Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • w00 5/15 rau 10-14
  • Dirava Ena Peroveta Herevana Iseda Nega Totona Oi Kamonai Namonamo

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Dirava Ena Peroveta Herevana Iseda Nega Totona Oi Kamonai Namonamo
  • Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2000
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • Hari be “Dokona Negana”!
  • Kota Dekenai Idia Tahua!
  • Peroveta Herevadia Haida Ita Itaia
  • Mai Anina Bada Iseda Nega Totona
  • Daniela Bukana Ena Hereva Badadia
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2007
  • Daniela Bukana Bona Oi
    Daniela Ena Peroveta Herevana Oi Laloa Namonamo!
  • Kaivakuku Badana Ena Toreisi Bona Ena Moru
    Daniela Ena Peroveta Herevana Oi Laloa Namonamo!
  • Daniela Bukana—Kota Dekenai Idia Tahua
    Daniela Ena Peroveta Herevana Oi Laloa Namonamo!
Ma Haida Itaia
Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2000
w00 5/15 rau 10-14

Dirava Ena Peroveta Herevana Iseda Nega Totona Oi Kamonai Namonamo

“Unai mata hanai ena anina do oi laloa namonamo. Unai be dokona neganai do ia vara gaudia ia herevalaia.”​​—⁠DANIELA 8:​17.

1. Iehova ia ura taunimanima ibounai ese iseda nega totona dahaka idia diba?

IEHOVA ese vaira neganai do idia vara gaudia ena diba be ia sibona dekenai ia dogoatao lasi. To, ia be hunia gaudia ia Hahedinaraia Tauna. Momokani, ia ura ita iboudiai ita diba ita be “dokona neganai” ita noho. Hari tanobada ai idia noho taudia bilioni 6 dekenai unai be hereva badana ta!

2. Dahaka dainai taunimanima ese vaira negana idia laloa momo?

2 Kahirakahira inai tanobada dikana do ia ore be ita hoalaia lasi, ani? Taunimanima be hua dekenai idia raka diba, to inai tanobada dekenai gabu momo ai idia be dala ai mai gari lasi ida idia raka diba lasi. Idia ese edia ruma be kohu momo amo idia hahonua diba, to idia ese ruma bese idia parara karana idia koua diba lasi. Bona idia ese hadibaia daladia idauidau idia karaia diba, to idia ese taunimanima idia hadibaia diba lasi, maino ai do idia noho hebou totona. Unai idia karaia diba lasi karana ese Baibel ena hereva momo, ita be dokona negana lalonai ita noho herevadia, ia hamomokania.

3. Edena negai inai hereva “dokona neganai” be tanobada dekenai nega ginigunana idia gwauraia?

3 Unai hereva​​—⁠“dokona neganai”​​—⁠be lagani 2,600 bamona gunanai, aneru Gabriela ese tanobada dekenai nega ginigunana ia gwauraia. Mai gari ida Dirava ena peroveta tauna ta ese Gabriela ena hereva ia kamonai, ia gwau: “Unai mata hanai ena anina do oi laloa namonamo. Unai be dokona neganai do ia vara gaudia ia herevalaia.”​​—⁠Daniela 8:​17.

Hari be “Dokona Negana”!

4. Edena dala ma haida ai Baibel ese dokona negana ia herevalaia?

4 Inai hereva “dokona neganai” bona “dokona negana” be Daniela bukana ai nega 6 idia torea. (Daniela 8:​17, 19; 11:​35, 40; 12:​4, 9) Idia ese Paulo ia herevalaia “nega ena dokona” idia gwauraia. (2 Timoteo 3:​1-5) Iesu Keriso ese unai nega ia gwauraia guba ai ia lohia King bamona ia “noho” negana.​​—⁠Mataio 24:​37-39, NW.

5, 6. Daidia be dokona negana lalonai “idia heau lao, heau mai,” bona unai dainai dahaka ia vara?

5 Daniela 12:4 ia gwau: “To oi Daniela, inai peroveta herevana do oi hunia noho, bona inai buka do oi koua momokani, do ia noho ela bona dokona negana ia ginidae. Unai neganai taunimanima momo do idia heau lao, heau mai, bona aonega do ia bada herea.” Daniela ia torea gaudia momo be lagani momo lalodiai idia hunia bona idia koua bona taunimanima ese idia lalo-pararalaia diba lasi. To hari inai nega be edena bamona?

6 Inai dokona negana lalonai, abidadama Keristani taudia momo be Dirava ena Hereva, Baibel, ena rau dekenai idia “heau lao, heau mai.” Bena dahaka ia vara? Iehova ese edia hekwarahi ia hanamoa dainai, diba momokani ia bada herea. Hegeregere, Iehova ena horoa Witnes taudia be Iehova ena hahenamo idia abia dainai, idia lalo-parara diba lagani 1914 ai, Iesu Keriso be guba ai ia lohia matamaia. Aposetolo tauna ena hereva 2 Petero 1:​19-21 ai hegeregerena, unai bamona horoa taudia bona edia bamodia mai edia kamonai ese ‘peroveta taudia edia hereva idia badinaia’ bona idia diba momokani hari be dokona negana.

7. Dahaka sivarai haida dainai Daniela bukana be ia idau?

7 Dala momo ai Daniela bukana be idau. Iena sivarai lalonai, king ta be ena aonega taudia ia ura hamasea badina iena nihi hehunina bona ena anina idia gwauraia hedinarai diba lasi, to Dirava ena peroveta tauna ese unai daradara gauna ia hamaoromaoroa. Idia ura lasi kaivakuku badana idia tomadiho henia memero matamata toi be ia siahu momokani lahina lalonai idia negea, to idia roho mauri bona lahi ese idia ia araia lasi. Moale ariana ta idia karaia lalonai, taunimanima handred momo idia itaia ima ta be haba dekenai hunia herevadia ia torea. Hunia dekenai palani dikana idia karaia taudia ese tau burukana ta idia negea diho laiona ena guri lalonai, to ia daekau neganai ia dekenai bero ta be lasi. Matahanai ta lalonai dagedage gaudia hani idia hedinarai, bona edia anina peroveta dalanai be ia guguru ela bona dokona negana.

8, 9. Edena dala ai Daniela bukana ese ita ia durua hari inai dokona negana lalonai?

8 Ia hedinarai goevagoeva, Daniela bukana lalonai kahana be rua. Ta be sivarai idauidau, ma ta be peroveta herevadia. Idia ruaosi ese iseda abidadama idia hagoadaia diba. Sivarai idauidau ese idia hahedinaraia Iehova ese ia idia badinaia taudia ia hanamoa. Bona peroveta herevadia ese abidadama idia hagoadaia, badina idia hahedinaraia Iehova be lagani momo​​—⁠reana tausen tausen​​—⁠lalonai idia vara gaudia be ia diba guna.

9 Daniela ena peroveta herevadia idauidau ese Dirava ena Basileia idia gwauraia. Unai peroveta herevadia idia guguru ita itaia neganai, iseda abidadama ia hagoadaia bona ita diba momokani dokona negana lalonai ita noho. To haida ese Daniela ena hereva idia hakoikoia toho, idia gwau Daniela ena ladana idia henia bukana lalonai idia noho peroveta herevadia be idia vara murinai ia torea. Bema unai hereva idia momokani, unai ese Daniela be inai dokona negana totona ia gwauraia gaudia dekenai daradara ia havaraia. Baibel idia daradaralaia taudia be Daniela bukana ena sivarai idia henanadailaia danu. Unai dainai mani ita tahua.

Kota Dekenai Idia Tahua!

10. Edena dala ai Daniela bukana idia samania?

10 Mani oi laloa oi be kota ta lalonai oi noho. Loea tauna ia hereva goadagoada idia samania tauna be ia koikoi dainai ia kerere. Daniela bukana ese ia hahedinaraia ia be lagani 600 B.C.E. vairanai bona murinai ia noho Heberu peroveta tauna ta ese ia torea gauna. To, unai buka idia hakoikoia toho taudia idia gwau unai buka ia koikoi. Unai dainai, mani ita itaia, bema unai buka ena sivarai be histori ena sivarai ida ia hegeregere.

11, 12. Idia gwau Belesasa ena sivarai be gori sibona, to dahaka ia vara unai hereva dekenai?

11 Reana ita ese idia gwauraia ia boio king ena sivarai ita laloa. Daniela karoa 5 ese ia hahedinaraia, lagani 539 B.C.E. ai Babulonia idia hamorua neganai, Belesasa ese Babulonia ia lohiaia. Baibel idia hakoikoia taudia ese unai idia henanadailaia, badina Belesasa ena ladana be Baibel lalonai sibona idia davaria. To, idaunegai histori torea taudia idia gwau Nabonido be Babulonia ena king ginigabena.

12 To, lagani 1854 ai, idaunegai Babulonia ena siti Uru, hari Iraq ena tano ai, raro gaudia maragidia haida mai edia toretore idia geia. Unai toretore ta be guriguri ta, ia hahedinaraia king Nabonido ese “Belesasa, lauegu natuna mero badana” ia gwauraia. Unai Baibel idia hakoikoia toho taudia danu ese inai idia abia dae: Unai be Daniela bukana lalonai ia noho tauna Belesasa. Unai dainai ia “boio king” be momokani ia boio lasi, to tanobada taudia edia gau haida dekenai ia do hedinarai lasi. Hamomokania gaudia momo amo unai be tamona sibona, idia hahedinaraia Daniela ena toretore be ia momokani. Unai bamona hamomokania gauna ese ia hahedinaraia Daniela bukana be Dirava ena Hereva ena kahana ta bona harihari, inai “dokona negana” lalonai, ita kamonai namonamo be gau badana.

13, 14. Nebukanesa be daika, bona edena dirava koikoina ia hesiai henia?

13 Daniela bukana ese tanobada basileia badadia bona edia king haida edia kara idia perovetalaia herevadia ia hahedinaraia. Unai lohia ta ita gwauraia diba basileia badana ia haginia tuari tauna. Ia be Babulonia ena terona do ia abia lohia tauna dainai, ia bona ena tuari oreana ese Karakemisi dekenai Aigupito ena Farao Neko ena tuari oreadia idia hadikaia. To hereva ta ese unai kwalimu Babulonia lohia tauna ia doria, kara oredia be iena ami jeneral taudia dekenai ia rakatania totona. Ia kamonai ena tamana, Nabopolasa, ia mase vadaeni neganai, unai tau matamata ladana Nebukanesa ese lagani 624 B.C.E. ai terona ia abia. Iena lohia laganidia 43 lalonai, basileia badana ia haginia, ia lalonai be guna Asuria ese ia lohiaia gabudia, bona Suria bona Palestine danu ia abia ela bona Aigupito ena hetoana dekenai.

14 Nebukanesa ese Merodaka, Babulonia ena dirava badana, ena tomadiho karana ia goadalaia. King ese ena kwalimu karadia ibounai dainai Merodaka ia hanamoa. Babulonia ai, Nebukanesa ese Merodaka bona Babulonia ena dirava ma haida edia dubu ia haginia bona hahairaia. Unai Babulonia ena king ese Dura ena tano palaka ai ia haginia golo kaivakukuna be reana Merodaka dekenai ia hahelagaia. (Daniela 3:​1, 2)Bona toana be Nebukanesa ese ena tuari oreana ena kara ia palanilaia totona meamea karana dekenai ia tabekau momokani.

15, 16. Nebukanesa ese Babulonia totona dahaka ia karaia, bona dahaka ia vara ena bada ia heagilaia neganai?

15 Nebukanesa be ena tamana ese ia haginia matamaia Babulonia ena magu badadia rua haginia gaukarana ia haorea murinai, toana be ta ese unai hanua badana do ia hadikaia diba lasi. Sivarai idia gwau Nebukanesa ese ena adavana, Mede ena kwini, ena hanua edia ororo bona au gabuna ia laloa momo hahinena, ena lalona ia hamoalea totona uma badana mai hairaina ia haginia​​—⁠idaunegai tanobada ena hoa gaudia 7 amo ia be ta. Ia ese Babulonia be mai edia magu hanua badadia ta ai ia halaoa. Bona unai tomadiho koikoi gabuna badana ia hekokorokulaia bada!

16 Dina ta Nebukanesa ia heagi, ia gwau: “Babulonia badana be inai, lau ese lau haginia.” To, Daniela 4:​30-36 ena hereva hegeregerena, unai hereva be “ena uduna dekenai ia do gwauraia noho neganai,” ia kavakava. Lagani 7 lalonai ia hegeregere lasi ia lohia totona, bona tubutubu gaudia ia ania Daniela ena peroveta herevana hegeregerena. Bena ena basileia ia abia lou. Peroveta dalana ai unai ena anina oi diba, a? Dala badana ai ia guguru karana ese dokona negana lalonai ita ia hakaua mai dalana be oi herevalaia diba, a?

Peroveta Herevadia Haida Ita Itaia

17. Nebukanesa be tanobada ena lohia badana bona ena lohia laganina iharuana ai Dirava ese ia henia peroveta nihina be edena bamona do oi gwauraia?

17 Hari Daniela bukana ena peroveta herevadia haida mani ita itaia. Nebukanesa be Baibel ena peroveta herevadia idia gwauraia tanobada ena lohia badana bona ena lohia laganina iharuana lalonai (606/605 B.C.E. ai), Dirava ese mai gari bada nihina ta ia henia. Daniela karoa 2 ena hereva hegeregerena, unai nihi lalonai kaivakuku badana ta ia noho, ena kwarana be golo, kemena bona imana be siliva, bogana bona mamuna be auri laboralabora, aena be auri, bona aena palapala be auri bona raro idia mikisi gauna. Unai kaivakuku ena kahana idauidau ese dahaka idia laulaulaia?

18. Unai nihi kaivakukuna ena golo kwarana, ena siliva kemena bona imana, bona ena auri laboralabora bogana bona mamuna ese dahaka idia laulaulaia?

18 Dirava ena peroveta tauna ese Nebukanesa ia hamaoroa, ia gwau: “King e, . . . oi sibona be inai golo kwarana.” (Daniela 2:​37, 38) Nebukanesa be Babulonia Basileiana ia biagua lohia besena ena kwarana. Unai kaivakuku ena siliva kemena bona imana ese idia laulaulaia Mede Parasa ese unai Basileia ia hamorua. Gabeai Greece Basileiana ia mai, auri laboralabora bogana bona mamuna ese idia laulaulaia. Edena dala ai unai tanobada basileia badana ia matamaia?

19, 20. Alesana Badana be daika, bona dahaka ia karaia dainai Greece be tanobada basileia badana ai ia lao?

19 Lagani 400 B.C.E. murinai, Daniela ena peroveta herevana ia guguru lalonai tau matamata ta ena kara be mai anina bada. Ia be lagani 356 B.C.E. ai ia vara, bona tanobada taudia ese idia gwauraia Alesana Badana. Lagani 336 B.C.E. ai, iena tamana, Philip, idia hamasea dainai ena mauri lagani 20 Alesana ese Makedonia ena terona ia abia.

20 May ena matamana kahanai, lagani 334 B.C.E. ai, Alesana ese tano ma haida abia tuarina ia matamaia. Iena tuari orea be maragi to namo herea, mai ena tuari taudia 30,000 bona hosi guia taudia 5,000. Lagani 334 B.C.E. ai, Granicus Sinavaina, Asia Minor ena notwest kahana ai (hari unai gabu be Turkey), Alesana ese nega ginigunana Parasa taudia ia halusia. Lagani 326 B.C.E. ai, unai hesiku lasi kwalimu tauna ese Parasa ia abia vadaeni bona ia lao ist kahana ela bona Indus Sinavai, hari inai negai Pakistan dekenai. To Babulonia ai ia noho neganai, ena tuari ginigabena lalonai ia lusi. June 13, 323 B.C.E. ai, lagani 32 bona hua 8 sibona ia mauri murinai, ena inai tauna badana, mase, vairanai Alesana ia lusi. (1 Korinto 15:55) To, iena kwalimu negana lalonai, Greece be tanobada basileia badana ai ia lao, Daniela ena peroveta herevana hegeregerena.

21. Roma Basileiana sibona lasi, to unai nihi kaivakukuna ena auri aena ese edena tanobada basileia badadia ma haida idia laulaulaia danu?

21 Kaivakuku badana ena auri aena ese dahaka idia laulaulaia? Auri bamona basileiana Roma ese Greece Basileiana ia hamakohia bona hadikaia ore. Roma taudia be Iesu Keriso ese ia harorolaia Dirava ena Basileia idia matauraia lasi, bona lagani 33 C.E. ai Iesu be satauro dekenai idia hamasea. Keristani momokani taudia ibounai idia hadikaia ore totona, Roma taudia ese Iesu ena hahediba taudia idia dagedage henia. To, Nebukanesa ia nihilaia kaivakukuna ena auri aena ese Roma Basileiana sibona idia laulaulaia lasi, to ia amo ia tubu politikol siahuna danu​​—⁠Anglo-America Basileiana.

22. Unai nihi kaivakukuna ese edena bamona ita ia durua do ita itaia ita be dokona negana momokani lalonai ita noho?

22 Stadi namonamo karana ese ia hahedinaraia ita be dokona negana momokani lalonai ita noho, badina ita be unai nihi kaivakukuna ena auri bona raro aena edia nega lalonai ita noho. Hari inai nega gavamanidia haida be auri bamona eiava taunimanima idia biagua auka, to haida be raro bamona. Ena be ‘taunimanima edia famili’ be raro amo dainai ia manoka, to auri bamona lohiadia ese taunimanima dekenai maoro idia henia edia gavamanidia lalonai gau haida do idia gwauraia. (Daniela 2:​43; Iobu 10:⁠9) Momokani, gavamani aukadia bona taunimanima idia noho hebou namonamo lasi auri bona raro idia hebou lasi hegeregerena. To kahirakahira Dirava ena Basileia ese inai politikol karadia dainai ia parara tanobadana do ia haorea.​​—⁠Daniela 2:​44.

23. Daniela ese Belesasa ena lohia laganina ginigunana ai ia abia nihina bona matahanaina be edena bamona oi gwauraia?

23 Daniela karoa 7 ena peroveta herevana danu ese dokona negana lalonai ita ia hakaua mai. Unai karoa ese Babulonia ena King Belesasa ena lohia laganina ginigunana lalonai ia vara gauna ta ia herevalaia. Hari, Daniela ena mauri lagani be 70 ia hanaia neganai, “nihi ta ia davaria, bona iena mahuta patana dekenai ia hekure noho neganai, mata hanai ia itaia.” Unai matahanai ese ia hagaria bada! Ia gwau, “Lau itaia, guba ena lai 4 idia toa goada herea, vadaeni davara ia hurehure bada. Boroma dagedage 4 davara dekena amo idia daekau mai, ta ta edia toana be idauidau.” (Daniela 7:​1-8, 15) Idia be dagedage gaudia momokani! Ginigunana be laiona mai ena hanina, bona iharuana be bea bamona. Bena mai ena hanina 4 bona kwarana 4 lepadi ia mai! Dagedage gauna namba 4 be ia goada dikadika bona ia be mai ena auri isena badadia bona doana 10. Ena doana 10 huana amo “doa maragina” ta ia daekau bona ia be “mai ena matana, taunimanima ena matana bamona” bona ena “uduna dekena amo hekokoroku herevadia ia gwauraia.” Idia be mauri gaudia idaudia momokani!

24. Daniela 7:​9-​14 hegeregerena, Daniela be guba dekenai dahaka ia itaia, bona unai matahanai ese dahaka ia hahedinaraia?

24 Bena Daniela ia abia matahanai lalonai guba gaudia ia itaia. (Daniela 7:​9-​14) “Mauri Noho Hanaihanai Tauna,” Iehova Dirava, ia itaia mai hairai ida Kota Biaguna bamona terona latanai ia helai. “Momo herea ese unai Tau ena hesiai gaukara idia karaia, bona milioni momo ese iena vairana dekenai idia gini.” Dirava ese dagedage gaudia ia hahemaoro henia, edia lohia siahuna ia kokia, bona unai dagedage gauna namba 4 ia hadikaia ore. “Iena toana be taunimanima edia toana bamona” tauna dekenai “bese ibounai bona iduhu ibounai bona gado ibounai taudia” lohia dagina ia henia ela bona hanaihanai. Unai be dokona negana bona lagani 1914 ai taunimanima ena Natuna, Iesu Keriso, be lohia dagina ia abia negana ia gwauraia.

25, 26. Dahaka henanadai idia vara diba Daniela bukana ita duahia neganai, bona edena buka ese ita ia durua unai henanadai edia haere ita abia totona?

25 Daniela bukana idia duahia taudia ese henanadai momo do idia laloa. Hegeregere, Daniela karoa 7 ese ia gwauraia dagedage gaudia 4 ese dahaka idia laulaulaia? Daniela 9:​24-27 ese ia gwauraia peroveta “lagani” 7 edia anina be dahaka? Bona New World Translation Baibel ese Daniela karoa 11 dekenai ia gwauraia “not kahana ena king” bona “saut kahana ena king” be edena bamona? Bona dokona neganai unai king taudia ese dahaka do idia karaia?

26 Iehova ese ena horoa taudia, tanobada ai idia do noho taudia, dekenai lalo-parara ia henia, Daniela 7:​18 lalonai unai taudia idia gwauraia “Ataiai Momokani Dirava ena helaga taudia.” Danu, “hesiai tauna mai ena kamonai, bona mai ena kara maoromaoro” oreana ese dala idia karaia ita ese Dirava ena lauma amo peroveta tauna Daniela ese ia torea gaudia dekenai ma lalo-parara haida ita abia totona. (Mataio 24:45) Unai ibounai be vanegai idia halasia bukana Pay Attention to Daniel’s Prophecy! lalonai ita davaria diba. Inai rau 320 buka mai ena laulau namodia ese Daniela bukana ena kahana ta ta ibounai ia herevalaia. Ia be lalokau peroveta tauna Daniela ese ia torea abidadama hagoadaia peroveta herevadia bona sivarai iboudiai ia herevalaia.

Mai Anina Bada Iseda Nega Totona

27, 28. (a) Dahaka be momokani Daniela bukana ena peroveta herevadia idia guguru karana dekenai? (b) Edena nega lalonai ita noho, bona dahaka ita karaia be namo?

27 Mani inai mai anina bada herevana oi laloa: Daniela bukana ena peroveta herevadia kahirakahira ibounai idia guguru vadaeni, kahana maragidia haida sibona idia do guguru lasi. Hegeregere, hari tanobada dekenai Daniela karoa 2 ena nihi kaivakukuna ena aena ese idia laulaulaia gauna ita itaia. Lagani 1914 ai, Dirava ena guba Basileiana lalonai Mesia Pavapavana, Iesu Keriso, ia lohia matamaia neganai, Daniela karoa 4 ai ia hedinarai auna ena badina ia hagegea aurina ia kokia. Oibe, Daniela karoa 7 lalonai ia gwauraia bamona, Mauri Noho Hanaihanai Tauna ese taunimanima ena Natuna dekenai lohia dagina ia henia.​​—⁠Daniela 7:​13, 14; Mataio 16:⁠27–17:⁠9.

28 Daniela karoa 8 ese ia herevalaia dina 2,300 bona karoa 12 ese ia herevalaia dina 1,290 bona dina 1,335 be idia ore vadaeni​​—⁠ia lao vadaeni negadia lalonai idia vara. Daniela karoa 11 ita stadilaia neganai, ita davaria not kahana ena king bona saut kahana ena king be edia hepapahuahu ena dokona dekenai idia ginidae vadaeni. Unai ibounai ese Baibel ena hereva, ita be dokona negana lalonai ita noho herevana, idia hamomokania. Ita be inai nega idauna lalonai ita noho ita laloa dainai, namona be iseda lalona ita hadaia dahaka ita karaia totona? Ita daradara lasi, namona be Iehova Dirava ena peroveta herevana ita kamonai namonamo.

Edena Bamona Do Oi Haere?

• Dirava ia ura taunimanima ibounai ese iseda nega totona dahaka idia diba?

• Edena dala ai Daniela bukana ese iseda abidadama ia hagoadaia diba?

• Nebukanesa ena nihi kaivakukuna ena kahana idauidau be dahaka, bona dahaka idia laulaulaia?

• Dahaka ita diba be namo Daniela bukana ena peroveta herevadia idia guguru karana dekenai?

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2025)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia