Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • w95 8/15 rau 8-11
  • Iesu Idia Daradaralaia be Maoro, A?

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Iesu Idia Daradaralaia be Maoro, A?
  • 1995 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • Iesu Daradaralaia Lalohadaidia Idia Hadoa Daladia
  • Daradara Idia Kokia Herevadia
  • Haida ese Iesu Ena Hoa Karadia Idia Daradaralaia Ena Badina
  • Iesu Ena Toreisi Lou Idia Daradaralaia be mai Badina Maorona Eiava?
  • Dahaka Dainai Iesu Ena Dagi Hari Inai Negai Idia Daradaralaia?
  • Hoa Karadia be Momokani Idia Vara, A?
    Buka Helaga—Dirava ena Hereva Eiava Taunimanima Edia?
  • Iesu Ena Toreisi Lou—Ena Anina Ita Dekenai
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2014
  • Iesu Keriso—Eda Henanadai Edia Haere
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2012
  • Iesu be Tanobada ai Ia Noho Neganai Dahaka Ia Karaia?
    Mauri Moalelaia Hanaihanai!—Baibel Stadi Amo Unai Oi Dibaia
Ma Haida Itaia
1995 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
w95 8/15 rau 8-11

Iesu Idia Daradaralaia be Maoro, A?

IESU, Nasareta tauna, be momokani hoa karadia ia karaia, a? Ena hahediba taudia idia hereva hegeregerena, mase amo ia toreisi lou, a? Nega ta ia mauri a? Hari inai negai, toana be taunimanima momo be unai henanadai be mai edia momokani ida idia haerelaia diba lasi. Badina be dahaka? Badina be Iesu idia daradaralaia, bona idia daradara dainai anina be idia diba lasi gau haida idia momokani eiava idia vara diba. To Iesu idia daradaralaia be maoro, a? Mani ita tahua.

Iesu Daradaralaia Lalohadaidia Idia Hadoa Daladia

Germany dekenai, tomadiho hadibaia taudia haida lagani 1900 vairanai sisina bona murinai sisina idia noho, idia gwau Iesu be “idaunegai Tomadiho Oreana ese ia laloa davari tauna.” Iesu be momokani guna ia noho herevana idia dadaraia dainai, lagani 90 bamona gunanai, hereva tahua namonamo taudia momo bogaragidiai hepapahuahu ia vara bena unai neganai idia noho taudia ese edia hereva idia kamonai, bona hari inai negai danu haida ese edia hereva idia abia dae. Hegeregere vanegai, Germany lalonai, taunimanima idia henanadai henidia, bena idia 100 100 amo toi toi idia gwau idia laloa Iesu be “nega ta ia noho lasi” bona “aposetolo ese idia laloa davari.” Oibe, lagani 90 bamona gunanai daradara havaraia lalohadaidia idia hadoa bona unai lalohadai be taunimanima haida edia lalodia ai idia tubu hari inai negai danu.

Idia gwau haida ese Iesu “idia laloa davari”; dahaka dainai unai lalohadai be maoro lasi? Baibel tahua namonamo tauna ladana Wolfgang Trilling ia gwau: “Iesu idia hepapahuahulaia herevana, ia be nega ta ia noho eiava unai be gori herevana, be idia hadokoa vadaeni. Hereva maorona be diba dalanai idia davaria, unai amo laloa namonamo taudia ese idia daradaralaia lasi.” To, Iesu be nega ta ia noho be haida ese idia do daradaralaia. Unai dainai, Iesu be guna ia noho herevana be ta ese ia hamomokania diba dalana do ita tahua bona taunimanima edia daradara ma haida ia dekenai do ita kokidia danu.

Daradara Idia Kokia Herevadia

Iesu be kara dika rohoroho tauna ta hegeregerena hemarai dalanai idia hamasea dainai, Trilling ia gwau unai ese “Iesu be guna ia noho herevana idia dadaraia taudia edia hereva ia hakoikoia.” Badina be dahaka? Badina be idia alaia dainai, unai ese “tomadiho dalana matamatana be Iuda taudia bona Iuda lasi taudia bogaragidiai harorolaia dalana ia koua.” (1 Korinto 1:23 itaia.) Iesu, Mesia tauna, idia alaia mase karana ese Iuda taudia bona Idau Bese taudia bema ia hahemaraia, anina be aposetolo ese unai sivarai idia laloa davari lasi! Inai danu, Evanelia haniosi sibona lasi, to Roma toretore tauna Tacitus bona Iuda taudia edia Talmud danu ese Iesu ena mase idia hamomokania.a

Haida idia gwau Iesu ena mauri lalonai idia vara gaudia ma haida, Evanelia ese idia gwauraia gaudia, ese ena noho sivaraina idia hamomokania. Hegeregere, oi laloa Iesu be Nasareta, ladana maragi hanuana, amo ia mai herevana be ia murinai idia raka taudia ese idia gwauraia kava, a? Eiava ena bamona ta, ia abidadama henia tauna, Iuda, ese iena mase dalana ia karaia herevana idia gwauraia kava, a? Oi laloa Iesu ena hahediba taudia oredia be mai edia gari ida idia rakatania sivaraina idia gwauraia kava, a? Ena hahediba taudia ese sibodia edia ladadia hadikaia herevadia do idia laloa bena gabu daudaudia ai do idia harorolaia be lalohadai kavakavana! Ma danu, Iesu ena hahediba dalana be idau vaitani. Iuda taudia edia buka, lagani 100 C.E. vairanai idia torea gaudia, edia hereva ta be Iesu ena parabole herevadia ida ita hahegeregerea diba lasi. Edena tau, iena ladana idia diba lasi tauna, be ororo dekenai haroro herevana hereadaena ia “laloa davari” diba? Unai hereva iboudiai ese Iesu ena mauri sivaraina Evanelia lalodiai idia hamomokania.

Ma gau haida danu ese Iesu be momokani guna ia noho sivaraina idia hamomokania. Evanelia haniosi ese ia noho gabudia bona unai negai idia noho taudia idia herevalaia goevagoeva. Hegeregere, unai gabu rua be Betelehema bona Galilea; ladana bada taudia bona oreadia be Pontio Pilato bona Farisea taudia; unai gau bona Iuda taudia edia kastom bona ma gau idaudia danu be idia laloa davari kava lasi. Idia be lagani 100 C.E. vairanai idia noho taudia edia noho toana ena kahana ta, bona buka idaudia bona akioleji taudia ese idia davaria gaudia ese unai idia hamomokania.

Unai dainai, Baibel bona gau idaudia ese idia hamomokania Iesu be momokani guna ia noho tauna ta.

To, taunimanima momo ese ena hoa karadia idia daradaralaia. Vanegai Germany ai idia nanadaia taudia haida sibona idia abia dae, Iesu ena hoa karadia bona mase amo ia toreisi lou karana be idia “vara momokani.” Unai gau idia daradaralaia be mai badina maorona, a?

Haida ese Iesu Ena Hoa Karadia Idia Daradaralaia Ena Badina

Mataio 9:​18-36 ia gwau Iesu ese hoa dalanai gorere taudia ia hamauria, mase taudia ia hatorea isi, bona lauma dikadia ia lulua. Idaunegai sivaraidia torea tauna, Profesa Hugo Staudinger, ia gwau: “Idaunegai sivaraina hegeregerena, unai sivarai idaudia be ta ese ia lalohadailaia kava be lau abia dae diba lasi.” Badina be dahaka? Badina be unai hoa karadia idia itaia taudia idia do mauri noho lalonai Evanelia ginigunadia idia torea! Bona hamomokanidia gauna ma ta be Staudinger ia hereva hegeregerena, Iesu idia inai henia Iuda taudia ese “Iesu be hoa karadia ia karaia be idia gorea lasi.” Hamomokanidia gaudia idaudia bema ita laloa lasi, to unai gau tamona bema ita laloa, ita abia dae diba Iesu ese hoa karadia ia karaia.​—⁠2 Timoteo 3:⁠16.

Ena be “Germany taudia momo idia abia dae Iesu ese gorere taudia ia hamauridia,” to dahaka siahu amo ia karaia be idia daradaralaia. Hegeregere, Germany tauna mai ladana bada, tomadiho hadibaia tauna unai, be taunimanima edia vairanai ia gwau, Iesu ese taunimanima edia lalodia biagua karana amo lalo-metau dainai idia gorere taudia ia hanamoa. Unai be hereva maorona eiava?

Mani inai oi laloa. Mareko 3:​3-5 ia gwau Iesu ese tau ta ena imana dikana ia hanamoa. To lalo-metau dainai ta ena imana ia dika diba, a? Lasi bona lasi vaitani. Unai dainai, Iesu ese unai tau ena lalona biagua karana amo ia hanamoa lasi. Vadaeni, dahaka siahu amo Iesu ese hoa karadia ia karaia? Profesa Staudinger ia gwau: “Bema taravatu ta ese karaia dalana ia koua lasi, bona bema ta ese Dirava ia gorea vaitani lasi, anina be ta ese ia abia dae diba, Dirava, ena siahu ese taunimanima edia siahu ia hereaia Diravana, ese taunimanima idia karaia diba lasi karadia ia karaia diba.” Oibe, “Dirava ena siahu” amo Iesu ese gorere taudia ia hamauria. Ta ese ena hoa karadia ia daradaralaia be mai badina lasi.​—⁠Luka 9:⁠43; Mataio 12:28.

The American Peoples Encyclopedia ia gwau, hoa karana hereadaena​—⁠Iesu be mase amo ia toreisi lou​—⁠bema ia vara, Evanelia ese idia gwauraia hoa karadia oredia “idia vara diba.” Iesu be momokani mase amo ia toreisi lou eiava?

Iesu Ena Toreisi Lou Idia Daradaralaia be mai Badina Maorona Eiava?

Iesu ena toreisi lou ia hamomokania gauna ta mani oi laloa​—⁠ena gara gabuna lalonai ena tauanina ia noho lasi. Iesu ena negai idia noho taudia, idia haida be idia inai henia taudia, ese unai idia gorea lasi. (Mataio 28:​11-15) Koikoi karana bema ia vara, haida ese unai do idia gwauraia hedinarai haraga! Ataiai ai gwauraia vadaeni bukana be inai hereva maorona ia gwauraia: “Gara gabuna lalonai tauanina ia noho lasi ena badina maorona be Baibel ese ia gwauraia gauna sibona, ‘Ia noho lasi iniseni. Ia toreisi lou vadaeni’ (Mat. 28:⁠6).”

Haida ese unai hereva idia abia dae lasi, idia gwau Iesu ena hahediba taudia sibodia be gabu iboudiai idia gwau ia be Mesia, mase amo ia toreisi lou tauna. Unai be momokani. To edia hereva hamomokania gauna be ia vara momokani karana ta, Iesu ia mase bena ia toreisi lou, ani? Aposetolo Paulo be unai ia diba, inai hereva ia torea neganai: “Bema Dirava ese Keriso ia hatorea isi lou lasi, aiemai haroro be anina lasi, umui emui abidadama danu be anina lasi. Ma inai danu, . . . ai aposetolo taudia be Dirava ena hereva ai gwauraia koikoi. Badina be ai be ai hereva badabada vadaeni Dirava ese Keriso ia hatorea isi lou.”​—⁠1 Korinto 15:​14, 15; ma danu Ioane 19:35; 21:24; Heberu 2:⁠3 itaia.

Lagani 100 C.E. vairanai idia noho taudia mai edia ladana bada momo ese Iesu ia mase murinai taunimanima dekenai ia hedinarai herevana idia hamomokania diba. Idia haida be aposetolo 12 bona Paulo, bona taunimanima 500 mai kahana, edia matadia amo idia itaia taudia.b (1 Korinto 15:⁠6) Inai danu mani oi laloa: Badina be dahaka Mataia ia hegeregere, kamonai lasi aposetolo Iuda ena gabu do ia abia? Badina be Kara 1:​21-23 ia gwau Mataia ese Iesu ena toreisi lou bona ena kara gunadia danu ia gwauraia hedinarai diba. Bema Iesu ena mauri bona ena toreisi lou be gori, gau korikoridia lasi, unai dagi abia totona ta ese unai gau ia gwauraia hedinarai diba be anina lasi.

Aposetolo edia negai idia noho taudia momo be edia matadia amo idia itaia gaudia dainai, Iesu ena mauri, ena hoa karadia, ena mase, bona ena toreisi lou idia gwauraia hedinarai diba, unai dainai Keristani tomadihona be Roma Basileiana ena kahana idauidau dekenai ia lao haraga, herevana ataiai ai gwauraia hekwakwanaidia idia vara. Ia murinai idia raka taudia edia lalodia idia hegeregere, hisihisi, dagedage, bona mase danu do idia haheaukalaia, toreisi lou bona ia amo ia vara hereva momokanina be gabu iboudiai do idia harorolaia totona. Edena hereva momokani? Dirava ena siahu sibona dainai Iesu ia toreisi lou diba. Bona dahaka dainai Iehova Dirava ese mase amo ia hatorea isi? Unai henanadai ena haere ese ia hahedinaraia ia be momokani ia noho tauna, Iesu, be daika.

Pentekoste dinana ai, aposetolo Petero ese idia hoa Iuda taudia Ierusalema dekenai ia hamaorodia goevagoeva, ia gwau: “Inai Iesu be Dirava ese ia hatorea isi vadaeni, ai ibounai be ai itaia, bona ai diba vadaeni. Ia be Dirava ese ia abia daekau vadaeni, iena imana idibana kahana dekenai. Bona ia ese Tamana ia gwauhamata henia gauna, Lauma Helaga ia abia, bona ia bubua diho vadaeni. Harihari unai Lauma ena siahu umui itaia, bona umui kamonai danu. Badina be Davida ia daekau lasi guba dekenai Iesu hegeregerena, to ia sibona ia gwau: ‘Lohiabada ese lauegu Lohiabada dekenai ia hamaoroa, ia gwau: Lauegu idiba kahana dekenai oi helai, ela bona oi dekenai idia tuari taudia, be oiemu aena atoa gauna dohore lau halaoa.’ Unai dainai, Israela bese taudia ibounai idia diba momokani be namo, inai Iesu, satauro dekenai umui hamasea tauna, be Dirava ese Lohiabada bona Keriso ia halaoa vadaeni.” (Kara 2:​32-36) Oibe, Iehova Dirava ese Iesu, Nasareta tauna, be “Lohiabada bona Keriso” ai ia halaoa. Ta ese unai iena dagi Dirava ena palani lalonai ia daradaralaia be mai ena badina maorona eiava?

Dahaka Dainai Iesu Ena Dagi Hari Inai Negai Idia Daradaralaia?

Iesu be daika bona ena dagi be dahaka be idia daradaralaia, to dahaka ese unai daradara iboudiai ia kokia diba? Gauna be, ia hedinarai goevagoeva ia be peroveta momokani tauna. Tuari, hitolo, tano mareremarere, kara dika, bona lalokau be lasi​—⁠hari inai negai ita itaia gaudia​—⁠be ia ese ia perovetalaia. Ma ia gwau: “Basileia ena Sivarai Namona be tanobada ibounai dekenai do idia harorolaia. Vadaeni unai murinai, dokona be do ia ginidae.” (Mataio 24:​3-14) Unai peroveta herevadia edia anina ia vara vadaeni ese ia hamomokania Iesu be Keriso, mase amo ia toreisi lou tauna, ena inai taudia bogaragidiai ia lohia noho, herevana taunimanima idia itaia diba lasi, bona kahirakahira ia ese Dirava ena tanobada matamatana do ia havaraia.​—⁠Salamo 110:​1, 2; Daniela 2:44; Apokalupo 21:​1-5.

Hahemauri Tauna, ena aonega ese taunimanima edia ia hereaia tauna, be hari inai negai taunimanima ese idia abia haraga be gau badana. Iesu be abi-hidi tauna maorona taunimanima hamauria totona be ita daradaralaia be badina lasi, ani? Iesu ena hoa karadia bona ena toreisi lou ia itaia tauna, Ioane, ia gwau: “Ai ese ai itaia vadaeni, bona ai diba, Tamana ese iena Natuna ia siaia mai, tanobada taudia edia Hamauria Tauna do ia lao totona.” (1 Ioane 4:14; ma danu Ioane 4:42 itaia.) Badina maorona ta be lasi ita ese Iesu ena mauri, ena hoa karadia, ena mase, bona ena toreisi lou ita daradaralaia; unai hegeregerena Iehova Dirava ese King ai ia halaoa bona Iena imana idibana kahanai ia hahelaia vadaeni danu be ita daradaralaia be mai badina maorona lasi. Momokani, Iesu, Nasareta tauna, be Dirava ena Basileia ena King bona “tanobada taudia edia Hamauria Tauna.”​—⁠Mataio 6:⁠10.

[Footnotes]

a Nega ta, Iesu ia toreisi lou murinai ena hahediba taudia ida gwarume ia ania. Unai ese ia hamomokania idia dekenai ia hedinarai be mata hanai ta lasi, hari inai negai haida idia hereva hegeregerena.​—⁠Luka 24:​36-43.

b Iesu sivaraina hakoikoia herevadia Talmud lalonai be unai hereva idia tahua taudia haida mo ese idia abia dae hereva momokanina. To, Iesu sivaraina, Tacitus, Suetonius, bona Pliny the Younger ese idia gwauraia herevadia, bona Flavius Josephus ese ia gwauraia herevana ta be taunimanima momo ese idia abia dae, Iesu be momokani guna ia noho herevana hamomokania herevadia.

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2025)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia