Ang Amon Pagpakig-away Para sa Kinamatarong sa Pagbantala

Panugiron ni Grace Marsh

Sang nagligad nga pila ka tuig, si Propesor Newton, nga nagatrabaho sadto sa Huntingdon College sa Montgomery, Alabama, nag-interbyu sa akon nahanungod sa mga natabo sadtong nagligad nga kapin sa 50 ka tuig. Sang 1946 isa ka kaso sa korte may kaangtanan sa akon hilikuton subong ministro sang mga Saksi ni Jehova ang gindesisyunan sang Korte Suprema sang Estados Unidos. Ang interes ni Propesor Newton sa kon ano ang natabo sadto nagpahanumdom sa madamo nga butang. Magasugod ako sa akon pagkabata.

NATAWO ako sang 1906, sa Randolph, Alabama, E.⁠U.⁠A., ikap-at nga kaliwat nga Estudyante sang Biblia, nga amo ang pagkakilala sadto sa mga Saksi ni Jehova. Ang lolo sang akon lolo nga si Lewis Waldrop kag ang akon lolo nga si Sim Waldrop ginbawtismuhan subong mga Estudyante sang Biblia sang talipuspusan sang dekada 1800.

Ang anak ni Sim Waldrop nga si Joseph amo ang akon amay. Nanamian ang bata nga si Belle kay Joseph bangod ginhatagan niya sia sing isa ka bukleta nga nagabuyagyag sang panudlo sang simbahan tuhoy sa kalayuhon nga impierno. Nalipay gid si Belle sa nabasa niya amo nga ginpabasa niya ang bukleta sa iya amay, nga nawili man sa sini. Sang ulihi napangasawa ni Joseph si Belle, kag may anom sila ka anak. Ako ang ikaduha sa kamagulangan.

Kada gab-i, ginatipon ni Tatay ang pamilya sa palibot sang tsimenea kag ginabasa sing mabaskog ang Biblia kag ang magasin nga Lalantawan. Pagkatapos sang iya pagbasa, nagaluhod kami tanan samtang nagapangamuyo sing tinagipusuon si Tatay. Kada semana, nagalakbay kami sing mga pila ka milya sakay sa kalesa pakadto sa balay ni Lolo Sim para sa isa ka miting kaupod sang mga masigka-Estudyante sang Biblia.

Sa eskwelahan masunson kami ginayaguta sang amon mga kabutho, nga nagatawag sa amon nga mga Russellite. Wala ako sadto mainsulto, kay mataas ang akon pagtahod kay Charles Taze Russell, ang nahaunang presidente sang Watch Tower Bible and Tract Society. Daku gid ang akon kalipay sang nakita ko sia sa isa ka asambleya sa Birmingham, Alabama, sang 1914! Madumduman ko gihapon nga nagatindog sia sa plataporma nga nagapaathag sang sine nga “Photo-Drama of Creation.”

Sang 1920 ang amon pamilya nagsaylo sa Robertsdale, isa ka diutay nga banwa sa sidlangan sang Mobile, Alabama. Pagligad sang lima ka tuig napamana ko si Herbert Marsh. Nagsaylo kami ni Herbert sa Chicago, Illinois, kag didto natawo ang amon anak, nga si Joseph Harold. Sing makapasubo, napahilayo ako sa relihion nga namat-an ko, apang yara gihapon ini sa akon tagipusuon.

Ang Akon Panindugan sa Kamatuoran sa Biblia

Isa ka adlaw sang 1930, hinali ako nga nakamarasmas sa pagkaimportante sang kamatuoran sang nakita ko ang masingki nga pagtabog sang amon kasero sa isa ka Estudyante sang Biblia. Naakig ako kag ginsugilanon ko ang amon kasero tuhoy sa ginhimo niya. Ginsilingan niya ako nga kon pasudlon ko ini nga tawo sa amon apartment, indi na kami didto makaistar sang akon bana. Indi na paghambalon pa, gilayon ko nga gin-agda ang Estudyante sang Biblia para makainom sing isa ka tasa sang tsa.

Nagtambong kami sang akon bana sa miting sang mga Estudyante sang Biblia pagkasunod nga Domingo kag nalipay kami nga makilala si Joseph F. Rutherford, nga nangin presidente sang Watch Tower Society sang napatay si Russell. Natabuan sadto nga nagaduaw si Rutherford sa Chicago. Ini nga mga hitabo nagpukaw sa akon nga mangin aktibo liwat sa Cristianong ministeryo. Wala madugay pagkatapos sadto, nagbalik kami sa Robertsdale, Alabama.

Sa kombension sa Columbus, Ohio, sang 1937, namat-od ako nga magpayunir, ang pagtawag sa bug-os tion nga mga ministro sang mga Saksi ni Jehova. Sang ulihi, ang akon bana, si Herbert, nabawtismuhan, kag wala madugay nangin nagadumala sia nga manugtatap sa kongregasyon sang Robertsdale. Ang amon anak, si Harold, amo pirme ang akon kaupod sa pamalaybalay nga ministeryo.

Sang 1941, nakabaton ako sing imbitasyon nga mag-alagad subong espesyal payunir sa Brookhaven, Mississippi. Si Violet Babin, isa ka Cristianong utod nga babayi nga taga-New Orleans, amo ang akon kaupod. Ginbaton namon ang hangkat kag gindala ang amon treyler kag gin-upod ang amon kabataan sa pagtukod sing malig-on nga sadsaran sa Brookhaven. Ang amon mga bana nagbuylog sa amon sang ulihi.

Sang primero, madinalag-on kami sa amon ministeryo, kag ang anak nga babayi ni Violet kag si Harold maayo man ang pag-eskwela. Apang, sang ginbombahan sang mga Hapon ang Pearl Harbor sang Disiembre sang 1941 kag ang Estados Unidos nagdeklarar sing inaway, nagbalhin sing daku ang reaksion sa amon hilikuton. Makusog katama ang espiritu sang patriotismo kag may daku nga kahadlok sa paghimbon. Bangod sang amon pagkaneutral sa politika, ang mga tawo nangin mapangduhaduhaon sa amon, nagsumbong pa gani sa amon subong Aleman nga mga espiya.

Si Harold ginpahalin sa eskwelahan bangod sang indi niya pagpakigbahin sa seremonya sa bandera. Ginsugiran ako sang iya manunudlo nga si Harold maalam kag mabuot, apang para sa prinsipal, indi sia maayo nga halimbawa bangod wala sia nagasaludo sa bandera. Naakig sing daku ang superintendente sang mga eskwelahan sa desisyon sang prinsipal kag sang hubon sang lokal publiko nga mga eskwelahan tuhoy sini nga butang amo nga naghalin sia kag nagtanyag nga paeskwelahon si Harold sa isa ka pribado nga eskwelahan!

Adlaw-adlaw kami nga nakabaton sing mga pamahog nga sakiton sang mga tawo. Sang isa ka bes gintiklod kami sang pulis paguwa sa ganhaan sang isa ka babayi, ginlampos ang amon mga ponograpo sa kahoy, ginbuka ang amon mga plaka sang mga pamulongpulong sa Biblia, gingisi ang amon mga Biblia kag mga literatura, kag sang ulihi ginsunog ang tanan nga butang nga nakompiskar nila. Ginsilingan nila kami nga maghalin sa banwa bag-o magdulom kay kon indi tabugon kami sang isa ka guban. Maabtik kami nga naghimo sing sulat kag gindul-ong ini mismo sa mga opisyales sang banwa, nga nagapangabay sing pangamlig. Apang wala sila maghatag sing bisan ano nga pangamlig. Gintawgan ko pa gani ang Federal Bureau of Investigation sa Jackson, Mississippi, kag nangayo sing bulig. Ginlaygayan man nila kami nga maghalin sa banwa.

Sadto nga gab-i halos isa ka gatos ka akig nga mga lalaki ang nagpalibot sa amon treyler. Kamihanon lamang nga duha ka babayi kaupod sang amon mga anak. Gintrangkahan namon ang mga ganhaan, ginpatay ang mga suga, kag nangamuyo sing hanuot kay Jehova. Sang ulihi, naglakat ang kadam-an nga wala maghalit sa amon.

Bangod sini nga mga hitabo, namat-od gilayon si Herbert nga updan kami sa Brookhaven. Ginbalik namon si Harold sa iya lolo kag lola sa Robertsdale, diin ginpasalig sa amon sang prinsipal sang lokal nga eskwelahan nga makabaton sia sing edukasyon. Pagbalik namon sa Brookhaven, ang treyler gin-ati kag isa ka mandamiento-de-aresto ang ginlansang sa isa sang mga dingding sa guwa. Walay sapayan sini nga pagpamatok, nagtindog kami nga malig-on kag nagpadayon sa amon ministeryo.

Gindakop kag Gintratar Sing Malain

Sang Pebrero sang 1942, gindakop kami ni Herbert samtang nagadumala kami sing isa ka pagtuon sa Biblia sa isa ka kubos nga puluy-an. Naakig kaayo ang padre-de-pamilya sa malain nga ginhimo sa amon amo nga ginkab-ot niya ang iya pusil sa dingding kag namahog nga tiruhon ang pulis! Ginsumbong kami sing tresspassing (paglabang sa propiedad sang iban) kag ginpamatbatan nga nakasala sa kasaba nga ginhiwat pagkadason nga adlaw.

Ginlupot kami sa isa ka mahigko kag matugnaw nga selda sa sulod sang 11 ka adlaw. Ginduaw kami didto sang lokal nga ministro sang Baptist, nagpasalig sa amon nga kon magpasugot kami sa paghalin sa banwa, gamiton niya ang iya impluwensia agod mapaguwa kami. Makahalam-ot ini para sa amon, kay una sa tanan nabilanggo kami bangod sang iya impluwensia.

Ang isa ka hilit sang amon selda kasilyas anay. Puno ini sing baksat. Ang pagkaon ginaserbe sa wala mahugasi, mahigko nga kaserola. Bangod sini nga kahimtangan, nagmasakit ako sing pulmonya. Ginpatawag ang isa ka doktor sa pagtan-aw sa akon, kag ginpaguwa kami. Sadto nga gab-i nag-abot ang isa ka akig nga guban sa amon treyler, gani nagpauli kami sa Robertsdale sa paghulat sang pagkasaba sa amon.

Ang Kasaba

Ang mga Baptist halin sa bug-os nga estado nagkadto sa Brookhaven sa pagtambong sa amon kasaba, bilang pagsuporta sa Baptist nga ministro nga nagpadakop sa amon. Nagpahulag ini sa akon nga sulatan ang akon bayaw nga lalaki nga si Oscar Skooglund, isa ka debotado nga Baptist nga deakono. Isa yadto ka matigdas nga sulat kag indi gid mataktikanhon. Apang, ang pagtratar nga ginhimo sa akon kag ang akon ginsulat nakabulig kay Oscar, kay sa malip-ot lamang nga tion, nangin isa sia ka makugi nga Saksi ni Jehova.

Ang amon mga abogado, nga sanday G. C. Clark kag Victor Blackwell, mga Saksi ni Jehova man, nakapat-od nga indi kami makabaton sing walay nadampigan nga kasaba sa Brookhaven. Gani namat-od sila nga pirme magpautwas sing pagpamatok agod tapuson na sang korte ang kaso. Kada magtikab sang iya baba ang manunumbong, ang isa sang amon mga abogado nagapamatok. Mga 50 ka beses sila nga namatok. Sang ulihi, gindula sang hukom ang tanan nga panumbungon.

Bag-ong Asaynment sa Pagbantala

Sa tapos makapahuway kag maulian sing lawas, nagpadayon ako sa pagpayunir, upod sang akon anak nga si Harold. Sang 1943 ginhatagan kami sing asaynment nga mas malapit sa balay, ang Whistler kag Chickasaw, magagmay nga mga komunidad malapit sa Mobile, Alabama. Naghunahuna ako nga indi tanto ka makatalagam ining bag-ong mga teritoryo, kay bag-o pa lang nagdesisyon ang Korte Suprema sang Estados Unidos pabor sa mga Saksi ni Jehova kag ang mga panimuot sang publiko tuhoy sa amon hilikuton nagbag-o man.

Wala madugay may isa kami ka grupo sang mga estudyante sang Biblia sa Whistler, kag nagkinahanglan kami sang amon kaugalingon nga duog tilipunan. Ang bisan sin-o nga makahibalo maggamit sing martilyo nangabudlay sa pagtukod sang amon diutay nga Kingdom Hall, kag 16 ang nagtambong sa amon nahaunang miting. Apang, tuhay ang kahimtangan sa Chickasaw, kay banwa ini sang isa ka kompanya, nga ginapanag-iyahan sang Gulf Shipbuilding Corporation. Apang, daw kaangay ini sang bisan anong magamay nga banwa, nga may seksion sa negosyo, opisina sang koreo, kag shopping center.

Isa ka adlaw sang Disiembre sang 1943, nagatanyag kami ni Aileen Stephens, nga akon kaupod nga payunir, sing bag-ong mga kopya sang amon mga magasin sa Biblia sa mga nagalabay sa dalan sa Chickasaw sang ginsilingan kami ni Deputado Chatham nga wala kuno kami sing kinamatarong sa pagbantala, kay yara kami sa isa ka pribado nga propiedad. Ginpaathag namon nga wala kami nagalibod kag nga ang amon hilikuton relihioso kag protektado sang Nahaunang Kaligwatan sang Konstitusyon sang Estados Unidos.

Dugang Pa nga mga Pagdakop kag mga Pagbilanggo

Sang masunod nga semana nakigkita kami ni Aileen kay E. B. Peebles, ang bise-presidente sang Gulf Shipbuilding, kag ginpaathag namon ang pagkaimportante sang amon relihioso nga hilikuton. Ginpaandaman niya kami nga ang hilikuton sang mga Saksi ni Jehova wala ginatugutan sa Chickasaw. Ginpaathag namon nga ang mga tawo malipayon nga nagabaton sa amon sa ila mga puluy-an. Dingutan bala niya sila sing kinamatarong sa pagtuon sa Biblia? Nangin dimainabyanon sia kag namahog nga ipabilanggo kami tungod sang trespassing.

Nagbalikbalik ako sa Chickasaw kag kada balik ko gindakop ako. Apang, sa kada pagdakop sa akon, nakaguwa ako bangod sa piansa. Sang ulihi, ang piansa gintaasan, kag nagadugay ako sa bilangguan bangod indi kami dayon makakuha sing kinahanglanon nga kuwarta. Ang mga kahimtangan sa bilangguan mahigko​—⁠wala sing kasilyas, dimatinlo nga kutson nga wala sing hapin, kag mahigko nga habol. Bangod sini, ang akon problema sa kapagros nagbalik.

Sang Enero 27, 1944, ang mga kaso sang anom ka Saksi nga gindakop sang Disiembre 24, 1943, ginbista sing dungan, kag ang akon testimoniya ginkabig nga nagatiglawas sa iban pa nga mga akusado. Bisan nga ang kasaba nagpakita sing hayag nga diskriminasyon batok sa mga Saksi ni Jehova, ginpamatbatan ako nga nakasala. Gin-apelar namon ang desisyon.

Sang Enero 15, 1945, ang court of appeals nagpahibalo sang desisyon sini: Nakasala ako sing trespassing. Isa pa, ang Korte Suprema sang Alabama nagdumili sa pagbista sang akon kaso. Sang Mayo 3, 1945, si Hayden Covington, isa sang mga Saksi ni Jehova kag isa ka maisog kag mapagsik nga abogado, nag-apelar sa Korte Suprema sang Estados Unidos.

Samtang nagahulat kami ni Aileen sing balita gikan sa Korte Suprema, ginbaliskad namon ang kahimtangan paagi sa pag-akusar kay E. B. Peebles kag sa iya mga kaalyado sa departamento sang sheriff, nga nagapanukot sing mga danyos. Gintinguhaan sang mga nag-akusar sa amon nga bag-uhon ang panumbungon nga gingamit nila batok sa amon gikan sa trespassing pakadto sa pagtublag sa trapiko, apang sang didto ako sa bilangguan, nakakuha ako sing likom sing isa ka papeles nga pirmado ni Deputado Chatham, nga nagasumbong sa amon sing trespassing. Sang ginpakita ini nga ebidensia sa korte, nakabungkalas si Sheriff Holcombe kag diutayan lang niya natulon ang iya sigarilyo! Ang kasaba, sang Pebrero 1945, natapos nga ang hurado wala maghisugtanay.

Ang Korte Suprema Namat-od

Ang Korte Suprema sang Estados Unidos interesado sa akon kaso bangod ang paglabang sa pribado nga propiedad nagpakilala sing isa ka bag-o nga bahin sa problema tuhoy sa kahilwayan sa relihion. Ginpamatud-an ni Covington nga ginlapas sang regulasyon sang Chickasaw ang mga kahilwayan indi lamang sang mga akusado kundi sang komunidad man sa kabilugan.

Sang Enero 7, 1946, ginbaliskad sang Korte Suprema sang Estados Unidos ang desisyon sang mas manubo nga korte kag nagpapanaug sing maragtason nga desisyon pabor sa amon. Si Huwes Black amo ang naghatag sing desisyon, nga nagalakip sining mga tinaga: “Tuhoy sa panikasog sang Estado [sang Alabama] nga silutan ang nagaapelar [si Grace Marsh] tungod sang pagpanagtag sing relihioso nga mga literatura sa banwa sang isa ka kompanya, ang desisyon sini indi makatarunganon.”

Ang Padayon nga Pagpakig-away

Nagpuyo kami sang ulihi ni Herbert sa Fairhope, Alabama, kag padayon nga nangabudlay para sa intereses sang Ginharian sa madamo nga tinuig. Napatay si Herbert sang 1981, apang madamo kami sing malipayon nga mga handumanan nga magkaupod. Ang akon anak, si Harold, nag-untat sang ulihi sa pag-alagad kay Jehova kag napatay wala madugay pagkatapos sadto, sang 1984. Isa ini sang labing daku nga mga kasubo sa akon kabuhi.

Apang, nagapasalamat ako nga si Harold kag ang iya asawa, si Elsie, naghatag sa akon sing tatlo ka matahom nga mga apo kag may mga apo man ako sa tuhod nga bawtismado na nga mga Saksi. Tatlo sang akon manghod nga babayi, sanday Margaret, Ellen Jo, kag Crystal, ang buhi gihapon kag nagapadayon subong matutom nga mga alagad ni Jehova. Napamana ni Crystal si Lyman Swingle, nga katapo sang Nagadumala nga Hubon sang mga Saksi ni Jehova. Nagapuyo sila sa bug-os kalibutan nga ulong-talatapan sang mga Saksi ni Jehova sa Brooklyn, New York. Walay sapayan sang malubha nga mga problema sa lawas sang nagligad nga pila ka tuig, si Crystal nagpabilin nga isa ka maayo nga halimbawa kag pagpalig-on sa akon.

Sa akon edad nga kapin sa 90 ka tuig, natun-an ko nga indi gid magkahadlok sa mahimo sang tawo, kay si Jehova mas makusog sangsa bisan sin-o nga sheriff, bisan sin-o nga hukom, bisan sin-o nga tawo. Samtang ginahinumdom ko ining nagligad nga mga hitabo, ginapabaloran ko sing daku ang pribilehiyo nga makapakigbahin sa ‘pagpangapin kag sa legal nga pagpasad sa maayong balita’!​—⁠Filipos 1:⁠7.

[Piktyur sa pahina 16]

Kaupod sang akon lolo nga si Sim Waldrop

[Piktyur sa pahina 19]

Si Grace Marsh karon