Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • g18 no. 3 rau 6-13
  • Lalohisihisi Haheaukalaia Dahaka Oi Karaia Diba Hari?

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Lalohisihisi Haheaukalaia Dahaka Oi Karaia Diba Hari?
  • Noga!—2018
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • 1: FAMILI BONA TURADIA AMO HEDURU OI ABIA
  • 2: Oi Aniani Namonamo, Bona Nega Haida Oi Eksasais
  • 3: OIMAHUTA NAMONAMO
  • 4: SENISI HAIDA OI KARAIA
  • 5: METAU IDIA HABADAIA GAUDIA OI DADARAIA
  • 7: SEDIUAL TA OI KARAIA BONA BADINAIA
  • 8: DISISEN BADADIA OI KARAIA HARAGA LASI
  • 9: EMU FAMILI MEMBA O TURANA OI LALOATAO
  • 10: OI LOALOA
  • 11: MA HAIDA OI DURUA
  • 12: MAI ANINA BADA GAUDIA OI KARAIA GUNA
  • Edena Bamona Egu Tai Karana Lau Haheaukalaia Diba?
    Oiemu Lalokau Tauna ta Ia Mase Neganai . . .
  • Edena Dala ai Mase Dainai Ia Vara Lalohisihisi Lau Haheaukalaia Diba?
    Matamata Taudia Edia Henanadai
  • Mase Taudia Dainai Idia Lalohisihisi Taudia Durua Daladia
    Noga!—2018
  • Do Idia Vara Diba Gaudia
    Noga!—2018
Ma Haida Itaia
Noga!—2018
g18 no. 3 rau 6-13
Taunimanima be davara badinai kite idia dogoatao bona lai ese ia hodaia bona laulau idia abia

MASE TAUDIA DAINAI IDIA LALOHISIHISI TAUDIA DURUA DALADIA

Lalohisihisi Haheaukalaia Dahaka Oi Karaia Diba Hari?

Bema oi ura lalohisihisi oi haheaukalaia, reana sisiba momo do oi davaria—sisiba haida be oi idia durua to ma haida be reana oi do idia durua lasi. Unai ena badina be reana oi lalohisihisi dalana be ma ta ena amo ia idau, unai be inai magasin ena matamanai ita herevalaia hegeregerena. Momokani, oi do ia durua namonamo sisibana be reana ta do ia durua lasi.

To, sisiba haida ese taunimanima ibounai idia durua diba. Unai bamona sisiba namodia momo amo diba bada taudia haida ese mase dainai idia lalohisihisi taudia idia durua, bona idia ese unai sisiba o aonega herevadia be idaunegai bukana ta amo idia abia, unai be Baibel.

1: FAMILI BONA TURADIA AMO HEDURU OI ABIA

  • Taunimanima be davara badinai kite idia dogoatao bona lai ese ia hodaia bona laulau idia abia

    Diba bada taudia haida idia gwau lalohisihisi haheaukalaia totona, famili bona turadia amo heduru oi abia be gau badana. To, nega haida oi ura oi sibona oi noho. Reana haida ese oi idia durua toho neganai oi badu. Unai bamona oi karaia be kerere lasi.

  • Nega oi atoa ma haida oi bamoa totona. Reana gabeai edia heduru do oi tahua. Hari oi ura gaudia o oi ura lasi gaudia be ma haida dekenai oi gwauraia namonamo diba.

  • Nega maorona oi makaia, hegeregere edena negai haida do oi bamoa bona edena negai oi sibona do oi noho.

HAKAUA HEREVANA: “Tau rua ese tau tamona idia hereaia noho ... Badina bema ta ia moru neganai, iena turana ese do ia abia isi.”—Hadibaia Tauna 4:9,10.

2: Oi Aniani Namonamo, Bona Nega Haida Oi Eksasais

  • Oi aniani namonamo neganai, unai ese lalohisihisi do ia hamaragia. Oi ania diba gaudia haida be frut idauidau, uma aniani, bona digara lasi vamu.

  • Ranu momo bona fruit juice idauidau oi inua.

  • Bema oi ura lasi aniani momo, vadaeni aniani sisina oi ania loulou. Danu, reana doketa oi nanadaia edena muramura mai ena vitamin be emu tauanina ia durua diba.a

  • Oi raka loaloa bona eksasais ma haida oi karaia, unai ese lalohisihisi ia hamaragia diba. Eksasais ese oi ia durua diba nega haida mase taudia oi laloa eiava idia oi laloa momo lasi.

HAKAUA HEREVANA: “Tau ta ese sibona ena tauanina ia inai henia lasi, to ia ubua bona ia laloa bada.”—Efeso 5:29.

3: OIMAHUTA NAMONAMO

  • Bedi ta

    Lalohisihisi taudia idia mahuta be mai anina bada, badina lalohisihisi ese hesiku ia habadaia diba.

  • Namo lasi alkahol o caffeine momo oi inua, badina unai ese emu mahuta idia hadikaia diba.

HAKAUA HEREVANA: “Laga-ani sisina be mai ena namo, to gaukara goadagoada be lai lulua bamona.”—Hadibaia Tauna 4:6, NWT.

4: SENISI HAIDA OI KARAIA

  • Hahinena ta be ena turana dekenai ena lalohisihisi ia gwauraia

    Laloatao: Oi lalohisihisi dalana be ma ta ena amo ia idau. Unai dainai, oi do ia durua karana o dalana oi abia hidi.

  • Momo idia ura edia lalohisihisi be ma haida dekenai idia herevalaia, to haida idia ura lasi unai bamona idia karaia. Diba bada taudia ese lalohadai idauidau idia gwauraia, idia laloa unai ese ta do ia durua lalohisihisi ia haheaukalaia totona. Reana emu hemami be emu turana ta dekenai oi herevalaia diba bema oi laloa ma ta oi hereva henia be auka lasi.

  • Haida idia gwau tai karana ese idia ia durua lalohisihisi idia haheaukalaia totona, to ma haida idia gwau idia be lalohisihisi idia haheaukalaia diba, ena be idia tai lasi.

HAKAUA HEREVANA: “Ta ese ena lalona ai ia noho hisihisi be ia sibona ia diba.”—Aonega Herevadia 14:10. NWT.

5: METAU IDIA HABADAIA GAUDIA OI DADARAIA

  • Tau ta be alkahol ia inua

    Haida be lalohisihisi hamaragia totona alkahol o drag idia abia. To unai gaudia ese metau idia habadaia. Nega kwadogi ai taunimanima ese idia moalelaia gauna be gabeai dika bada ia havaraia diba. Metau bona lalohisihisi do ia hamaragia daladia oi tohoa be namo.

HAKAUA HEREVANA: “Hamiroa karadia ibounai do ita hadokoa, bona iseda mauri ita hagoevaia be namo.”—2Korinto 7:1.

6: NEGA OI GAUKARALAIA NAMONAMO

  • Momo idia gwau, namona be lalohisihisi negadiai (eiava oi ura emu lalohisihisi oi kontrol negadiai) edia gabunai gaukara haida (lalohisihisi amo do ia hadaudaua gaukaradia) oi karaia.

  • Tura matamatadia oi tahua, gaukara matamata ta oi karaia, eiava moale karadia oi karaia neganai, unai ese emu lalohisihisi do ia hamaragia.

  • Nega sisina murinai, reana senisi do ia vara. Reana do oi itaia oi lalohisihisi momo lasi—taunimanima momo be unai bamona idia karaia ela bona lalohisihisi ia ore vaitani.

HAKAUA HEREVANA: “Inai tanobada dekenai idia vara gaudia ibounai be mai edia nega korikori, ... taitai be mai ena nega, bona kiri be mai ena nega. Lalohisihisi be mai ena nega, mavaru danu be mai ena nega.”—Hadibaia Tauna 3:1,4.

7: SEDIUAL TA OI KARAIA BONA BADINAIA

  • Hahine ta be ena sediual karaia totona kalenda ia gaukaralaia

    Maoromaoro, dina ta ta ai oi karaia gaudia oi matamaia lou.

  • Bema mahuta o gaukara ma haida do oi karaia ena sediual oi karaia bona oi badinaia, reana gunaguna oi karaia gaudia do oi karaia lou.

  • Oi bisi neganai, do oi lalohisihisi momo lasi.

HAKAUA HEREVANA: “Iena mauri kwadogina lalonai idia vara hekwakwanai do ia lalodia lasi, badina Dirava momokanina ese ia durua iena kudouna ai ia moale noho totona.”—Hadibaia Tauna 5:20, NWT.

8: DISISEN BADADIA OI KARAIA HARAGA LASI

  • Famili memba o turana ta ia mase bena maoromaoro disisen badadia idia karaia haraga taudia be gabeai idia lalohisihisi bada.

  • Namona be gabu ta dekenai oi lao haraga lasi, o moni gaukara oi haidaua haraga lasi, o mase taudia edia kohu oi negea haraga lasi to oi naria ela bona nega sisina ia hanaia guna.

HAKAUA HEREVANA: “Gaukara goadagoada tauna ena palani idia guguru, to idia kara haragaharaga taudia be idia ogogami.”—Aonega Herevadia 21:5, NWT.

9: EMU FAMILI MEMBA O TURANA OI LALOATAO

  • Tau ta be ena turadia dekenai ena adavana ia mase vadaeni ena laulau ia hahedinaraia

    Idia lalohisihisi taudia momo idia gwau, namona be idia mase taudia ese guna idia karaia gaudia oi karaia, unai amo idia do oi laloatao.

  • Dala namona ta be, edia laulau oi haboua bona oi ura laloatao karadia o sivaraidia be noutbuk ta dekenai oi torea.

  • Memori namodia do idia mailaia lou gaudia eiava gabeai do oi itaia lou gaudia be oi atoa namonamo.

HAKAUA HEREVANA: “Nega gunadia do umui laloa.”—Deuteronomi 32:7.

10: OI LOALOA

  • Reana oi holidei be namo.

  • Bema oi ura lasi holidei latana oi abia, reana dina tamona o rua lalonai gau ta oi karaia diba, hegeregere parks oi vadivadi henia, o kone dekenai oi lao, eiava dina tamona lalonai emu turana haida ida motuka ai umui loaloa.

  • Eiava gaukara idauna ta oi karaia neganai, unai ese emu lalohisihisi do ia hamaragia.

HAKAUA HEREVANA: “Umui mai bona taunimanima lasi gabuna dekenai do ita lao bona laga-ani sisina.”—Mareko 6:31.

11: MA HAIDA OI DURUA

  • Kekeni matamata ta be hahine buruka ta ia durua ena aniani hoia totona

    Laloatao: Ma ta durua karana ese emu lalohisihisi ia hamaragia diba.

  • Dala ginigunana ta be, emu turana o varavara ena mase dainai idia lalohisihisi taudia oi durua.

  • Haida oi durua bona hagoadaia karana ese emu moale do ia havaraia lou bona gaukara namona ta do oi karaia lou.

HAKAUA HEREVANA: “Henia kara ena moale be bada, to abia kara ena moale be maragi.” —Kara 20:35.

12: MAI ANINA BADA GAUDIA OI KARAIA GUNA

  • Lalohisihisi karana ese oi do ia durua mai anina bada gaudia oi lalopararalaia totona.

  • Oi lalohisihisi lalonai emu mauri dalana oi laloa lou.

  • Bema oi laloa senisi haida oi karaia be namo, vadaeni mai anina bada gaudia oi karaia guna.

HAKAUA HEREVANA: “Taitai rumana dekenai oi lao be namo, to aria rumana dekenai oi lao be dika. Badina taunimanima ibounai be do idia mase, bona idia mauri noho taudia ese unai idia laloatao be namo.”—Hadibaia Tauna 7:2, NWT.

LALOHISIHISI OI HAHEAUKALAIA | POINT BADADIA

  • 1: FAMILI BONA TURADIA AMO HEDURU OI ABIA

    Nega maorona oi makaia, hegeregere edena negai haida do oi bamoa bona edena negai oi sibona do oi noho.

  • 2: OI ANIANI NAMONAMO, BONA NEGA HAIDA OI EKSASAIS

    Aniani maorodia oi ania, ranu momo oi inua, bona nega haida oi eksasais.

  • 3: OI MAHUTA NAMONAMO

    Oi mahuta be mai anina bada, badina lalohisihisi ese hesiku ia habadaia diba.

  • 4: SENISI HAIDA OI KARAIA

    Oi lalohisihisi dalana be ma ta ena amo ia idau dainai, oi do ia durua karana o dalana oi abia hidi be namo.

  • 5: METAU IDIA HABADAIA GAUDIA OI DADARAIA

    Lalohisihisi negadiai alkahol o drag idia abia lasi—⁠unai gaudia ese metau idia habadaia.

  • 6: NEGA OI GAUKARALAIA NAMONAMO

    Oi lalohisihisi negadiai, haida oi bamoa eiava moale karana ta oi karaia.

  • 7: SEDIUAL TA OI KARAIA BONA BADINAIA

    Maoromaoro, dina ta ta ai oi karaia gaudia oi matamaia lou.

  • 8: DISISEN BADADIA OI KARAIA HARAGA LASI

    Namona be disisen badadia oi karaia haraga lasi to oi naria ela bona lagani tamona o haida idia hanaia guna.

  • 9: EMU FAMILI MEMBA O TURANA OI LALOATAO

    Ia mase tauna ena laulau oi haboua bona oi ura laloatao karadia o sivaraidia be noutbuk ta dekenai oi torea.

  • 10: OI LOALOA

    Dina tamona o rua lalonai gau idauna ta oi karaia.

  • 11: MA HAIDA OI DURUA

    Reana emu turana o varavara ena mase dainai idia lalohisihisi taudia oi durua.

  • 12: MAI ANINA BADA GAUDIA OI KARAIA GUNA

    Bema oi laloa senisi haida oi karaia be namo, vadaeni mai anina bada gaudia oi karaia guna.

Momokani, gau ta ese emu lalohisihisi do ia haorea vaitani lasi. To, mase dainai idia lalohisihisi taudia momo be sisiba maorodia, hegeregere inai magasin ai ita herevalaia sisiba idia badinaia dainai lalogoada idia davaria. Bona inai magasin be lalohisihisi hamaragia daladia haida sibona ia herevalaia. To bema inai heduru herevadia haida oi badinaia, reana unai ese emu lalohisihisi do ia hamaragia.

a Noga! magasin ese medikol heduru dalana ta ia abia hidi lasi.

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2025)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia