Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • w99 8/15 rau 14-19
  • Dirava Ena Gwauhamata Ita Abidadama Henidia

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Dirava Ena Gwauhamata Ita Abidadama Henidia
  • 1999 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • Iehova ese Taunimanima Ia Kara Henidia Hetoana Ia Atoa
  • Dirava ese Kara Haida Ia Karaia Ena Ura Hagugurua Totona
  • Dirava be Vaira Negana Ia Itaia
  • Haginia Gaukarana Badana
  • Iehova ese Gaukara Ia Durua
  • Oi Lalo-Hesiku Lasi!
  • Dirava ese Ia “Bona Ma Taunimanima 7 Ia Hamauria”
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2013
  • Noa Ena Abidadama ese Tanobada Taudia Ibounai Ia Kota Henia Bamona
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2001
  • Iboudiai be Vidio Ladana Noah—He Walked With God amo Diba Idia Abia Diba
    Iseda Basileia Gaukara—2002
  • Noa ese Lagatoi ta Ia Karaia
    Lauegu Baibel Sivarai Bukana
Ma Haida Itaia
1999 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
w99 8/15 rau 14-19

Dirava Ena Gwauhamata Ita Abidadama Henidia

“Lau sibona be Dirava, . . . dirava idauna ta, lau hegeregerena ta ia noho lasi. Hamatamaia neganai lau ese dokona lau gwauraia. Gunaguna momokani lau ese dahaka do ia vara lau gwauraia guna.”​—ISAIA 46:​9, 10.

1, 2. Dirava ena kara tanobada ai idia vara gaudia dekenai be edena dala idaudia ai idia laloa?

DIRAVA ena kara tanobada ai idia vara gaudia dekenai be edena bamona? Lalohadai be idauidau. Haida idia laloa Dirava be tanobada dekenai idia vara gaudia dekenai gau ta ia karaia lasi. Idia gwau ia ese taunimanima ia havaraia murinai, ita totona gau ta ia karaia diba lasi eiava ia ura lasi ia karaia. Unai lalohadai dekenai, Dirava be tamana ta bamona, ena natuna mero be baisikele matamatana dekenai ia atoa, baisikele ia atoa namonamo, bona ia doria sisina ena mero be dala dekenai ia heau totona. Unai murinai, ia rakatania bena ia lao. Mero be sibona ia hekwarahi; reana do ia moru, eiava do ia moru lasi. Herevana edena ia vara, to tamana ese gau ta do ia karaia lasi.

2 Lalohadai ma ta be, Dirava ese iseda mauri lalonai bona ia havaraia gaudia huanai idia vara gaudia iboudiai ia biagua. To, bema unai be momokani, haida do idia laloa Dirava ese namo gaudia sibona lasi to taunimanima ese idia lalohisihisilaia raskol karadia bona dika ma haida ia havaraia danu. Dirava ia karaia karadia edia anina momokanina ita diba neganai, ita ia durua do ia karaia eiava karaia lasi gaudia ita diba totona. Danu, iseda abidadama do ia hagoadaia, bena ita diba iena gwauhamata be do idia guguru momokani.​—Heberu 11:1.

3. (a) Edena bamona ita diba Iehova Dirava be mai ena palani? (b) Dahaka dainai haida idia gwau Iehova ese ena palani ia “karaia hegaegae,” eiava ena oromana ia havaraia?

3 Dirava ese taunimanima edia mauri ia biagua eiava lasi ita laloa neganai, namona be ita laloatao Iehova Dirava be mai ena palani. Iena ladana ese unai ia hahedinaraia. Ladana “Iehova” ena anina be “Ia ese Ia Halaoa.” Iehova ese kara haida ia karaia, ena gwauhamata iboudiai Hagugurua Tauna ai ia lao totona. Unai dainai, Iehova idia herevalaia neganai haida idia gwau ia ese ena palani do idia vara gaudia eiava karadia dekenai ia “karaia hegaegae,” eiava edia oromana ia havaraia. (2 King Taudia 19:25; Isaia 46:​11, NW ) Unai hereva be Heberu herevana ta ya·tsarʹ amo ia mai, bona unai bamona hereva ma ta ena anina be “uro karaia tauna.” (Ieremia 18:⁠4) Uro karaia tauna namona ese raro be uro namona ai ia halaoa diba hegeregerena, Iehova ese idia vara gaudia ia haidaua, o biagua, diba, ena ura idia hagugurua totona.​—Efeso 1:⁠11.

4. Edena dala ai Dirava ese tanobada ia hegaegaelaia taunimanima ese do idia noholaia totona?

4 Hegeregere, Dirava ese palani ia karaia tanobada be hairai momokani gabuna ai do ia lao bona goevadae taudia mai edia kamonai ese do idia noholaia. (Isaia 45:18) Idaunegai, Iehova ese tau bona hahine ginigunadia ia do havaraia lasi neganai, mai ena lalokau ida gau idauidau idia totona ia hegaegaelaia. Genese bukana ena karoa ginigunadia ese idia hahedinaraia edena dala ai Iehova ese dina bona hanuaboi, bona tano bona davara ia havaraia. Bena ia ese tubutubu gaudia bona animal idauidau ia havaraia. Unai gaukara, tanobada be taunimanima ese idia noholaia totona ia hegaegaelaia gaukarana, be lagani tausen momo lalonai ia karaia. Unai gaukara ibounai ia hagugurua. Tau bona hahine ginigunadia be Eden dekenai edia mauri idia hamatamaia. Eden be paradaiso namona mai ena gau idauidau dainai mauri do idia moalelaia. (Genese 1:​31) Unai dala ai Iehova ese tanobada dekenai idia vara gaudia ia biagua, ia karaia noho gaudia edia oromana ia havaraia ena palani namona hagugurua totona. Taunimanima edia bese be ia bada ia lao dainai, hari unai ia idau, a?

Iehova ese Taunimanima Ia Kara Henidia Hetoana Ia Atoa

5, 6. Dahaka dainai Dirava ese taunimanima ia kara henidia hetoana ia atoa?

5 Ena be Iehova be mai ena siahu, to ia ese taunimanima edia mauri ena kahana ibounai ia biagua lasi. Unai be mai ena badina idauidau. Badina ta be, Dirava ese ia sibona hegeregerena taunimanima ia havaraia dainai edia ura idia badinaia diba, idia be ura kwalimu taudia. Iehova ese ita ia doria lasi ena ura ita karaia totona; bona ma ta ese eda kara ibounai ia biagua lasi. (Deuteronomi 30:​19, 20; Iosua 24:15) Ena be Dirava ia ura iena vairanai iseda kara ena badina do ita gwauraia, to mai ena lalokau ida ia ese ura kwalimu ia henia, iseda mauri ita biagua totona.​—Roma 14:12; Heberu 4:​13.

6 Dirava ese idia vara gaudia ibounai ia biagua lasi ena badina ma ta be mai anina Eden lalonai Satani ese ia havaraia hepapahuahu dekenai. Satani ese Dirava ena lohia siahuna ia hepapahuahulaia. Ia ese Heva dekenai sibona ena mauri biagua siahuna ia gwauhamatalaia​—ia bona gabeai ena adavana, Adamu, ese unai gwauhamata idia abia dae. (Genese 3:​1-6) Unai dainai, Dirava ese dala ia kehoa taunimanima be nega kwadogina lalonai sibona idia biagua bona Satani ena hepapahuahu herevana ia maoro eiava lasi do ia hedinarai totona. Unai dainai, hari inai negai taunimanima ese idia karaia kara dikadia be Dirava ena kara dainai lasi. Mose ese gwau-edeede taudia ia herevalaia, ia gwau: “Umui be iena vairana dekenai umui kara dika noho. Umui be [Dirava ena] natuna taudia lasi, badina umui be mai emui miro.”​—Deuteronomi 32:⁠5.

7. Iehova ena palani tanobada bona taunimanima totona be dahaka?

7 To, Iehova ese ura kwalimu bona sibona idia lohiaia toho dalana ia koua lasi lalonai, ia ese tanobada dekenai idia vara gaudia ia rakatania vaitani lasi. Bema ia rakatania, ita dekenai iena gwauhamata do ia hagugurua helarona be lasi. Ena be Adamu bona Heva ese Dirava ena lohia siahuna idia dadaraia, to Iehova ese ena lalokau palanina tanobada bona taunimanima totona ia haidaua lasi. Ita daradara lasi, ia ese tanobada be paradaiso ai do ia halaoa, goevadae bona moale taudia mai edia kamonai ese do idia noholaia totona. (Luka 23:​42, 43, NW ) Genese amo ela bona Apokalupo, Baibel ena sivarai ese ia hahedinaraia Iehova ese kara haida ia karaia noho unai ia hagugurua totona.

Dirava ese Kara Haida Ia Karaia Ena Ura Hagugurua Totona

8. Dirava ese Gwauhamata Tanona dekenai Israela taudia ia hakaua lao totona dahaka ia karaia?

8 Dirava ese Israela taudia ia kara henia dalana amo ia hahedinaraia ia ese ena palani do ia hagugurua. Hegeregere, Iehova ese Mose ia gwauhamata henia Ia ese Aigupito amo Israela taudia do ia hamauria bona Gwauhamata Tanona, aniani namodia gabuna, dekenai idia do ia hakaua lao. (Esodo 3:⁠8) Unai be gwauhamata badana bona idia ia hagoadaia herevana. Unai ena anina be Israela taudia​—⁠idia bona edia bamodia be milioni toi bamona​—⁠be edia lao dalana ia koua goadagoada toho bese goadana amo do ia ruhaia. (Esodo 3:​19) Idia do ia hakaua tanona dekenai, bese goadadia idia noho bona idia ese edia vareai dalana idia koua goadagoada toho. (Deuteronomi 7:⁠1) Unai tano rua huanai be tano gagaena ia noho bona unuseniai Israela taudia ese aniani bona ranu do idia abia be gau badana. Unai ese dala ia kehoa, Iehova ena siahu bada hereana bona ena Dirava dagina ia hahedinaraia totona.​—⁠Levitiko 25:⁠38.

9, 10. (a) Dahaka dainai Iosua ia gwau diba Dirava ena gwauhamata be momokani? (b) Dirava ese ia idia badinaia taudia edia ahuna do ia henia herevana ita abia dae momokani be mai anina bada edena dala ai?

9 Dirava ese kara badadia ia karaia, Aigupito amo Israela taudia ia hakaua lao totona. Matamanai, ia ese Aigupito taudia dekenai hisihisi badadia ten ia havaraia. Unai murinai, ia ese Davara Kakakakana ia hapararaia, Israela taudia ia hamauria bona edia murinai idia mai Aigupito ena ami taudia ia hamasea totona. (Salamo 78:​12, 13, 43-​51) Unai murinai, lagani 40 lalonai tano gagaena dekenai Israela taudia ia naria, mana amo ia ubudia, ranu ia henidia, bona idia ia naria, edia dabua idia dika lasi bona edia aena idia gudu lasi. (Deuteronomi 8:​3, 4) Israela taudia be Gwauhamata Tanona dekenai idia vareai murinai, Iehova ese ia hakaudia edia inai taudia idia halusia totona. Iosua, Iehova ena gwauhamata ia abidadama henia goadagoada tauna, ese unai gaudia ibounai ia itaia. Unai dainai, ia be mai abidadama ida iena negai idia noho buruka taudia ia hamaoroa diba: “Umui ibounai be emui lalona, bona emui laumana dekenai umui diba, Lohiabada, emui Dirava, ese iena gwauhamata namodia ibounai umui dekenai ia hamomokania vadaeni, idia ta ia reaia lasi. Ibounai idia vara momokani, ta ia moru lasi.”​—⁠Iosua 23:⁠14.

10 Idaunegai tauna Iosua bamona, hari inai negai Keristani taudia idia diba momokani Dirava ese ia idia hesiai henia taudia totona kara ia karaia diba bona ia ura ia karaia. Unai ita diba momokani be mai anina bada gauna ta iseda abidadama dekenai. Aposetolo Paulo ia gwau: “Tau ta bema Dirava ia abidadama henia lasi neganai, ia hegeregere lasi Dirava ena ura do ia badinaia. Badina be bema tau ta be Dirava kahirakahira ia ura lao neganai, ia ese Dirava do ia abidadama henia . . . inai bamona: Dirava idia tahua taudia ibounai, be davana namona Dirava ese do ia henidia.”​—⁠Heberu 11:⁠6.

Dirava be Vaira Negana Ia Itaia

11. Dirava ese ena gwauhamata ia hagugurua diba ena badina haida be dahaka?

11 Ita itaia vadaeni, ena be Dirava ese ura kwalimu bona taunimanima sibodia idia lohiaia karana ia koua lasi, to ia be mai ena siahu bona ia ura ena palani hagugurua totona kara ta do ia karaia. To, gau ma ta dainai danu, ita diba momokani Dirava ena gwauhamata be do idia guguru. Iehova ese vaira negana ia itaia. (Isaia 42:⁠9) Iena peroveta tauna amo Dirava ia gwau: “Gunaguna idia vara gaudia do umui laloatao, bona do umui gwauraia, lau sibona be Dirava, bona do umui gwauraia hedinarai, dirava idauna ta, lau hegeregerena ta ia noho lasi. Hamatamaia neganai lau ese dokona lau gwauraia. Gunaguna momokani lau ese, dahaka do ia vara lau gwauraia guna. Lau gwau lauegu ura, lauegu palani, be do ia gini noho, do ia moru lasi. Lau ura karaia gaudia ibounai be do lau karaia.” (Isaia 46:​9, 10) Biru tauna namona ia diba edena negai bona edeseniai uhe do ia hadoa be namo, to ia diba namonamo lasi anina namona do ia vara eiava lasi. To, “Noho Hanaihanai King” be vaira negana ia itaia bona ia diba namonamo edena negai bona edeseniai kara ta do ia karaia, ena ura do ia hagugurua totona.​—⁠1 Timoteo 1:​17.

12. Noa ena negai Dirava ese edena dala ai vaira negana ia itaia diba karana ia gaukaralaia?

12 Noa ena negai Dirava ese vaira negana ia itaia karana mani oi laloa. Dika bada ese tanobada ia hahonua dainai, Dirava ese ena lalona ia hadaia gwau-edeede taudia do ia haorea. Ia ese unai do ia karaia negana ia abia hidi, ia gwau lagani 120 murinai do ia karaia. (Genese 6:⁠3) Unai nega ia atoa neganai, Iehova ese dika taudia haorea karana, maoromaoro ia karaia diba karana, sibona ia laloa lasi. Iehova ese ia atoa negana ese dala ia kehoa, kara maoromaoro taudia do idia roho mauri totona. (Genese 5:​29 itaia.) Dirava be ena aonega dainai ia diba edena negai Noa dekenai gaukara do ia henia bena gabeai dokona do ia mai. Ia ese Noa dekenai diba maorona ibounai ia henia. Namona be Noa ese lagatoi ia karaia ia “mai ena hahine, bona mai edia natudia danu ese lagatoi dekenai idia mauri noho” totona bona tanobada ibounai abatana ese dika taudia do ia hadikaia ore.​—⁠Heberu 11:⁠7; Genese 6:​13, 14, 18, 19.

Haginia Gaukarana Badana

13, 14. Dahaka dainai lagatoi haginia gaukarana be mai ena hekwarahi?

13 Noa ena lalohadai unai gaukara dekenai mani oi laloa. Noa ese Dirava ia badinaia dainai, ia diba Iehova ia hegeregere ia idia dadaraia taudia ia hadikaia ore. To, unai ia do vara lasi neganai, gaukara ta ia noho​—⁠unai gaukara do ia karaia diba totona Noa be mai ena abidadama be gau badana. Lagatoi haginia gaukarana be gaukara badana. Dirava ese lagatoi ena bada ia hahedinaraia. Ena lata ese hari inai negai idia noho spot gadara gabudia haida edia lata ia hanaia bona ia haginia daekau mai ena stori 5 rumana bamona. (Genese 6:​15) Haginia taudia be unai gaukara idia diba lasi bona idia be momo lasi. Hari inai negai idia noho tulu namodia be lasi. Danu, Noa ese vaira negana ia itaia lasi Iehova ese ia itaia bamona, unai dainai ia diba lasi do idia heau laganidia lalonai dahaka gaudia do idia vara unai gaukara durua eiava koua totona. Reana Noa ese henanadai momo ia lalohadailaia. Idia gaukaralaia kohu be edena bamona do idia gogoa diba? Edena dala ai animal iboudiai do ia haboua? Dahaka aniani do ia gogoa bona ena bada be edena bamona? Iehova ese ia gwauraia Abatana be edena negai do ia mai?

14 Bena taunimanima ese hekwakwanai idia havaraia diba danu. Kara dika be bada. Nefilim goadadia​—⁠aneru bona hahine edia natudia​—⁠ese dagedage karadia amo tanobada idia hahonua. (Genese 6:​1-4, 13) Lagatoi idia karaia gaukarana be hunia dalanai idia karaia diba lasi. Taunimanima be do idia ura idia diba Noa be dahaka ia karaia, bona idia do ia hadibaia. (2 Petero 2:⁠5) Idia ese unai sivarai do idia abia dae, a? Lasi! Lagani haida gunanai, kamonai tauna Enoka ese ia hahedinaraia Dirava ese dika taudia do ia hadikaia ore. Taunimanima ese ena sivarai idia ura henia lasi dainai, Dirava ese “ia abia,” eiava ena mauri ia hakwadogia, Iena inai taudia ese Enoka idia hamasea diba lasi totona. (Genese 5:​24; Heberu 11:⁠5; Iuda 14, 15) Noa be unai bamona sivarai, taunimanima ese idia ura henia lasi sivaraina, do ia harorolaia sibona lasi to lagatoi do ia haginia danu. Unai lagatoi idia haginia noho lalonai, taunimanima vairanai ia be toa badana bamona, ia dainai taunimanima idia laloatao noho Noa be ena negai idia noho dika taudia huanai Dirava ia badinaia noho!

15. Dahaka dainai Noa ia diba ia ese ia abia gaukarana ia karaia diba?

15 Noa ia diba Siahu Ibounai Diravana ese unai gaukara do ia durua bona ia hanamoa. Iehova ese unai gaukara ia henia, ani? Iehova ese Noa ia hamaoroa, ia bona ena ruma bese be ia haginia ore lagatoi lalonai do idia vareai bona tanobada ibounai Abatana amo do idia roho mauri. Dirava ese ena hereva be gwauhamata amo ia hamomokania. (Genese 6:​18, 19) Toana be, Noa ia diba Iehova ese unai gaukara ia do henia lasi neganai, do idia vara gaudia ibounai ia diba bona ia laloa namonamo. Danu, Noa ia diba Iehova be mai ena siahu hekwakwanai do ia vara negadiai heduru do ia henia totona. Unai dainai, Noa ena abidadama ese ia hasiahua gaukara ia karaia totona. Gabeai ena tubuna Aberahamo ia hahedinaraia bamona, Noa “ia diba momokani Dirava ese iena gwauhamata do ia hamomokania.”​—⁠Roma 4:⁠21.

16. Lagatoi idia karaia noho lalonai, dahaka ese Noa ena abidadama ia hagoadaia?

16 Lagani idia hanaia bona lagatoi be idia karaia noho lalonai, Noa ena abidadama ia goada ia lao. Haginia gaukarana lalonai idia davaria hekwakwanai idia hanaia. Hahetoho idia hanaidia. Dagedage karana ta ese gaukara ia koua diba lasi. Iehova ese Noa ena ruma bese ia durua bona ia gimaia. Noa ese gaukara ia karaia noho lalonai, ‘hisihisi ese ena abidadama idia tohoa neganai, haheauka idia havaraia.’ (Iamesi 1:​2-4) Dokonai, lagatoi idia haginia ore, Abata ia mai, bona Noa bona ena ruma bese idia roho mauri. Noa be Dirava ese ena gwauhamata ia hagugurua karana ia itaia, Iosua ese gabeai ia itaia bamona. Noa be ena abidadama dainai namo ia davaria.

Iehova ese Gaukara Ia Durua

17. Edena dala ai iseda nega be Noa ena nega hegeregerena?

17 Iesu ia gwau iseda nega be Noa ena nega hegeregerena. Dirava ese ena lalona ia hadaia lou, dika taudia do ia haorea bona do ia karaia negana ia abia hidi vadaeni. (Mataio 24:​36-​39) Ia ese gau haida ia hegaegaelaia vadaeni, kara maoromaoro taudia do idia roho mauri totona. Noa ena gaukara be lagatoi ia karaia, hari inai negai Dirava ena hesiai taudia edia gaukara be Iehova ena ura idia harorolaia, Iena Hereva idia hadibaia, bona taunimanima be hahediba taudia ai idia halaoa.​—⁠Mataio 28:⁠19.

18, 19. Edena bamona ita diba Iehova ese sivarai namona harorolaia gaukarana ia durua?

18 Bema Iehova ese Noa ia durua bona hagoadaia lasi, Noa ese lagatoi ia haginia diba lasi. (Salamo 127:⁠1 itaia.) Unai hegeregerena, bema Iehova ese heduru ia henia lasi, Keristani tomadihona be do ia noho diba lasi, bona ia goada noho diba lasi. Keristani taudia ginigunadia edia negai Gamaliela, ladana bada Farisea tauna bona Taravatu hadibaia tauna, ese unai ia lalo-pararalaia. Iuda taudia edia Kota Badana taudia idia ura aposetolo taudia idia hadikaia neganai, Gamaliela ia gwau: “Inai taudia umui dogoatao lasi, umui rakatanidia. Badina be bema inai hereva bona inai kara be taunimanima dekena amo ia mai, dohore anina ia vara lasi. To, bema ia be Dirava dekena amo ia mai, umui be hegeregere lasi edia dala umui koua, Dirava danu umui tuari henia garina.”​—⁠Kara 5:​38, 39.

19 Keristani taudia ginigunadia edia negai bona hari inai negai, haroro gaukara ena anina namona ese ia hamomokania inai gaukara be taunimanima edia gaukara lasi, to Dirava ena gaukara. Hereva gabena ese idia vara gaudia namodia haida do ia herevalaia, idia dainai tanobada hegegemadai iseda gaukara ese anina namona ia havaraia.

Oi Lalo-Hesiku Lasi!

20. Sivarai namona ita harorolaia neganai daika ese ita ia durua?

20 Ena be “metau dikadia momo” idia vara negana ai ita noho, to ita diba momokani Iehova ese ena gaukara ia biagua namonamo noho. Dirava ese ena taunimanima ia durua bona hagoadaia, inai tanobada dikana haorea totona ia gwauraia negana ia do ginidae lasi lalonai sivarai namona harorolaia gaukarana idia karaia ore totona. (2 Timoteo 3:⁠1; Mataio 24:14) Iehova ese ita ia boiria ia ida ‘iena gaukara ita karaia hebou.’ (1 Korinto 3:⁠9) Danu, ita diba momokani Keriso Iesu be ita ida ia gaukara noho bona aneru ese ita do idia durua bona hakaua.​—⁠Mataio 28:20; Apokalupo 14:⁠6.

21. Dahaka ita abia dae momokani noho be gau badana?

21 Noa bona ena ruma bese ese Iehova ena gwauhamata idia abidadama henidia dainai, abata amo idia roho mauri. Hari inai negai unai bamona abidadama idia hahedinaraia taudia be do ia vara “hisihisi badana” amo do idia roho mauri. (Apokalupo 7:⁠14, NW ) Hari iseda nega be nega idauna. Anina bada gaudia be kahirakahira do idia vara! Nega sisina murinai, Dirava ese kara ta do ia karaia, kara maoromaoro guba matamatana bona tanobada matamatana do ia mailaia totona. (2 Petero 3:​13) Namona be oi abia dae momokani noho Dirava ese ia gwauraia gaudia ia hagugurua diba bona oi lalo-hesiku lasi, lasi vaitani.​—⁠Roma 4:⁠21.

Inai Oi Laloa Lou

◻ Dahaka dainai Iehova ese taunimanima idia karaia gaudia ibounai ia biagua lasi?

◻ Iehova ese Israela taudia ia kara henia karana be edena bamona ia hahedinaraia Ia ese ena palani ia hagugurua diba?

◻ Noa ena negai edena dala ai ia hedinarai Iehova ese vaira negana ia itaia diba?

◻ Dahaka ita diba momokani Dirava ena gwauhamata dekenai?

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2025)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia