MWAZI G’OKUYIGA 19
Bichi Echitabu cha Ufunuo Chikumalire Zene?
“Ogwerhe obusime ali olala wasoma oku mulenge . . . ebinwa by’obula bulebi.”—UFU. 1:3.
OLWIMPO 15 Tumusifu Muzaliwa wa Kwanza wa Yehova!
OKU BUGEKEa
1-2. Mpanvu nguma ehe yakarhuma rhwasimiswa n’echitabu cha Ufunuo?
KA BACHIGERERE kukubwira olole amafoto omu albumu y’owindi muntu? Ok’onali walola amafoto, wanabona amasura ma bantu banene orharhegerere. Aliko wanaseza obwenge ku foto nguma mu zo. Bulagurhe? Bulala wachibwene kw’eyola foto. Ok’onali walolereza eyola foto, wanahwanza chihangana kuyibuka mangochi yarholwaga na ngahe. Wanashuba kuchihangana kuyibuka buli yeshi oli kw’eyola foto. Wanabona oku eyola foto eli y’akamaro bwenene embere zawe.
2 Echitabu cha Ufunuo chili kuguma n’eyola foto. Bulagurhe? Hali mpanvu ebiri ntya. Ey’oburhanzi, echila chitabu che Biblia chayandikwaga eju yerhu. Omustari g’oburhanzi gw’echola chitabu guderhere ntya: “Okubishulirwa kugerera Yesu Kristu, Mungu amuhaga ayereke abaja bage ebintu bikwanene kurhengerera hano hofi.” (Ufu. 1:1) Che chirhumire ebiyandikirwe mw’echola chitabu birhali by’abantu boshi, s’aliko bili byerhu bulala rhunakolera Mungu. Bulala rhuli bantu ba Mungu, rhurhakasomezwa okumenya oku nerhu rhuli rhwarhabala omu kuyeneza amalebi mali mw’echola chitabu chisimisize. Omu bindi binwa, yirhwachibona rhwenyine “kw’eyola foto.”
3-4. Nk’oku echitabu cha Ufunuo chiderhere, mangochi obola bulebi bwalikwanene buyenere, n’echola chikwanene chirhushunike kujira bichi?
3 Empanvu ya kabiri yakarhuma rhwasimiswa n’amalebi mali omu chitabu cha Ufunuo, elolere amango amola malebi makwanene kuyenera. Entumwa Yowane aliyerekene amango amola malebi makayenere amango aderha ntya: “Kugerera obwerekezi bw’eroho nayinjigera omu lusiku lwa Waliha.” (Ufu. 1:10) Amango Yowane ayandikaga ebyola binwa omu mwaka gwa 96 N.K.Y., “olusiku lwa Waliha” lwalichili hale bwenene. (Mt. 25:14, 19; Lu. 19:12) Aliko nk’oku obulebi bwe Biblia buderhere, olola lusiku lwahwanzaga omu mwaka gwa 1914, amango Yesu ashimikwaga nka Mwami omu mbingu. Amalebi m’omu Ufunuo maderhere oku bantu ba Mungu, mahwanzaga kuyenera m’ogola mwaka, k’okuderha omu mwaka gwa 1914. Nechi, zene rhulamire “omu lusiku lwa Waliha”!
4 Bulala rhulamire mw’echila chihe chisimisize, rhukwanene kuseza obwenge bwenene oku mahano m’obuzigire mabonekene omu chitabu cha Ufunuo 1:3: “Ogwerhe obusime ali olala wasoma oku mulenge na balala bali bayunviriza ebinwa by’obula bulebi na balala bakulikire ebiyandikirwemo, bulala akasanzi kaheberweho kali hofi kuhika.” Kweri, birhuhemere ‘rhusome oku mulenge,’ ‘n’okuyunviriza ebinwa by’obula bulebi,’ ‘n’okubikulikira.’ Binwa bihe biguma mw’ebyola rhukwanene kukenga?
OJIRE OKWAWE KOSHI YI YEHOVA AYEMERA OBUHARAMYE BWAWE
5. Nka gurhe echitabu cha Ufunuo chirhuyerekere akamaro k’okujira okwerhu koshi yi Yehova ayemera obuharamye bwerhu?
5 Esura y’oburhanzi y’echitabu cha Ufunuo, erhubwirire oku Yesu ab’amenyere bwenene ebili byajirika omu bibaga by’abantu bage. (Ufu. 1:12-16, 20; 2:1) Yesu ayerekanaga oku ab’amenyere buli chintu chili chajirika omu chibaga, kugerera oburhumwa arhumiraga bibaga mushanvu omu Asie Mineure. M’obola burhumwa, ahaana obwerekezi b’okurhabala Abakristu be myaka 100 ya burhanzi bajire okwabo koshi yi Yehova ayemera obuharamye bwabo. Oku bwindi, ebi derherwe m’obola burhumwa bilolere abantu ba Mungu boshi zene. Bichi echola chirhuyigirize? Omwerekezi werhu Yesu Kristu, amenyere akaba rhugwerhe obwira bukomere haguma na Yehova. Ali arhuyerekeza n’okurhulanga; na ntacho chakafuma oku masu mage. Anamenyere bichi rhukenere yirhugenderera kuyemerwa na Yehova. Bwerekezi buhe alihanire rhukwanene kukulikira zene?
6. a) Nk’oku biyerekenwe omu Ufunuo 2:3, 4, chibazo chihe chiyerekenwe omu burhumwa Yesu ahaga echibaga che Efeso? b) Somo lihe rhwakayiga kugerera obola burhumwa?
6 Osome Ufunuo 2:3, 4. Rhurhakwanene kuheza obuzigire rhwaligwerhe burhanzi ku Yehova. Oburhumwa Yesu ahaga echibaga che Efeso, bwaliyerekene oku baligenderere kulembera n’oku barhalilekere kukolera Yehova chiro akaba oku baligerere omu bibazo bilengene. Chiro akaba ntyo, babaga bahezeze obuzigire baliherhe burhanzi. Byalihemere bashube bakomeze obuzigire bwabo; buzira okujira ntyo, Yehova arhakayemerere obuharamye bwabo. Konakuguma zene, hali ebindi rhuhemerwe kujira olekere okulembera. Bihemere rhulembere eyi rhunamenyere mpanvu nyinja zihe zarhumire. Mungu werhu arhalaga konyine na bichi rhwajirire s’aliko na bulagurhe rhwabijirire. Ebi rhushunika rhujire ebintu bye by’akamaro emwage bulala alonzeze obuharamye bwerhu buyumangire oku buzigire n’eshukurani rhumugwerheko.—Mez. 16:2; Mk. 12:29, 30.
7. a) Nk’oku olwandiko lwa Ufunuo 3:1-3 luyerekene, chibazo chihe Yesu alibwene omu chibaga che Sardise? b) Bichi rhukwanene kujira?
7 Osome Ufunuo 3:1-3. Rhukwanene kugenderera kuba masu n’okukenguka. Abakristu b’omu chibaga che Sardise baligwerhe echabo chibazo. Chiro akaba oku baliri bakola n’obushiru mira, bali bayolokere omu kasi baliri bakolera Mungu. Che charhumaga Yesu ababwira “bazuke.” Bichi birhukengusize nerhu? Omu bukweri Yesu arhakayibirira akasi kerhu. (Ebr. 6:10) Aliko rhurhakwanene kuwaza oku bulala rhwakoleere Yehova mira oku rhuje rhwaleker’aho zene. Chiro akaba oku rhurhakagala kukola binene nk’oku rhwaliri rhwajira mira, birhuhemere rhugenderere kukola binene omu “kasi ka Waliha,” omu kugenderera kuba masu n’okukenguka kugera oku buzinda.—1 Ko. 15:58; Mt. 24:13; Mk. 13:33.
8. Somo lihe rhwakapata omu binwa Yesu abwiraga bene-berhu b’omu Laodikiya nk’oku biyerekenwe omu Ufunuo 3:15-17?
8 Osome Ufunuo 3:15-17. Rhukwanene kugwarha obushiru n’okuharamya Yehova n’omurhima gwerhu goshi. Oburhumwa Yesu ahaga balala b’omu Laodikia bwaliyerekene echindi-chindi chibazo. Baliri “bibembere” omu buharamye bwabo emwa Yehova. Eju y’obola bolokazi, Yesu ababwira: “muli barhindi munali bakuyunvira obonjo.” Byalibahemere bayerekane obushiru budugurhire ku Yehova n’obuharamye bwage. (Ufu. 3:19) Bichi echola chirhuyigirize? Akaba rhurhachigwerhe obushiru nk’obu rhwaliherhe mira, rhukwanene kukomeza eshukurani yerhu oku bintu binja Yehova ali arhujirira kugerera olubaga lwage. (Ufu. 3:18) Rhurhakalonza chiro haba n’eliguma okukulikirana ebintu by’omubiri mpu yirhulama bwinja kurhuhugise n’okurhuma rhurhaheba ebintu by’ekiroho oku nafasi y’oburhanzi.
9. Nk’oku oburhumwa bwa Yesu oku Bakristu b’omu chibaga che Pergamamu ne Tiyatira bwaliyerekene, buhanya buhe rhukwanene kuchilangako?
9 Rhukwanene kukabulira hale enyigirizo z’ebigamba by’obwemere. Mango maguma, Yesu alikalihire baguma b’omu Pergamamu, baliri balerha akavulindi n’okuvuruga obuguma omu chibaga. (Ufu. 2:14-16) Alibwirire koko balala b’omu Tiyatira balilekene “n’ebintu bikumbukire bya Shetani,” anabaheba omurhima “bachishwekere” oku kuli. (Ufu. 2:24-26) Abakristu b’eyo munda babaga bachilekere barhebekwe n’enyigirizo z’obubeshi zili nk’ezo, byalihemere bahungame. Gurhe si oku bilolere zene? Rhukwanene kukabulira hale loshi-loshi enyigirizo zipingene n’amawazo ma Yehova. Ebigamba by’obwemere byakabonekana nka bigwerhe obushwekerezi ku Mungu, aliko ebijiro byabo byanayerekana oku nanga.” (2 Ti. 3:5) Byakarhuyorehera okumenya enyigirizo z’obubeshi n’okuzilahira amango rhuli rhwayiga Echinwa cha Mungu.—2 Ti. 3:14-17; Yud. 3, 4.
10. Bichi bindi rhwakayiga kugerera ebinwa Yesu abwiraga ab’omu chibaga che Pergamamu ne Tiyatira?
10 Rhurhakwanene kuchiheba omu bijiro byoshi-byoshi by’obukarange n’okubiyemera changwa kubilekerera. Haliri echindi chibazo omu Pergamamu n’omu Tiyatira. Yesu alikalihire bantu baguma mw’ebyola bibaga barhalilekene n’eby’obukarange. (Ufu. 2:14, 20) Bichi echola chirhuyigirize? Rhumenye rhwawaza oku Yehova akalekerera eby’obukarange chiro akaba oku rhwamamukolera myaka minene changwa okwenge rhugwerhe ngabane zinene. (1 Sa. 15:22; 1 Pe. 2:16) Alonzeze rhugenderere kukenga amakanuni mage m’enyanya m’okuchigendesa, chiro akaba oku amakanuni m’elila gulu mowe mali magenderera kubiha bwenene.—Efe. 6:11-13.
11. Bichi rhwamayiga kugera hanola? (Olole n’echisanduku “Esomo Rhwakayiga Zene.”)
11 Gurhe rhwakaderha oku bugeke ebi rhwamayiga kugera hanola? Nk’oku rhwabwene, rhukwanene kujira okwerhu koshi yi Yehova ayemera obuharamye bwerhu. Akaba rhuli rhwajira chintu chilebe chakarhuma obuharamye bwerhu burhayemerwa, rhukwanene kujira echi rhwahindumula han’aho. (Ufu. 2:5, 16; 3:3, 16) Aliko hali echindi chintu Yesu alishambere omu burhumwa ahaga ebyola bibaga. Chihe echola?
OBE TAYARI KULEMBERA AMANGO WAMALIBUZWA
Kurhenga amango Shetani achinagizwaga omu mbingu, nka gurhe ayinjire arhera abantu ba Mungu? (Olole echifungo che 12-16)
12. Bichi Yesu alibwirire bene-berhu b’omu Smirna n’omu Filadelfiya bikwanene kurhusimisa zene? (Ufunuo 2:10)
12 Rhujage rhwashambala oku burhumwa Yesu ahaga ebibaga by’omu Smirna ne Filadelfiya. Yesu abwira Abakristu ba mw’ebyola bibaga oku bamenye bayubaha okulibuzwa, bulala bakagishirwe eju y’obwimana bwabo. (Osome Ufunuo 2:10; 3:10) Bichi echola chirhuyigirize? Rhukwanene rhumenye oku rhwalibuzwa, rhunabe tayari kulembera. (Mt. 24:9, 13; 2 Ko. 12:10) Bulagurhe bili by’akamaro okuyibuka echola?
13-14. Gurhe obulebi buyerekenwe omu sura ye 12 ya Ufunuo bwahumire oku bantu ba Mungu?
13 Echitabu cha Ufunuo chirhubwirire oku abantu ba Mungu balikwanene balibuke mu zinola siku, k’okuderha, “olusiku lwa Waliha.” Esura ye 12 y’echitabu cha Ufunuo erhubwirire oku entambala yarhengerera aho h’anaho omu mbingu Obwami bwa Mungu bumala kushimikwa ntya. Mikaeli, k’okuderha Yesu Kristu okuuzizwe, n’oburungu bwage, balwa na Shetani n’abazimu bage. (Ufu. 12:7, 8) Byaba gurhe? Abashombanyi ba Mungu boshi bahimwa, bachinagizwa hanola oku gulu, banali balibuza abantu bwenene. (Ufu. 12:9, 12) Nka gurhe echola chili chahuma oku bantu ba Mungu?
14 Echitabu cha Ufunuo chirhubwirire nka gurhe Shetani anakola. Arhachigwerhe obuhashe b’okugaluka omu mbingu. Bobunola, ali amalira oburhe bwage oku bashigwa bayorhere, bali barhumwa b’Obwami bwa Mungu hanola oku gulu “banagwerhe akasi k’okuhaana obuhamirizi oku bilolere Yesu.” (Ufu. 12:17; 2 Ko. 5:20; Efe. 6:19, 20) Nka gurhe obola bulebi bwayenere?
15. Bande balishushanyizwe na “bahamirizi babiri” baganirirwe omu Ufunuo sura 11, na bichi byabahikiraga?
15 Shetani alishumikire abashombanyi ba Mungu barhere bene-berhu b’abashigwa baliri bayumangira akasi k’okuhubiri Obwami hanola oku gulu. Abola bene-berhu bashushanyizwe na “bahamirizi babiri” bayirhwaga bashamberwe omu chitabu cha Ufunuo.b (Ufu. 11:3, 7-11) Omu mwaka gwa 1918, bene-berhu 8 mu balala baliri bayumangira akasi, bashobekwa n’okuchirwa olubanja oku bashwekwe siku zinene. Oku masu m’abantu, akasi k’abola bashigwa kalibonekene “nk’akayirhirwe.”
16. Chintu chihe chisomeze charhengereraga omu mwaka gwa 1919, aliko bichi Shetani agenderere kujira kurhenga agola mango?
16 Obulebi buli omu Ufunuo sura 11 bwalishubire kuderha oku abola “bahamirizi babiri” bakashubire kulama enyuma wa kasanzi kageke. Obola bulebi bwayenera omu njira esomeze ey’abola bene-berhu barhaza mala chiro mwaka muguma bashwekerwe. Oku murhondero g’omwaka gwa 1919, abola bene-berhu bashigwa bashwekulwa na buzinda ebi babasidakagako byashandwa. Barhalegamaga bahwanza kuyerekeza akasi k’okuhubiri n’okuyigiriza. Aliko echola chirharhumaga Shetani aleka kurhera abantu ba Mungu. Kurhenga agola mango, Shetani alerhere “olwinji” lw’amalibuko oku bantu ba Mungu boshi. (Ufu. 12:15) Kweri, “ahala habihemere okulembera n’obwemere” ku buli muguma werhu.—Ufu. 13:10.
OKOLE OKWAWE KOSHI AKASI YEHOVA ARHUHERE
17. Burhabale buhe burhalinihirwe abantu ba Mungu bapatire, chiro akaba oku Shetani ali abarhera?
17 Esura ye 12 ya Ufunuo ejire yayerekana oku abantu ba Mungu bakapatire oburhabale burhengere ahantu barhaliwazize. Echitabu cha Ufunuo chifasiriye oku “egulu” lyamira “olwinji” lw’amalibuko. (Ufu. 12:16) Na ntyo ku byanabere kweri. Mango maguma, ebigabi biserere by’egulu lya Shetani, nka biguma biyumangiire eby’amasambo, binarhabala abantu ba Mungu. Mango oku mandi, abakozi ba Yehova bayazize shinja zinene oku tribinale, n’echola chabarhabere babe nka bagwarha obuhuru. Gurhe bakoleseze obola buhuru? Babukoleseze omu kujira byoshi bishobokene yi bakola bwinja akasi Yehova abahere. (1 Ko. 16:9) Akola kasi kaheberwe mu bichi?
Burhumwa buhe bubiri abantu ba Mungu bali bamenyesa? (Olole echifungo che 18-19)
18. Mu zinola siku zizinda, akasi kerhu k’akamaro kali kahe?
18 Yesu alilebere oku abantu bage bakamenyeseze “emyazi minja y’Obwami [bwa Mungu]” omu gulu lyoshi embere obuzinda buyinje. (Mt. 24:14) Omu kujira ntyo, bali bayunguka n’oburhabale bw’echigusho cha bamalayika changwa malayika waliderherwe oku aligwerhe “emyazi minja y’esiku n’amango y’okumenyesa balala boshi bali oku gulu, ku buli shanja, obuko, olulimi, n’abantu.”—Ufu. 14:6.
19. Bwindi burhumwa buhe balala bazigire Yehova bakwanene kuhubiri?
19 Emyazi minja y’Obwami, arhali b’oburhumwa bonyine abantu ba Mungu bali bamenyesa. Banakwanene barhabale n’oku kasi bamalayika bashamberwe omu Ufunuo sura 8 kugera 10 bali bajira. Abola bamalayika bali bamenyesa empanya zikulikirene ku balala balahire Obwami bwa Mungu. Bobola Abahamirizi ba Yehova bali bamenyesa oburhumwa b’olubanja, bushushanyize “n’olubula n’omuliro,” omu kuyerekana olubanja lya Mungu oku bigabi byoshi by’egulu libi lya Shetani. (Ufu. 8:7, 13) Abantu bakwanene kumenya ok’obuzinda buli hofi, che chirhumire bakwanene kuhindamula kalamo kabo yi bachunguka olusiku lwa Yehova l’oburhe. (Sef. 2:2, 3) Aliko abantu boshi barhasimisizwe n’obola burhumwa. Bihemere rhugwarhe obushiru yi rhumenyesa abantu obola burhumwa. Amango m’amalibuko makulu, oburhumwa buzinda b’olubanja nji bwaba bukalihire bwenene kulusha.—Ufu. 16:21.
OKENGE EBINWA BY’OBULA BULEBI
20. Bichi nji rhwaganirako omu myazi ebiri ekulikire?
20 Kweri birhuhemere “rhukenge ebinwa by’obula bulebi” bulala rhugwerhe echigabi omu kuyeneza obulebi rhunasoma omu chitabu cha Ufunuo. (Ufu. 1:3) Aliko si, nka gurhe rhwakagala kulembera oku bwimana n’okugenderera kukola echerhu chigabi omu kuhubiri eyila myazi n’obushiru? Rhwakomezwa na bintu bibiri: ech’oburhanzi, kugerera eby’echitabu cha Ufubuo chiyerekene oku bilolere abanzi ba Mungu, n’echa kabiri, kugerera emigisho nji rhwagwarha akaba rhuberere bemana. Rhwashambala kw’ebyola omu myazi ebiri ekulikire.
OLWIMPO 32 Ukuwe Upande wa Yehova!
a Rhulamire omu chihe chisimisize bwenene! Amalebi mali omu chitabu cha Ufunuo mali mayenera zene. Nka gurhe amola malebi marhulolere nerhu? Ogula mwazi na yindi ebiri ekulikireho, yashambala ku mawazo maguma mali omu chitabu cha Ufunuo. Yarhurhabala rhugenderere kuharamya Yehova Mungu omu njira ayemerere omu kukenga ebiyandikirwe mw’echola chitabu.
b Olole “Ebibazo by’Abanasoma Ebitabu Byerhu” omu Munara g’Omulanzi gwa Siku 15, Mwezi 11, 2014, bukurasa 30.