Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • w04 3/1 rau 3-7
  • Lauegu Natuna Do Ia Lao Sikuli be Namo, Eiava?

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Lauegu Natuna Do Ia Lao Sikuli be Namo, Eiava?
  • Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2004
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • Baibel Lalonai Duahiduahi Bona Toretore Idia Diba Taudia Edia Haheitalai
  • Keristani Taudia Dekenai Edukeisen be mai Anina Bada
  • Kongregesen Lalonai Hahenamo Idauidau
  • Ogogami Bona Gari Havaraia Lalohadaina
  • Edukeisen be Gaukara Abia Totona Sibona Lasi
  • Natudia Kekenidia Danu ese Edukeisen Idia Abia be Namo, A?
  • Duahiduahi Bona Toretore Klas Sibona Ia Hegeregere, A?
  • Tama Sina Edia Maduna
  • Mai Ena Badina Dainai Diba Abia
    1992 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Edukeisini Oi Gaukaralaia Iehova Hanamoa Totona
    1996 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Edukeisini Namona Ena Ki Idauidau
    Noga!—1996
  • Diba Abia Dalana Bible Negadia Ai
    1992 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
Ma Haida Itaia
Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2004
w04 3/1 rau 3-7

Lauegu Natuna Do Ia Lao Sikuli be Namo, Eiava?

MANI oi laloa bema inai rau ena hereva oi duahia diba lasi. Edena bamona bema tanobada ena mapu dekenai emu tano oi davaria diba lasi? Natudia momo be unai bamona dala dekenai do idia tubu daekau. Emu natuna be edena bamona?

Emu natuna do ia lao sikuli be namo, eiava? Tano momo dekenai, praimeri bona sekenderi sikuli idia karaia bona nega momo ia be davana lasi. Hereva ta Convention on the Rights of the Child herevana lalonai ia gwau idia laloa edukeisen ita abia be maoro. Universal Declaration of Human Rights oreana danu be unai bamona ia gwau. To, tano haida dekenai, sikuli be mai ena davana bona reana tama sina dekenai unai be metau gauna ta moni dalanai. Mani idia ura edia natudia be duahiduahi bona toretore idia diba Keristani tama sina edia lalohadai ita itaia, sikuli amo eiava dala ma haida amo diba idia abia.

Baibel Lalonai Duahiduahi Bona Toretore Idia Diba Taudia Edia Haheitalai

Baibel lalonai idia herevalaia Dirava ena hesiai taudia momo idia duahiduahi bona toretore diba. Iesu ena aposetolo taudia Petero bona Ioane be Iuda ena haoda taudia, to Greek gado dekenai Baibel bukadia idia torea, edia Galilea gadona dekenai lasi.a Toana be, edia tama sina ese dala idia karaia edia natudia ese edukeisen idia abia totona. Unai hegeregerena, Baibel idia torea taudia ma haida be mamoe naria tauna Davida, uma gaukara ia karaia tauna Amosa, bona Iesu ena tadina Iuda, reana ia be kapenta tauna.

Iobu ia duahiduahi bona toretore diba, bona iena ladana idia atoa Baibel bukana amo ia hahedinaraia ia ese saiens gaudia haida ia lalo-pararalaia. Reana ia ese ane ia torea diba danu, badina Iobu bukana lalonai ia torea hanai herevadia be ane bamona. Bona ita diba Keristani taudia ginigunadia idia duahiduahi bona toretore diba badina edia hebou dekenai idia torea herevadia be idia makohia uro dekenai idia davaria.

Keristani Taudia Dekenai Edukeisen be mai Anina Bada

Keristani taudia ibounai be Baibel ena diba dekenai edia diba idia habadaia be gau badana, bema idia ura Dirava idia hamoalea. (Filipi 1:​9-11; 1 Tesalonika 4:⁠1) Baibel bona Baibel stadi durua bukadia gaukaralaia goadagoada karana ese lauma dalanai goada ia henia diba. Dirava ese ena Hereva ia henia dainai, ia ura ia idia tomadiho henia taudia be duahiduahi bona toretore idia diba. Mai lalo-parara ida Baibel ita duahia neganai, ia auka lasi ena sisiba ita badinaia totona. Momokani, reana ena kahana haida be nega momo ita duahia, unai amo ena anina ita lalo-pararalaia momokani bona ita laloa dobu diba.​—⁠Salamo 119:104; 143:5; Aonega Herevadia 4:⁠7.

Lagani ta ta ai, Iehova ena taunimanima be “hesiai tauna mai ena kamonai, bona mai ena kara maoromaoro” ese idia hegaegaelaia heduru herevadia handred momo idia abia. (Mataio 24:​45-47) Unai bamona bukadia ese ruma bese maurina, kastom karadia, tomadiho, saiens, bona hereva ma haida idia herevalaia. Gau badana be, lauma gaudia dekenai Baibel ena sisiba ia henia. Bema emu natudia idia duahiduahi diba lasi, idia ese mai anina bada herevadia do idia reaia.

Taunimanima edia histori ita dibaia be mai anina bada badina unai ese ita ia durua Dirava ena Basileia ia mai ena badina ita lalo-pararalaia totona. Ita ura geography ita dibaia danu. Baibel ese gabu momo ia herevalaia hegeregere, Israela, Aigupito, bona Greece. Tanobada ena mapu dekenai, emu natuna ese unai gabudia ia davaria diba, a? Sibona ena gabu ia davaria diba, a? Bema ta be mapu duahia karana ia diba lasi, reana ia idia siaia gabuna dekenai ena haroro gaukara do ia hagugurua lasi.​—⁠2 Timoteo 4:⁠5.

Kongregesen Lalonai Hahenamo Idauidau

Keristani elda bona hesiai taudia be mai edia maduna momo bona duahiduahi karana idia karaia momo. Hegeregere, kongregesen heboudia totona kahana haida idia hegaegaelaia. Buka, magasin bona kontribusen moni edia rekodi idia naria be gau badana. Ta ese edukeisen namona ia abia lasi neganai, do ia hekwarahi bada unai maduna ia huaia namonamo totona.

Tanobada hegegemadai volantia taudia be Betele rumadia dekenai idia gaukara. Unai volantia taudia be ma haida ida idia herevahereva namonamo bona edia gaukara idia karaia totona, hegeregere gado idia hahanaia bona masini idia hanamodia, namona be sikuli dekenai idia gaukaralaia gado idia duahia bona torea diba. Bema emu natudia ese unai bamona hahenamo do idia moalelaia, gau badana be edukeisen namona idia abia. Emu natuna be sikuli dekenai ia lao ena badina ma haida be dahaka?

Ogogami Bona Gari Havaraia Lalohadaina

Nega haida ogogami taudia be reana sibodia idia durua diba lasi momokani. To nega haida, reana edukeisen namona ese ita bona iseda natudia ia durua hisihisi ita davaria lasi totona. Idia duahiduahi bona toretore diba lasi taudia haida sibona edia noho dalana ia auka. Nega haida natudia bona tama sina idia mase badina edia moni sisina amo medikol heduruna idia abia diba lasi. Nega momo aniani namona idia ania lasi bona ruma dikadia dekenai idia noho taudia be sikuli idia haorea lasi eiava sikuli dekenai idia lao lasi. Unai dala dekenai, edukeisen eiava duahiduahi bona toretore be mai ena heduru bada.

Duahiduahi bona toretore karana ese danu gari havaraia lalohadaina ia hamaragia. Momokani, sikuli dekenai idia lao taudia bona idia sikuli lasi taudia ese gari havaraia lalohadaina idia abia. To edukeisen idia abia lasi taudia be ma haida ese idia koidia bona idia gaukaralaia kerere haraga diba, badina unai bamona koikoi karadia idia hahedinaraia bukadia idia duahia diba lasi. Unai dainai, idia gari bada bona idia abia dae lauma dikadia hanamoa tauna ese hoa dalanai gorere ia hanamoa diba.​—⁠Deuteronomi 18:​10-12; Apokalupo 21:⁠8.

Edukeisen be Gaukara Abia Totona Sibona Lasi

Momo idia laloa edukeisen idia abia ena badina badana be moni idia abia totona. To, sikuli dekenai idia lao taudia haida be idia gaukara lasi eiava edia ura gaudia abia totona moni be ia hegeregere lasi. Unai dainai, tama sina haida idia laloa sikuli dekenai natuna ta idia siaia be anina lasi. To sikuli ese ta ia hegaegaelaia moni ia abia totona sibona lasi; to mauri noholaia totona natudia ia durua. (Hadibaia Tauna 7:12) Bema ta be sikuli dekenai ia dibaia gadona ia herevalaia, ia duahia bona ia torea diba, bena medikol taudia, gavamani ena siahu taudia, eiava banika dekenai idia gaukara taudia ia hereva henia dalana be do ia auka lasi, ia be nega momo ia manadalaia gauna danu, to gari gauna lasi.

Gabu haida dekenai, sikuli dekenai idia lao lasi natudia be reana ruma haginia, gwarume tahua, dabua turia, eiava gaukara ma ta hadibaia totona tau ta dekenai idia henia. Gaukara ta idia dibaia be gau badana, to bema unai natudia be sikuli dekenai idia lao lasi, reana duahiduahi bona toretore do idia diba namonamo lasi. Ita daradara lasi, reana idia be ma haida ese do idia hahisia lasi bona mauri namona idia moalelaia diba bema guna idia ese edukeisen namona idia abia bena murinai gaukara ta idia dibaia.

Nasareta tauna Iesu be kapenta tauna bona toana be ena heubu tamana Iosepa ida gaukara haida ia karaia. (Mataio 13:55; Mareko 6:⁠3) Danu, Iesu be ia duahiduahi bona toretore diba, ena mauri lagani be 12 sibona neganai, dubu dekenai sikuli bada taudia ida mai anina bada herevadia idia herevalaia. (Luka 2:​46, 47) Iesu ena sivarai lalonai, edukeisen ma haida ese gaukara ta dibaia karana ia koua lasi.

Natudia Kekenidia Danu ese Edukeisen Idia Abia be Namo, A?

Nega haida tama sina ese edia natudia memerodia be sikuli dekenai idia siaia to edia natudia kekenidia lasi. Reana tama sina haida idia laloa edia natudia kekenidia ese edukeisen idia abia be mai ena davana bada bona idia laloa edia sinadia dekenai kekeni be heduru bada idia henia bema dina ibounai ruma dekenai idia noho. To kekeni be duahiduahi bona toretore ia diba lasi dainai, unai ese ia do ia durua lasi. United Nations Children’s Fund (UNICEF) bukana ta ia gwau: “Stadi momo ese idia hahedinaraia kekeni ese edukeisen idia abia be dala namo hereana ta, badina unai ese ogogami nohona ia haorea diba.” (Poverty and Children: Lessons of the 90s for Least Developed Countries) Sikuli dekenai idia lao kekenidia ese mauri ena hekwakwanai idia hanaia bona aonega daladia idia abia hidi, unai amo ruma bese taudia ibounai ese namo idia davaria.

Benin, West Africa dekenai, beibi maragidia momo idia mase ena stadi ta ese ia hahedinaraia idia duahiduahi bona toretore diba lasi sinadia ese natudia edia mauri laganidia be faiv eiava henunai, 1,000 1,000 amo 167 idia mase, to sekenderi sikuli dekenai idia lao hahinedia edia natudia be 1,000 1,000 amo 38 sibona idia mase. UNICEF ia gwau: “Benin dekenai, beibi maragidia momo idia mase dainai edukeisen be mai anina bada, tanobada hegegemadai dekenai be unai bamona.” Unai dainai, emu natuna kekenidia ese edukeisen idia abia neganai, namo idauidau do idia abia diba.

Duahiduahi Bona Toretore Klas Sibona Ia Hegeregere, A?

Bema heduru idia abia be namo, Iehova ena Witnes taudia ese duahiduahi bona toretore klas be idia duahiduahi diba lasi kongregesen taudia totona idia karaia.b Unai mai anina bada gaukarana ese taunimanima ia durua edia gado dekenai duahiduahi idia diba totona. Unai ese sikuli ena gabu ia abia, a? Ena be emu gabu dekenai sikuli idia noho, to oi laloa kongregesen ese emu natudia totona edukeisen idia henia, a?

Ena be duahiduahi bona toretore klas be Iehova ena Witnes taudia edia kongregesen ese idia karaia dala namo hereana ta, to unai idia karaia ena badina be idia maragi neganai sikuli dekenai idia lao lasi taunimanima badadia totona. Reana, edia tama sina ese duahiduahi bona toretore karana ena anina idia lalo-pararalaia lasi, eiava sikuli ai idia noho lasi. Unai bamona taudia idia durua diba bema kongregesen dekenai idia karaia duahiduahi bona toretore klas idia lao henia. To, unai klas be sikuli edia gabu ia abia lasi bona praimeri edukeisen dekenai idia dibaia gaudia idia dibaia lasi. Saiens, matematik, bona histori be unai duahiduahi bona toretore klas dekenai idia hadibaia lasi. To, reana sikuli dekenai idia hadibaia.

Africa dekenai, duahiduahi bona toretore klas be edia hanua ena gado dekenai idia karaia bona nega momo unai tano ena sikuli dekenai idia hadibaia gado dekenai lasi. To, nega momo sikuli be gado badana ta dekenai idia karaia. Unai ese natudia dekenai namo bada ia havaraia badina buka momo bona sikuli dekenai idia hadibaia gado ai duahiduahi bukadia ma haida idia noho. Ena be kongregesen dekenai idia karaia duahiduahi bona toretore klas ese natuna ta ena diba sikuli dekenai ia habadaia, to ena gabu ia abia diba lasi. Bema mai dalana, natudia be sikuli dekenai idia lao be namo.

Tama Sina Edia Maduna

Namona be lauma dalanai kongregesen idia naria tatau be haheitalai namona idia hahedinaraia Keristani taudia. Edia ruma bese bona edia natudia idia “biagua namonamo” be namo. (1 Timoteo 3:​4, 12) Ruma bese ita “biagua namonamo” ena anina be iseda natudia ita durua vaira negana ai hekwakwanai do idia davaria lasi totona.

Dirava ese Keristani tama sina dekenai maduna badana ia henia. Namona be ena Hereva hegeregerena edia natudia idia naria bona idia durudia ‘aonega idia ura henia’ taudia ai idia lao totona. (Aonega Herevadia 12:1; 22:6; Efeso 6:⁠4) Aposetolo Paulo ia gwau: “Ma, oi kamonai. Bema tau ta ese iena varavara ia naria lasi, o iena ruma taudia ia ubua lasi neganai, ia ese iena abidadama Keriso dekenai ia negea vadaeni. Iena dika ese abidadama lasi murimuri tauna ena dika ia hanaia vadaeni.” (1 Timoteo 5:⁠8) Iseda natudia ese edukeisen maorona idia abia be gau badana.

Nega haida sikuli ena heau dalana ese natudia dekenai edukeisen namona ia henia lasi badina natudia be momo, moni lasi, eiava reana tisa taudia idia moale lasi bona moni bada idia abia lasi. Unai dainai, tama sina ese sikuli dekenai edia natudia idia dibaia gaudia idia laloa bada be gau badana. Tisa taudia idia dibaia namonamo be aonega karana, sikuli idia hamatamaia neganai unai be nega namona, edia heduru idia noia edena bamona edia natudia be stiuden namodia ai idia lao diba. Reana tisa taudia idia mamia ta ese idia ia laloa bada bona unai ese idia do ia durua natudia edia edukeisen do idia laloa bada totona.

Natuna ena tubu daekau dalana dekenai edukeisen be mai anina bada gauna. Aonega Herevadia 10:14 ia gwau: “Aonega taudia ese edia diba idia habadaia noho.” Baibel ena diba dekenai unai be momokani. Iehova ena taunimanima​—⁠matamata bona buruka taudia danu​—⁠ese diba idia abia be gau badana, unai amo lauma dalanai ma haida idia durua diba bona ‘do idia gaukara goada, Dirava ese idia dainai do ia moale bada totona. Vadaeni idia ese hereva momokani do idia hadibaia maoromaoro, bona Dirava ena vairanai do idia hemarai lasi.’ (2 Timoteo 2:15; 1 Timoteo 4:15) Unai dainai, emu natudia be sikuli dekenai idia lao be namo eiava? Reana oiemu haere be oibe, to oi laloa namonamo dahaka ia hegeregere oiemu tano ai. To Keristani tama sina ese inai mai anina bada henanadaina idia haerelaia be namo, ‘Egu natudia be edukeisen idia abia be namo, a?’ Herevana edeseniai oi noho, to oi lalo-tamona haere be oibe, ani?

[Footnotes]

a Edia gado be Aramia amo ia mai Galilea gado eiava Heberu gado. Iehova ena Witnes taudia ese idia halasia bukana Insight on the Scriptures, Volium 1, rau 144-6, itaia.

b December 22, 2000, Awake!, rau 8 bona 9 itaia.

[Box/Picture on page 6, 7]

BEMA SIKULI DEKENAI OI LAO BE AUKA

Nega haida sikuli lao henia karana be auka. Hegeregere, magasin ladana Refugees ia gwau natudia faiv faiv amo tamona be refiuji kamepa dekenai ia sikuli diba. Nega haida straik dainai, nega daudau lalonai sikuli idia koudia. Gabu haida dekenai, reana sikuli haida be daudau herea eiava idia noho lasi. Keristani taudia idia dagedage henia dainai, reana natudia be sikuli amo idia atoa siri.

Unai bamona negadia ai, emu natudia be edena bamona oi durudia diba? Dahaka do oi karaia bema emu natudia be momo bona oi noho gabuna dekenai sikuli ena davana be bada dainai natudia ibounai be sikuli dekenai idia lao diba lasi? Oi dekenai moni ia hegeregere emu natuna ta eiava rua be sikuli dekenai oi siaia totona, a? Sikuli dekenai emu natudia oi siaia diba, to lauma dalanai edena bamona idia oi naridia? Bema oibe, reana unai natudia be emu natudia ma haida dekenai sikuli ai idia dibaia gaudia idia hadibaia diba.

Tano haida dekenai, ruma dekenai sikuli idia karaia.c Unai dala dekenai, tama eiava sina ta be dina ta ta ai hora haida lalonai natuna ia hadibaia. Idaunegai bese kwaradia edia nega lalonai, tama sina be edia natudia idia hadibaia neganai, nega momo idia kwalimu. Toana be tama sina ese idia hadibaia namonamo dainai, Iakobo ena natuna Iosepa be ia do matamata neganai, ia hegeregere ma haida ia naria totona.

Refiuji kamepa dekenai, reana ia auka bema kosi ta, eiava hadibaia program ta idia karaia, to reana tama sina be Iehova ena Witnes taudia ese idia karaia bukadia be hadibaia gaudia totona idia gaukaralaia diba. Hegeregere, Lau Egu Bible Sivarai Buka be heduru gauna namona natudia matamatadia hadibaia totona. Awake! magasin be mai ena hereva idauidau momo. Inai buka Life​​—⁠How Did It Get Here? By Evolution or by Creation? idia gaukaralaia diba, saiens gaudia idia hadibaia totona. Yearbook of Jehovah’s Witnesses bukana be mai ena mapu maragina bona tano idauidau edia mauri dalana bona haroro gaukara ia herevalaia.

Bema hadibaia dalana idia hegaegaelaia namonamo bona natudia edia lalo-parara hegeregerena idia karaia, namo bada do idia abia diba. Bema duahiduahi bona diba abia karana idia karaia noho, vaira negana ai bema dala ia kehoa sikuli dekenai idia lao neganai, sikuli do idia manadalaia haraga. Mai emu ura bona goada ida oi durudia neganai, emu natudia oi durudia diba edukeisen namona idia abia totona. Unai ese namo bada ia havaraia diba!

[Footnote]

c Awake! April 8, 1993, rau 9-12 ai, hereva ladana “Home Schooling​—⁠Is It for You?” itaia.

[Picture]

Dahaka do oi karaia bema oi noho gabuna dekenai emui natudia idia sikuli diba lasi?

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2025)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia