Nikwe ja di ngwandre ñaka kukwe blo mike nüke ja töite

1. ¿Nitre kwati tä töbike ño kä nengwane?

KUKWE ükaninte Ngöbökwe ye nitre kwati ñaka tä mike ütiäte jai kä nengwane. Nitre ñaka gure metre tä nemen jabe o nitre ja erebe nemen jabe ye ñaka blo tätre nütüre. Película, tärä, kansion aune kukwe mikata gare televisionte yete nitre kätä kukwe ye erere nuainne ye bämikata tuare (Salmo 12:8). Nitre kä nebätä tä ja ngwen bäri käme, akwa Jehová raba ni dimike ja ngwen kwin (ñäkädre 1 Tesalonicenses 4:3-5 yebätä).

2, 3. a) ¿Kukwe blo rükadre ni töite ye ngwane ñobätä ütiäte krubäte diandrekä ja töite? b) ¿Nikwe kukwe meden mikai gare jai kukwe ja tötikara nekänti?

² Ni jökrä ja mike ngite. Aisete kukwe blo ye raba nemen tuin kwin nie, gwa ie ngri tä nemen tuin kwin ye erere. ¿Kukwe blo jatadre nüke ni töite ye ngwane nikwe dre nuaindre? Diandrekä jötrö ngwarbe ja töite. Nikwe ñaka nuaindi angwane, kukwe blo ye raba nirien bäri ni töite. Aune ni nuadrete ye ngwane ni raba ja mike ngite (ñäkädre Santiago 1:14, 15 yebätä). Ye medenbätä, ni käi tädre juto Jehovabätä ie ni tö angwane ütiäte krubäte nikwe kukwe blo ye diandrekä ja töite.

³ Nibira gare nie ye erere, nita töbike drebätä yebätä nikwe ja ngübadrebiti. Kukwe blo tä nüke ni töite ye nikwe diandrekä ja töite, ye köböire nikwe ñaka ja mikai ngite ni madabe aune nikwe ñaka ja tare nikai kukwe nuaindi nikwe yebätä (Gálatas 5:16). Kukwe ja tötikara nekänti nikwe kukwe ketamä mikai gare jai abokän käkwe ni dimikai ja tuin kukwe blo tä nüke ni töite yebe. Kena, nita ja kete Jehovabe. Ketebukäre, kukwe nieta Bibliabätä mäträkäre nibätä. Aune ketamäkäre, ja mräkätre ie kukwe gare krubäte ye raba ni dimike.

NITA JA KETE JEHOVABE

4. ¿Nita ja kete Ngöböbe ye raba ni dimike ño?

⁴ Nire tö rabai ja ketamuko Ngöbökwe yei Biblia tä niere: “Mun [...] ja kise bätäte” aune “mun [...] ja brukwä mika deme” (Santiago 4:8, TNM). Ye tä mike gare Ngöbö töi ño ye erere ni ja ketaka ben tä kukwe nuainne aune tä töbike. Ni tö ja ketai jankunu ben, aisete nita ja di ngwen ñaka kukwe blo nuain jire aune töbike kukwe kwin aibebätä (Salmo 24:3, 4; 51:6; Filipenses 4:8). Erametre, ni ngite aune ruäre ngwane kukwe blo tä nüke ni töite ye gare Jehovai. Akwa ni ñaka tö niara tuai ulire, yebätä nita ja di ngwen kukwe blo diankakäre ja töite aune töbike kukwe kwin aibebätä (Génesis 6:5, 6).

5, 6. ¿Orasion ye tä ni dimike ño ja tuin kukwe blo tä nüke ni töite yebe?

⁵ Nikwe orai käre Jehovai angwane, niarakwe ni dimikai ja tuin kukwe blo tä nüke ni töite yebe. Niarakwe üai deme biain nie aune ja di biain nie ne kwe nikwe ja ngwandre kwin. Dre kwin niara kräke ye erere ni tö nuain nikwe niedre ie orasionte (Salmo 19:14). Ne madakäre, dre tuin blo ie nibätä abokän raba ni töi mike ja mike ngite ye ni raba ngwentari ie töi bobrebiti (Salmo 139:23, 24). Ni nuadrete ye ngwane ni dimikadre kwe ne kwe nikwe ñaka ja mikadre ngite ni madabe ye nikwe ribedre ie arato (Mateo 6:13).

⁶ Ni jämi nemen Testiko ye ngwane ni tö nämene jondron ruäre käme ye nuaindi. Ruäre ngwane kukwe käme ye raba nüke ni töite aune ni töi raba nemen nuainbätä. Akwa Jehová raba ni dimike ja töi kwite. Ye erere namani bare rei David yebätä. Meri ñaka kwe ye mikani kwe jabe. Akwa ye bitikäre ja töi kwitani kwe aune Jehovakwe niara “brukwä mik[adre] kwin mrebe” bätä dimikadre kwe ye ribebare kwe ie (Salmo 51:10, 12). Ye medenbätä, mätä ja tuin kukwe blo tä nüke mä töite yebe angwane mäkwe ja di kärä Jehovai. Niarakwe mä dimikai ja töi mike kwatibe kukwe nieta kwe ye mike täte aune ja ngübarebiti kukwe medenbätä mätä töbike aune kukwe meden nuainta mäkwe yebätä (Salmo 119:133).

KUKWE NIETA BIBLIABÄTÄ MÄTRÄKÄRE NIBÄTÄ

7. ¿Biblia tä ni dimike ño kukwe blo ye denkä ja töite?

⁷ Biblia ye köböire Jehová raba orasion nikwe kain ngäbiti. Biblia yebätä kukwe Ngöbökwe tä kwen nie, ye “käta ni mike nüne kuin deme”, o nüne kwin merebe (Santiago 3:17). Nikwe ñäkäi Bibliabätä köbö kwatire kwatire angwane, kukwe kwin aibe rabai ni töite (Salmo 19:7, 11; 119:9, 11). Kukwe kwin mäträkäre aune nitre kukwe kwin bämikani mikata gare Bibliabätä ye raba ni dimike kukwe blo ye denkä ja töite.

8, 9. a) Proverbios kapitulo 7 tä kukwe niere ye erere, ¿ñobätä monso bati käkwe ja mikani ngite meri nämene nemen bati bati nitre brare kwati ben yebe? b) ¿Dre dre raba kukwe tare mike ni kisete?

⁸ Nikwe ñaka ja mikadre ngite ni madabe yekäre nikwe kä mikadrekä kukwe blo yebätä nieta Bibliakwe Proverbios 5:8 yekänti. Meri nämene nemen bati bati nitre brare kwati ben nämene nüne ye ken bäsi monso bati nikani basare deu kädrieta Proverbios kapitulo 7 yekänti. Meri ye nämene dän oto chi kitani jabätä aune nämene kä gräte jibätä. Meri yei monso bati ye jutuabare angwane jatani kokwäre aune demainbare kwe bätä kukwe niebare kwe ie töi mikakäre bäri jabätä. Monso bati nämene gwi nikani ye ngwane töi ñaka nämene kukwe blo nuainbätä. Akwa kukwe blo ye ñaka dianinkä kwe ja töite aisete ja mikani ngite kwe. Aune ye köböite kukwe tare namani barebätä. Kukwe tare nämene niara kräke yebätä töbikadre kwe akräke niara ñaka krötadre meri ye ken (Proverbios 7:6-27).

⁹ Kukwe ruäre raba kukwe tare mike ni kisete yebätä nikwe ñaka töbikaitari angwane, ni raba kukwe ñaka kwin den nuaindre jai arato. Ñodre, ni täi canal televisionte ye kwite jatäri dre dre tä mikani yete ye tuakäre deu angwane, kukwe tare raba nemen bare nibätä. ¿Ñobätä? Ñobätä ñan aune televisionte programa mikata tuare yete nitre nemen ño jabe ye üai mikata tuare. Nita kukwe känene Internet yete angwane, nikwe ja ngübadrebiti ne kwe nikwe ñaka clic mikadre Internet käi mada abokän te dreta mikani ñaka gare nie yete o kukwe mikata gare ni nemen ño jabe yebätä o nitre üai butiere mikata tuare, yekänti nikwe ñaka clic mikadre arato. Ye köböite ni raba kukwe ñaka kwin tuin abokän raba ni töi mike kukwe blo jiebiti aune ñaka Jehová mike täte.

10. Kukwe nieta 1 Timoteo 5:2 ye nikwe ñaka mikadre täte angwane, ¿dre raba nemen bare nibätä? (Üai bämikani kena mikadre ñärärä.)

¹⁰ Ni brare aune meri rabadre ja mike tuin ño jai kwärikwäri ye Biblia tä niere nie arato (ñäkädre 1 Timoteo 5:2 yebätä). Ni Testiko tä ja mäkäninte metre ye tä muko kwe aibe ie kukwe nuäre nuäre niere. Ni Testiko tä kaibe ye tö ja mäkäite nirebe ye aibe ie tä kukwe nuäre niere töi mikakäre jabätä. Ni nibu tä kukwe nuäre nuäre niere jai ja bämikata kwetre, nikrata kwetre jabätä o tätre ja mike näin ño yebiti, akwa ñaka kise mike jabätä kwärikwäri angwane ñaka tä kukwe blo nuainne nitre ruäre tä nütüre. Akwa nitre nibu tädre kukwe ye nuainne angwane, kukwe blo raba kite nirien niaratre töite aune mrä niaratre raba nemen jabe. Kukwe ye erere namanina bare nitre madabätä, aisete raba nemen bare nibätä arato.

11. ¿José kukwe kwin bämikani ye tä dre driere nie?

¹¹ José kukwe kwin bämikani yebätä ni raba kukwe keta kabre mike gare jai. Jefe niarakwe ye muko tö namani niara nuainte ne kwe rabadre ben. Josekwe ñakare niebare meri yei akwa meri ye ja töi mikani jankunu niara nuinte. Mantre jetebe nämene niere ie rabadre ja mikete kaibe ben (Génesis 39:7, 8, 10). Ni ie kukwe gare krubäte tä niere, kukwe yebätä José ja mikaite kaibe meri yebe angwane José rabai nemen meri yebe namani nütüre. Akwa José ja töi mikani kwatibe ñaka kukwe nuäre nuäre niere ie töi mikakäre jabätä aune meri ye nämene kukwe nuäre nuäre niere ye ñaka ja töi mikani kwe kain ngäbiti. Ye köböire ñaka ja töi mikani kwe kukwe blo ye jiebiti. Bati, meri yei José nakani dänbiti aune tö namani rabai José ben. Akwa “dän ngutu btä, ye aibe [...], namani Botibar nän muko kisete” aune niara nikani betekä mentokwäre (Génesis 39:12, Jändrän Jökrä Namani Bare Ño Kena).

12. Nita dre mike ñärärä ye raba ni töi mike kukwe blo jiebiti, ¿ye ñokänti gare nie?

¹² Nita dre mike ñärärä ye raba ni töi mike kukwe blo ye jiebiti. Jesús niebare ni brare tädre töbike krubäte meri mada mikabätä jabe ye käkwe ja mikadrera gure meri yebe ja brukwäte (Mateo 5:28). Ye erere namani bare rei David yebätä. Biblia tä niere “nämene ju dokwäte ye ngwane meri jutuabare jüben ie” (2 Samuel 11:2). Meri ye nämene gure metre ni brare madabe. Akwa David ñaka nikrabare mentokwäre aune niara okwä namani kwekebebätä aune töi namani meri yebätä. Mrä mada, meri ye mikani kwe jabe.

13. a) ¿Ñobätä ütiäte krubäte nikwe “kukwe üka[drete]” ja okwä yebe? b) Nikwe “kukwe üka[drete]” ja okwä yebe, ¿ye dre gärätä?

¹³ Job kukwe kwin bämikani yebätä ni raba kukwe keta kabre mike gare jai. Niarakwe niebare: “Tikwe kukwe ükaninte ti okwä yebe” (Job 31:1, 7, 9). Ütiäte krubäte nikwe ja ngwandre niara erere aune “kukwe üka[drete]” ja okwä yebe. ¿Ñobätä? Ñobätä ñan aune ye käkwe ni dimikai ñaka kukwe blo mike nüke ja töite. Akwa “kukwe üka[drete]” ja okwä yebe ¿ye dre gärätä? Ye abokän ja töi mikadre kwatibe ñaka nikren ni madabätä mikakäre nemen jabe. Aune ni üai butiere jutuadre nie täräkwatabätä, pantallate, cartel yete o kä mada känti aune jötrö ngwarbe nikwe nikradre mentokwäre.

14. ¿Nikwe dre nuaindre ja ngwankäre kwin?

¹⁴ Kukwe nibira gare nie yebätä mäkwe töbiri angwane, nü gare mäi kukwe meden ruäre abokänbätä mä raba ja töi kwite. Ye erere ngwane, mäkwe nuain jötrö ngwarbe. Nikwe Jehová mikai täte angwane nikwe ñaka ja mikai ngite ni madabe aune nikwe ja ngwain kwin (ñäkädre Santiago 1:21-25 yebätä).

JA MRÄKÄTRE IE KUKWE GARE KRUBÄTE YE RABA NI DIMIKE

15. Ñaka nemen nuäre mä kräke ja tuakäre kukwe blo nüke mä töite yebe angwane, ¿ñobätä ütiäte krubäte mä rabadre ja di kärere?

¹⁵ Ñaka nemen nuäre mä kräke ja tuakäre kukwe blo nüke mä töite yebe angwane, ni Testiko ie kukwe gare krubäte yei mäkwe ja di kärä, ne kwe rabadre Biblia yebiti kukwe kwin niere mäi mäträkäre mäbätä. Erametre ñaka nuäre blitadre kukwe ye ererebätä ni madabe, akwa ütiäte krubäte mäkwe nuaindre (Proverbios 18:1; Hebreos 3:12, 13). ¿Ñobätä? Ñobätä ñan aune ja mräkätre ie kukwe gare krubäte ye raba mä dimike Biblia yebiti, abokän köböire kukwe medenbätä mäkwe ja töi kwitadre ye rükadre gare mäi. Ye erere ngwane mä täi ja kete jankunu Jehovabe.

16, 17. a) Nitre tä ja tuin kukwe blo nüke töite yebe ye nitre umbre ji ngwanka konkrekasionte tä dimike ño ye mä raba mike gare keteiti. b) ¿Nitre tä ni üai butiere tuin ye ñobätä rabadre ja di kärere jötrö ngwarbe?

¹⁶ Nitre umbre ji ngwanka konkrekasionte ye raba ni dimike bäri kwin (ñäkädre Santiago 5:13-15 yebätä). Kukwe namani bare monso brare bati nünanka Brasil yebätä ye ani mike gare jai. Niara tä niere kä kwati krubäte te ñaka nämene nemen nuäre niara kräke ja tuakäre kukwe blo nämene nüke töite yebe. Tä mike gare: “Ti töi nämä blo ye ñaka nämä debe Jehová kräke nämä gare tie, akwa ti nämä nemen jakaire kukwe ye mike gare ni madai”. Monso brare bati nämene ja di ribere ye ni umbre ji ngwanka konkrekasionte käkwe gani aune töi mikani kwe blite nitre umbre mada ji ngwanka konkrekasionte yebe. Monso ye tä niere: “Nitre umbre ji ngwanka ye ja töi mikaba kwin ti kräke aune ti töi mikaba nüke gare kwetre jai. Ye ti töi mikaba ñan krütare, ñobätä ñan aune ja ngwandre ye erere tibe ye ti ñaka nämä ribere jai. Niaratre ti kukwe nuaba kwin, aune ti tare Jehovakwe ye niaratre ngwanba törö tie Biblia yebiti bätä oraba kwetre tibe. Kukwe ye jökrä käkwe ti dimikaba kukwe nieba kwetre tie Bibliabiti ye kain ngäbiti”. Kä nikanina kwati ta yete niara tä ja kete kwin Jehovabe. Niara tä niere: “Bäri kwin ja di kärädre ni madai aune ñaka ja tuadre kaibe kukwe blo nüke ni töite yebe ye niena gare tie”.

¹⁷ Mätä käre ni üai butiere tuin angwane, mäkwe ja di kärädre jötrö ngwarbe ye ütiäte krubäte. ¿Ñobätä? Ñobätä ñan aune mäkwe kä mikai niken raire ta ngwane ye raba mä mike ja mike ngite. Ye erere rabadre bare angwane mä raba kukwe tare krubäte mike nemen bare mä mräkätre aune ja ketamuko mäkwe yebätä. Ne madakäre, nitre raba blite blo Ngöböbätä. Ja mräkätre kwati käkwe ja di käräbarera nitre umbre konkrekasionte yei aune nitre umbre kukwe niebare mäträkärebätä ye kani ngäbiti kwetre. Ye köböire niaratre täbe ja kete jankunu Jehovabe aune täbe konkrekasionte (Salmo 141:5; Hebreos 12:5, 6; Santiago 1:15).

MÄKWE JA DI NGWAN JA NGWANKÄRE KWIN

18. ¿Nikwe dre nuaindre jankunu?

¹⁸ Nitre kä nebätä ye batire batire tä ja ngwen bäri käme. Nitre Ngöbö mikaka täte ye tä ja di ngwen ja tuin kukwe blo nüke töite yebe aune ja ngwen kwin. Aune nitre ye käita juto krubäte Jehovabätä. Ye medenbätä, kukwe ketamä ni dimikakäre nibi gare nie ye nikwe nuaindre jankunu: nita ja kete Jehovabe, kukwe nieta Bibliabätä mäträkäre nibätä aune ja mräkätre ie kukwe gare krubäte ye raba ni dimike. Ye köböire kä täi juto nibätä aune ni töi täi kwin (Salmo 119:5, 6). Ja känenkäre, Satana ñaka rabaira aune nikwe nünandi kärekäre kä mrä kwin yete.