12:17; Números 12:9, 10; 2 Samuel 24:15). Aune nitre israelita ñaka Ngöbö kukwei mikani täte ye ngwane, niarakwe mikani ja ngie nuin kukwe tare aune bren keta kabrebiti (Deuteronomio 28:58-61). Akwa Jehová raba die kwe yebiti nitre niara mikaka täte ye kriemike aune ñaka mike bren (Éxodo 23:25; Deuteronomio 7:15). Ruäre ngwane nitre ye ruäre mikaninta räre kwe. Ñodre, Job nämene bren krubäte yebätä tö namani ja tuai krüte ye ngwane mikaninta räre kwe (Job 2:7; 3:11-13; 42:10, 16).

⁴ Jehová ye erere, Jesús raba nitre bren miketa räre. Niara nämene Kä tibienbätä ye ngwane, nitre nämene bren lepra kisete, nitre nämene nikrenkä ngrabare, nitre ie kä ñaka tuin, nitre ñaka ruin ngrabare aune bren mada mada nämene nitrebätä ye mikaninta räre kwe (ñäkädre Mateo 4:23, 24 yebätä; Juan 9:1-7). Jondron ñan tuabare nuainbare Jesukwe ye tä ni mike töbike dre dre nuaindi kwe Kä Bä Nuäre te yebätä. Nikwe nünain yete angwane, ni ñaka jire iti käkwe niedi: “Tita bren” (Isaías 33:24).

⁵ Yebätä nita bren krubäte angwane, ¿Jehová aune Jesús ni mikadreta räre die kwetre yebiti ye ni raba ngübare kä nengwane? ¿Nikwe kräkä diandre jai ja kräkäi mikara yebätä nikwe dre ngwandre törö jai?

MÄKWE JA DI KÄRÄ JEHOVAI

6. ¿Nitre kristiano kena jondron ñan tuabare nuainbare yebätä Biblia tä dre mike gare?

⁶ Nitre kristiano kena yei Jehovakwe ja üai deme ye biani, aune nitre ye ruäre käkwe jondron ñan tuabare nuainbare (Hechos 3:2-7; 9:36-42). Ñodre, nitre ye ruäre käkwe nitre bren mikaninta räre aune mada abokän käkwe blitabare kukwe madabiti (1 Corintios 12:4-11). Akwa jondron ñan tuabare nuainbare ye ñaka nuaindi jankunu niebare Bibliakwe aune ye erere namani bare (1 Corintios 13:8). Ye medenbätä, kä nengwane Ngöbökwe jondron ñan tuabare nuaindre ni o ni mräkätre tare nikwe mikakäreta räre ye ni ñaka ngübare.

7. ¿Salmo 41:3 ye tä ni töi mike ño jäme?

⁷ Akwa nita bren krubäte angwane, Jehovakwe ni töi mikai jäme aune ni dimikai kwe. Ye erere nuainbare kwe nitre niara mikaka täte kirabe ye kräke. Rei David tikabare: “Nire tä ni bobre dimike yebätä kätä juto; kukwe tare näire Jehovakwe diaintari. Jehovakwe kriemikai aune mikaite nire” (Salmo 41:1, 2). ¿Kä ye näire nirekwe nitre bobre ye dimikadre angwane ni ye ñaka krütai jire ai gäräbare Davidkwe? Ñakare. Ni ye rabadre bren angwane Ngöbökwe dimikai aune ngübai ye gäräbare kwe (Salmo 41:3). Drebätä nita ja tare nike ye gare Jehovai aune ñaka ni käi kwitekä jabiti gare nie ye tä ni töi mike jäme. Niara tä ni dimike ñaka kä jürä ngwen jabätä aune tä ni mike töbätä ja tuakäre brenbe. Ne madakäre, niara tä ni miketa räre ja töbiti bren ruärebätä.

8. Salmo 41:4 tä niere ye erere, ¿David dre niebare Jehovai nämene bren ye ngwane?

⁸ Rei David nämene bren krubäte yebätä Salmo 41 tä blite. Niara nämene töbike krubäte ñobätä ñan aune ngobo Absalón tö namani gobran diainkä kän raba ruin nie. Akwa David nämene bren krubäte yebätä ñaka namani nuäre kräke ketabätäkäre. Niara ja mikani ngite Bat-seba ben yebätä mräkä nämene ja mike rüere ye nämene gare ie (2 Samuel 12:7-14). ¿Yebätä dre nuainbare kwe? Niebare kwe Jehovai: “Ti dimike [...]. Ti ja mikani ngite mä rüere yebätä ti miketa räre” (Salmo 41:4). David ja mikani ngite ye Jehovakwe juani tabiti ye nämene gare ie aune niara nämene bren ye ngwane ja di käräbare kwe Jehovai. Akwa ¿Jehovakwe jondron ñan tuabare nuaindre niara kräke aune mikadreta räre kwe ye ngüba nämene kwe?

9. a) ¿Jehovakwe rei Ezequías dimikani ño? b) ¿Jehovakwe David dimikadre ye nämene ngübare ño?

⁹ Kirabe, Jehovakwe ja töi mikani ja die yebiti nitre ruäre miketa räre. Ñodre, rei Ezequías namanina bäsi krütadre ye ngwane, Jehovakwe mikaninta räre aune tuanimetre kwe nünenta kä 15 te (2 Reyes 20:1-6). Yebätä, ¿Jehovakwe jondron ñan tuabare nuaindre David kräke arato ye ngüba nämene kwe? Ñakare. Nitre töi kwin “tä ni bobre dimike” abokän dimikata Ngöbökwe ye erere niara dimikadre kwe arato ye nämene ribere jai. David nämene ja kete kwin Jehovabe, yebätä niara nämene bren ye ngwane Jehovakwe niara töi mikadre jäme aune ngübadre ribebare kwe ie. Arato rabadre niara miketa räre ribebare kwe ie. David erere nikwe ja di kärädre Ngöböi (Salmo 103:3).

10. ¿Kukwe namani bare Trófimo aune Epafrodito yebätä ye tä dre mike gare nie?

¹⁰ Apóstol Pablo aune nitre kristiano mada ye die nämene nitre bren mikakäreta räre (ñäkädre Hechos 14:8-10 yebätä). Ñodre, bati Pablo ni itibätä drankwa nämene aune bren tare krubäte nämene ye mikaninta räre. Hechos 28:8 tä niere niarakwe “blitaba[re] Ngöböbe kräke, kise mikare kwärä bti amne rababata kuinta”. Akwa nitre jökrä bren namani gare Pablo ie ye ñaka mikaninta räre jökrä kwe. Ñodre, ja ketamuko nämene kwe ye kädeka nämene Trófimo, niara dikakabare Pablo ben kukwe driekäre (Hechos 20:3-5, 22; 21:29). Trófimo nämene dikekä kukwe driekäre ye ngwane namani bren. Akwa Pablo ñaka niara mikaninta räre, aisete Trófimo ñaka dikakabare jankunu Pablo ben (2 Timoteo 4:20). Pablo yekwe ja ketamuko mada nämene, kädeka nämene Epafrodito. Biblia tä mike gare niara namani bren aune bäsi krütani, akwa Pablo niara mikaninta räre ye ñaka niere (Filipenses 2:25-27, 30). Nibira gare nie ye erere, Pablo aune nitre kristiano mada ñaka nitre kristiano niaratre näire ye jökrä mikaninta räre.

KUKWE RUÄRE NIETA MÄTRÄKÄRE YEBÄTÄ MÄKWE JA NGÜBABITI

11, 12. a) ¿Lucas ye Pablo dimikani ño raba ruin nie? b) ¿Dre gare Lucas yebätä nie?

¹¹ Lucas nämene kräkä bianka, aune dikakabare kwe Pablo ben kä ruäre känti kukwe driekäre (Hechos 16:10-12; 20:5, 6; Colosenses 4:14). Pablo aune nitre kristiano mada nämenentre dikekä ye ngwane namanintre bren ye dimikani kwe raba ruin nie (Gálatas 4:13). Jesús niebare ye erere, nitre tä bren ye ngwane doctor rabadre niaratre dimike tätre ribere jai (Lucas 5:31).

¹² Lucas ye ñaka tö nämene jerekäbe mäträi ne kwe nitre madai ja rabadre ruin kwin. Niara nämene ni kräkäi mikaka bökän. Ye medenbätä tärä Lucas aune Hechos tikani kwe ye ngwane blitabare kwe kräkä ruärebätä aune kräkä ruärebiti Jesús nitre mikaninta räre ye tikani kwe. ¿Medente o ñongwane kräkä namani gare ie? Biblia ñaka mike gare. Akwa kwela nämene Laodicea, juta Colosas ken yete ja kitani kwe kräkä yebätä raba ruin nie. Yebätä Pablo tärä tikani nitre colosenses ie ye ngwane, Lucas kädekaninte kwe aune niara nämene köbö kwin juen niaratre kräke niebare kwe ietre.

13. ¿Mäträdre nibätä ja kräkäi mika yebätä angwane nikwe dre ngwandre törö jai?

¹³ Kä nengwane, ni brare Testiko ñaka jire iti raba jondron ñan tuabare nuainne ni kräkäi mikakäre. Niaratre ruäre tö ni dimikai ne kwe ni tädre kwin aune raba kukwe niere nie mäträkäre nibätä, ni ñaka ribere ietre akwa raba nuainne raba ruin nie. Erametre, kukwe ruäre nieta mäträkäre nibätä ye ñaka blo. Ñodre, Pablo ie nämene gare kwin Timoteo ngirie nämene nemen tare ruäre ngwane ñö käme ñabätä raba ruin nie. Aisete rabadre vino ñain chi niebare kwe ie (ñäkädre 1 Timoteo 5:23 yebätä). (Ñäkädre nota yebätä.)a Akwa dre niedre mäträkäre nibätä yebätä ni rabadre ja ngübarebiti. Nikwe kräkä ruäre o kräkä sribebare ye meden kwin bren kräke ñadre ye ja mräkä o ja ngwai iti raba niere nie. O mrö meden nikwe kwetadre o ni ñaka rabadre kwete ye raba niere nie. Bren ye erere nämene mräkä itibätä abokän kräkä ye käkwe dimikani nementa räre ye raba niere nie. Akwa kräkä ye käkwe ni mikaita räre arato ye ñan ai gärätä. Kräkä keteiti o kräkä medenbiti ja kräkäi mikadre ye raba nitre kwati dimike, akwa raba nitre mada abokän mike bren (ñäkädre Proverbios 27:12 yebätä).b

JA NGWEN TÖBÄTÄ

14, 15. a) ¿Ñobätä nikwe ja ngwandre töbätä? b) ¿Proverbios 14:15 tä dre driere nie?

¹⁴ Ni jökrä tö ja tuai kwin nünankäre kä jutobiti aune Jehová mikakäre täte. Akwa ni ngite yebätä nita nemen bren. Ni raba ja töi mike kräkä keta kabre ye dianbätä ja kräkäi mikara, aune kräkä medenbiti nikwe ja kräkäi mikai ye tä gare nie. Akwa nikwe ja ngwandre töbätä. Nitre ruäre o nitre kräkä rürübäinkä ye ruäre kwe kräkä tärä keteiti ja kräkäi mikara abokän käkwe ni mikaita räre ye raba niere nie. Akwa raba kukwe ye niere nie ngwian ganainkäre krubäte jai. Nitre kwati tä kräkä ye ñain aune kräkä yekwe niaratre mikaninanta räre ye raba niere nie. Akwa ni ñaka rabadre kräkä meden erere ñain ne kwe ja rabadreta ruin kwin nie aune nikwe nünandre bäri raire ye aibe kräke. Proverbios 14:15 tä niere ni töbätä ye ñaka tä kukwe nieta ie ye jökrä mike era jai, ñakare aune tä töbike kwin käne kukwe diankäre nuaindre jai.

¹⁵ Ni töbätä angwane, mäträi nibätä yebätä nikwe ja ngübaibiti, metrere ni iti ie kukwe ñaka gare kwin ye käkwe mäträi nibätä angwane nikwe ja ngübaibiti. Nikwe ngwandretari jai: “Vitamina, dieta nuainta o kräkä sribeta ye käkwe nitre mada mikaninanta räre, ¿ye gare metre tie? Kräkä ye käkwe nitre mada mikaninanta räre, ¿akwa kräkä ye raba ti miketa räre ye ñokänti gare tie? ¿Ti rabadre kukwe känene bäri kräkä ye mikakäre gare jai aune nitre ie kukwe gare kräkä yebätä ie ti rabadre kukwe ngwentari?” (Deuteronomio 17:6).

16. Nikwe ja töi mikadre ja kräkäi mike ye ngwane, ¿nikwe dre ngwandre törö jai?

¹⁶ Nikwe ja töi mikai kukwe medenbätä ja trä tuin ja kräkäi mikakäre o kräkä meden ñai nikwe yebätä nikwe ja ngwandre töbätä arato (Tito 2:12). Metrere drebätä ni iti törbadre ni trä tuai o törbadre kräkä medenbiti ni kräkäi mikai ye ñaka rabadre tuin kwin nie angwane, ütiäte krubäte nikwe ja ngwandre töbätä. ¿Kräkä ye tä sribire ño nibätä ye ni ye raba mike gare merebe nie? ¿Kukwe mikata gare kwe ye jene o ñaka nüke gare kwin nie? ¿Nitre ni kräkäi mikaka ye kwati ie kräkä ye gare? (Proverbios 22:29.) Ni iti ie kräkä kwin ni mikakäreta räre kwani kä mente krubäte känti aune nitre ni kräkäi mikaka ye kwati ie jämi gare ye raba niere nie. Akwa ¿erametre kräkä kwin ni mikakäreta räre tärä ye dre tä mike gare? O kräkä keteiti te “jondron ruäre ñaka kwin tädre kitani” ye nikwe ñadre o kukwe ruäre ñaka nüke gare kwin nie abokän nikwe nuaindre ye raba niere nie. Kukwe ye köböite kukwe tare krubäte raba nemen bare. Jehová ñaka tö ni tuai ja kräkäi mike ni ja mike sukiare o ni ja di käräkä chokai yebiti (Deuteronomio 18:10-12; Isaías 1:13).

“MUNKWE NÜNANDI ERA METRE”

17. ¿Ni jökrä tö drei?

¹⁷ Nitre kristiano kena ye käi näire, ja mräkätre nämene kukwe drie jie ngwen ye käkwe tärä juani niekäre nitre kristiano ie niaratre ñaka rabadre jondron ruäre nuainne. Tärä tikani yebätä kukwe ne niebare mrä: “Munkwe nünandi era metre” (Hechos 15:29). Erametre kukwe ye nie nämene jerekäbe ja tuaita niekäre. Akwa kukwe ye tä ngwenta törö nie nierare ni jökrä tö ja tuai kwin.

18, 19. ¿Jehovakwe dre biain nie Kä Bä Nuäre yete?

¹⁸ Ni ngite, yebätä ni ñaka rabadre bren ye ni ñaka raba ketebätä. Aune nibira gare nie kä nengwane Jehovakwe jondron ñan tuabare nuaindre ni mikakäreta räre ye ni ñaka raba ngübare. Akwa ja känenkäre Ngöbökwe ni mikaita kwin ngrabare ye gare nie. Apóstol Juan blitabare “ñö [...] ni mikakrä nüne kärekäre” aune “kri ni mikakrä nüne kärekäre” yebätä, ye abokän käkwe nitre jökrä mikaita räre (Apocalipsis 22:1, 2). ¿Ye kräkä ruäre sribeta ni mikakäreta räre abokän ni raba ñain kä nengwane o nikwe ñai Kä Bä Nuäre yete ye ai gäräbare kwe? Ñakare. Ye abokän Jehová aune Jesús kukwe jökrä nuaindi ne kwe nikwe nünandre kärekäre ye meden gäräbare kwe (Isaías 35:5, 6).

¹⁹ Nikwe nünain Kä Bä Nuäre yete ye nita ngübare krubäte. Akwa kukwe ye nita ngübare ye ngwane, Jehovakwe ni tare aune nita nemen bren ye ngwane drebätä nita ja tare nike ye gare ie abokän tä nemen gare nie ye tä ni töi miketa jäme. David ye erere, Jehovakwe ñaka ni tuainmetre yei nita tö ngwen. Nikwe ja ngwain metre ie angwane, käre ni ngübai kwe (Salmo 41:12).