Edena Dala ai Iesu ese Emu Mauri Ia Haidaua Diba?
IESU KERISO, hadibaia tauna badana, be kahirakahira lagani 2,000 gunanai Palestine dekenai ia noho. Ia maragi negana ena sivarai be momo lasi. To momokani, Iena mauri laganidia be 30 neganai “hereva momokani gwauraia hedinarai totona” hesiai gaukara ia hamatamaia ena sivarai be momo. (Ioane 18:37; Luka 3:21-23) Iesu ena mauri sivarai idia torea hahediba taudia hani be unai lagani oredia toi mai kahana idia herevalaia momo.
Iesu Keriso ese ena hesiai gaukara ia karaia neganai, ena hahediba taudia dekenai hahegani ta ia henia, unai ese tanobada ena hekwakwanai momo ia hanamoa diba. Unai hahegani be dahaka? Iesu ia gwau: “Taravatu matamatana lau henia umui dekenai, inai bamona: Umui ta ta dekenai umui lalokau henia. Lau ese umui dekenai lau lalokau henia hegeregerena, umui danu ta ta dekenai umui lalokau henia.” (Ioane 13:34) Oibe, taunimanima edia hekwakwanai do ia haorea gauna be lalokau. Ma nega ta ai, tau ta ese Iesu ia nanadaia edena hahegani be hereadae neganai, ia haere ia gwau: “ ‘Lohiabada oiemu Dirava dekenai do oi lalokau henia mai emu lalona ibounai, mai emu lauma ibounai, mai emu kudouna ibounai.’ Inai be taravatu bada herea momokani. Ia be ginigunana. Iharuana be inai, ginigunana hegeregerena, ‘Oiemu badibadinai tauna dekenai oi lalokau henia, oi sibona oi lalokau henia bamona.’ ”—Mataio 22:37-40.
Iesu ena hereva bona kara amo Dirava bona iseda dekena taudia ita lalokau henidia dalana ia hahedinaraia. Mani haheitalai haida ita laloa bena ita tahua idia amo dahaka do ita dibaia.
Iena Hahediba Herevadia
Taunimanima momo idia diba haroro herevana ta lalonai, Iesu ese ena hahediba taudia ia hamaorodia ia gwau: “Tau ta ese biaguna rua edia hesiai gaukara ia karaia diba lasi. Badina be ta do ia badu henia, to ta be do ia lalokau henia, o ta be do ia abia dae, ma ta be do ia abia dae lasi. Dirava bona kohu momo danu nega tamona edia hesiai gaukara do oi karaia diba lasi.” (Mataio 6:24) Taunimanima momo herea idia laloa moni ese edia hekwakwanai do ia haorea diba, unai dainai Iesu ena hahediba herevana, Dirava be iseda mauri lalonai ita atoa guna, be mai anina bada hari inai negai, a? Momokani, moni be iseda mauri ia durua. (Hadibaia Tauna 7:12) To, bema “Kohu” be iseda biaguna ai ita halaoa, “moni ura henia kara” ese ita bona iseda mauri ibounai do ia biagua. (1 Timoteo 6:9, 10) Unai bamona tarapu lalonai idia moru taudia momo be edia ruma bese, edia goada, bona edia mauri danu idia haboioa vadaeni.
To, bema Dirava be iseda biaguna ai ita halaoa neganai, iseda mauri be mai anina bada gauna ai do ia lao. Ia be Havaraia Tauna dainai, ia be mauri ena Badina, unai dainai, ia sibona ita tomadiho henia be maoro. (Salamo 36:9; Apokalupo 4:11) Iena kara bona lalokau ese ia idia dibaia taudia momo ia veria dainai iena taravatu idia badinaia. (Hadibaia Tauna 12:13; 1 Ioane 5:3) Bema unai bamona ita karaia, namo bada do ita davaria diba.—Isaia 48:17.
Ororo dekenai ia gwauraia herevana lalonai, Iesu ese dekena tauna lalokau henia dalana be ena hahediba taudia dekenai ia hadibaia danu. Ia gwau: “Unai dainai, gau ibounai umui ura taunimanima ese do idia karaia umui dekenai, umui ese unai bamona do umui karaia idia dekenai.” (Mataio 7:12) Iesu ese inai hereva “taunimanima” ia gaukaralaia neganai, ia ese tau ta ena inai taudia ia herevalaia danu. Ena hereva lalonai, ma ia gwau: “Umui dekenai idia badu henia taudia do umui lalokau henia, bona umui dekenai idia dagedage henia taudia dainai do umui guriguri.” (Mataio 5:43, 44) Unai bamona lalokau ese hari inai negai ita davaria hekwakwanaidia ia hanamoa diba, ani? Hindu ena gunalaia tauna Mohandas Gandhi be unai bamona ia laloa. Ena hereva idia torea inai bamona, ia gwau: “Keriso ena hahediba herevadia, ororo dekenai ia harorolaia herevadia, do ita badinaia mai eda lalo-tamona ida neganai, ita ese . . . tanobada ibounai ena [hekwakwanai] do ita haorea.” Bema ita ese Iesu ena hahediba herevadia lalokau hahedinaraia dalana dekenai ita badinaia, iseda hisihisi momo do idia haorea diba.
Iena Kara
Iesu ese lalokau momokani hahedinaraia dalana ia hadibaia sibona lasi, to ia badinaia danu. Hegeregere, ia ese ena ura ia atoa guna lasi, to haida edia ura ia atoa guna. Dina ta Iesu bona ena hahediba taudia be taunimanima momo idia durua noho dainai idia be nega lasi idia aniani totona. Iesu ia itaia ena hahediba taudia idia ura idia laga-ani sisina, unai dainai ia hakaudia lao taunimanima idia noho lasi gabuna ta dekenai. To, idia ginidae neganai, unuseniai taunimanima momo idia davaria, idia naria noho. Edena bamona do oi kara bema taunimanima hutuma oi itaia, idia ura oi gaukara to emu mamina be oi ura laga-ani sisina? Iesu be unai taudia dekenai “ia bogahisihisi” bona “ia ese mauri sivarai momo ia hadibaia.” (Mareko 6:34) Ma haida laloa bada karana ese hanaihanai Iesu ena lalona ia hamarerea bena ia durudia.
Iesu ese taunimanima ia hadibaia sibona lasi. Kara ma haida ia karaia taunimanima durua totona. Hegeregere, nega ta taunimanima 5,000 mai kahana be ia idia kamonai henia ela bona adorahi bena ia ese ia ubudia. Unai nega murinai, ia ese ma taunimanima hutuma—4,000 mai kahana—ia ubudia, badina dina toi lalonai ia idia kamonai henia bona edia aniani ia ore. Nega ginigunana ai, ia ese paraoa ima bona gwarume rua ia gaukaralaia, bona nega iharuana ai, paraoa 7 bona gwarume maragi haida ia gaukaralaia. (Mataio 14:14-22; 15:32-38) Hoa karana, ani? Oibe, ia be hoa karadia ia karaia tauna.
Iesu ese gorere taudia momo ia hanamodia danu. Ia ese matakepulu taudia, aena dika taudia, lepera taudia, bona taia kudima taudia ia hanamodia. Unai sibona lasi, ia ese mase taudia ia hamauridia lou danu! (Luka 7:22; Ioane 11:30-45) Nega ta lepera tauna ta ese ia noia ia gwau: “Bema oi ura, mani oi hanamoa lau.” Iesu be dahaka ia karaia? “Mai ena bogahisihisi danu, iena imana ia atoa lepera tauna ena kopina dekenai. Ia gwau, ‘Lau ura. Hari oi goeva.’ ” (Mareko 1:40, 41) Unai bamona hoa karadia amo, Iesu ese ia hahedinaraia hisihisi taudia ia lalokau henidia bada.
Iesu ena hoa karadia oi abia dae be auka, a? Haida ese idia abia dae lasi. To, namona be oi laloatao, Iesu ese hoa karadia momo be taunimanima edia vairanai ia karaia. Ena be nega ibounai ena inai taudia ese ia dekenai kerere idia tahua, to ena hoa karadia idia hakoikoia diba lasi. (Ioane 9:1-34) Danu, badina ma ta dainai unai hoa karadia ia karaia. Unai gaudia dainai taunimanima idia diba Ia be Dirava ese ia siaia Tauna.—Ioane 6:14.
Iesu be hoa karadia ia karaia neganai sibona ena ladana ia abia isi lasi totona. To, Dirava ia hanamoa, iena siahu ena Badina unai. Nega ta Kaperanauma dekenai ia be taunimanima hutuma ida ia noho ruma ta lalonai. Ia marere diba lasi gorere tauna ta ia ura Iesu ese do ia hanamoa to dala be lasi ia vareai totona. Unai dainai ena turana ese mai ena geda danu guhi ena matu dekena amo idia atoa diho. Iesu ese edia abidadama karana ia itaia neganai, marere diba lasi gorere tauna ia hanamoa. Vadaeni, taunimanima ese “Dirava dekenai idia hanamoa” bona idia gwau: “Guna inai bamona ita itaia lasi.” (Mareko 2:1-4, 11, 12) Iesu ena hoa karadia amo iena Dirava, Iehova, ia hanamoa bada, bona heduru idia ura taudia ia durudia.
To, hoa dalanai gorere hanamoa karana be Iesu ena hesiai gaukara ena badina korikorina lasi. Iesu ena mauri sivaraina ia torea tauna ta ia gwau: “To inai idia torea gaudia edia badina korikori be, umui ese do umui abia dae Iesu be Keriso, Dirava ena Natuna, vadaeni do umui abidadama henia dainai, mauri do umui abia iena ladana dekenai.” (Ioane 20:31) Oibe, Iesu be tanobada dekenai ia mai, unai amo abidadama taudia ese mauri do idia davaria diba.
Iena Boubou Gauna
Reana do oi henanadai, ‘Iesu be tanobada dekenai ia mai, a? Edeseni amo ia mai?’ Iesu sibona ia gwau: “Guba dekena amo lau diho mai vadaeni, lauegu ura karaia totona lasi, to lau ia siaia Diravana ena ura karaia totona.” (Ioane 6:38) Ia be Dirava ena Natuna tamona, guna ia mauri noho. To, dahaka dainai Dirava ese Iesu ia siaia tanobada dekenai? Ioane, evanelia bukana ta ia torea tauna, ia gwau: “Badina be Dirava ese inai tanobada ia lalokau henia bada dainai, iena Natuna tamona sibona ia vara, ia henia vadaeni ita dekenai do idia abidadama henia taudia ibounai be do idia mase lasi, to mauri hanaihanai do idia abia.” (Ioane 3:16) Edena bamona unai ia vara diba?
Baibel ese ia hahedinaraia edena dala ai taunimanima ese mase idia reaia diba lasi. Dirava ese taunimanima ginigunadia ruaosi dekenai mauri hanaihanai helarona ia henidia. To, idia ese edia Havaraia Tauna gwau-edeede henia karana idia abia hidi. (Genese 3:1-19) Unai kara, taunimanima edia kara dika ginigunana, ese Adamu bona Heva edia natudia dekenai mase ia havaraia. (Roma 5:12) Taunimanima dekenai mauri korikorina henia totona, kara dika bona mase do idia ore be namo.
Saiens tauna ta ia hegeregere lasi gene gaukaralaia karana amo mase do ia haorea diba. To, taunimanima ia Havaraia Tauna be mai ena dala ia idia badinaia taudia be goevadae taudia ai ia halaodia diba bena do idia mauri hanaihanai. Baibel lalonai unai dala idia gwauraia mauri davalaia karana. Taunimanima ginigunadia ruaosi ese idia sibodia bona edia natudia be kara dika bona mase edia igui lalonai idia atoa. Idia ura sibona edia mauri idia biagua, dahaka be maoro dahaka be kerere idia abia hidi, unai dainai Dirava badinaia mauri goevadaena idia negea. Mauri goevadaena hoia lou totona, namona be davana be iseda tamana bona sinana ginigunadia ese idia haboioa mauri goevadaena hegeregerena. To kara dika ai ita vara dainai, taunimanima ta ia hegeregere lasi unai davana ia karaia totona.—Salamo 49:7.
Unai dainai Iehova Dirava ia ura heduru ia henia. Iena Natuna tamona ena mauri goevadaena be rami-hebou kekenina ena bogana lalonai ia atoa, bena ia ese Iesu ia havaraia. Lagani handred gunanai, reana rami-hebou kekenina ena amo beibi ta ia vara lalohadaina do oi abia dae lasi. Hari inai negai, saiens taudia ese animal ta ena hekapa idia havaraia diba bona animal ta ena gene be ma animal ta dekenai idia gaukaralaia. Vadaeni, daika ese Havaraia tauna ena diba, beibi ta do ia havaraia dalana idauna ia gaukaralaia diba, ia henanadailaia be maoro?
Tau goevadaena ta ia noho dainai, kara dika bona mase amo taunimanima hoia lou davana ia hedinarai. Unai dainai, taunimanima edia hisihisi hanamoa “muramura” idia abia totona, namona be tanobada dekenai ia vara beibi maragina Iesu ia bada, bona “doketa” tauna ai ia lao be namo. Unai ia karaia dalana ena goevadae bona kara dika lasi maurina amo. Iesu be kara dika taudia edia hisihisi ia itaia sibona lasi, to tanobada tauna ese ia karaia diba lasi gaudia ia mamia danu. Unai hemami ia diba dainai ia be doketa tauna mai ena hebogahisi bada bamona. (Heberu 4:15) Tanobada dekenai hoa dalanai gorere hanamoa karadia ia hahedinaraia ia be mai ena ura ida bona mai ena siahu gorere taudia do ia hanamoa.—Mataio 4:23.
Iesu be lagani toi mai kahana tanobada dekenai ena hesiai gaukara ia karaia murinai, ena inai taudia ese idia hamasea. Ia hahedinaraia ena be goevadae tauna ese hisihisi badadia ia davaria, to Havaraia Tauna ia badinaia diba. (1 Petero 2:22) Iena tauanina goevadaena be mauri davalaia boubouna ai ia lao, unai amo taunimanima be edia kara dika bona mase amo ia hamauridia. Iesu Keriso ia gwau: “Lalokau namo herea momokani be inai, tau ta ese ena mauri do ia atoa diho, iena turana totona.” (Ioane 15:13) Iesu ena mase dinana ihatoina murinai, lauma maurina ai ia toreisi lou, bena pura haida murinai guba dekenai ia daekau lao bena Iehova Dirava dekenai mauri davalaia gauna ia henia. (1 Korinto 15:3, 4; Heberu 9:11-14) Unai kara amo, Iesu ese ena mauri davalaia boubouna be ia idia badinaia taudia dekenai ia henidia.
Oi ura unai dala amo oiemu gorere lauma dalanai, hemami dalanai, bona tauanina dalanai ia hanamoa, a? To unai ia vara totona, Iesu Keriso abidadama henia karana be mai anina bada. Oi sibona ese Doketa oi tahua be namo, ani? Inai oi karaia totona, namona be Iesu Keriso bona iena kara, abidadama taudia ia hamauria karana, oi diba be namo. Iehova ena Witness taudia be mai edia moale ida oi do idia durua diba.
[Picture on page 5]
Iesu be mai ena ura ida bona mai ena siahu hisihisi taudia do ia hanamodia totona
[Picture on page 7]
Iesu ena mase ena anina oi dekenai be dahaka?