Keriso Ia Henia Mauri Davana—Dirava Ena Hahemauri Dalana
“Dirava ese inai tanobada ia lalokau henia bada dainai, iena Natuna tamona sibona ia vara, ia henia vadaeni ita dekenai, do idia abidadama henia taudia ibounai be do idia mase lasi, to mauri hanaihanai do idia abia.”—IOANE 3:16.
1, 2. Tanobada besena dekenai ia vara gauna mani oi gwauraia.
MANI oi laloa gorere ta oi davaria bona bema operesen oi abia lasi do oi mase. Emu hemami be edena bamona bema unai operesen ena davana oi karaia diba lasi? Edena bamona bema emu ruma bese taudia bona turadia be moni idia haboua to unai davana idia karaia diba lasi danu? Unai bamona hekwakwanai, oiemu mauri ia hadokoa diba hekwakwanai, ese lalo-hekwarahi bada herea do ia havaraia!
2 Unai ese tanobada besena dekenai ia vara gauna ta ia haheitalaia. Dirava ese iseda tama sina ginigunadia, Adamu bona Heva, ia havaraia neganai idia goevadae. (Deuteronomi 32:4, NW) Edia helaro be do idia mauri noho ela bona hanaihanai bona Dirava ena ura do idia hagugurua: “Emui bese do umui havaraia, do umui momo herea. Tanobada ena gabu ibounai dekenai do umui noho, bona unai tano do umui biagua.” (Genese 1:28) To, Adamu bona Heva ese edia Havaraia Tauna idia gwau-edeede henia. (Genese 3:1-6) Edia gwau-edeede ese kara dika ia mailaia Adamu bona Heva dekenai sibona lasi, to idia do vara lasi natudia dekenai danu. Gabeai, abidadama tauna Iobu ia gwau: “Taunimanima be miro, bona goeva lasi. Goevagoeva gauna ta, be taunimanima dekena amo do ia vara diba, a?”—Iobu 14:4.
3. Edena dala ai mase ia lao taunimanima ibounai dekenai?
3 Kara dika be ita ta ta ibounai dekenai ia hanaia gorere ta bamona, Baibel ia gwau “ita ibounai ita kara dika vadaeni.” Unai kara dika ese iseda mauri ia hadokoa diba. Momokani, “kara dika ena davana be mase.” (Roma 3:23; 6:23) Ita ta lasi be ena siahu ita hanaia diba. Taunimanima ibounai be kara dika idia karaia, unai dainai taunimanima ibounai idia mase. Adamu amo ita mai dainai, ita vara neganai unai manoka ia noho vadaeni. (Salamo 51:5) Paulo ia gwau: “Tau tamona dekena amo kara dika ia vareai mai tanobada dekenai, bona iena kara dika ese mase ia mailaia. Unai dainai mase be taunimanima ibounai ese idia abia, badina ibounai be mai edia kara dika.” (Roma 5:12) To ita gwau lasi unai ena anina be ita dekenai hahemauri helarona be lasi.
Kara Dika Bona Mase Haorea
4. Dahaka dainai taunimanima be sibodia edia goada amo gorere bona kara dika idia haorea diba lasi?
4 Dahaka ese kara dika bona ia havaraia gauna, mase, ia haorea diba? Ia hedinarai goevagoeva, taunimanima ese idia haorea diba lasi. Salamo torea tauna ese unai ia taitailaia, ia gwau: “Tau ta ena mauri davana be bada herea momokani. Guria gabuna do ia itaia lasi bona mauri hanaihanai do ia abia totona, ia henia diba davana ia hegeregere lasi.” (Salamo 49:8, 9, Today’s English Version) Momokani, aniani namona ita ania bona ita gorere neganai doketa edia heduru ita abia dainai reana iseda mauri be lagani haida amo ita halataia, to ita ta lasi be ita abia kara dika ita hanamoa diba. Ita ta lasi be buruka ia havaraia dikana iseda tauanina lalonai ita hanamoa bena Dirava ena ura ginigunana hegeregerena do ita goevadae. Paulo ese ia torea herevana ena anina ia habadaia kava lasi, ia gwau Adamu ena kara dika dainai taunimanima “be mauri anina lasi idia davaria”—eiava The Jerusalem Bible ia gwau bamona, edia mauri “ena anina idia hagugurua diba lasi.” (Roma 8:20) To ita ia hamoalea gauna be iseda Havaraia Tauna ese ita ia rakatania lasi. Ia ese dala ta ia haginia, kara dika bona mase do ia haorea vaitani totona. Edena dala ai?
5. Edena dala ai Israela besena ese ia abia Taravatuna ia hahedinaraia kota maorona karana be gau badana?
5 Iehova be “kara maoromaoro, bona kota maorona ia ura henia noho” Diravana. (Salamo 33:5) Israela besena dekenai ia henia Taravatuna ia hahedinaraia Dirava ese gau ta ena kahana ibounai laloa namonamo bona kota maorona ia laloa bada. Hegeregere, ena taravatu idauidau lalonai, ita itaia mauri ena davana be mauri. Eiava ita gwau diba, bema Israela tauna ese tau ta ia alaia, idia ese ia do idia alaia, bena ena mauri ese ia hamasea tauna ena mauri ena gabu do ia abia. (Esodo 21:23; Numera 35:21) Unai kara be Dirava ena kota maoromaoro dalana hegeregerena.—Esodo 21:30 itaia.
6. (a) Dahaka dainai ita gwau diba Adamu be ala-ala tauna? (b) Adamu be edena bamona maurina ia haboioa, bona kota maoromaoro hegeregerena edena bamona boubou idia henia be namo?
6 Adamu ia kara dika neganai, ala-ala tauna ai ia lao. Edena dala ai? Ia ese kara dika—bona unai dainai mase—be ena bese taudia ibounai dekenai ia mailaia. Adamu ena gwau-edeede dainai, harihari iseda tauanina idia dika idia lao, bona metairametaira gara gabuna dekenai idia lao noho. (Salamo 90:10) To Adamu ena kara dika ese dika badana ma ta ia havaraia danu. Laloaboio lasi, Adamu ia haboioa maurina, iena bona ena natudia edia, edia lata be lagani 70 o 80 sibona lasi. Ia ese mauri goevadaena ia haboioa—mauri hanaihanai unai. Unai dainai bema mauri ena davana be mauri, kota maoromaoro dalana hegeregerena, mauri goevadaena ena davana be edena bamona mauri? Ita diba ia be mauri goevadaena—Adamu ia abia maurina bamona, goevadae natudia ia havaraia diba maurina unai. Bema tau goevadaena be ena mauri ia henia, boubou bamona, kota maoromaoro dalanai ena davana do ia karaia sibona lasi, to kara dika bona ia havaraia gau dikana, mase, do ia haorea vaitani danu.
Kara Dika Ena Davana Karaia
7. “Mauri davana” o ransom ena anina mani oi gwauraia.
7 Iseda kara dika koua davana be Baibel ese ia gwauraia “mauri davana,” o ransom. (Salamo 49:7, NW) Nega haida, unai English gado herevana ena anina be, raskol tauna ese ia henaoa tauna abia lou totona ia gwauraia davana. Momokani, Iehova ese tau ta idia henaoa dainai mauri davana ia henia lasi. To unai davana henia karana ena lalohadai be unai hegeregerena. Heberu herevana, idia hahanaia “mauri davana,” ena anina ma ta be “ia koua.” Kara dika koua totona, gau badana be unai mauri davana ena bada be ia koua gauna ena bada hegeregerena—Adamu ena mauri goevadaena.
8. (a) Hoia lou karana ena taravatu mani oi gwauraia. (b) Hoia lou karana ena taravatu ena anina ita kara dika taudia dekenai be dahaka?
8 Unai be Mose ena Taravatu lalonai ia noho hakaua herevana hegeregerena—hoia lou karana ena taravatu unai. Bema Israela tauna ia ogogami bona Israela lasi tauna dekenai sibona ia hoihoilaia ena hesiai gaukara ia karaia totona, ena varavara tauna ese ia hoia lou (eiava, ena mauri davana ia henia) diba, ia ese hesiai tauna ena davana korikorina do ia henia. (Levitiko 25:47-49) Baibel ia gwau ita be goevadae lasi taudia dainai, “kara dika ena hesiai gaukara” ita karaia. (Roma 6:6; 7:14, 25) Edena davana amo ta ese ita ia hoia lou diba? Ita itaia vadaeni, tau goevadaena ena mauri ena davana be ma tau goevadaena ena mauri—unai sibona be hegeregere.
9. Iehova ese dahaka ia henia iseda kara dika koua totona?
9 Momokani, ita taunimanima be ita vara negana amo ita goevadae lasi. Ita ta lasi be Adamu hegeregerena; ita ta lasi ese kota maoromaoro dalana ia gwauraia mauri davana ita henia diba. Ai gwauraia vadaeni haheitalaina bamona, ia be hegeregere iseda mauri do ia haorea diba gorerena ita abia bona ita do ia hanamoa diba operesen ena davana ita henia diba lasi. Bema unai bamona gauna ia vara, bona ta ese unai davana ibounai ia henia ita totona, ia do ita tanikiu henia bada, ani? Iehova ese unai ia karaia! Ia ese dala ia kehoa, kara dika amo ita do ia ruhaia ela bona hanaihanai. Oibe, ia ese ita hoia diba lasi gauna do ia henia ita dekenai. Edena dala ai? Paulo ia gwau: “Dirava ena harihari gauna davana lasi be mauri hanaihanai, Iesu Keriso iseda Lohiabada lalonai ita noho dainai.” (Roma 6:23) Ioane ia gwau Iesu be “Dirava ena Mamoe Natuna . . . , ia be tanobada ena dika kokia tauna.” (Ioane 1:29) Iehova be edena dala ai iena lalokau Natuna ia gaukaralaia unai mauri davana henia totona ita itaia be namo.
“Mauri Davana Korikorina”
10. “Garana” ta idia herevalaia peroveta herevadia be edena dala ai idia be mai anina Iosepa bona Maria dekenai?
10 Gwau-edeede karana be Eden lalonai ia vara murinai, Iehova ia gwau ena ura be “garana” ta, o natuna do ia havaraia, bona ia ese taunimanima edia mauri davana do ia henia. (Genese 3:15, NW) Iehova ese matahanai idauidau amo, edena bese ese unai garana do ia havaraia ia hahedinaraia. Gabeai, idia hahedinaraia Iosepa bona Maria, idia maoheni taudia ruaosi Palestine dekenai, be mai anina bada taudia unai palani lalonai. Iosepa be nihi ta ia abia, ia lalonai Dirava ese ia hamaoroa Maria be lauma helaga dainai ia rogorogo. Aneru ia gwau: “Mero ta do ia abia. Ena ladana be do umui atoa Iesu, badina be ia ese iena bese taudia edia kara dika dekena amo do ia hamauridia.”—Mataio 1:20, 21.
11. (a) Iehova be dahaka ia karaia iena Natuna be goevadae tauna ai ia vara diba totona? (b) Dahaka dainai Iesu be “mauri davana korikorina” ia henia diba?
11 Iesu be taunimanima ai ia do lao lasi neganai ia noho guba dekenai, unai dainai unai rogorogo be idau momokani. (Aonega Herevadia 8:22-31; Kolose 1:15) Iehova ese hoa dalana amo Iesu ena mauri be Maria ena bogana lalonai ia atoa vareai, unai dala amo Dirava ena lalokau Natuna be taunimanima ta ai ia vara diba. (Ioane 1:1-3, 14; Filipi 2:6, 7) Iehova ese idia vara gaudia ibounai ia biagua dainai, Adamu ena kara dika ese Iesu ia hamiroa lasi. Lasi, Iesu ia vara neganai ia goevadae. Unai dainai, ia ese Adamu ia haboioa gauna ia abia—taunimanima ta ena mauri goevadaena. Vadaeni, kara dika ena davana ia henia diba tauna ia noho! Bona Nisan 14, 33 C.E. ai, Iesu ese unai ia karaia. Unai dina badana ai, Iesu ena inai taudia ese ia idia hamasea, bona idia ia koua lasi, unai amo ia ese “mauri davana korikorina” ia henia.—1 Timoteo 2:6, NW.
Mauri Goevadaena Ena Namo
12. (a) Iesu ena mase ena idau bona Adamu ena mase ena idau mani oi hahedinaraia. (b) Edena dala ai Iesu be kamonai taudia edia “Hanaihanai Noho Tamana” ai ia lao?
12 Iesu ena mase be idau bona Adamu ena mase be idau—bona unai idau ese mauri davalaia boubouna ena namo ia hahedinaraia. Adamu ena mase be ena kara dika ena davana, badina mai ena ura ida iena Havaraia Tauna ia gwau-edeede henia. (Genese 2:16, 17) To, Iesu ia mase be maoro lasi, badina “kara dika ta ia karaia lasi.” (1 Petero 2:22) Unai dainai Iesu ia mase neganai, kara dika tauna Adamu ia mase neganai ia dekenai ia noho lasi gauna be Iesu dekenai ia noho, bona ia be dava bada gauna—Iesu be mai ena maoro taunimanima ta ena mauri goevadaena abia totona. Unai dainai, Iesu ena mase be boubou bamona. Lauma tauna ai ia lao bona guba dekenai ia lao neganai, Iehova dekenai ena boubou ena davana ia henia. (Heberu 9:24) Unai amo, Iesu ese kara dika taudia ia hoia bona edia Tamana matamatana ai ia lao, Adamu ena gabu ia abia. (1 Korinto 15:45) Badina namona dainai, Iesu idia gwauraia “Hanaihanai Noho Tamana.” (Isaia 9:6) Unai ena anina mani oi laloa! Adamu, kara dika tamana, ena amo idia vara taudia ibounai dekenai mase ia mailaia. Iesu, Tamana goevadaena, ese ena boubou ena davana ia gaukaralaia, kamonai taudia dekenai mauri hanaihanai ia henia totona.
13. (a) Iesu ese Adamu ena abitorehai ia haorea dalana mani oi haheitalaia. (b) Dahaka dainai Iesu ena boubou ese iseda tama sina ginigunadia edia kara dika ia koua lasi?
13 To edena dala ai tau ta ena mase ese taunimanima momo herea edia kara dika ia koua diba? (Mataio 20:28) Lagani haida gunanai, hereva ta lalonai, Iesu ena mauri davana henia karana ai haheitalaia inai bamona: “Faktori badana mai ena gaukara taudia handred momo oi laloa. Faktori ia biagua tauna ena kara gageva ese bisinesi ia hadikaia; faktori idia koua. Hari taunimanima handred momo be gaukara lasi bona edia ruma gaudia bona aniani edia davana idia karaia diba lasi. Edia adavadia, natudia, bona heniatorehai taudia be hisihisi idia abia, unai tau tamona ena kara gageva dainai! Bena ia hebogahisi taga tauna ta ia mai bona kampani ena abitorehai ena davana ia karaia bona faktori ia kehoa lou. Unai abitorehai tamona haorea ese gaukara taudia momo herea, edia ruma bese taudia, bona heniatorehai taudia ia durua momokani. To unai biagua tauna gunana ese idia abia monina ena kahana ta do ia abia, a? Lasi, dibura dekenai ia noho bona ena gaukara do ia abia lou lasi! Unai hegeregerena, Adamu ena abitorehai tamona kokia karana ese ena bese taudia milioni momo herea ia durua—to Adamu do ia durua lasi.”
14, 15. Dahaka dainai ita gwau diba Adamu bona Heva be mai edia ura ida kara dika idia karaia taudia, bona dahaka dainai ita be idau?
14 Unai be maoro. Laloaboio lasi, Adamu bona Heva be mai edia ura ida kara dika idia karaia. Dirava gwau-edeede henia karana idia abia hidi. To, ita be kara dika dekenai ita vara. Ita dekenai abia hidi be lasi. Herevana ita hekwarahi bada, to kara dika do ita karaia. (1 Ioane 1:8) Nega haida reana iseda hemami be Paulo ena bamona, ia gwau: “Lau ura be kara namona lau karaia, to kara dika sibona lau karaia diba. Momokani, egu kudouna be Dirava ena Taravatu dekenai ia moale bada. To lau davaria, egu lalona dekenai taravatu idauna ta ia gaukara noho. Inai taravatu ese egu lalona ia ura henia Taravatuna ia tuari henia noho. Vadaeni inai taravatu, egu lalona dekenai kara dika ia havaraia gauna ese lau ia guia noho. Lau madi o! Lau be dika momokani inai!”—Roma 7:21-24.
15 To, mauri davana henia karana dainai, helaro ia noho ita totona! Iesu be Dirava ese ia gwauhamatalaia garana, ia dainai “tanobada besedia iboudiai be sibodia do idia hanamoa.” (Genese 22:18, NW; Roma 8:20) Iesu ena boubou ese ia idia abidadama henia taudia dekenai dala namodia ia kehoa. Namona be idia haida ita laloa.
Keriso Ia Henia Mauri Davana amo Namo Davaria
16. Ena be ita be kara dika taudia, to hari dahaka namo idauidau ita davaria Iesu ia henia mauri davana dainai?
16 Baibel torea tauna ta Iamesi ia gwau “ita ibounai ese nega momo kerere ita karaia.” (Iamesi 3:2) To, Keriso ia henia mauri davana dainai, iseda kerere gwauatao dalana ia noho. Ioane ia gwau: “To tau ta bema ia kara dika, ita be mai iseda durua tauna, iseda Tamana ena vairanai. Ia be Iesu Keriso, kara maoromaoro tauna. Bona Keriso sibona be iseda kara dika gwauatao dalana.” (1 Ioane 2:1, 2) To momokani, namo lasi ita laloa kara dika be gau badana lasi. (Iuda 4; mani 1 Korinto 9:27 itaia.) Bema ita kerere, mai eda kudouna ibounai ida Iehova dekenai ita guriguri diba, bona ita diba momokani ia gini hegaegae iseda ‘kara dika ia gwauatao noho’ totona. (Salamo 86:5; 130:3, 4; Isaia 1:18; 55:7; Kara 3:19) Unai dainai, mauri davana henia karana dainai Dirava ena hesiai gaukara ita karaia mai iseda lalona goeva ida bona dala ia kehoa Iesu Keriso ena ladana amo Dirava dekenai ita guriguri.—Ioane 14:13, 14; Heberu 9:14.
17. Mauri davana henia karana dainai, dohore edena hahenamo do ita abia diba?
17 Keriso ia henia mauri davana ese dala ia kehoa Dirava ena ura ia guguru totona—unai ura be kamonai taudia be tanobada Paradaisona dekenai mauri hanaihanai do idia abia. (Salamo 37:29) Paulo ia gwau: “Keriso be Dirava ena gwauhamata ibounai edia ‘oibe.’ ” (2 Korinto 1:20) Momokani, mase be “taunimanima ibounai ia biagua.” (Roma 5:17) Mauri davana henia karana ese badina ta ia henia Dirava dekenai, inai tauna ginigabena, mase, ia haorea totona. (1 Korinto 15:26; Apokalupo 21:4) Iesu ia henia mauri davana ese idia mase vadaeni taudia ia durua danu. Iesu ia gwau: “Nega ta do ia mai, mase guria gabu dekenai idia noho taudia ibounai ese iena [Iesu ena] gadona do idia kamonai. Vadaeni guria gabu dekena amo do idia toreisi.”—Ioane 5:28, 29; 1 Korinto 15:20-22.
18. Kara dika ese dahaka ia karaia taunimanima dekenai, bona edena dala ai Dirava ena tanobada matamatana dekenai unai do ia hanamoa?
18 Dirava ena ura hegeregerena ita mauri ena namo mani oi laloa—hari ita idia hametaua lalo-hekwarahi gaudia be lasi! Kara dika ese iseda Dirava tura henia karana ia hadikaia sibona lasi, to iseda lalona, kudouna, bona tauanina ia hadikaia danu. To, Baibel ena gwauhamata be Dirava ena tanobada matamana lalonai ‘ta ese do ia gwau lasi, “Lau gorere.” ’ Oibe, taunimanima edia tauanina bona lalona idia hahisia goreredia do idia noho lasi. Dahaka dainai? Isaia be haere ia henia, ia gwau: “Lohiabada ese edia kara dika ibounai do ia gwauatao.”—Isaia 33:24.
Mauri Davana Henia Karana —Lalokau Hahedinaraia Karana Ta
19. Keriso ia henia mauri davana dainai, ita ta ta be edena bamona ita kara be namo?
19 Lalokau dainai, Iehova ese ia lalokau henia Natuna ia siaia. (Roma 5:8; 1 Ioane 4:9) Danu, lalokau ese Iesu ia doria “taunimanima ibounai dainai do ia mase totona.” (Heberu 2:9; Ioane 15:13) Mai ena badina namona dainai, Paulo ia gwau: “Keriso ena lalokau ese ai ia biagua noho. . . . Unai dainai ia dekena amo mauri ita davaria taudia, be ita sibona iseda mauri bona iseda ura do ita laloa lasi, to ita dainai ia mase, ma ia toreisi lou tauna, ena mauri bona iena ura gaudia do ita laloa bona karaia.” (2 Korinto 5:14, 15) Bema Iesu ena kara ita dainai ita laloa bada, kara ta do ita karaia. Unai mauri davana henia karana ese mase amo ita ia ruhaia! Ita ura lasi iseda kara amo ita hahedinaraia ita laloa Iesu ena boubou be anina lasi gauna.—Heberu 10:29
20. Iesu ena “hereva” kamonai henia daladia haida be dahaka?
20 Edena kara amo ita hahedinaraia unai mauri davana henia karana ita laloa bada momokani? Iesu idia dogoatao gwauraia neganai, ia gwau: “Lau ia lalokau henia tauna ese lauegu hereva do ia badinaia.” (Ioane 14:23) Iesu ena “hereva” ta be ia henia gaukarana do ita karaia goadagoada bona do ita hagugurua momokani, ia gwau: “Do umui lao bona bese iboudiai taudia be hahediba taudia ai do umui halaoa, . . . idia do umui bapatisoa.” (Mataio 28:19, NW) Iesu ita kamonai henia karana ena kahana ma ta be lauma dalanai idia be iseda tadikaka taudia dekenai lalokau ita hahedinaraia.—Ioane 13:34, 35.
21. Dahaka dainai April 1 ai, Memorial ita lao henia be namo?
21 Unai mauri davana henia karana ita laloa bada hahedinaraia dalana hereadaena ta be Keriso ena mase laloatao hebouna, Memorial, dekenai do ita lao. Hari lagani ai unai be April 1 ai do ita karaia.a Unai danu be Iesu ena “hereva” ena kahana ta, badina unai hebou ia hamatamaia neganai, Iesu be ia murinai idia raka taudia ia hagania: “Inai bamona do umui karaia, lau dekenai do umui laloa totona.” (Luka 22:19) Bema unai mai anina bada hebouna dekenai ita lao bona Keriso ia hagania gaudia ibounai ita hakala henia namonamo, do ita hahedinaraia Iesu Keriso ia henia mauri davana be Dirava ena hahemauri dalana. Momokani, “hamauria be Iesu sibona” amo.—Kara 4:12.
[Footnote]
a April 1, 1999, be Nisan 14, 33 C.E. hegeregerena, Iesu Keriso ia mase dinana. Namona be emu gabu ai idia noho Iehova ena Witness taudia oi noia, Memorial ena nega bona gabu oi diba totona.
Oi Laloatao, A?
◻ Dahaka dainai taunimanima be edia kara dika idia koua diba lasi?
◻ Edena dala ai Iesu be “mauri davana korikorina”?
◻ Edena dala ai Iesu be ena maoro taunimanima ta ena mauri goevana abia totona, ia gaukaralaia ita ia durua totona?
◻ Keriso ia henia mauri davana dainai, taunimanima ese dahaka hahenamo idauidau idia abia?
[Picture on page 15]
Goevadae tauna sibona—Adamu bamona—be kota maoromaoro dalanai do ia hegeregere
[Picture on page 16]
Iesu be mai ena maoro taunimanima ta ena mauri goevadaena abia totona dainai, iena mase be boubou bamona