Umui Gima Noho Bona Umui Gaukara Goadagoada!
“Unai dainai, do umui naria namonamo noho. Badina dina bona hora be umui diba lasi.”—MATAIO 25:13.
1. Aposetolo Ioane be mai ena abidadama ida dahaka ia naria?
BAIBEL ena hereva ginigabedia ai, Iesu ia gwauhamata, ia gwau: “Lau be kahirakahira do lau mai.” Ena aposetolo tauna Ioane ia haere, ia gwau: “Amen. Lohiabada Iesu e, oi mai.” Aposetolo ia daradara lasi, ia diba Iesu do ia mai. Ioane be Iesu dekenai inai henanadai idia henia aposetolo taudia ta, idia gwau: “Mani oi hamaoroa ai dekenai, oiemu hereva gauna edena negai do idia vara? Do oi giroa mai [Greek gado, pa·rou·siʹa], bona tanobada dokona danu, ena toana be dahaka?” Oibe, Ioane be mai ena abidadama ida Iesu ena noho negana ia naria.—Apokalupo 22:20; Mataio 24:3.
2. Dubu oreadia be edena bamona Iesu ena noho negana idia laloa?
2 Hari inai negai taunimanima be unai bamona abidadama idia hahedinaraia lasi. Iesu ena “mai” herevana dekenai dubu momo be mai edia hahediba herevana ta, to edia orea taudia momo ese idia naria noho lasi. Edia mauri dalana ena toana be Iesu do ia mai lasi. The Parousia in the New Testament bukana ia gwau: “Dubu ena heau dalana, lalohadai, bona gaukara lalonai Parousia helarona ena anina idia laloa namonamo momokani lasi. . . . Dubu ese helalo-kerehai gaukaradia do idia karaia bona sivarai namona do idia harorolaia haraga karadia be idia manoka eiava idia boio momokani.” To taunimanima iboudiai be unai bamona lasi!
3. (a) Keristani taudia momokanidia ese pa·rou·siʹa be edena bamona idia laloa? (b) Harihari dahaka do ita herevalaia?
3 Iesu ena hahediba taudia momokanidia be inai nega ena oromana dikana do ia ore negana idia naria noho. Mai eda kamonai ida unai bamona ita karaia noho lalonai, namona be Iesu ena noho negana ai idia vara gaudia ibounai ita laloa maoromaoro bona unai diba hegeregerena ita karaia. Unai ese ita do ia durua bena do ita ‘goada noho ela bona dokona bona do ita mauri.’ (Mataio 24:13) Iesu ese Mataio karoa 24 bona 25 ai ia noho peroveta herevana ia gwauraia neganai, ita badinaia diba sisiba namona ia henia, namo do ita davaria ela bona hanaihanai totona. Karoa 25 ai parabole haida idia noho bona reana idia oi diba. Idia ta be kekeni 10 (aonega kekeni bona kavakava kekeni) ia herevalaidia bona ta be moni ena parabole. (Mataio 25:1-30) Unai parabole amo dahaka namo do ita davaria?
Umui Gima Noho, Unai Kekeni Ima Bamona!
4. Kekeni 10 parabolena ena hereva badadia be dahaka?
4 Reana oi ura Mataio 25:1-13 ai ia noho kekeni 10 parabolena do oi duahia lou. Ia vara gauna be Iuda taudia edia headava badana ta. Unai nega lalonai headava tauna be headava kekenina ena tamana ena ruma dekenai ia lao, kekeni do ia hakaua mai iena ruma (eiava iena tamana ena ruma) dekenai. Reana idia raka lao neganai miusiki karaia taudia bona ane abia taudia idia noho, bona do idia ginidae ena nega korikorina be ta ia diba maoromaoro lasi. Unai parabole lalonai kekeni 10 be do ia headava tauna ena mai idia naria ela bona hanuaboi. Idia ima be idia kavakava dainai lamepa ena oela ma haida idia abia mai lasi, unai dainai idia lao haida idia hoia totona. To ma ima be idia aonega dainai hodu dekenai oela ma haida idia abia mai, unai dainai bema lamepa ena oela ia ore ma haida idia bubua diba. Headava tauna ia ginidae neganai, unai kekeni ima sibona idia noho bona idia hegaegae vadaeni. Unai dainai, idia sibona be aria lalonai idia vareai. Kavakava kekeni ima idia giroa mai neganai, idia vareai dalana be lasi.
5. Edena Baibel siri ese ita idia durua, kekeni 10 parabolena ese ia laulaulaia gaudia ita lalo-pararalaia totona?
5 Unai parabole ena kahana momo be gau haida idia laulaulaia. Hegeregere, Baibel ese Iesu ia gwauraia, do ia headava matamata tauna. (Ioane 3:28-30) Iesu ia gwau ia be king ta ena natuna bamona, ia totona headava ena aria idia karaia. (Mataio 22:1-14) Bona Baibel ese Keriso be headava tauna bamona ia herevalaia. (Efeso 5:23) Hoa gauna be kahana haida dekenai horoa taudia idia gwauraia “headava matamata hahine,” Keriso ese do ia adavaia, to inai parabole lalonai headava matamata hahine ta ia gwauraia lasi. (Ioane 3:29; Apokalupo 19:7; 21:2, 9) To, Greek gado ai parabole ese tau ia diba lasi kekenidia 10 ia herevalaia, bona Baibel ena kahana haida dekenai horoa taudia be tau ia diba lasi kekenina ta bamona, edia maoheni Keriso dekenai idia karaia gwauhamatana idia gwauraia.—2 Korinto 11:2.a
6. Iesu ese kekeni 10 parabolena ia hadokoa neganai, edena hagoadaia herevana ia gwauraia?
6 Unai gau idauidau bona edia anina vaira neganai ita diba sibona lasi, to inai parabole amo hakaua hereva namodia ita dibaia diba danu. Hegeregere, Iesu be inai hereva amo parabole ia hadokoa: “Unai dainai, do umui naria namonamo noho. Badina dina bona hora be umui diba lasi.” Unai dainai parabole ese ia hahedinaraia do ita gima noho be gau badana, inai nega dikana ena dokona ia mai noho dainai ita noga noho. Unai dokona be do ia mai momokani, herevana ita ese ena dina ita gwauraia diba lasi. Unai gauna dekenai, unai kekeni orea ruaosi edia kara oi laloa.
7. Parabole ai, kekeni ima be edena dala ai idia hahedinaraia idia be kavakava kekenidia?
7 Iesu ia gwau: “Kekeni 5 be mai kavakava.” Unai ena anina be idia ese headava matamata tauna ena mai idia abia dae lasi, a? Idia lao moale karadia idia tahua, a? Eiava ta ese idia ia koia, a? Lasi. Iesu ia gwau unai kekeni ima idia lao “headava matamata tauna danu idia hedavari gwauraia.” Idia diba do ia mai bona idia ura unai kara lalonai idia vareai, bona idia ura “headava ena aria” lalonai idia noho. To, idia hegaegae namonamo, a? Unai tau totona idia naria sisina, ela bona “hanuaboi huanai,” to herevana edena nega ai—ia mai haraga eiava gabeai idia diba lasi negana ai ia mai—do ia ginidae totona idia hegaegae lasi.
8. Parabole ai, kekeni ima be edena dala ai idia hahedinaraia idia be aonega kekenidia?
8 Bona ma kekeni ima—Iesu ese ia gwauraidia aonega kekeni—be mai edia lamepa ida idia lao danu, bona headava matamata tauna ena mai idia naria. Idia danu idia naria, to idia “aonega.” Greek herevana idia hahanaia “aonega” ena anina haida be “abia hidi namonamo, laloa namonamo, aonega karadia karaia.” Unai kekeni ima idia hahedinaraia idia be mai edia aonega badina hodu haida lalonai oela ma haida idia mailaia, edia lamepa idia hahonua lou totona. Idia be headava matamata tauna totona idia hegaegae karana idia laloa goadagoada dainai, ma haida dekenai edia oela idia henia lasi. Unai bamona idia gima be kerere lasi. Unai ia hamomokania gauna be headava matamata tauna ia ginidae neganai, idia be idia noho bona idia hegaegae namonamo vadaeni. ‘Idia hegaegae kekeni be ia danu headava ena aria dekenai idia raka vareai, vadaeni iduara idia koua.’
9 Iesu be headava karaia dalana dekenai heduru hereva ia henia lasi, eiava henia karana ia sisibalaia lasi. Iena hereva badana be inai: “Unai dainai, do umui naria namonamo noho. Badina dina bona hora be umui diba lasi.” Oi sibona oi nanadaia, ‘Iesu ena noho negana dekenai lau gima noho, a?’ Ita diba Iesu be hari guba dekenai ia lohia noho, to ‘Taunimanima ena Natuna, guba ena ori latanai do ia mai, mai ena siahu bada bona mai ena hairai danu’ be ita laloa goadagoada noho, a? (Mataio 24:30) “Hanuaboi huanai,” headava matamata tauna ena mai be kahirakahira, to guna idia lao neganai unai nega be daudau. Unai hegeregerena, taunimanima ena natuna ena mai, inai nega dikana ena oromana haorea totona, be ia kahirakahira, to iena mai ita naria matamaia neganai unai nega be daudau. (Roma 13:11-14) Ita do gima noho, bona nega ia kahirakahira lalonai unai kara ita habadaia noho, a?
9, 10. Kekeni 10 parabolena ena hereva badana be dahaka, bona ita sibona be edena bamona do ita nanadaia be namo?
10 Unai hahegani, “do umui naria namonamo noho,” do ita badinaia ena anina be hanaihanai do ita gima. Kekeni ima be edia oela idia ore bena idia lao ma haida idia hoia totona. Keristani tauna be gau ta ese unai bamona ena lalona ia veria diba, bena Iesu ia mai neganai ia do hegaegae namonamo lasi. Keristani ginigunadia haida dekenai unai bamona ia vara. Hari inai negai, haida dekenai ia vara diba. Unai dainai ita sibona ita nanadaia, ‘Lau dekenai ia vara noho, a?’—1 Tesalonika 5:6-8; Heberu 2:1; 3:12; 12:3; Apokalupo 16:15.
Dokona Ia Kahirakahira Lalonai Umui Gima Noho
11. Iesu ese edena parabole ma ia gwauraia, bona ia be edena parabole danu ia hegeregere?
11 Parabole iharuana ai, Iesu be ena hahediba taudia ia hagoadadia idia gima totona sibona lasi. Aonega kekeni bona kavakava kekeni ia herevalaidia murinai, moni (talent) parabolena ia herevalaia. (Mataio 25:14-30 duahia.) Dala momo ai ia be guna ia gwauraia moni ma ta (mina) parabolena bamona. Iesu ese unai ia gwauraia badina taunimanima momo “idia laloa Dirava ena Basileia be unai nega dekenai do ia hedinarai.”—Luka 19:11-27.
12. Talent monina ena parabole ena hereva badadia be dahaka?
12 Unai talent monina ena parabole ai, Iesu be tau ta ia herevalaia, gabu daudau dekenai ia do lao lasi neganai, ena hesiai taudia toi ia boiria. Ta dekenai 5000 kina (talent ima) ia henia, ma ta dekenai 2000 kina (talent rua) ia henia, bona dokona tauna dekenai 1000 kina (talent tamona) sibona ia henia—“idia ta ta edia diba hegeregerena.” Toana be siliva talent ia herevalaia, unai nega ai ena siahu be lagani 14 lalodiai hesiai gaukara tauna ese ia abia davana ibounai hegeregerena—moni bada herea unai! Unai tau ia giroa mai neganai, hesiai taudia ia boiridia “nega daudau” gabu ta ia lao neganai dahaka idia karaia do idia gwauraia hedinarai totona. Hesiai taudia ginigunadia ruaosi be idia abia monina ena davana hegeregerena unai moni idia habadaia. Ia gwau “Namo herea!” bona ia gwauhamata, idia dekenai maduna ma haida do ia henia bena ia gwau: “Oi mai, oiemu biaguna danu do ita moale hebou.” To 1000 kina (talent tamona) ia abia hesiai tauna ia gwau ena biaguna be kara auka tauna dainai, ena moni ia gaukaralaia lasi moni ma haida ia abia totona. Banika dekenai ena moni ia atoa lasi, atoa kau monina do ia abia totona, to unai moni ia hunia. Biaguna ia gwau ia be “hesiai tauna dikana, lahedo tauna” badina ena biaguna ena namo ia tahua lasi. Unai dainai, iena amo moni idia kokia, bona murimuri dekenai ia idia atoa, ‘unuseni do ia tai, ena isena do ia koria auka masemase.’
13. Iesu be edena bamona ia hamomokania ia be parabole lalonai ia noho biaguna bamona?
13 Unai parabole ena hereva idauidau danu be gau haida idia laulaulaia. Hegeregere, gabu daudau dekenai ia lao tauna ese ia laulaulaia tauna, Iesu, be ena hahediba taudia do ia rakatania, guba dekenai do ia lao, bona nega daudau do ia naria ela bona ena king siahuna do ia abia.b (Salamo 110:1-4; Kara 2:34-36; Roma 8:34; Heberu 10:12, 13) To, ita ese sisiba eiava hakaua herevana ta ita abia danu, bona ita ibounai eda mauri lalonai ita badinaia be namo. Unai be dahaka?
14. Talent monina ena parabole ese ia hahedinaraia goevagoeva dahaka be mai anina bada?
14 Herevana iseda helaro be guba dekenai mase diba lasi maurina do ita abia eiava paradaiso tanobadana dekenai do ita mauri hanaihanai, to Iesu ena parabole amo ia hedinarai goevagoeva namona be Keristani gaukaradia lalonai ita hekwarahi. Unai parabole ena sisiba ita gwauraia diba inai hereva amo: gaukara goadagoada. Pentekoste 33 C.E. amo aposetolo taudia ese haheitalai namona idia hahedinaraia. Baibel ia gwau: “Hereva momo dekenai danu Petero ese idia ia sisiba henia, bona ia hereva goadagoada, ia gwau, ‘Inai nega noho gagevagageva taudia dekena amo umui heau mauri.’ ” (Kara 2:40-42) Bona ena hekwarahi dainai ahuna namona ia davaria! Ma haida be Keristani haroro gaukarana lalonai aposetolo taudia idia bamoa neganai, idia danu be idia gaukara goadagoada, unai amo sivarai namona be “tanobada ibounai dekenai ia ginidae.”—Kolose 1:3-6, 23; 1 Korinto 3:5-9.
15. Edena dala badana ai talent monina ena parabole ena hereva badana ita badinaia be namo?
15 Namona be unai parabole ena badinai idia noho siridia ita laloa noho—idia be Iesu ena noho idia perovetalaia. Gau momo dainai ita hamomokania hari be Iesu ena pa·rou·siʹa negana bona kahirakahira dokona do ia mai. Iesu ese “dokona” bona Keristani taudia do idia karaia gaukarana ia hakapua dalana mani oi laloa lou, ia gwau: “Basileia ena Sivarai Namona be tanobada ibounai dekenai do idia harorolaia. Vadaeni unai murinai, dokona be do ia ginidae.” (Mataio 24:14) Unai hereva ita laloa neganai, ita be edena hesiai tauna bamona? Oi sibona oi nanadaia: ‘Badina haida dainai lau laloa lau be moni ia hunia tauna, reana sibona ena ura ia laloa bada tauna bamona, a? Eiava ia hedinarai goevagoeva lau be hesiai taudia namodia mai edia kamonai bamona? Lau sibona lau henia momokani nega iboudiai Biaguna ena ura lau habadaia totona, a?’
Iena Noho Negana ai Umui Gima Noho Bona Gaukara Goadagoada
16. Ita herevalaia paraboledia ruaosi edia anina oi dekenai be dahaka?
16 Oibe, unai parabole ruaosi be gau haida idia laulaulaia bona perovetalaia sibona lasi, to ita dekenai hagoadaia hereva namodia idia henia, Iesu sibona ese ia gwauraia gaudia unai. Iena sisiba be inai: Umui gima noho; umui gaukara goadagoada, bona Keriso ena pa·rou·siʹa toana umui itaia neganai unai gaukara umui habadaia. Unai nega be hari. Unai dainai ita be momokani ita gima noho bona gaukara goadagoada noho, a?
17 Iesu ena tadina Iamesi be Olive Ororona ai ia noho lasi, bona Iesu ena peroveta herevana ia kamonai lasi; to gabeai idia hadibaia, bona ena anina ia lalo-pararalaia goevagoeva. Ia gwau: “Unai dainai, lauegu varavara taudia e, do umui haheauka noho ela bona Lohiabada do ia giroa mai. Umui laloa: Biru tauna ese iena uma anina ia naria, mai ena haheauka danu. Oibe, ia naria ela bona medu ginigunana bona medu dokona danu idia diho vadaeni. Umui danu do umui haheauka. Bona mai abidadama ena laloa goada danu, Lohiabada do umui naria noho, badina iena mai [pa·rou·siʹa] be kahirakahira.”—Iamesi 5:7, 8.
17, 18. Hahediba tauna Iamesi ese Iesu ena noho negana ia herevalaia neganai, iena sisiba be dahaka?
18 Edia taga idia gaukaralaia kerere taudia be Dirava ese do ia hahemaoro henidia momokani herevana ia gwauraia murinai, Iamesi ese Keristani taudia ia hagoadadia Iehova ese kara ta do ia karaia totona idia naria noho lalonai, do idia haheauka noho. Ia haheauka lasi Keristani tauna be reana do ia ura dika ena davana ia henia, hegeregere ia laloa ia sibona ese kerere ia hamaoromaoroa be namo. To, namona be unai bamona do ia karaia lasi, badina be hahemaoro karaia negana be do ia ginidae. Biru tauna ena haheitalai be unai ia hahedinaraia, Iamesi ese ia herevalaia bamona.
19. Edena bamona haheauka karana be Israela biru tauna ese ia hahedinaraia diba?
19 Israela biru tauna ese uhe ia hadoa neganai, uhe ia tubu daekau matamaia totona ia naria, bena ia bada ia lao totona ia naria, bona gabeai anina gogoa negana ia naria. (Luka 8:5-8; Ioane 4:35) Unai hua idia hanaia lalonai, reana nega haida bona badina haida dainai ia lalo-hekwarahi. Medu ginigunana do ia mai bona ena bada be hegeregere, eiava? Gabeai medu be edena bamona? Manumanu eiava lai gubana ese tubutubu gaudia do idia hadikaia, eiava? (Mani Ioela 1:4; 2:23-25 itaia.) To, Israela biru tauna be Iehova bona ia havaraia gaudia edia heau dalana ia abidadama henia diba. (Deuteronomi 11:14; Ieremia 5:24) Biru tauna ia haheauka ena anina be mai ena lalo-goada ida ia naria noho. Mai ena abidadama ida ia diba, ia naria noho gauna be do ia ginidae. Do ia mai momokani!
20. Iamesi ena sisiba hegeregerena, haheauka be edena bamona ita hahedinaraia diba?
20 Ena be biru tauna be reana ia diba sisina edena nega ai uma ena anina do idia gogoa, to Keristani taudia ginigunadia be Iesu ena noho negana idia gwauraia diba lasi. To, unai be do ia mai gauna. Iamesi ia gwau: “Iena mai [Greek, pa·rou·siʹa] be kahirakahira.” Iamesi ese unai hereva ia torea neganai, tanobada hegegemadai Keriso ena noho negana ena toana ia do vara lasi. To hari ia vara noho! Unai dainai inai nega lalonai edena bamona do ita laloa be namo? Unai toa ia hedinarai. Ita itaia diba. Mai eda momokani ida ita gwau diba, ‘Toa ia guguru noho lau itaia.’ Mai abidadama ida ita gwau diba, ‘Lohiabada ena noho negana ia ginidae vadaeni bona siahu ia hahedinaraia negana be ia kahirakahira.’
21. Eda lalona ita hadaia momokani dahaka ita karaia totona?
21 Unai hereva dainai, Iesu ena parabole ruaosi edia sisiba herevadia, ita herevalaia vadaeni gaudia, do ita laloatao bona badinaia be mai ena badina namona. Ia gwau: “Unai dainai, do umui naria namonamo noho. Badina dina bona hora be umui diba lasi.” (Mataio 25:13) Ita daradara lasi, eda Keristani hesiai gaukara lalonai ita gaukara goada negana be hari. Namona be dina ta ta iboudiai eda mauri lalonai ita hahedinaraia Iesu ena hereva badana ita lalo-pararalaia. Namona be ita gima noho! Namona be ita gaukara goadagoada!
[Footnotes]
a Unai parabole herevadia idia laulaulaia gaudia oi diba totona, Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc. ese idia halasia bukana God’s Kingdom of a Thousand Years Has Approached, rau 169-211, oi itaia.
b God’s Kingdom of a Thousand Years Has Approached, rau 212-56 itaia.
Oi Laloatao, A?
◻ Kavakava bona aonega kekeni parabolena amo edena hereva badana oi dibaia?
◻ Talent monina ena parabole amo, Iesu ese oi dekenai edena sisiba badana ia henia?
◻ Pa·rou·siʹa negana dekenai, oiemu haheauka karana be edena dala ai Israela biru tauna ena haheauka bamona?
◻ Dahaka dainai hari inai nega be nega idauna bona mai ena hekwarahi negana?
[Pictures on page 23]
Kekeni 10 parabolena bona talent monina ena parabole amo dahaka oi dibaia?