Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • w03 7/1 rau 6-11
  • Toana Ia Laloa Lasi Diravana, Iehova, Ita Tohotohoa

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Toana Ia Laloa Lasi Diravana, Iehova, Ita Tohotohoa
  • Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2003
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • Iehova Ena Ladana Badana Dainai Taunimanima Idia Karaia Karadia
  • Aberahamo Bona Israela Ia Kara Henia Dalana
  • Iesu be Toana Ia Laloa Lasi Hadibaia Tauna
  • Anina Namona
  • Inai Henia Kava Karana Dadaraia
  • ‘Iseda Lalokau Ita Habadaia’
  • “Iehova, Iseda Diravana, Ena Hesiai Gaukara Do Ai Karaia”
    1987 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Iosua Bona Gibeona Taudia
    Baibel amo Do Oi Dibaia Gaudia
  • Iosua Bukana Ena Hereva Badadia
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2005
  • H:\Translation Office\General\Work Related Mailbox\For Dories
    1987 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
Ma Haida Itaia
Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2003
w03 7/1 rau 6-11

Toana Ia Laloa Lasi Diravana, Iehova, Ita Tohotohoa

“Dirava ia laloa lasi daika be ladana bada, to maka tamona dekenai taunimanima ibounai ia kota henidia.”​​—⁠ROMA 2:⁠11.

1, 2. (a) Kanana taudia dekenai Iehova ena ura be dahaka? (b) Iehova ese dahaka ia karaia, bona unai dainai edena henanadai idia vara?

LAGANI 1473 B.C.E. ai, Israela taudia be Moaba ena taora dekenai edia kamepa idia haginia, unuseniai Mose idia kamonai henia. Ioridane Sinavaina ena kahana ai hekwakwanai badana ta be idia vairanai ia noho. Mose ia gwau Iehova ena ura be Israela taudia ese Gwauhamata Tanona lalonai idia noho goada bada Kanana besedia seven do idia halusia. Mose ena hereva ese idia ia hagoadaia, ia gwau: “Lohiabada, emui Dirava, ese umui emui siahu henunai unai bese do ia atodia neganai, bona umui halusidia neganai, do umui aladia ore momokani”! Israela taudia be idia ida maino do idia karaia lasi, bona do idia hebogahisi henidia lasi.​​—⁠Deuteronomi 1:1; 7:​1, 2.

2 To, Israela taudia ese idia tuari henia siti ginigunana amo Iehova ese ruma bese ta ia hamauria. Hanua ma foa dekenai idia noho taudia danu be Dirava ese ia gimaia. Dahaka dainai unai ia karaia? Unai hoa karadia dainai Kanana taudia haida idia roho mauri, unai amo Iehova dekenai dahaka ita dibaia? Bona edena bamona ia ita tohotohoa diba?

Iehova Ena Ladana Badana Dainai Taunimanima Idia Karaia Karadia

3, 4. Israela taudia edia kwalimu sivaraina dainai Kanana taudia ta ta be dahaka idia karaia?

3 Israela taudia be Gwauhamata Tanona idia do vareai lasi neganai, lagani 40 tano gagaena dekenai idia loaloa, unai negadiai Iehova ese idia ia gimaia, bona idia totona ia tuari. Gwauhamata Tanona ena saut kahanai, Israela taudia be Arada ena king, Kanana tauna do idia tuari henia. Iehova ena heduru amo Israela taudia ese unai king bona iena taunimanima be Horoma dekenai idia halusia. (Numera 21:​1-3) Gabeai, Israela taudia be Edoma tanona ena huanai idia hanaia bona Mase Davarana ena not ist kahana dekenai idia lao. Unai gabu dekenai, guna Moaba taudia idia noho, hari be Amoro taudia idia noho. Amoro ena King Sihona be ia ura lasi Israela taudia be iena hanua lalonai idia hanaia. Israela taudia bona King Sihona be Iahasa dekenai idia tuari, Aranona Koura ena not kahana dekenai, unuseniai Sihona idia hamasea. (Numera 21:​23, 24; Deuteronomi 2:​30-​33) Not kahana momokani dekenai, Basana ai, Oga ese Amoro taudia ma haida ia lohiaia. Ena be Oga be tau bada hereana ta, to Iehova dekenai ia hegeregere lasi. Oga be Ederei dekenai idia hamasea. (Numera 21:​33-​35; Deuteronomi 3:​1-3, 11) Unai kwalimu sivaraidia bona Israela taudia ese Aigupito idia rakatania ena sivarai be Kanana taudia dekenai mai ena siahu bona edia lalona ia hamarerea.a

4 Israela taudia be Ioridane idia hanaia bona Kanana lalonai idia vareai murinai, Gilegala ai kamepa idia haginia. (Iosua 4:​9-​19) Ieriko hanua ena magu be idia amo ia daudau lasi. Kanana hahinena Rahaba be Iehova ia karaia karadia ena sivarai ia kamonai dainai, unai ese ia veria mai abidadama ida ia kara totona. Unai dainai, Iehova ese Ieriko ia hadikaia neganai, Rahaba bona ena ruma bese taudia ia hamauria.​​—⁠Iosua 2:​1-​13; 6:​17, 18; Iamesi 2:⁠25.

5. Dahaka ese Gibeona taudia edia lalona ia veria mai aonega ida idia kara totona?

5 Gabeai, Israela taudia be sinavai badinai ia noho taora gabudia idia rakatania bona ororo gabudia dekenai idia lao. Iosua be Iehova ena hereva hegeregerena ia kara, Ai hanua tuari henia totona tarapu ta idia karaia. (Iosua, karoa 8) Unai hanua idia halusia ena sivarai dainai, Kanana ena king momo be tuari totona idia haboua. (Iosua 9:​1, 2) Hivi hanua dekenai idia noho Gibeona taudia edia kara be idau. Iosua 9:4 lalonai ia gwau: “Idia ese laloa idia karaia, Iosua do idia koia totona.” Rahaba bamona, idia danu be Iehova ese Aigupito dekenai iena taunimanima ia hamauria dalana, bona Sihona bona Oga ia halusia sivaraina idia kamonai. (Iosua 9:​6-​10) Gibeona taudia idia lalo-parara idia tuari be anina lasi. Unai dainai Gibeona hanua bona badinai idia noho siti toi​​—⁠Kepira, Beroto, bona Kiriata Iearimi​​—⁠totona tatau haida be Gilegala dekenai idia siaidia lao Iosua idia itaia totona, bona edia toana be idia be gabu daudau amo idia mai bamona. Unai palani ia kwalimu. Iosua be idia ida gwauhamata ta ia karaia unai amo edia roho mauri dalana ia karaia. Dina toi murinai Iosua bona Israela taudia idia diba unai taudia ese idia koidia. To, idia be Iehova dekenai idia gwauhamata vadaeni maino do idia karaia bona unai idia badinaia. (Iosua 9:​16-​19) Iehova be unai ia abia dae, a?

6. Iosua ese Gibeona taudia ida ia karaia gwauhamatana dainai Iehova be edena bamona ia kara?

6 Lohia taudia ese Gibeona taudia dekenai maoro idia henia Israela taudia, bona Iehova ena dubu ena “pata” totona au utua taudia bona ranu huaia taudia ai do idia lao. (Iosua 9:​21-​27) Unai sibona lasi, Amoro edia king faiv ese Gibeona taudia idia hagaria neganai, Iehova ese hoa dalanai ia durudia. Aisi bamona medu amo idia mase taudia edia momo ese Iosua ena tuari taudia ese idia hamasea taudia edia momo ia hanaia. Iehova ese Iosua ena noinoi ia kamonai dainai, dina bona hua idia gini noho, unai amo Iosua ese ena inai taudia ia haoredia momokani. Iosua ia gwau: “Idaunegai momokani ia mai bona harihari be dina ta inai bamona ia vara lasi! Badina be unai dina dekenai Lohiabada ese tau ta ia kamonai henia. Lohiabada ese Israela taudia edia tuari lalonai ia danu ia tuari, Israela taudia durua totona!”​​—⁠Iosua 10:​1-​14.

7. Petero ese edena hereva momokanina ia gwauraia, bona unai be edena bamona Kanana taudia haida dekenai ia momokani?

7 Kanana hahinena Rahaba bona iena ruma bese taudia, bona Gibeona taudia danu, be Iehova idia gari henia bona dala maorona ai idia kara. Idia dekenai ia vara gauna be gabeai Keristani aposetolo Petero ese ia gwauraia hereva momokanina ta ia hahedinaraia goevagoeva, ia gwau: “Dirava ese taunimanima edia toana ia laloa lasi. To bese ibounai lalonai, Dirava dekenai idia gari, bona kara maoromaoro idia karaia taudia, be Dirava ese do ia abia dae.”​​—⁠Kara 10:​34, 35.

Aberahamo Bona Israela Ia Kara Henia Dalana

8, 9. Iehova ese Aberahamo bona Israela besena ia kara henia neganai, edena dala ai toana ia laloa lasi karana ia hahedinaraia?

8 Hahediba tauna Iamesi ese Dirava ena hariharibada Aberahamo bona ena natudia ia kara henia dalana dekenai ia herevalaia. Aberahamo ena bese dainai lasi, to ena abidadama dainai ia be Iehova “ena turana” ai ia lao. (Iamesi 2:​23) Aberahamo ese Iehova ia abidadama henia bona lalokau henia dainai, iena bese taudia dekenai hahenamo ia mailaia. (2 Sivarai 20:​7) Iehova be Aberahamo dekenai ia gwauhamata, ia gwau: “Lau gwauhamata inai, tubudia momo oi dekenai do lau henia, edia momo be guba dekenai noho hisiu, bona kone dekenai noho miri bamona.” To mani siri gabena ena gwauhamata oi itaia, ia gwau: “Tanobada besedia ibounai ese lau dekenai do idia noinoi, idia do lau hanamoa, oiemu tubuna lau hanamodia vadaeni hegeregerena.”​​—⁠Genese 22:​17, 18; Roma 4:​1-8.

9 Iehova ese taunimanima edia toana ia laloa karana be idau momokani, ia ese Israela taudia ia kara henia amo ia hahedinaraia bema ia idia kamonai henia, idia totona gau ta ia karaia diba. Unai bamona kara amo Iehova ese ena noho hanaihanai lalokauna be ena kamonai hesiai taudia dekenai ia haheitalaia. Ena be Israela besena be Iehova ena “abia hidi besena,” to ita gwau lasi taunimanima ma haida be Dirava ena lalo-namo idia abia lasi. (Esodo 19:5; Deuteronomi 7:​6-8) Momokani, Iehova ese Israela taudia be Aigupito ena igui hesiai amo ia hoia bona ia gwau: “Tanobada besedia ibounai edia huanai dekena amo umui sibona lau abia hidi.” To Iehova ese peroveta tauna Amosa bona ma haida amo, ‘tanobada besedia ibounai’ totona vaira negana namona ia gwauhamatalaia.​​—⁠Amosa 3:2; 9:​11, 12; Isaia 2:​2-4.

Iesu be Toana Ia Laloa Lasi Hadibaia Tauna

10. Iesu ese toana laloa lasi karana dekenai edena dala ai iena Tamana ia tohotohoa?

10 Iesu, ena Tamana ia haheitalaia namo herea tauna, be tanobada dekenai ena hesiai gaukara ia karaia neganai, Iehova ese taunimanima edia toana ia laloa lasi karana ia tohotohoa. (Heberu 1:⁠3) Unai nega ai ia laloa bada gauna be ‘Israela besena ena boio mamoe’ do ia tahua. To, ranu guri badinai ia ese Samaria hahinena ia dadaraia lasi, to ia haroro henia. (Mataio 15:24; Ioane 4:​7-30) Danu ia ese Iuda lasi ami ofesa tauna ena noinoi dainai hoa karana ta ia karaia. (Luka 7:​1-​10) Unai kara amo danu ia hahedinaraia Dirava ena taunimanima ia lalokau henia. Iesu ena hahediba taudia danu be gabu momo dekenai idia haroro. Ia hedinarai goevagoeva Iehova amo hahenamo ita abia ena badina be, bese dainai lasi, to kara dainai. Manau taudia, hereva momokani totona idia hitolo kudou-maoro taudia unai, be Basileia ena sivarai namona idia abia dae. To hekokoroku taudia be idau, idia ese Iesu bona ena sivarai idia dadaraia. Iesu ia gwau: “Egu Tamana e, guba bona tanobada ena lohia, lau hanamoa oi dekenai, badina be inai gaudia aonega taudia bona diba taudia dekena amo oi hunia vadaeni, to memero maragidia dekenai oi hedinaraia vadaeni. Egu Tamana e, oiemu laloa namona dainai unai bamona oi karaia.” (Luka 10:21) Lalokau bona abidadama dainai ma haida ita kara henia neganai, taunimanima edia toana ita laloa lasi unai, bona ita diba Iehova ese unai bamona kara ia abia dae.

11. Keristani kongregesen ginigunana lalonai, toana laloa lasi karana be edena bamona idia hahedinaraia?

11 Keristani kongregesen ginigunana lalonai, Iuda taudia bona Iuda lasi taudia be hegeregere. Paulo ia gwau: “Dirava ese iena hairai, iena hanamoa, bona iena maino do ia henia kara namo taudia ibounai dekenai, Iuda taudia guna, bona Iuda lasi taudia danu. Badina be Dirava ia laloa lasi daika be ladana bada, to maka tamona dekenai taunimanima ibounai ia kota henidia.” (Roma 2:​10, 11) Iehova bona iena natuna, Iesu, ena boubou amo idia abia gaudia idia diba neganai idia karaia karadia dainai Iehova ena hariharibada idia abia, to edia bese dainai unai idia abia lasi. (Ioane 3:​16, 36) Paulo ia gwau: “Tau ta ia gwau ia be Iuda tauna, kopina utua kara ia karaia sibona dainai, ia be Iuda momokani lasi, bona iena kopina utua be tauanina gauna sibona. To tau ta be Iuda tauna korikori bema iena lalona dekenai ia be Iuda tauna. Iena kopina utua kara korikori danu be iena kudouna lalonai ia vara gauna, kopina gauna sibona lasi. Inai be taunimanima idia torea taravatuna badinaia gauna lasi. Lasi, inai be Dirava ena Lauma ese ia havaraia gauna.” Bena, inai hereva “Iuda tauna” (anina be “Iuda amo,” ena anina ta be hanamoa) ia gaukaralaia amo, Paulo ia gwau: “Dirava ese ia do ia hanamoa, to taunimanima ese sedira ia do idia hanamoa lasi.” (Roma 2:​28, 29) Iehova ese taunimanima ibounai ia hanamoa. Ita danu be unai bamona ita karaia, a?

12. Apokalupo 7:9 ena hereva ese dahaka vaira nega namona ia gwauraia, bona daidia dekenai ia henia?

12 Gabeai, aposetolo Ioane ese matahanai ta lalonai kamonai horoa Keristani taudia, lauma besena 144,000 taudia unai, ia itadia, “idia be Israela bese taudia, edia iduhu 12 dekena amo.” Unai murinai, Ioane ia itaia “taunimanima momo herea . . . bese idauidau, iduhu idauidau, kopina idauidau, bona gado idauidau. Idia ibounai be helai gabuna badana ena vairanai bona Mamoe ena Natuna ena vairanai idia gini. Edia dabua be kurokuro, bona edia imana dekenai pama au rauraudia idia dogoatao.” (Apokalupo 7:​4, 9) Unai dainai, hari inai negai Keristani kongregesen lalonai bese eiava gado idauidau taudia idia abia dae. Mauri dala idauidau taudia ibounai be ‘hisihisi badana’ amo do idia roho mauri bona nega matamatana lalonai “mauri ranu, ia lohilohi gauna” do idia inua.​​—⁠Apokalupo 7:​14-​17.

Anina Namona

13-15. (a) Edena dala ai taunimanima edia kopina ena kala bona edia kastom ia idau karana ita hanaia diba? (b) Turana karana ese ia mailaia namo ena haheitalai haida mani oi gwauraia.

13 Iehova be ita ia diba namonamo, tamana ta ese iena natuna ia diba namonamo bamona. Unai dainai, ma haida ita diba totona edia kastom bona mauri dalana ita ura henia matamaia neganai, iseda lalohadai idauidau be gau badana lasi. Ita huanai ia noho parara karana ia ore, bona turana karana bona lalokau ia hagoadaia. Lalo-tamona ia havaraia. (1 Korinto 9:​19-​23) Misinari taudia ese idau tano dekenai idia karaia gaukarana ese unai ia hahedinaraia namonamo. Idia ese unai gabu dekenai idia noho taudia idia laloa bada, bona unai dainai, unai gabu ena kongregesen taudia dekenai idia manada haraga.​​—⁠Filipi 2:⁠4.

14 Tano momo dekenai, toana laloa lasi karana ena anina namona ia hedinarai. Aklilu be Ethiopia amo, ia be Britain ena siti badana London ai sibona ia noho, turana ta lasi. Unai tano bona Europe ena siti badadia dekenai danu, idia be tano ma haida amo idia mai taudia idia tura henidia lasi dainai, unai bamona kara ese Aklilu dekenai sibona ia noho ena mamina ia habadaia. To Aklilu be Iehova ena Witnes taudia edia Kingdom Hall dekenai Keristani hebouna ta dekenai ia lao neganai, edia kara be idau momokani! Hebou dekenai idia noho taudia ese ia idia welkam henia, bona mamina namona ia abia. Ia ese Havaraia Tauna dekenai ena diba bona laloa bada karana ia habadaia haraga. Daudau lasi murinai ia ese dala ia tahua unai distrik lalonai Basileia ena sivarai namona ia harorolaia totona. Momokani, dina ta Aklilu ida ia haroro hebou tauna ese ia nanadaia ena mauri lalonai dahaka tahua gauna ia atoa neganai, ia haere, ia ura dina ta iena gado, Amharic gado, kongregesen ta lalonai do ia noho. English gado kongregesen ena elda taudia ese unai idia kamonai neganai, mai moale ida dala idia hegaegaelaia Aklilu be ena gado dekenai pablik tok ta ia kamonai totona. Idia halasia boiboi herevana dainai, idau tano taudia bona unai gabu dekenai idia noho taudia momo idia mai, Britain dekenai Amharic gado ai idia henia pablik tok ginigunana idia kamonai totona. Hari, Ethiopia taudia bona ma haida unai gabu dekenai be mai lalo-tamona ida unai kongregesen lalonai idia gaukara goada noho. Momo idia itaia gau ta ese idia ia koua lasi Iehova ena kahanai idia gini totona, bona Keristani bapatiso amo unai idia hahedinaraia.​​—⁠Kara 8:⁠26-​36.

15 Taunimanima edia kara bona noho dalana be idauidau. Idia dainai ta ia laloa ia bada eiava ia maragi lasi; idia be idau sibona. Malta ena motumotu dekenai idia noho Witnes taudia ese Iehova ena gwauhamata hesiai taudia matamata edia bapatiso idia itaia neganai, idia moale bada herea, bona Britain amo idia vadivadi taudia ese unai idia itaia dainai edia matana ranu ia diho. Malta bona Britain grup taudia edia mamina idia hahedinaraia, to dala idauidau ai, bona edia lalokau Iehova dekenai ese edia Keristani hebamo karana ia hagoadaia.​​—⁠Salamo 133:1; Kolose 3:​14.

Inai Henia Kava Karana Dadaraia

16-18. Keristani kongregesen lalonai inai henia kava karana hanaia dalana ena ekspiriens ta mani oi gwauraia.

16 Iseda lalokau Iehova bona iseda Keristani tadikaka dekenai ia bada ia lao lalonai, ita ese taunimanima ma haida ita kara henia dalana amo Iehova ita tohotohoa diba. Guna ita be reana tano, bese, eiava kastom idauidau taudia ita inai henia kava, to unai kara ita hanaia diba. Hegeregere, Albert ita laloa, Tanobada Tuarina Iharuana lalonai, ia be Britain ami totona ia gaukara, bona lagani 1942 ai Japan taudia ese Singapore idia abia neganai, ia idia abia mauri danu. Gabeai lagani toi bona ma haida lalonai ia be trein ena heau dalana haginia gaukarana ia karaia. Tuari ia ore bona ia idia ruhaia murinai, ena tauanina ena metau be kilogram 32 sibona, ena auki turiana bona udu baubau idia makohi, ia kukuri mai rara ida, sipoma bona malaria ia abia danu. Ena dibura turadia tausen momo be idia dika momokani; idia momo idia roho mauri lasi. Albert ese unai dika idauidau ia itaia bona ia mamia dainai, lagani 1945 ai mai badu ida ia giroa ena hanua dekenai bona Dirava eiava tomadiho ia laloa bada lasi.

17 Albert ena adavana, Irene, be Iehova ena Witnes hahinena ta ai ia lao. Albert be ena adavana ia hamoalea totona, Iehova ena Witnes taudia edia kongregesen ta unai gabu ai ena hebou haida ia lao henia. Ful-taim hesiai gaukara ia karaia Keristani matamata tauna ta ladana Paul, ese Albert ia vadivadi henia ia ida Baibel idia stadilaia totona. Daudau lasi Albert ia lalo-parara Iehova ese taunimanima ta ta edia kudouna ia itaia. Ena mauri Iehova dekenai ia gwauhamatalaia bona bapatiso ia abia.

18 Gabeai Paul be London dekenai ia lao, Japan gado ia dibaia, bona Japan gado kongregesen ia lao henia. Ia gwau idia vadivadi Japan Witnes taudia haida be ena kongregesen gunana dekenai do ia abia lao neganai, unuseniai idia noho tadikaka ese Albert ena inai henia kava karana Japan taudia dekenai idia laloa. Albert be Britain dekenai ia giroa lou murinai, ia ura lasi Japan tauna ta ia hedavari henia, unai dainai tadikaka idia laloa ia be edena bamona do ia kara. Idia laloa momo lasi be namo​​—⁠Albert ese unai vadivadi taudia ia abia dae mai lalokau ida.​​—⁠1 Petero 3:​8, 9.

‘Iseda Lalokau Ita Habadaia’

19. Aposetolo Paulo ese edena sisiba ia henia unai ese ita ia durua diba bema toana laloa karana ita hahedinaraia?

19 King Solomona ia gwau: “Taunimanima ibounai maka tamona do oi kara henidia lasi, be kara dika.” (Aonega Herevadia 28:21) Ita diba taudia edia kahirakahira ita noho ena mamina ita abia be auka lasi. To nega haida, ita diba namonamo lasi taudia ita laloa maragi. Unai bamona toana laloa karana be Iehova ena hesiai tauna ena kara lasi. Momokani, namona be ita ibounai ese Paulo ena sisiba ‘iseda lalokau ita habadaia’ totona ita badinaia​​—⁠oibe, mauri daladia idauidau Keristani tadikaka dekenai iseda lalokau ita habadaia.​​—⁠2 Korinto 6:​13.

20. Iseda mauri lalonai edena dala ai Iehova, toana ia laloa lasi Diravana ita tohotohoa diba?

20 Herevana ita be guba maurina abia totona idia boiria taudia eiava nega vaira tanobada dekenai do ita noho hanaihanai taudia, toana ita laloa lasi karana ese ita ia durua mamoe orea tamona bona Mamoe Naria Tauna tamona ida mai lalo-tamona ai ita noho totona. (Efeso 4:​4, 5, 16) Ita hekwarahi toana ia laloa lasi Diravana, Iehova ita tohotohoa, unai ese ita do ia durua iseda Keristani haroro gaukara, ruma bese, kongregesen, bona iseda mauri dinadia ibounai lalonai unai kara ita hahedinaraia totona. Edena dala ai? Hereva gabena ese unai do ia herevalaia.

[Footnote]

a Iehova ena ladana bada be gabeai ane helagadia ai idia halaoa.​​—⁠Salamo 135:​8-​11; 136:​11-​20.

Edena Bamona Do Oi Haere?

• Iehova ese Rahaba bona Gibeona taudia dekenai edena bamona toana laloa lasi karana ia hahedinaraia?

• Iesu ese ena hadibaia karana ai, edena bamona toana laloa lasi karana ia hahedinaraia?

• Dahaka ese ita ia durua diba taunimanima edia kastom bona kopina kala inai henia kava karana ita dadaraia totona?

[Picture on page 7]

Israela taudia ese Kanana tanona idia abia matamaia

[Picture on page 9]

Iesu be Samaria hahinena ia haroro henia, ia dadaraia lasi

[Picture on page 10]

Britain dekenai Amharic gado ena hebou ta

[Picture on page 10]

Albert ena lalokau Iehova dekenai ese ia durua inai henia kava karana ia dadaraia totona

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2025)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia