Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • w91 3/1 rau 13-19
  • Iehova ena Hereva Ia Kwalimu!

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Iehova ena Hereva Ia Kwalimu!
  • 1991 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • Asia Ia Lao Europe Dekenai
  • Dibura Naria Tauna Ia Abidadama
  • Tesalonika bona Berea Dekenai, Iehova ena Hereva Ia Kwalimu
  • Atena Dekenai Iehova ena Hereva Ia Kwalimu
  • Korinto Dekenai Dirava ena Hereva Ia Kwalimu
  • Efeso Dekenai Iehova ena Hereva Ia Kwalimu
  • Ma Tomadiho Orea Taudia Dadaraia Karana Ia Kwalimu Lasi
  • “Makedonia Dekenai Oi Mai”
    Dirava Ena Basileia “Gwauraia Guguru”
  • “Oi Hereva Noho Bona Emu Hereva Oi Hadokoa Lasi”
    Dirava Ena Basileia “Gwauraia Guguru”
  • “Idia Ia Durua Toretore Helagadia Idia Lalopararalaia Totona”
    Dirava Ena Basileia “Gwauraia Guguru”
  • Dagedage Ia Vara, to Iehova Ena Hereva be Ia “Bada Ia Lao Bona Ia Goada”
    Dirava Ena Basileia “Gwauraia Guguru”
Ma Haida Itaia
1991 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
w91 3/1 rau 13-19

Iehova ena Hereva Ia Kwalimu!

“Inai bamona dala mai siahu danu, [Iehova] ena hereva ia bada daekau bona ia kwalimu.”​—KARA 19:20.

1. Bible buka Aposetolo Edia Kara ita do stadilaia neganai, dahaka sivarai do ita diba?

IEHOVA ese iduara ia kehoa gaukara ta karaia totona. Paulo be ‘idau bese taudia dekenai aposetolo gaukara ia karaia,’ unai dainai, unai gaukara ia gunalaia. (Roma 11:13) Oibe, Aposetolo Edia Kara bukana ita do stadilaia neganai, do ia hedinarai Paulo be mai moale danu ena misinari laolao gaukarana ia karaia.​—Kara 16:​6–19:41.

2. (a) Lagani 50 C.E. ia lao 56 C.E. bamona ai, Dirava ena siahu amo Paulo ese edena buka ia toredia? (b) Dirava ese Paulo bona ma haida edia hesiai gaukara ia hanamoa dainai, dahaka ia vara?

2 Paulo be Dirava ena siahu amo ia toretore. Lagani 50 C.E. ia lao 56 C.E ai bamona, ia ese Korinto dekenai 1 bona 2 Tesalonika ia torea, Galatia bukana be unai gabu amo danu eiava Suria Antioka amo ia torea, 1 Korinto be Efeso amo, 2 Korinto be Makedonia amo, bona Roma bukana be Korinto amo ia torea. Dirava ese Paulo bona ma haida edia gaukara ia hanamoa dainai, “[Iehova] ena hereva ia bada daekau bona ia kwalimu.”​—Kara 19:20.

Asia Ia Lao Europe Dekenai

3 Paulo bona idia bamoa taudia be lauma helaga ia hakaudia hegeregerena idia karaia dainai idia be haheitalai namona. (16:​6-10) Reana idia kamonai herevadia haida amo, nihi amo, eiava matahanai amo, unai lauma helaga ese ia koudia bona Asia bona Bitunia provinsi dekenai idia lao haroro lasi, to gabeai unai gabu taudia ese sivarai namona idia kamonai. (Kara 18:​18-21; 1 Petero 1:​1, 2) Dahaka dainai lauma helaga ese idia ia koudia? Gaukara taudia be momo lasi, bona lauma helaga ese ia hakaudia lao kamonai taudia momo idia noho gabuna ta dekenai. Hari inai negai danu, bema dala ia kehoa lasi gabu ta dekenai idia haroro totona, Iehova ena Witness taudia be ma gabu ta dekenai idia lao, badina idia diba Dirava ena lauma helaga ese ia hakaudia mamoe bamona taudia dekenai.

4. Matahanai dekenai Makedonia tauna ta ia itaia bona heduru abia totona ia noinoi neganai, Paulo ese dahaka ia karaia?

4 Paulo bona ena bamodia be Musia, Asia Minor ena gabu ta, ‘idia hanaia,’ unuseniai misinari gaukara idia karaia lasi. To, matahanai dekenai, Paulo ese Makedonia tauna ta ia itaia ia ese heduru abia totona ia noinoi. Unai dainai, kara haraga misinari taudia be Balkan Idukana, Makedonia dekenai idia lao. Unai hegeregerena, hari inai negai, lauma helaga ese Witness taudia momo ia hasiahudia Witness momo lasi gabudia dekenai idia lao, Basileia idia harorolaia totona.

5. (a) Dahaka dainai ita gwau diba Iehova ena hereva be Filipi dekenai ia kwalimu? (b) Hari inai negai, edena dala amo taihu momo be Lidia bamona?

5 Makedonia dekenai Iehova ena hereva ia kwalimu. (16:​11-15) Filipi hanua taudia momo be Roma taudia, unuseniai Iuda taudia be momo lasi bona Iuda ena dubu ta be lasi. Unai dainai, tadikaka idia lao hanua murimuri ai, sinavai badinai idia lao badina unai be edia “guriguri gabuna.” Unuseniai, hahine ta ladana Lidia idia davaria, ia ese Iuda tomadiho ia abia dae, reana ia be Asia Minor ena hanua ta ladana Tuatira dekena amo, unuseniai, kala idauidau muramura be dabua dekenai idia atoa ena bisinesi idia diba momo. Unai hahine ese kala idauidau ena muramura eiava kala ia atoa vadaeni dabua ia hoihoilaidia. Lidia bona ena ruma bese taudia be bapatiso idia abia murinai, ia ura dikadika tadikaka be ena ruma dekenai idia noho. Unai dainai, Luka ia gwau: “Ia ura bada ai noho ia dekenai.” Hari inai negai, unai bamona idia karaia taihu idia noho dainai ita moale.

Dibura Naria Tauna Ia Abidadama

6 Filipi hanua dekenai lauma dalanai idia goada dainai, reana Satana ia badu dikadika, unai dainai demoni edia siahu dainai, Paulo bona Sila be dibura rumana dekenai idia atodia. (16:​16-24) Dina momo lalonai “meamea lauma” (unai be “python laumana”), ia abia kekenina ta be idia murinai ia raka kau. Reana unai demoni ese edia dirava Pythian Apollo ena toana ia hahedinaraia, idia gwau ia ese gaigai ta ladana pyʹthon, ia alaia mase. Unai kekeni ena meamea karana amo ena biagudia be moni momo idia abia. Reana uma karaia taudia ia hadibaia edena negai do idia hadohado, kekeni ia hadibaia edena negai do idia headava, bona tano idia geia taudia ia hadibaia edeseniai golo do idia davaria! Ia ese tadikaka murinai ia raka, bona ia boiboi, ia gwau: “Inai taudia be atai dekenai momokani Dirava ena hesiai taudia. Hahemauri dalana idia gwauraia noho umui dekenai.” Demoni ena siahu dainai unai hereva ia gwauraia, badina reana ia ura taunimanima idia laloa iena hereva be Dirava ena amo, to demoni ese Iehova ena hahemauri dalana idia harorolaia be maoro lasi. Paulo ena lalona ia hesiku neganai, ia ese Iesu ladana dekenai unai demoni ia lulua kekeni dekena amo. Unai kekeni biagudia edia bisinesi idia hadikaia dainai, Paulo bona Sila be hoihoi gabuna dekenai idia veria lao, bona au dekenai idia botaia. (2 Korinto 11:25) Unai murinai, dibura rumana dekenai idia atoa bona edia aedia idia kwatua auka, au metauna rua ihuanai. Aena kwatua gauna idia veria diba edia aena idia veria parara totona, bona unai ese hisihisi bada herea ia havaraia.

7. Filipi dekenai Paulo bona Sila be dibura rumana dekenai idia atoa neganai, daidia ese hahenamo idia abia?

7 Dibura rumana ai idia atoa dainai, dibura naria tauna bona ena ruma bese be hahenamo bada idia abia. (16:​25-40) Hanuaboi momokani neganai, Paulo bona Sila idia guriguri noho bona ane dekenai Dirava idia hanamoa, idia diba Dirava be idia dekenai ia noho. (Salamo 42:8) Kara haraga, tano ia marere bada dainai, dibura ena iduara ia kehoa, bona dibura taudia ibounai edia kwatua auri be guhi ena au eiava haba amo idia moru. Dibura naria tauna ia gari, ia laloa dibura taudia idia heau mauri, bona unai dainai ena biaguna ese do ia hamasea. Unai dainai, sibona ia alaia gwauraia neganai Paulo ia boiboi, ia gwau: “Oi sibona hadikaia lasi, badina be ai ibounai iniseni noho.” Dibura rumana ia naria tauna ese Paulo bona Sila ia hakaudia murimuri dekenai, bona dahaka ia karaia mauri do ia abia totona ia henanadai henidia. Idia ruaosi idia gwau: “Lohiabada Iesu oi abidadama henia.” Bona Iehova ena hereva idia kamonai henia neganai, “ia mai ena ruma taudia ibounai danu nega tamona bapatiso idia abia.” Unai ese moale bada ia havaraia!

8. Filipi dekenai kota naria taudia be dahaka idia karaia, bona edia kerere be taunimanima vairanai bema idia hahedinaraia neganai, reana dahaka namo ia havaraia diba?

8 Murina dina dekenai, kota naria taudia ese hereva idia siaia Paulo bona Sila idia ruhaia totona. To Paulo ia gwau: “Kerere ta idia davaria lasi ai dekenai, to idia ese ai idia dadabaia kava taunimanima vairanai, bona ai be Roma ena basileia taudia. Dibura ruma lalonai ai idia negea, bona harihari idia ura ai ruaosi hunia bamona idia negea. Lasi momokani. Idia sibona idia mai [be] namo, ai idia hakaua murimuri dekenai.” Bema kota naria taudia be taunimanima vairanai idia hahedinaraia idia sibodia idia kerere, reana Keristen taudia ma haida do idia dadabaia lasi eiava dibura rumana dekenai do idia atoa haraga lasi. Idia ese Roma taudia idia luludia diba lasi dainai, kota naria taudia idia lao bona idia noinoi ruaosi ese unai hanua do idia rakatania totona, to kamonai taudia idia hagoadaia murinai sibona, hanua idia rakatania. Unai hegeregerena, hari inai negai danu, Hakaua Oreana ena memba taudia be idia loaloa tanobada ibounai dekenai, Dirava ena taunimanima idia hagoadadia totona.

Tesalonika bona Berea Dekenai, Iehova ena Hereva Ia Kwalimu

9 Gabeai, Dirava ena hereva be ia kwalimu Tesalonika dekenai, unai be Makedonia ena hanua badana bona bouti momo be ia dekenai idia lao. (17:​1-9) Unuseniai, Paulo be Iuda taudia danu ia herevahereva. Idia ia “hadibaia namonamo” bona Mesia ena hisihisi bona ena toreisi lou be mai ena badina ia hamomokania. (Paulo ia hahedinaraia idia vara gaudia be peroveta hereva idia hagugurua. Hari inai negai, Iehova ena Witness taudia be unai bamona idia karaia danu.) Vadaeni, Iuda taudia haida, Iuda tomadiho idia abia dae Idau Bese taudia momo, bona ma haida be abidadama taudia ai idia lao. Idia mama Iuda taudia haida be taunimanima idia hasiahua Paulo bona Sila idia dogoatao totona, to idia davaria lasi dainai, Iasoni bona tadikaka ma haida danu kota naria taudia vairanai idia veria, bona idia gwau edia hereva amo gavamani idia hadikaia, to unai be koikoi herevana. Hari inai negai danu, unai bamona koikoi herevana Iehova ena Witness taudia dekenai idia gwauraia. To, “taravatu hegeregere moni idia abia” neganai, tadikaka idia ruhaia.

10. Dahaka dainai Berea Iuda taudia be Buka Helaga ena hereva “idia tahua” namonamo?

10 Gabeai, Paulo bona Sila be Berea hanua dekenai idia lao. (17:​10-15) Unuseniai, Iuda taudia be Buka Helaga “idia tahua” namonamo, bona hari inai negai, Iehova ena Witness taudia ese taunimanima idia hagoadaia, unai bamona idia karaia totona. Unai Berea taudia be Paulo ena hereva idia abia dae, to Iesu be Mesia hamomokania totona hereva idia tahua namonamo. Dahaka ia vara? Iuda taudia momo bona Helene taudia haida (reana Iuda tomadiho idia abia dae taudia unai) be abidadama taudia ai idia lao. Tesalaonika lalonai idia noho Iuda taudia ese hanua taudia edia lalona idia ania idia habadudia totona, unai dainai, tadikaka ese Paulo idia hakaua lao kone dekenai, bona reana ia bona ma haida be bouti idia guia bona idia lao Piraeus (hari idia gwauraia Piraiévs), unai be bouti gabuna Atena dekenai.

Atena Dekenai Iehova ena Hereva Ia Kwalimu

11 Atena dekenai, gari lasi dekenai, sivarai idia harorolaia. (17:16-21) Paulo ese Iesu bona toreisi lou herevana ia gwauraia hedinarai dainai, taunimanima be ia danu idia hepapahuahu. Idia haida be Epikuro ena orea taudia, idia be moale kara idia laloa bada. Ma haida be Stoa ena orea taudia, idia be sibona sisiba henia momo karana idia laloa bada. Ma haida idia gwau: “Inai hereva kava tauna be dahaka ia gwauraia noho?” “Hereva kava tauna” idia gwauraia (“uhe abia” tauna bamona). Idia gwau Paulo be manu bamona, uhe ia abia bona diba sisina sisina ia haria, to ena aonega be bada lasi. Ma haida idia gwau: “Sedira ia be idau dirava haida ia gwauraia.” Idia dekenai unai be gau dikana, bona guna Socrates be unai bamona ia karaia dainai, idia hamasea. Vadaeni, Paulo idia hakaua lao Areo Ororo dekenai, badina reana kota badana ena gabu be Acropolis kahirakahira dekenai idia karaia.

12 Paulo be haheitalai namona badina Areo Ororo dekenai ia haroro neganai, hamatamaia hereva namona ia gwauraia, hereva ibounai ia gwauraia namonamo, bona taunimanima edia lalona ia veria​—hegeregere, hari inai negai, Iehova ena Witness taudia edia Haroro School dekenai idia hadibaia bamona. (17:​22-34) Ia gwau Atena taudia be taunimanima ma haida bamona lasi, badina idia ese dirava tomadiho henia kara idia laloa bada. Edia boubou patana ta ena ladana be “Ita diba lasi Dirava ena.” Reana unai bamona idia karaia badina idia ura lasi Dirava ta idia dadaraia! Paulo be idia dekenai ia hahedinaraia Gau Ibounai Havaraia Diravana be “rara tamona dekenai . . . taunimanima bese ibounai ia karaia” bona “edia nega bona edia tano dokona ia gwauraia guna,” hegeregere Kanana taudia idia luludia negana. (Genese 15:​13-21; Daniel 2:21; 7:12) Paulo ese idia ia hadibaia unai Dirava idia davaria diba badina “ita danu be iena natudia.” Ia ese Iehova ia gwauraia unai, bona edia aonega taudia Aratus bona Cleanthes edia hereva ia gwauraia danu. Ia gwau ita be Dirava ena natudia dainai, namo lasi ita laloa Gau Ibounai Havaraia Dirava Goevadaena be goevadae lasi taudia ese idia karaia kaivakuku gauna bamona. Gunaguna, Dirava ese taunimanima edia diba lasi negana ia laloa lasi, to harihari, ia ese taunimanima ibounai ia hamaoroa namona be idia helalo-kerehai, badina ia ese dina ia gwauraia bona Tauna ia abia hidi vadaeni idia do ia hahemaoro henia totona. Paulo ese “Iesu ena Sivarai Namona . . . ia harorolaia” dainai, ena hereva idia kamonai taudia idia diba Hahemaoro tauna be Keriso. (Kara 17:18; Ioane 5:​22, 30) Epikuro taudia be helalo-kerehai herevana idia ura henia lasi, bona Helene tomadiho taudia be ena hereva mase diba lasi maurina dekenai idia abia dae, to mase bona toreisi lou herevana idia ura henia lasi. Idia momo be hari inai nega taudia hegeregeredia, idia hevaseha, idia gwau: “Oiemu hereva ma dohore ai kamonai lou.” To, diadi tauna Dionusio bona ma haida be abidadama taudia ai idia lao.

Korinto Dekenai Dirava ena Hereva Ia Kwalimu

13 Paulo be ia lao Korinto dekenai, unai be Akaia ena provinsi dekenai. (18:​1-11) Unuseniai, Akula bona Priskila ia davaria. Klaudio Kaisara ese Roma dekenai idia noho Iuda taudia ibounai dekenai taravatu ia henia Roma idia rakatania totona, unai dainai, Korinto dekenai idia lao idia noho totona. Ena haroro gaukara ia karaia noho totona, Paulo ese unai Keristen taudia ruaosi danu palai rumadia idia turia. (1 Korinto 16:19; 2 Korinto 11:9) Nanigosi kopina aukana utua bona turia gaukarana be gaukara auka herea. Paulo hegeregerena, Iehova ena Witness taudia be idia gaukara edia mauri durua gaudia idia abia totona, to haroro gaukara idia laloa bada.

14. (a) Korinto dekenai Iuda taudia idia dagedage henia noho dainai, Paulo be dahaka ia karaia? (b) Paulo be edena bamona ia diba Korinto dekenai ia do noho be namo, to hari inai negai Iehova ena taunimanima hakaudia dalana be dahaka?

14 Iesu be Mesia Paulo ese ia harorolaia neganai, Korinto Iuda taudia be mai hereva dikadia danu idia koua toho. Unai dainai, ena dabua ena kahu ia negea oho; unai ia karaia neganai, ia hahedinaraia ia kerere lasi idia dekenai bona hebou ia hamatamaia, reana Roma tauna, Tito Eusto, ena ruma dekenai. Idia momo (guna dubu ia gunalaia tauna Krispo mai ena ruma bese taudia danu) ese bapatiso idia abia bona abidadama taudia ai idia lao. Iuda taudia edia dagedage bada karana dainai, reana Paulo ia laloa namona be Korinto do ia rakatania, to ena daradara ia ore badina matahanai dekenai Lohiabada ese ia hamaoroa neganai, ia gwau: “Oi gari lasi, oi hereva noho. Oiemu hereva oi hadokoa lasi. Badina be lau be oi dekenai lau noho, tau ta oi do ia hadikaia lasi, badina be lauegu taunimanima be momo inai hanua lalonai.” Vadaeni, Paulo ese lagani ta bona hua 6 unuseniai Dirava ena hereva ia hadibaia noho. Ena be hari Iehova ena Witness taudia be matahanai idia abia lasi, to guriguri bona lauma helaga ena hakaua siahuna amo, heduru idia abia dala maorona idia abia hidi totona bona Basileia gaukara idia naria totona.

15. Paulo be Gavana Galio vairanai idia hakaua lao neganai, dahaka ia vara?

15 Iuda taudia ese Paulo idia hakaua lao Gavana Junius Galio dekenai. (18:​12-17) Idia gwau Paulo ese taravatu ia utua ena haroro gaukara ia karaia neganai​—hari inai negai, Greek tomadiho gunalaia taudia be unai bamona idia hereva Iehova ena Witness taudia dekenai danu. Galio ia diba Paulo be ia kerere lasi, bona ia diba Iuda taudia be Roma gavamani ena namo bona ena taravatu idia laloa bada lasi, unai dainai, idia ibounai be kota amo ia luludia. Dubu gunalaia dagi ia abia matamata tauna, Sostene, be kota vairanai idia dadabaia neganai, Galio be unai kara ia hadokoa lasi, reana ia laloa taunimanima ia hasiahua Paulo idia hadikaia totona, unai dainai davana ia abia be maoro.

16. Gwauhamata dainai, Paulo ena huina idia pakosia neganai, dahaka dainai unai be kerere lasi?

16 Paulo be bouti amo Kenkrea ia rakatania bona ia lao Efeso dekenai, unai be Asia Minor ena siti ta. (18:​18-22) Ia do lao lasi neganai, ‘ena huina idia pakosia, badina gwauhamata ia karaia dainai.’ Ita diba lasi Paulo ese unai gwauhamata ia karaia Iesu ena hahediba tauna ai ia lao vairanai, eiava unai be ena gwauhamata hamatamaia negana eiava dokona negana. Keristen taudia be Mose ena Taravatu henunai idia noho lasi, to ia be Dirava ena amo bona ia be helaga gauna, unai dainai gwauhamata ia karaia be kara dikana ta lasi. (Roma 6:14; 7:​6, 12; Galatia 5:18) Efeso dekenai, Paulo be Iuda taudia danu ia herevahereva, bona ia gwauhamata henidia, bema Dirava ia ura, do ia giroa mai idia dekenai. (Gabeai unai gwauhamata herevana ia guguru.) Suria Antioka dekenai ia giroa mai neganai, ena laolao iharuana ia doko.

Efeso Dekenai Iehova ena Hereva Ia Kwalimu

17 Daudau lasi, Efeso dekenai Paulo be ena misinari laolao ihatoina ia hamatamaia (52-56 C.E. bamona ai). (18:​23–19:7) Efeso dekenai, Apolo ese Iesu ena sivarai ia hadibaia, to Mose ena Taravatu dekenai idia kara dika dainai, helalo-kerehai dalana be Ioane ena bapatiso amo sibona ia diba. Priskila bona Akula be ia dekenai, Dirava ena dala ibounai “idia hadibaia maoromaoro.” Reana idia hadibaia dala maorona be Iesu bamona bapatiso idia abia, unai anina be ranu dekenai bapatiso idia abia bona lauma helaga idia abia. Pentekoste 33 C.E. ai, lauma helaga amo taunimanima idia bapatiso negana amo, dala maorona be Iesu ena ladana dekenai Ioane ena bapatiso idia abia taudia idia habapatisodia lou. (Mataio 3:​11, 16; Kara 2:38) Gabeai, Efeso dekenai, guna Ioane ena bapatiso idia abia Iuda taudia 12 bamona ese “Lohiabada Iesu ena ladana dekenai bapatiso idia abia.” Bible ibounai lalonai unai bapatiso lou herevana tamona sibona idia torea. Paulo ese ena imana be idia latanai ia atoa neganai, idia ese lauma helaga idia davaria bona hoa gaudia rua amo ia hedinarai Dirava ese idia ia abia hidi​—idia be gado idauidau dekenai idia hereva, bona peroveta hereva idia gwauraia.

18. Efeso dekenai ia noho neganai, Paulo be edeseniai ia haroro, bona ena gaukara amo dahaka ia vara?

18 Efeso ena siti dekenai, taunimanima 300,000 idia noho, unai dainai, Paulo ena gaukara be ia bada. (19:​8-10) Edia dirava hahine, Artemis (Diana) ena dubu be idau negai idia noho hoa gaudia badadia 7 ta, taunimanima 25,000 idia helai hebou diba unai dubu lalonai. Paulo be “hadibaia goada” hereva amo, taunimanima ia haroro henidia, to idia be Dala, eiava Keriso abidadama henia mauri dalana idia gwauraia dika neganai, ia rakatanidia. Lagani rua lalonai, dina iboudiai Paulo be Turano ena sikuli dekenai ia hadibaia, bona “hereva” be Asia ena gabu ibounai dekenai ia lao.

19. Dahaka ia vara dainai, Efeso dekenai, ‘Iehova ena hereva ia bada daekau bona ia kwalimu’?

19 Dirava ia hahedinaraia Paulo ena gaukara dekenai ia moale badina siahu ia henia gorere ia hanamoa totona bona demoni ia lulua totona. (19:​11-20) To hahelaga tauna badana, Skeva, ena natudia 7 be Iesu ena ladana dekenai demoni idia lulua diba lasi, badina idia be Dirava bona Keriso edia hesiai taudia lasi. Mai ena demoni tauna ese ia haberodia! Unai dainai, taunimanima idia gari, bona “Lohiabada Iesu ena ladana be ibounai idia habadaia.” Hereva momokani idia abia dae taudia be edia meamea karadia idia rakatania bona edia meamea bukadia idia gabua taunimanima ibounai vairanai. Luka ia gwau, unai dala amo “[Iehova] ena hereva ia bada daekau bona ia kwalimu.” Hari inai negai danu, Dirava ena hesiai taudia be taunimanima idia durua demoni amo idia siri totona.​—Deuteronomi 18:​10-12.

Ma Tomadiho Orea Taudia Dadaraia Karana Ia Kwalimu Lasi

20 Efeso dekenai, bona hari inai negai danu, taunimanima momo be mai badu danu nega momo Keristen taudia idia luludia. (19:​21-41) Gunaguna abidadama taudia idia momo idia lao neganai, siliva gaukara idia karaia taudia, Demetrio bona ma haida, edia moni ia maragi ia lao, badina taunimanima momo lasi ese idia karaia rata momo dirava hahine Diana ena dubu maragidia idia hoia. Demetrio ese taunimanima edia lalona ia ania dainai, idia ese Paulo idia bamoa taudia, Gaio bona Aristako, idia dogoatao bona idia veridia lao hebou gabuna dekenai. Paulo danu ia ura vareai, to hahediba taudia idia koua. Aria bona gadara idia biagua tau badadia haida danu ese Paulo idia noia hebou gabuna dekenai do ia hedinarai lasi totona. Hora rua bamona idia hebou taudia hutuma idia boiboi, idia gwau: “Efeso ena Diana ladana be bada.” Gabeai, hanua ena hereva torea tauna (gavamani ena tau badana) ese hutuma edia boiboi ia hadokoa, bona ia gwau namona be unai siliva gaukara taudia ese edia samani hereva be lohia taudia badadia dekenai idia gwauraia, eiava “idia hamaoromaoroa kota dekenai.” Ia gwau bema helogohelogo idia hadokoa lasi, Roma gavamani be hebou taudia edia kara dainai idia do ia samania. Unai bamona ia hereva murinai, hebou ia hadokoa.

21. Dirava be edena dala amo Paulo ena gaukara ia hanamoa, bona harihari, Iehova ena Witness taudia edia gaukara be edena bamona ia hanamoa?

21 Dirava ese Paulo ia durua hetoho ia hanaidia totona, bona ena gaukara ia hanamoa badina taunimanima ia durudia tomadiho koikoi idia dadaraia bona hereva momokani idia abia dae totona. (Ieremia 1:​9, 10 hahegeregerea.) Ita moale badina hari inai negai danu, iseda guba Tamana ese iseda gaukara ia hanamoa! Keristen taudia ginigunadia edia nega hegeregerena, ‘Iehova ena hereva ia bada daekau bona ia kwalimu noho.’

Edena Bamona Do Oi Haere?

◻ Paulo ese lauma helaga ena hakaua dalana ia badinaia dainai, ia be edena bamona haheitalai ita dekenai?

◻ Iehova ena hesiai taudia idia do karaia noho hegeregerena, gunaguna Paulo be edena dala amo ‘hereva ia hadibaia bona ia hamomokania’?

◻ Areo Ororo dekenai Paulo ia haroro neganai, bona hari inai negai Iehova ena Witness taudia idia haroro neganai, taunimanima edia kara tamona be dahaka?

◻ Ia haroro noho totona, Paulo be dahaka ia karaia mauri durua gaudia ia abia totona, bona unai bamona hari inai negai dahaka idia karaia?

◻ Paulo dekenai ia karaia bamona, Dirava be edena bamona Iehova ena Witness taudia edia gaukara ia hanamoa?

3. Paulo bona idia bamoa taudia be lauma helaga ia hakaudia neganai, edena bamona idia be haheitalai namona?

6. Filipi dekenai, demoni be dahaka idia karaia dainai, Paulo bona Sila be dibura rumana dekenai idia atodia?

9. Iehova ena Witness taudia idia do karaia hegeregerena, gunaguna Paulo be edena bamona taunimanima ‘ia hadibaia bona ia hamomokania’ Mesia ena hisihisi bona ena toreisi lou be mai ena badina?

11. (a) Atena dekenai Paulo be edena bamona gari lasi dekenai ia haroro, bona daidia be ia danu idia hepapahuahu? (b) Paulo idia gwauraia “hereva kava tauna” neganai, idia laloa ia be dahaka bamona?

12. (a) Areo Ororo dekenai ia haroro neganai, dahaka dainai ita gwau diba pablik tok namona ia karaia? (b) Paulo ese Dirava ia gwauraia neganai, dahaka hereva badadia ia gwauraia, bona dahaka ia vara?

13. Haroro gaukara ia karaia noho totona, Paulo be dahaka ia karaia mauri durua gaudia ia abia totona, bona ia hegeregerena, hari inai negai dahaka idia karaia?

17. Bapatiso karana dekenai, Apolo bona ma haida be dahaka idia hadibaia be namo?

20. Dahaka dainai siliva gaukara idia karaia Efeso taudia be taunimanima edia lalona idia ania idia badu totona, bona edena bamona heai ia doko?

[Pictures on page 14, 15]

Iehova ena hereva ia kwalimu gabudia be

1. Filipi

2. bona 3. Atena

4. bona 6. Efeso

5. Roma

[Credit Line]

Photo No. 4: Manley Studios

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2025)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia