Dika Ia Vara Diba Neganai Daudau ai Oi Noho
LAGATOI heaulaidia taudia idia naria namonamo, dika do idia davaria garina. Namona be idia ese lai bona davara ena aru bona edia lagatoi bona kone padadia idia lalodia namonamo. Bema lai ese lagatoi ia odaia lao kone, bona davara danu ese ia arua lao, idia hekwarahi bona dika idia davaria diba.
Unai bamona ia vara neganai, lagatoi heaulaia tauna ese dala ia karaia, ena lagatoi bona kone padadia do ia hadaudaua totona, bona bema mota be lasi, inai be mai anina bada. Unai bamona neganai bema lai-gubana ia vara, lagatoi heaulaia tauna ese dika bada herea do ia davaria diba. Namona be do ia naria namonamo, ena lagatoi be unai dika lalonai do ia heaulaia vareai garina. Namona be nega ibounai ena lagatoi bona dika gabuna padadia do ia daudau, ena lagatoi be boe ai o nadi konena ai do ia kamokau garina.
Namona be Keristen taudia be edia abidadama do idia hadikaia diba gaudia dekenai do idia naria namonamo. (1 Timoteo 1:19) Hari inai negai idia heau maoromaoro be auka. Lai bona davara ese lagatoi ta be ena dala amo idia hasiria diba hegeregerena, iseda mauri be reana do ita heaulaidia kerere, badina be iseda tauanina dikadia ese ita idia arua hanaihanai bona tanobada ena lauma ese lai-gubana ta bamona ita ia odaia hanaihanai dainai.
Dika Gabuna ai Ia Noho Tauna Ta
Ta ena lalona ia do parara lasi neganai dika gabuna lalonai ia vareai be haraga!
Mani Lota oi laloa. Ena lalona ia hadaia Sodoma ai do ia noho, Tadi Gohuna badinai. Unai ena lalohadai dainai, hekwakwanai momo ia davaridia, bona lalohisihisi bada danu. Guna iena boromakau naridia taudia be Abraham ena boromakau naridia taudia ida idia heai murinai, idia ruaosi idia gwau bou do idia parara. Lota ese Ioridane kourana ia abia hidi, bena ena kamepa be taora hanuadia padadiai ia karaia. Gabeai, ena be Sodoma taudia edia noho dalana ia lalohisihisilaia, to ena lalona ia hadaia Sodoma ai do ia noho.—Genese 13:5-13; 2 Petero 2:8.
Badina be dahaka Lota ese unai matabodaga hanuana, Iehova ese ia badulaia bada bona kahirakahira idia noho taudia ese idia maumauraia hanuana, ia noholaia? Sodoma be mai ena kohu momo, bona reana Lota ena adavana ese taoni nohona ena namo ia moalelaia. (Esekiel 16:49, 50) Reana Lota danu ese unai ia ura henia. Herevana ia be unuseniai ia noho badina be dahaka, to namona be ia rakatania haraga. To ia naria ela bona Iehova ena aneru ese idia haduaia goadagoada.
Genese ia gwau: “Daba rere dekenai, inai aneru ese Lota dekenai idia hereva goada, idia gwau, Karaharaga! Oiemu adavana bona oiemu natudia kekeni ruaosi oi abidia, inai gabu rakatania, do ia hadikaia ore lalonai umui danu mase garina. To Lota be ia haraga lasi, unai dainai inai tatau ruaosi ese ia bona ena adavana bona ena natudia kekeni edia imadia idia abia, bona hanua ena murimuri kahana dekenai idia hakaua.”—Genese 19:15, 16.
Unuseniai, hari aneru ta ese Lota mai ena famili ida ia haduadia, ia gwau: “Umui heau mauri. Umui emui vairana umui giroa murina dekenai lasi, bona taora dekenai umui naria lasi. Ororo dekenai umui heau, umui mase garina.” (Genese 19:17) To Lota ia ura lasi taora do ia rakatania, unai dainai ia noia gwaumaoro do ia henia, kahirakahira ia noho hanuana Soara do ia lao. (Genese 19:18-22) Momokani, Lota ia ura lasi unai dika do ia davaria diba gabuna amo do ia lao daudau.
Soara idia lao henia lalonai, Lota ena adavana be ena vairana ia giroa, Sodoma ia itaia lou, reana badina be ia rakatanidia gaudia ia ura henidia dainai. Aneru ena hereva ia badinaia lasi dainai, ena mauri ia haboioa. Kara maoromaoro tauna Lota mai ena natuna ruaosi be idia roho mauri. To dika ia davaria diba gabuna be guna ia abia hidi dainai, ena kerere ena davana badana ia abia unai!—Genese 19:18-26; 2 Petero 2:7.
Dika Gabuna amo Ita Siri
Lota ena lalohisihisi sivaraina ese ita ia hadibaia gauna be inai: Bema dika gabuna kahirakahira ita lao o ita rakatania haraga lasi, dika do ita davaria diba. Lagatoi heaulaidia taudia namodia hegeregeredia, unai bamona gabudia lalodiai do ita vareai lasi be namo. Dahaka dika gabudia amo do ita siri be namo? Keristen taudia haida idia raka kerere, badina be bisinesi idia goadalaia, eiava murimuri taudia idia tura henidia, eiava ena be headava dalana be lasi, to ta ese ta ia ura henia.
Aonega dalana be unai dika idauidau amo do ita noho daudau. Hegeregere, bisinesi ai do ita kwalimu momokani dalana ese iseda abidadama do ia hadikaia diba dalana be ita diba a? Tadikaka haida ese bisinesi idia goadalaia momokani dainai, idia ese edia famili, edia goada, bona edia gaukara Dirava ena orea lalonai idia haboiodia. Haida be unai bamona idia karaia, badina be moni amo idia hoidia diba kohudia idia moalelaidia, eiava badina be idia ura do idia hahedinaraia bisinesi idia kwalimulaia momokani diba. Haida be reana idia gwau idia ura tadikaka ma haida do idia hagaukaradia eiava edia moni amo Dirava ena gaukara do idia durua. Reana idia laloa edia bisinesi do ia heau namonamo neganai, Basileia gaukarana be hora momo lalodiai do idia karaia diba.
Dahaka hekwakwanai idia vara diba? Ena be ta ese bisinesi ia lalohadailaia namonamo guna, to “ia vara kava” gauna ese do ia hadikaia ore diba. (Kohelete 9:11) Abitorehai badana ena maduna be reana do ia lalohisihisilaia, bona unai dainai lauma gaudia do ia lalodia lasi. Bona ta ena bisinesi do ia kwalimu neganai, reana ena nega bona ena darana ena goada be ia lalonai do ia haoredia, bona ia dainai murimuri taudia do ia bamodia momo.
Elda ta Spain ai be ia ogogami momokani neganai, insurens kampani ta ese idia hamaoroa, bema ia ura neganai, insurens hoihoilaia tauna ai do idia halaoa, bena moni momo be unai gaukara amo do ia davaria diba. To edia hereva ia dadaraia. Gabeai ia gwau: “Egu lalona be unai bamona lau hadaia be auka, to unai gaukara lau dadaraia dainai lau moale. Badina be lau ura lasi Dirava ena orea taudia edia hebamo amo moni do lau davaria. Bona ena be unai gaukara ai ta ese lau do ia biagua lasi, to hora momo lalodiai do lau laolao dainai, egu famili bona kongregesen do lau durudia momokani lasi. Gau badana be inai, lau laloa bema unai gaukara lau abia dae, egu mauri do lau biagua diba lasi.”
Bema Keristen tauna be sibona ena mauri ia biagua lasi, dika do ia davaria. Iesu ese unai ia hahedinaraia, taga tauna ta ia parabolelaia neganai. Unai tau ese moni momo ia gogoa, do ia ritaea bena do ia laga-ani totona. To ia laloa ena moni be hegeregere neganai, unai hanuaboi ai ia mase. Iesu ia gwau: “Ena kohu sibona dekenai ia haboua to Dirava dekenai ia be gau momo ia henia lasi tauna be unai bamona.”—Luka 12:16-21; ma Iakobo 4:13-17 danu itaia.
Namona be ita ese danu do ita naria namonamo, murimuri taudia do ita bamodia momo garina. Reana unai be iseda dekena tauna ta, eiava sikuli o gaukara o bisinesi ai ita bamoa tauna ta. Reana ita gwau, ‘Witness taudia ia matauraidia, kara maoromaoro ia karaia, bona nega ta ta lau be ia ida hereva momokani ai herevalaia.’ To haida edia sivarai ese idia hamomokania, reana gabeai ita ese unai bamona murimuri taudia edia hebamo do ita ura henia bada bona iseda orea taudia edia hebamo do ita ura henia maragi. Vadaeni, unai bamona heturana dainai dahaka dika do idia vara diba?
Reana do ita laloa dokona be kahirakahira lasi, eiava iseda ura kohu bona moni dekediai do ia bada ia lao bona iseda ura lauma gaudia dekediai do ia maragi ia lao. Reana do ita ura tanobada ese ita do ia abia dae, iseda turana, murimuri tauna, do ita habadua garina. (1 Petero 4:3-7 itaia.) King David be unai bamona lasi; ia ura Iehova idia lalokau henia taudia do ia bamodia. Ia gwau: “Oiemu ladana do lau hatoa, egu tadikaka vairadiai; oi do lau hanamoa, hebou bogaraginai.” (Salamo 22:22) Bema David hegeregerena ita ese lauma dalanai ita do idia hagoadaia diba taudia edia hebamo ita tahua, unai ese ita do ia naria.
Dika do ia vara diba dalana ma ta be inai: Ena be headava dalana be lasi, to ta ese ta ia ura henia. Reana badina be ena toana o ena hereva o ena lalohadai o ena hevaseha ia moalelaidia dainai. Reana ena hebamo ia moalelaia, ma ia gwau, ‘Taravatu lau diba. Ai be ai hetura heheni sibona.’ To ta ena ura-heni ia vara murinai, ia biagua be auka.
Headava hahinena matamatana ta ladana Mary ese tauhau ta ladana Michael ena hebamo ia moalelaia.a Michael be tadikaka namona, to ia davaria taunimanima idaudia ia hetura henidia be auka. Idia ruaosi ese gau momo idia lalo-tamonalaidia bona idia hevaseha hebou be haraga. Mary be ena lalona ai ia heagi, badina be hari tauhau be ia dekenai ia tabekau dainai. Nega daudau lasi murinai idia ura heheni bada. Idia hebamo heheni momo, ela bona idia heudahanai. Maria ia gwau: “Namona be matamanai egu lalona ia parara unai kerere do ia vara diba. Emai hetura ia bada neganai, unai be kopukopu lalonai ai hepuni bamona.”
Namona be Baibel ena hereva do ita laloaboio lasi: “Taunimanima edia lalodia be koikoi herea bona dika rohoroho. Daika ese do ia dibadia?” (Ieremia 17:9) Davara ena aru ese lagatoi na nadi ai ia arua kau hegeregerena, ita ta ena lalona mai koikoina ese hebamo dikana lalonai ia arua vareai diba. Vadaeni, oi ura henia tauna do oi adavaia dalana bema lasi, namona be emu lalona ai ia dekena amo daudau ai oi noho.—Hereva Lada-isidia 10:23.
Dika Gabuna Ita Rakatania Bena Daudau ai Ita Noho
Lauma dalanai dika do ita davaria diba gabuna ai bema ita vareai vadaeni, be edena bamona? Bema lai bona davara ese lagatoi ta be nadi konena ai idia arua lao neganai, heaulaia tauna ese ia giroa metaira toho, kone amo do ia heau siri totona. Unai hegeregerena, namona be do ita roho mauri toho mai eda goada ida. Bema Baibel ena sisiba ita badinaia, bona Iehova ena heduru ita noia mai eda momokani ida, bona Keristen taudia goadadia edia heduru ita tahua, vadaeni dala namona do ita lou henia diba. Bena Dirava ese eda lalona do ia hanamoa lou.—1 Tesalonika 5:17.
Herevana ita be edena bamona, namona be “tanobada ena gaudia” amo do ita siri hanaihanai. (1 Ioane 2:15) Abraham be Lota hegeregerena lasi; Kanana taudia edia amo ia siri, bona lagani momo lalodiai palai rumadia lalodiai ia noho. Reana kohu haida ai ia dabu, to unai bamona ia noho dainai, gau ta ese ena abidadama ia hadikaia lasi. Ena abidadama be ia makohi lagatoina ta bamona ia dika lasi, to ia be “mai edia abidadama taudia iboudiai edia tamana” ai ia lao.—Roma 4:11, NW.
Lebulebu tanobadana, iena “lauma” ia goada ia lao tanobadana, ese ita ia gegea ahu dainai, namona be Abraham ena kara do ita tohotohoa. (Efeso 2:2) Bema gau iboudiai lalodiai Iehova ena sisiba ita abia dae, ita do ia naria mai ena lalokau ida. Do ita laloa, David ese ia laloa hegeregerena; ia gwau: “Lauegu mauri ia hagoadaia lou. Kara maoromaoro daladia ai ia ese lau ia hakaua, iena ladana dainai. Momokani, namo bona hebogahisi ese lau do idia gavaia, egu mauri dinadia iboudiai; bona Iehova ena ruma ai do lau noho hanaihanai.” Momokani, bema dika gabudia ita lao henidia lasi, to “kara maoromaoro daladia” ai ita raka, hahenamo do ita abidia ela bona hanaihanai.—Salamo 23:3, 6.
[Footnotes]
a Edia ladadia ai haidaudia.
[Picture on page 24]
Oi ura henia tauna do oi adavaia dalana bema lasi, namona be emu lalona ai ia dekena amo daudau ai oi noho