Iehova Dekenai Oi Lao Heduru Abia Totona
“Vadaeni Dirava, haheauka bona goada ia henia Diravana ese umui emui lalona do ia hatamonaia, Iesu Keriso ena kara umui karaia noho dainai.”—ROMA 15:5.
DINA ta ta ia hanaia lalonai, heduru ita abia ena anina ia bada ia lao. Baibel torea tauna ta be lagani 1,900 bamona gunanai, ia gwau: “Dirava ese ia karadia gaudia ibounai be idia hisihisi noho, . . . idia tai noho, guna, ia mai bona harihari.” (Roma 8:22) Hari iseda nega ai unai “hisihisi” bona “tai noho” karana ia bada herea. Tanobada Ibounai Tuarina Ginigunana amo ema bona hari, taunimanima be tuari, raskol karadia, bona tanobada idia biagua namonamo lasi dainai idia vara hekwakwanai dikadia idia haheaukalaia.—Apokalupo 11:18.
2 Dahaka dainai iseda nega lalonai hisihisi havaraia gaudia be momo herea? Baibel be lagani 1914 ai Basileia ia vara murinai Satani be guba amo idia negea diho sivaraina ia herevalaia neganai, unai henanadai ia haerelaia, ia gwau: “To tanobada bona davara, madi o, nega dika bada do umui davaria! Badina be Satani ese umui dekenai ia lao vadaeni, mai ena badu dikadika. Ia badu, badina ia diba iena nega be ia kwadogi sibona.” (Apokalupo 12:12) Ita itaia goevagoeva diba unai peroveta herevana ia guguru vadaeni dainai, Satani ena kara dika lohia negana be kahirakahira do ia ore. Ita ia durua gauna be inai: nega daudau lasi murinai, tanobada dekenai iseda tubudia ginigunadia, Satani be idia ia do hakererea lasi neganai, idia moalelaia maino nohona, do ia vara lou!
3 Matamanai, taunimanima ia Havaraia Tauna be tau bona hahine ginigunadia dekenai uma gabu hairaina ta ia henia, edia noho gabuna. Unai gabu ena ladana be Eden, ena anina be “Moale” eiava “Moale Bada” gabuna. (Genese 2:8, NW futnout itaia.) Ma danu, Adamu bona Heva idia goeva, idia gorere lasi, bona idia be mai edia dala do idia mase lasi. Mani idia manadalaia diba gaudia oi laloa—uma karaia, laulau penia, ruma haginia, miusik karaia. Danu, havaraia gaudia idauidau do idia stadilaia diba edia tanobada biagua bona paradaiso ai halaoa gaukarana idia karaia neganai. (Genese 1:28) Adamu bona Heva edia mauri be taitai bona hisihisi amo do idia hahonua lasi, to moale bada amo do idia hahonua. Ita itaia goevagoeva diba, idia lalohisihisi lasi dainai durua abia totona idia laloa lasi.
4 To Adamu bona Heva ese do idia tahua gauna mai anina bada be edia hebogahisi guba Tamana lalokau henia bona laloa bada karana idia habadaia be namo. Unai bamona lalokau ese idia do ia doria Dirava kamonai henia karana hahedinaraia totona, herevana dahaka ia vara. (Ioane 14:31 itaia.) Madi, iseda tama sina ginigunadia be Ataiai Lohiabadana, Iehova, idia kamonai henia lasi. To, idia be ia moru aneruna, Satani Diabolo, ena kara dika lohia siahuna henunai sibodia idia atoa. Satani be Heva ia dibagania, do ia kara dika bona taravatu auna ena huahua ia ania totona. Bena Adamu ese au ena huahua ia ania neganai, ia danu be ia kara dika. Dirava ia gwau goevagoeva: “Oi ania dina dekenai do oi mase momokani.”—Genese 2:17.
5 Inai dala dekenai unai kara dika taudia idia mase matamaia. Dirava ese edia davana mase ia henia neganai, Adamu dekenai ia gwau danu: “Unai bamona oi karaia dainai, tano do ia dika oi dekenai. Gaukara auka do oi karaia oiemu mauri dinadia ibounai, aniani hegeregere do oi davaria totona. Au ginigini bona ava ginigini danu, be tano dekenai do idia vara oi dekenai, bona ava edia anina do oi ania.” (Genese 3:17, 18) Unai dainai Adamu bona Heva ese tanobada be paradaiso ai do idia halaoa gaukarana idia haboioa. Eden umana amo ia luludia dainai, edia goada bada herea idia gaukaralaia Dirava ia gwauraia dika tanona amo edia aniani abia totona. Edia tubudia be idia amo kara dika bona mase idia abia dainai, heduru herevadia idia abia be mai anina.—Roma 5:12.
Lalona Durua Gwauhamatana Ia Hagugurua
6 Iehova be taunimanima edia gwau-edeede karana ia hagoadaia tauna ia kota henia neganai, ia hamomokania ia be “goada ia henia Diravana.” (Roma 15:5) Ia ese unai ia hamomokania dalana be ia gwauhamata “garana” ta do ia siaia. Unai garana ese Adamu ena natudia, Adamu ena gwau-edeede karana ena dika idia davaria taudia, do ia hamauria. (Genese 3:15, NW) Gabeai, Dirava ese unai hahemauri dalana ia hahedinaraia sisina sisina. Hegeregere, Adamu ena natuna Seta amo ia vara tauna Lameka, be iena natuna ia perovetalaia, ia gwau: “Lohiabada ese tano ia hadikaia vadaeni kara dekena amo inai mero ese ita do ia hamauria, iseda imana edia gaukara, bona iseda hekwarahi dekena amo do ita laga-ani totona.” (Genese 5:29) Unai gwauhamata hegeregerena, unai mero idia gwauraia Noa, bona idia laloa unai ena anina be “Laga-ani” eiava “Lalohisihisi Hamaragia.”
7 Unai ia vara neganai, Satani be guba anerudia haida ia hakaua kerere. Idia be tanobada tauanina idia abia bona Adamu ena tubudia, kekeni hairaidia, idia adavaia. Unai maoro lasi karadia ese taunimanima idia hadikaia bona Dirava idia badinaia lasi taudia, Nephilim, “tatau badadia badadia,” be dagedage karana amo tanobada idia hahonua. (Genese 6:1, 2, 4, 11; Iuda 6) “Lohiabada ese taunimanima ia itaia, edia kara dika be bada herea gabu ibounai dekenai, bona . . . Lohiabada ena lalona be ia hisihisi, taunimanima tanobada dekenai ia havaraia dainai, bona iena lalohisihisi be ia bada momokani.”—Genese 6:5, 6.
8 Iehova ena ura be abata amo unai tanobada dikana ibounai do ia hadikaia, to ia do karaia lasi neganai, Noa ia hamaoroa lagatoi ia karaia, mauri gaudia ibounai idia ore lasi totona. Unai dainai, taunimanima bona animal edia oromana idauidau idia ore lasi. Abata ia ore murinai, Noa bona ena ruma bese be lagatoi idia rakatania bona ia goeva tanobadana latanai idia raka neganai, idia moale bada! Dirava be guna tano ia gwauraia dika to hari ia ore bona uma karaia be auka herea lasi dainai, unai be hagoadaia karana namo hereana ta! Momokani, Lameka ena peroveta herevana be momokani, bona Noa be ena ladana ena anina hegeregerena ia karaia. (Genese 8:21) Noa be Dirava ena abidadama hesiai tauna dainai, Ia ese taunimanima ia ‘durua’ diba sisina. To Satani bona ena demoni anerudia edia lalohadai dikana be Abata lalonai idia ore lasi, bona taunimanima idia taitai noho, kara dika, gorere, bona mase dainai.
Noa Ia Hanaia Tauna
9 Lagani 4,000 murinai, gwauhamata Garana ia ginidae. Iehova Dirava be taunimanima ia lalokau henia bada herea dainai, ia sibona ia havaraia natuna tamona be tanobada dekenai ia siaia, ena mauri do ia bouboulaia kara dika taudia totona. (Ioane 3:16) Iesu Keriso ese ena boubou karana idia abidadama henia taudia edia lalo-hekwarahi ia hamaragia. Iehova dekenai edia mauri idia gwauhamatalaia bona Iesu ena bapatiso vadaeni hahediba taudia ai idia lao taudia be ia noho daudau laga-ani bona goada idia abia. (Mataio 11:28-30; 16:24) Ena be idia be mai edia manoka gaudia, to edia lalona ia goeva dainai Dirava idia hesiai henia mai edia moale bada ida. Idia ia hagoadaia gauna be idia diba bema Iesu idia abidadama henia noho, dohore davana namona, mauri hanaihanai, do idia abia! (Ioane 3:36; Heberu 5:9) Bema idia manoka dainai kara dika badana ta idia karaia, idia ia hagoadaia, eiava ia durudia diba tauna ia noho, ia toreisi vadaeni Lohiabada Iesu Keriso. (1 Ioane 2:1, 2) Idia be unai kara dika idia gwauraia bona Baibel ena sisiba idia badinaia, kara dika dalana idia manadalaia lasi totona dainai, lalo-maino idia abia. Idia diba Dirava ‘be kara maoromaoro dainai, iena gwauhamata do ia badinaia, bona edia dika do ia gwauatao.’—1 Ioane 1:9; 3:6; Aonega Herevadia 28:13.
10 Tanobada dekenai ia noho neganai, Iesu ese taunimanima ia hagoadaia daladia be idia amo demoni ia lulua, gorere idauidau ia hanamoa, bona edia lalokau taudia ia hatoreaisi lou. Momokani, unai hoa karadia edia namo ia noho daudau lasi, badina unai hahenamo idia abia taudia idia buruka idia lao bona idia mase. To herevana, Iesu be ia hahedinaraia nega vairai unai bamona noho daudau hahenamodia be taunimanima totona do ia havaraia. Hari ia be guba Pavapava badana, bona kahirakahira do ia karaia karana be demoni lulua karana ia hanaia. Ia ese demoni bona edia biaguna, Satani, be guri dobu masemase lalonai do ia hadiburaia bona do idia noho kava. Unai murinai, Keriso ena Lagani 1000 Lohia Negana do ia hamatamaia.—Luka 8:30, 31; Apokalupo 20:1, 2, 6.
11 Iesu ia gwau ia be “Sabati ena biaguna,” bona nega momo Sabati dinana ai gorere taudia ia hanamoa. (Mataio 12:8-13; Luka 13:14-17; Ioane 5:15, 16; 9:14) Dahaka dainai unai ia karaia? Sabati be Dirava ena Taravatu ena kahana ta Israela taudia dekenai, unai dainai “dohore idia vara gau namodia” ia laulaulaia. (Heberu 10:1) Wiki ena gaukara dinadia 6 ita laloa neganai, taunimanima be idia hanaia lagani 6,000 lalonai Satani ena lohia henunai igui hesiai gaukarana idia karaia ita laloa. Sabati dinana, wiki ena dokona ai ita laloa neganai, ese taunimanima do ia hagoadaia laga-anina, Lagani 1000 Lohia Negana, Noa Badana, Iesu Keriso, henunai do idia moalelaia gauna, ita laloa.—2 Petero 3:8 itaia.
12 Keriso ena lohia henunai do idia noho tanobada taudia be Satani ena kara dika siahuna henuna amo idia siri momokani neganai, do idia moale bada herea! Edia lalo-maino ia habadaia gaudia ma haida be edia tauanina, hemami, bona lalona goreredia do idia ore. (Isaia 65:17) Mani oi laloa, do idia moale bada edia mase vadaeni lalokau taudia idia toreisi lou bona idia hedavari lou neganai! Unai daladia amo Dirava “ese matana ranu ibounai edia matana dekena amo do ia dahua.” (Apokalupo 21:4) Iesu ena boubou ena namo idia gaukaralaia noho neganai, Dirava ena Basileia henunai idia noho kamonai taudia be gabeai do idia goevadae, bona Adamu ena kara dika ena igui amo do ia ruhadia momokani. (Apokalupo 22:1-5) Bena Satani do “idia ruhaia lou nega sisina sibona” lalonai. (Apokalupo 20:3, 7) Iehova ena lohia siahuna idia badinaia taudia be mauri hanaihanai do idia abia. Mani oi laloa, unai moale bona laga-ani negana ai, Dirava ese taunimanima “do ia ruhaia, dika ena bodaga dekena amo”! Unai dainai kamonai taudia be “Dirava ena natuna edia hairaina bamona do idia abia, ma Dirava ese edia dala do ia kehoa, vadaeni kwalimu momokani do idia abia.”—Roma 8:21.
13 Ita naria noho neganai, Satani ena oromana dikana ai ita noho dainai, taitai bona hisihisi do ita mamia danu. Tauanina goreredia bona hemami goreredia idia momo idia lao bona idia ese taunimanima idauidau idia hahisia, abidadama Keristani taudia danu. (Filipi 2:25-27; 1 Tesalonika 5:14) Danu, ita Keristani taudia be ‘Dirava ita kamonai henia, to taunimanima ita kamonai henia lasi dainai,’ taunimanima edia hevaseha kereredia bona dagedage karadia do ita haheaukalaia, Satani ese ia havaraia gaudia unai. (Kara 5:29) Unai dainai, bema ita ura Dirava ena ura ita karaia noho ela bona Satani ena tanobada ia ore, namona be Dirava ia henia hagoadaia herevadia, heduru, bona goada ita abia be namo.
Durua Abia Dalana
14 Iesu ia do mase lasi hanuaboina ai, ena abidadama aposetolo taudia dekenai ia hahedinaraia kahirakahira idia do ia rakatania bona ena Tamana dekenai do ia giroa lou. Unai hereva idia lalo-hekwarahilaia bona idia lalohisihisilaia. (Ioane 13:33, 36; 14:27-31) Iesu ia itaia namona be durua idia abia noho dainai, ia gwauhamata: ‘Lau ese Tamana do lau noia, ia ese durua gauna ta do ia henia umui dekenai, umui dekenai do ia noho hanaihanai.’ (Ioane 14:16) Unai siri lalonai, Iesu be Dirava ena lauma helaga, dina 50 ena toreisi lou dinana murinai ena hahediba taudia dekenai ia bubua gauna, ia herevalaia.a Dirava ena lauma ena gaukara ta be, edia hetoho negana lalonai, idia ia durua Dirava ena ura idia karaia noho totona. (Kara 4:31) To unai heduru be vaia do ia vara sibona lasi. Keristani taudia ta ta be unai heduru ena namo idia abia momokani totona, namona be idia guriguri loulou Dirava ese ena lauma helaga amo ia henia heduru idia abia totona.—Luka 11:13.
15 Dirava ena durua dalana ma ta be iena Hereva, Baibel amo. Paulo ia gwau: “Buka Helaga dekenai idia torea hereva be ita dekenai hadibaia totona idia torea, vadaeni do ita gini goada, bona Dirava ena namo dekenai do ita naria, mai haheauka danu.” (Roma 15:4) Unai ese ia hahedinaraia namona be hanaihanai Baibel bona Baibel ena anina idia hahedinaraia gaudia ita stadilaia loulou bona laloa namonamo. Namona be ita be Keristani heboudia ita lao henia loulou, unuseniai Dirava ena Hereva amo iseda lalona ia hagoadaia herevadia ita kamonai henia. Hebou ena badina badana ta be ita ta ta ese iseda tadikaka ita hagoadaia.—Heberu 10:25.
16 Paulo ena revareva Roma taudia dekenai ia gwau namo do ita davaria bema Dirava ia henia heduru gaudia ita gaukaralaia. “Vadaeni Dirava, haheauka bona goada ia henia Diravana ese umui emui lalona do ia hatamonaia, Iesu Keriso ena kara umui karaia noho dainai. Unai neganai mai emui laloa tamona, bona mai emui hereva tamona, umui ese Dirava, iseda Lohiabada Iesu Keriso ena Tamana do umui hanamoa.” (Roma 15:5, 6) Oibe, Dirava ia henia heduru gaudia ita gaukaralaia namonamo neganai, ita be iseda gari lasi Gunalaia Tauna, Iesu Keriso, bamona ai do ita lao. Unai ese ita do ia doria haroro gaukara ai, hebou ai, tadikaka ida ita herevahereva neganai, bona iseda guriguri lalonai, iseda uduna ita gaukaralaia Dirava hanamoa totona.
Hetoho Auka Herea Negadia
17 Iesu be mai ena hisihisi bada herea ida do ia mase hanuaboina ai ena “lalona ia metau bada herea” bona “iena kudouna danu ia hisihisi bada.” (Mataio 26:37, 38) Unai dainai ena hahediba taudia amo sisina daudau ia raka bona ena Tamana dekenai ia guriguri ena heduru abia totona. “Dirava ese Iesu ena noinoi ia abia dae.” (Heberu 5:7) Baibel ia gwau “aneru ta guba dekena amo ia dekenai ia ginidae, ia [Iesu] dekenai goada henia totona.” (Luka 22:43) Iesu be mai gari lasi, tau goadana bamona ia kara ena inai taudia edia vairanai dainai, ita itaia Dirava ena Natuna durua dalana ena anina ia vara.—Ioane 18:3-8, 33-38.
18 Aposetolo Paulo danu be hetoho auka herea negadia ia davaria. Hegeregere, Efeso dekenai ia haroro neganai, ia gwau: “Iuda taudia idia ura lauegu dala koua totona, metau gaudia momo idia havaraia lau dekenai.” (Kara 20:17-20) Dokonai, Paulo be Efeso ia rakatania, badina be hahine diravana Diana idia badinaia taudia be ena haroro gaukara idia badulaia bona heai badana idia havaraia unuseniai. (Kara 19:23-29; 20:1) Paulo be not kahana, Troa hanua dekenai ia lao neganai, ma gau ta ia lalo-hekwarahilaia. Efeso ai heai ia do vara lasi neganai, sivarai dikana ta ia kamonai. Kongregesen matamata Korinto ai idia noho taudia be idia parara, bona heudahanai karana ta idia haheaukalaia. Unai dainai Efeso amo, Paulo be revareva ta amo sisiba aukana ia siaia, unai gaudia do ia hanamoa totona. Ia dekenai unai be auka. Ena revareva iharuana ai ia gwau: “Umui dekenai unai revareva lau torea neganai, egu lalona ia hisihisi bona metau danu.” (2 Korinto 2:4) Paulo bamona, hebogahisi elda taudia idia davaria sisiba henia karana be auka idia dekenai, badina be idia lalo-parara idia danu be mai edia manoka idauidau danu. (Galatia 6:1) Namona be hakaua taudia ita durua, Baibel amo mai edia lalokau ida idia sisiba henia neganai, edia sisiba do ita abia dae haraga.—Heberu 13:17.
19 Efeso dekenai ia do noho neganai, Paulo be Korinto tadikaka dekenai revareva ia siaia sibona lasi to Tito ia siaia ia durudia totona, bona edia hemami iena revareva dekenai do ia tahua totona danu. Paulo ena palani be Troa dekenai Tito do ia davaria lou. Unuseniai Paulo be hahenamo ta ia davaria, ia be mai ena dala ma haida be hahediba taudia ai ia halaoa. To unai ese ena lalo-hekwarahi ia haorea lasi badina Tito ia do ginidae lasi. (2 Korinto 2:12, 13) Unai dainai Makedonia dekenai ia lao, bona ia laloa reana unuseniai Tito do ia davaria. Paulo ena lalo-hekwarahi ia habadaia gauna be taunimanima ese ena haroro gaukara idia inai henia mai dagedage bada ida. Paulo ia gwau: “Makedonia dekenai ai ginidae neganai, laga-ani ai abia diba lasi. Hekwarahi ese ai ia hagegea, haida ese ai idia heatu henia gwauraia, bona gari ese ai ia abia. To Dirava, hisihisi idia abia noho taudia ia durua Diravana ese ai ia durua, badina be ai dekenai Tito ia siaia mai.” (2 Korinto 7:5, 6) Tito ia ginidae bona Paulo ia hamaoroa Korinto taudia be ena revareva ena hereva idia abia dae neganai, Paulo ia moale bada herea!
20 Paulo ena sivarai ese Dirava ena hesiai taudia hari iseda negai ia durua, badina be idia momo be hisihisi idia abia noho dainai idia “lalohisihisi” eiava idia “lalo-metau.” (Phillips) Oibe, “goada ia henia Diravana” be ita ta ta iseda ura gaudia ia diba bona Ia ese ita ia gaukaralaia diba iseda tadikaka hagoadaia totona, Korinto taudia idia helalo-kerehai sivaraina amo Tito be Paulo ena lalona ia hagoadaia hegeregerena. (2 Korinto 7:11-13) Hereva gabena lalonai, Paulo ese mai ena lalokau ida Korinto taudia dekenai ia henia herevana bona hari iseda negai unai ese edena dala ai ita ia durua Dirava ena heduru ita hariharilaia namonamo diba, do ita herevalaia.
[Footnotes]
a Keristani taudia ginigunadia edia latanai Dirava ena lauma ia karaia gauna badana ta be idia ia horoa bena Dirava ena lauma natudia bona Iesu ena tadikaka ai idia halaoa. (2 Korinto 1:21, 22) Unai do ia vara Iesu ena hahediba taudia 144,000 dekenai sibona. (Apokalupo 14:1, 3) Hari iseda nega ai, Keristani taudia momo herea edia helaro be paradaiso tanobadana ai do idia noho ela bona hanaihanai. Ena be lauma helaga ese ia horoa lasi, to Dirava ena lauma ese idia danu ia durua bona ia hagoadaia.
Oi Haere Diba, A?
◻ Dahaka dainai taunimanima be heduru herevadia idia abia be mai anina bada?
◻ Iesu ese Noa ia hanaia dalana be dahaka?
◻ Dahaka dainai Iesu ia gwau ia be “Sabati ena biaguna”?
◻ Hari iseda nega ai, Dirava ese heduru be edena bamona ia henia?
[Study Questions]
1. Dahaka dainai dina ta ta ia ore neganai heduru ita abia ena anina ia bada ia lao?
2. (a) Taunimanima edia hekwakwanai ia habadaia tauna badana be daika? (b) Ita ia durua gauna be dahaka?
3. Edena nega ai taunimanima be durua abia totona idia laloa lasi?
4, 5. (a) Dahaka dainai Adamu bona Heva be edia kamonai karana ena hetoho ai idia kwalimu lasi? (b) Dahaka ia vara dainai taunimanima ese heduru herevadia idia abia be mai anina?
6. (a) Taunimanima be kara dika ena tarapu lalonai idia moru murinai, Dirava ese edena hagoadaia gwauhamatana ia gwauraia? (b) Lameka be edena durua peroveta herevana ia gwauraia?
7, 8. (a) Dahaka ia vara dainai Iehova ia lalohisihisi taunimanima ia havaraia dainai, bona unai gauna hanamoa totona Iena ura be dahaka? (b) Edena dala ai Noa be ena ladana ena anina hegeregerena ia kara?
9. Iesu Keriso be edena dala ai helalo-kerehai taudia dekenai ia be hagoadaia bona durua tauna?
10. Iesu ese tanobada ai ia karaia hoa karadia amo dahaka ita dibaia?
11. Dahaka dainai Iesu ia gwau ia be “Sabati ena biaguna”?
12. Edena durua karadia do idia vara ita dekenai?
13. Dahaka dainai Keristani momokani taudia ibounai be Dirava ia henia goada idia abia be mai anina bada?
14. (a) Iesu ia do mase lasi hanuaboina ai, dahaka gwauhamata ia karaia? (b) Dahaka be gau badana bema ita ura Dirava ena heduru ena namo ibounai ita abia?
15. Iehova ena hagoadaia daladia haida be dahaka dahaka?
16. Dirava ia henia heduru gaudia idia noho dainai, dahaka ita karaia be namo?
17. Iehova be edena dala ai ena Natuna ia durua, bona unai dainai dahaka ia vara?
18. (a) Aposetolo Paulo ena mauri lalonai, edena nega be nega auka hereana ta? (b) Ita ese idia gaukara goadagoada bona idia hebogahisi elda taudia be edena bamona ita durua diba?
19. Dahaka dainai Paulo be Troa amo ia lao Makedonia dekenai, bona ena lalo-hekwarahi haorea gauna be dahaka?
20. (a) Paulo ena sivarai hegeregerena, Iehova ese goada ia henia dalana badana ta be dahaka? (b) Hereva gabena ai dahaka do ita laloa?
[Map/Picture on page 10]
Paulo be Tito ena amo Korinto taudia edia sivarai ia kamonai neganai, unai ese ia hagoadaia bada herea
MAKEDONIA
Filipi
AKAIA
Korinto
ASIA
Troa
Efeso