KUKWE JA TÖTIKARA 31
“Munkwe nünanka dite jabtä käre”
“Ti mräkätre tare tikwe [...] munkwe nünanka dite jabtä käre” (1 COR. 15:58).
KANTIKO 122 ¡Kä ngwen nüke jai!
KUKWE NEBÄTÄ JA TÖTIKAIa
1, 2. ¿Ñobätä ni ketata ju ruäre krikri aune mente kwin tä juta Tokio yebätä? (1 Corintios 15:58).
KÄ 1970 jämi krüte ye ngwane, ju mente kwin 60 jabiti sribe tö namani ye kömikani Tokio (Japón). Nitre nämäne niken ju ye bäre ngwane, ju ye täi krö jabätä dobo kri matadre ye ngwane, yebätä nämäne nemen töbike. ¿Nitre ingeniero dre nuainbare ne kwe ju ye ñan gidiandrete? Jondron ribi aune ngrükate raba kwäräkwärä yebiti sribebare. Ni kristiano ketata ju sribebare mente kwin yebätä. ¿Ñobätä?
2 Ni kristiano ja töi mikadre kwatibe kukwe ruärebätä aune kukwe ruärebätä rabadre töbike kwin käne. Kukwe bianta Ngöbökwe mikakäre täte aune Lei kwe ye mikakäre täte nikwe ja ngwandre dite käre (ñäkädre 1 Corintios 15:58 yebätä). Ni tädre juto biarebe kukwe bianta Ngöbökwe “ye mikakäre täte” aune ñan mikakäre tuin ngwarbe jai. Ne madakäre, “ribeta o raba ngwane” nikwe ja töi kwitadre kukwe ruärebätä (Sant. 3:17). Nikwe töbikaita debe näre kukwe nebätä ngwane nikwe ñaka ja töi mikai kukwe jökrä käin ngäbiti o kukwe jökrä rabadre tuin blo nie. Kukwe ñokänti ni rabadre ja ngwen dite ye rabai gare nie kukwe ja tötikara nebätä. Arato kukwe ketarike nuainta Satanakwe nita ja ngwen metre Jehovai juainkäre ngwarbe aune ni raba dre nuanne, rabadi gare nie, kukwe ja tötikara nebätä.
¿KUKWE ÑOKÄNTI JA NGWANDRE DITE?
3. Hechos 15:28, 29 yekänti, ¿Lei meden bianta Jehovakwe nie?
3 Jehová ye ni kukwe ükadekä bäri kri, niara ni ütiäte bäri kri Lei bianka, tä Lei bien juta kwe ie ye tä nüke gare kwin (Is. 33:22). Ñodre, nitre cuerpo gobernante siglo kena ye käkwe kukwe ketamäbätä ja ngwandre metre mikani gare. 1) Ñaka jondron ngwarbe mikadre ngöböre jai, ñakare aune Jehová aibe mikadre täte, 2) däri ye mikadre tuin ütiäte krubäte jai jondron deme kwrere, 3) kukwe bianta ja jie ngwankäre ja mika gurebätä tä Bibliabätä ye mikadre täte töi kwatibebiti (ñäkädre Hechos 15:28, 29 yebätä). ¿Ni raba ja ngwen ño metre kukwe ketamä yebätä kä nengwane?
4. ¿Jehová aibe mikadre täte nieta yebiti dre mikata gare? (Apocalipsis 4:11).
4 Jondron mikata ngöböre jai ye ni ñaka kain ngäbiti, Jehová aibe mikata täte. Nitre israelita rabadre niara aibe mike täte niebare kwe ie (Deut. 5:6-10). Jesús nuaninte Chokalikwe ngwane, Jehová aibe mikadre täte niebare kwe ie (Mat. 4:8-10). Jondron mikata ngöböre o nitre kä tibienbätä ye ni ñaka mike tuin ngöböre jai. Arato ni ñaka nitre ji ngwanka, nitre político aune nitre käikitakata jadaka o jondron ja näkwitarabiti, ye mike tuin ngöböre jai. Ñakare aune nita Jehová jondron jökrä dätekä ye aibe mike Ngöböre jai (ñäkädre Apocalipsis 4:11 yebätä).
5. ¿Ja nire aune däri ye ñobätä nita mike tuin deme jai?
5 Däri aune ja nire ye ütiäte krubäte ni kräke yebätä tuin deme krubäte nie. ¿Ñobätä? Ñobätä ñan aune däri ye abokän ja nire aune ja nire ye abokän regalo bäri ütiäte biani Jehovakwe nie (Lev. 17:14). Ni raba jondron nire kwete niebare Jehovakwe, akwa ñan därie kwetadre jire niebare kwe (Gén. 9:4). Lei biani kwe Moises ie ye ngwane, kukwe ne ngwaninta törö kwe nitre israelita ie arato (Lev. 17:10). Aune nitre ñaka rabadre däri kain ngäbiti ye mikamana gare kwe nitre cuerpo gobernante ie siglo kena ye näire (Hech. 15:28, 29). Aune nita kukwe ne mike tuin ütiäte krubäte jai nita kräkä meden meden mike ja kwatate ye ngwane.b
6. ¿Kukwe bianta mikakäre täte Jehovakwe ja mika gurebätä ye mikakäre täte dre raba ni dimike?
6 Kukwe bianta Jehovakwe mikakäre täte ja mika gurebätä ye nita ja di ngwen mike täte (Heb. 13:4). Apostol Pablo käkwe mäträbare kukwe nebiti nibätä: “kukwe kämekäme mdei tä munye, ye kite jökrä temen munkwe”. Kukwe nebiti mikani gare kwe nikwe ja töi mikai kwatibe kukwe käme tä ni töite ye denkä ja töibätä. Ñodre, kukwe raba ni töi mike nemen käme käme nitre ben ye ni ñaka mikadre ñärärä (Col. 3:5; Job 31:1). Aune nita ja tuin kukwe raba ni nuente yebe ngwane, ni töi aune ni raba kukwe käme nuainne ye nita denkä jötrö ngwarbe ja töibätä, ne kwe nita ja kete Jehovabe ye ñaka riadrete nikän.
7. ¿Ni töi tädre kwatibe dre nuainbätä aune ñobätä?
7 Nikwe Jehová “mikadre täte ja brukwä ngöibiti” ie niara tö (Rom. 6:17). Jehovata kukwe bien aune Lei kwe ye kwin ni kräke aune ñaka kwita raba jire (Is. 48:17, 18; 1 Cor. 6:9, 10). Ni tö ja di ngwain Jehová mikabätä täte kukwe jökräbiti ta ne kwe niarakwe ni kadre ngäbiti aune salmista erere ni tö niei: “Tikwe ja brukwä mikani mä kukwei mikakäre täte kärekäre, nememe mrä” (Sal. 119:112). Ni töita kwatibe ja ngwanbätä metre Jehovai ye Satana töita juanbätä ngwarbe. ¿Tä nuainne ño?
¿NITA JA NGWEN METRE YE JUANKÄRE NGWARBE SATANA TÄ DRE NUAINNE?
8. ¿Ja mikata ni rüere yebiti Satanás tö dre nuainne nibätä?
8 Ja mikata ni rüere. Nita ja ngwen metre ye Satana tö juain ngwarbe, tä ja mike ni rüere ja töibiti aune ja nire nikwe tä nemen kukwe kri te ye ngwane. Tä kukwe ne nuainne ni gatekäre aune nita ja kete Jehovabe ye juankäre ngwarbe (1 Ped. 5:8). Nitre kristiano siglo kena ye nuainbare tare, rä ötani aune murie ketani, töi nämäne kwatibe ja ngwanbätä metre yebätä (Hech. 5:27, 28, 40; 7:54-60). Kä nengwane ja mikata ni rüere yebiti Satana tä ni dikainkä. Ñodre, Rusia aune juta madate ja mräkätre nuainta tare krubäte aune ja mräkätre kwati rüere ja mikata.
9. Kukwe bämikata nemen kwin ni okwäte yebätä nikwe ja ngübadrebiti ño ye mä raba bämike keteitibe.
9 Kukwe kwin kwrere bämikatabiti ni nuateta. Kukwe tuin nie ye ñan aibebiti Satana tä ni nuainte ñakare aune kukwe kiakia tä nemen tuin kwin nie kwrere yebiti tä ni ngökö (Efes. 6:11). Kukwe namani bare ja mräkä Bob bätä ye ani mike gare jai, niara nikani hospitalte operación bäri tare nuainbätä ye kräke (cirugia mayor). Bobkwe niebare doctoretre ie niara ñaka däri mikai ja kwatate. Kukwe ne namani bä ni ni operaka ye ie. Köbö te Bob operai käi nükani ye ngwane, deu mräkätre nikaninta ye bitikäre, ni anestecia mikaka ni kwatate ye nükani. Niebare kwe Bob ie mä ñan däri mikai ja kwatate ye gare tie akwa tädira nierare nete. Bob mräkätre ñaka nämäne yete yebätä niarakwe kain ngäbiti anestecista namani nütüre. Akwa Bob töi nämäne kwatibe ñaka däri mikabätä ja kwatate.
10. ¿Nitre ñan Ngöbö mike täte tä töbike ye ñobätä kö okwä kwrere ni kräke? (1 Corintios 3:19, 20).
10 Nitre tä töbike. Nitre tä töbike ño ye erere ni jatadre töbike ngwane, ni ñan jataira Jehová mike täte aune kukwe bianta mikakäre täte kwe ye ni jatadre mike tuin ngwarbe jai (ñäkädre 1 Corintios 3:19, 20 yebätä). Metrere, “kukwe töbätä nitre kä tibienbätäkwe” ye tä ni töi mike töbike ja aibebätä. Kukwe namani bare konkrekasion Pérgamo aune Tiatirabätä ye ani mike gare jai. Nitre kristiano kä ye ngwane käkwe ja tuanimetre töi kwitadre nitre nämäne niara bäre yei. Nitre ye nämäne nemen käme käme nitre ben aune ngöbö ngwarbe mike täte. Konkrekasion ketebu ne nämäne kukwe ne kain ngäbiti yebätä Jesukwe mäträbarebätä (Apoc. 2:14, 20). Kä nengwane nitre tä ni bäre ye raba ni töi mike töbike niaratre erere. Ñodre, ni mräkätre o nitre gare nie ye raba ni töi mike kukwe ie ni töta ye nuainbätä. Köböite nikwe kukwe Ngöbökwe ye kitadre tibien ye ie niaratre tö. Kukwe ie ni töta nemen ye erere nuaindre ye ñaka käme aune kukwe tä Bibliabätä ye ñan niena ütiäte niaratre raba niere nie.
11. ¿Drebätä ja ngübadrebiti?
11 Ruäre ngwane, Jehovata kukwe bien mikakäre täte ye rabadre mike gare metre tä näre ni raba kite nütüre. Ruäre ngwane, “Kukwe tä tikani Ngöbö Kukweibtä, ye aibe mikadre täte” nieta yebiti ta ni tö raba kukwe ruäre nuain (1 Cor. 4:6). Nitre ji ngwanka kukwe ngwarbebätä, Jesús näire nakani kö okwä yete. Lei biani yebätä niaratrekwe kukwe kwitani jene mikakäre täte akwa kukwe ye namani tribe doboko ye kwrere mikakäre täte nitre kräke (Mat. 23:4). Akwa Jehová tä kukwe mike gare metre ta nie juta kwe aune kukwe kwe yebiti. Kukwe ye ñan ükate raba bä jene jire chi (Prov. 3:5-7). Kukwe nie ñan Bibliabätä ngwane ni ñan nuainne o kukwe ükete tä nemen tuin kwin nie ye ererebätä nitre kräke.
12. ¿Satana tä kukwe ngwarbe driere ño?
12 Kukwe ngwarbe drieta. “Ni ruäre tä näin kukwe ngwarbe dirire. Kukwe mikanintbe ngwarbe kira abko tätre dirire amne kukwe ye tä kite üai käme di kri käta gobrane kä nebtä yekri” yebiti Satana tä ni ngökö aune ni ñäkebiti (Col. 2:8). Ñodre, siglo kena yete nitre ja tötikaka krikri nämäne kukwe driere aune nitre töi nämäne ño ye nämäne driere, arato kukwe ñan bian nämäne Bibliabätä nitre judio nämäne driere ne madakäre nitre kristiano rabadre Lei Moisekwe ye mike täte nämänendre niere. Kukwe ne jökrä ngwarbe ñobätä ñan aune Jehová kukwe töbätä bäkänkä ye ñan mika jatanina ütiäte jai. Nengwane Satana tä kukwe mike gare telefono, radio ye kwrerebiti aune redes sociales yebiti tä nitre töi mike ja ükekrö kukwe ngwarbe mikakäre gare. Ñodre, nitre ji ngwanka politicabätä tä noticia ngwarbe mike gare. Pandemia COVID-19 ye ngwane, kukwe ngwarbe döräibare krubäte.c Nirekwe kukwe mikani era jai yekwe ja tare nikabare krubäte, akwa juta Ngöbökwe kukwe mikani gare ye nitre testiko käkwe mikani täte yekwe kriemikani, töbikakwe aune kukwe tare namani bare yebätä (Mat. 24:45, TNM).
13. ¿Ñobätä ñaka ja tuadremetre näkwitadre kukwe ngwarbe ie?
13 Kukwe tä ni näkwite. “Dre dre ütiäte nünankrä bäri metre Ngöbökrä” ye ñan käi kwitadrekä jabiti (Filip. 1:9, 10). Kukwe ütiäte nuain raba nikwe akwa kukweta ni näkwite yebätä kä juan raba ngwarbe ta. Kukwe nuainta köbö kwatire kwatire nierare ye erere ñodre, mröta, tomana ñata, sribi aune jadaka yebätä nikwe ja näkwitai bäri ngwane jatai bäri ütiäte ni kräke (Luc. 21:34, 35). Nitre politico aune nitre tä ja ükekrö ye ngwane tätre ngadain jabätä ye aibe tuata köbö kwatire kwatire. Nikwe ñaka tuadremetre ja töi kwite. Ñobätä ñan aune ni ñan kukwe nuainne akwa ni raba kite ja töibiti ja mike niaratrekri. Kukwe ketarike nebiti Satana tä ni dikainkä ne kwe nikwe ñaka ja ngwandre metre Jehovai. Dre käkwe ni dimikai ja tuakäre kukwe yebe aune ja ngwen metre ye ani mike gare jai.
¿DRE NUAIN RABA JA NGWANKÄRE DITE?
Ñobätä nikwe ja dianinkä mento aune ja ngökani ñöte yebätä töbikadretari, ja tötikadre Bibliabätä aune töbiketaribätä, ja ngwande metre aune tö ngwandre kwatibe Jehovai (Párrafo 14 nemen 18 mikadre ñärärä)
14. ¿Ni tädre käre Jehová ken yekäre dre ni dimikai?
14 Ñobätä nikwe ja dianinkä mento aune ja ngökani ñöte yebätä töbikadre. Kukwe jökrä ne mäkwe nuainbare ñobätä ñan aune mä tö namani ja mikai Jehovakri. Ñobätä kukwe ne metre namani gare mäi ye ngwenta törö jai. Jehová namani gare mäi yebätä mä jatani mike tuin ja rün erere jai aune mike ütiäte bätä tarere. Tödeka mäkwe riribare ye köböire mäkwe ja töi kwitani kukwe blo yebätä. Mä nämäne kukwe tuin käme Jehovai ye nuainne ye mäkwe tuanimetre aune dre tuin kwin Jehovai mä jatani nuainne. Ngöbö ngite kitani ta mäbiti namani gare mäi yekwe mä töi mikani jäme (Sal. 32:1, 2). Mäkwe ja töi mikani niken gätäbätä aune kukwe kwin namani gare mäi ye mä jatani kädriere ni madabe. Mä niena kristiano ja dianinkä mento aune ja ngökabare ñöte yebätä mätä näin ji metrebiti aune töi kwatibebiti ñaka kämikekä jire ji yebätä (Mat. 7:13, 14).
15. ¿Ja tötikadre Bibliabätä aune töbikadretaribätä ye tä ni dimike ño?
15 Ja tötikadre aune töbikadretari Ngöbö kukweibätä. Kri ngätrie tä niken mobe nguse ngwane, tä nemen bäri dite. Ye erere arato kukwe Ngöbökwe ye rabai bäri metre ni kräke ngwane tödeka nikwe rabai bäri dite. Kri tä niken nirien bäri ye ngwane ngätrie tä niken bäri nguse aune ye köböire tä nemen bäri dite. Nita ja tötike aune töbiketari Bibliabätä ngwane tödeka nikwe tä nemen bäri dite aune kukwe Ngöbökwe ye bäri kwin tä nemen gare nie (Col. 2:6, 7). Kukwe biani kwe, mräträbare kwe aune nitre kriemikani kwe ye köböire kukwe kwin namani bare nitre niara mikaka täte kirabe kräke yebätä töbikadretari. Ñodre, ángel iti käkwe templo ñäkäbare tuani köböre Ezequielkwe yekwe tödeka kwe mikani bäri dite. Ye tä kukwe ütiäte mike gare nie ñodre, kukwe ükaninte Jehovakwe niara mikakäre täte ye ni rabadre mike tuin ütiäte krubäte jai ye raba nemen gare nie (Ezeq. 40:1-4; 43:10-12).d Kukwe nguseta tä Bibliabätä ye kräke nikwe kä diandrekä jai töbikakärebätä yekwe ni dimikai krubäte.
16. ¿Bob nämäne tödeke kwatibe ye käkwe dimikani ño? (Salmo 112:7).
16 Nikwe tödekadre kwatibe. Rei David nämäne Jehová tarere ye ñaka tuainmetre kwe niebare kwe kansion keteitibiti. Mikani gare krörö kwe: “Tita tödeke kwatibe mäbiti oh Ngöbö” (Sal. 57:7). Ni arato raba tödeka jakwe mike dite tö ngwanbätä kwatibe Jehovai (ñäkädre Salmo 112:7 yebätä).e Bob yebätä blitani párrafo 9 ye ani ngwenta törö jai. ¿Niara nämäne tödeke kwatibe ye käkwe dimikani ño? Nane niarakwe däri ribedre jai yebätä däri tädira yete niebare ie. Däri täi chi nete ngwane gwäune ti näinta niebare kwe. Bob tä niere: “Tikwe ñaka töbikaba krubäte kukwe ye niekäre aune dre rabai bare yekwe ñaka ti töi nikaba”.
Tödeka nikwe täi dite ngwane, nikwe ja ngwain metre kukwe tare ño ño rabai bare nibätä yebiti ta (Párrafo 17 mikadre ñärärä)
17. ¿Bobbätä kukwe namani bare ye tä dre driere nie? (Üai mikadre ñärärä).
17 Bob namanina hospitalte ye ñan ai ngwane batibe kukwe ne diani nuaindre kwe jai. Ñakare aune känenkri töi nämänena kwatibe kukwe ne nuainbätä. Kena, niara töi nämä kwatibe kä mikabätä juto Jehovabätä. Ketebu, dre nieta Bibliakwe aune tärä dianinkä Bibliabätä yekwe ja nire aune däribätä, yebätä niarakwe ja tötikani. Aune mrä, kukwe ükaninte Jehovakwe ye niarakwe mikai täte ngwane, kukwe kwin rabai bare kräke ye nämäne gare metre ie. Bob erere nikwe tö ngwain kwatibe Jehovai ngwane, kukwe ño erere ben nikwe ja tuai akwa nikwe ja ngwandi dite.
Barac aune nitre nänkä ben ñaka kä jürä ngwani jabätä rikakäre nitre rüka Sisarakwe ye jiebiti (Párrafo 18 mikadre ñärärä)
18. ¿Kukwe namani bare Baracbätä ye tä dre driere nie? (Üai kena täräkwatabätä mikadre ñärärä).
18 Tö ngwandre Jehovai. Barac ni ji ngwanka bätä kukwe namani bare yebätä ani töbike, Jehovakwe kukwe niabare ie ye mikani täte bengwairebe kwe aune ñaka töbikabare kwe yebätä kukwe kwin namani bare kräke. Ye näire nitre israelita ñaka nämäne juto rükäre. Escudo aune lanza ñaka nämäne jire kwati kwetre. Yebiti ta Barac rabadre niken rüre Sísara aune nitre rükä kwe cananeo ye rüere niebare ie Jehovakwe, nitre rükä Sisarakwe ye nämäne näin ja kriemikani kwin krubäte (Juec. 5:8). Barac nämäne ngütüä Taborbiti rikadre kä kiare yekänti rükäre Sísara aune nitre rükä kwe nämäne näin carro ngwen 900 ye rüere niebare Débora ni Ngöbö kukwe niekä yekwe ie. Kä kiare yete rabadre bäri nuäre Sísara kräke ganankäre akwa yebiti ta Barac ja mikani täte. Barac jatani ngütüäbätä ye ngwane ñü näkäni jobe tibien. Karo Sisarakwe namaninkä dobro okwäte, ye köböire Jehovakwe Barac dimikani ganane (Juec. 4:1-7, 10, 13-16). Ye erere raba nemen bare nibätä, nikwe tö ngwain Jehovai aune kukwe bianta kwe mikakäre täte juta kwe köböire ye nikwe mikai täte ngwane ni raba ganane (Deut. 31:6).
NI TÖI TÄDRE KWATIBE JA NGWANBÄTÄ METRE
19. ¿Ñobätä mä tö ja ngwain metre jankunu?
19 Ni täi nüne jankunu kä käme nete ngwane, nikwe ja di ngwandi jankunu ja ngwanbätä metre (1 Tim. 6:11, 12; 2 Ped. 3:17). Ja mikata ni rüere, kukwe bämikata kwin ni ngökakäre, nitre tä töbike ño, kukwe ngwarbe nieta aune kukwe raba ni näkwite ye ñaka tuadremetre ja ganaine (Efes. 4:14). Ja ngwandre dite käre. Ja töi mikadre kwatibe Jehová tarere. Kukwe ükaninte kwe ye mikadre täte aune kukwe ruärebätä ja töi mikadre bobre. Jehová aune Jesús ie kukwe tä nüke gare bäri kwin aune ni raba ja ngwen ño niara erere ye rabai gare nie kukwe ja tötikara ja mada yebätä.
KANTIKO 129 Nita kä ngwen nüke jai
a Dre kwin aune dre kämebätä nikwe kukwe diandre nuaindre jai ye tä gare nie, Satana tö ni tuai nütüre. Adán aune Eva näire nükebe nengwane niara tä kukwe ye nuainne. Lei Jehovakwe aune juta kwe tä kukwe mike gare ye meden ni tö rabadre mikai täte ye tä gare nie ye kwrere nikwe töbikadre ie Satana tö. Satana töita ño ye erere nitre kä tibienbätä tä ja ngwen, akwa ni ñaka tö ja ngwen kore, ñakare aune ni tö käre Jehová mikai täte kukwe jökräbätä, rabadre bare nie yekäre kukwe ja tötikara nekwe ni dimikai mike gare jai.
b Däri tuin ño Jehovai erere mikadre tuin jai yekäre mäkwe tärä Mä raba nüne kä jutobiti kärekäre kukwe ja tötikara 39 yebätä ja kita.
c “Cómo protegerse de la información falsa” tä jw.org ye mikadre ñärärä.
d Kukwe mikakäre gare bäri jai mäkwe tärä La adoración pura de Jehová: ¡por fin restaurada! kapítulo 13 aune 14 ye mika ñärärä.
e Salmo 112:7: “Kukwe tare mikai gare ie ye ñan jürä ngwain kwe jabätä. Töita kwatibe, tä tö ngwen Jehovai”.