Mauri Hanaihanai Tanobada Dekenai—Keriso ese Ia Hadibaia Helarona
“[Dirava] ese matana ranu ibounai edia matana dekena amo do ia dahua. Mase . . . be do [ia] ore momokani.”—APOK. 21:4.
KOHU momo bona ladana bada tauna ta ia heau lao Iesu vairanai ia tui diho, bona ia nanadaia: “Hadibaia tauna namona e, dahaka lau karaia, lau mauri hanaihanai abia totona?” (Mar. 10:17) Unai tau ia ura mauri hanaihanai ia abia—to guba ai o tanobada ai? Vanegai stadi hegeregerena, lagani handred momo gunanai, Dirava be Iuda taudia dekenai toreisi lou bona mauri hanaihanai tanobada dekenai ia gwauhamatalaia. Aposetolo edia negai idia noho Iuda taudia momo be unai gwauhamata idia naria noho.
2 Toana be Iesu ena turana, Mareta, ese ia abia dae tanobada ai toreisi lou do ia vara, badina Lasaro ia mase neganai, ia gwau: “Lau diba dina gabeai, toreisi lou dinana neganai, do ia toreisi lou.” (Ioa. 11:24) To, unai negai idia noho Sadukea taudia be toreisi lou karana idia abia dae lasi. (Mar. 12:18) George Foot Moore ena buka (Judaism in the First Centuries of the Christian Era) ia gwau: “Toretore momo . . . lagani 100 vairanai bona murinai idia torea gaudia ese idia hahedinaraia, taunimanima momo idia laloa nega ta do ia mai bona idia mase taudia ibounai be tanobada ai do idia toreisi lou.” Unai ese ia hahedinaraia, Iesu dekenai ia lao kohu momo tauna ia ura mauri hanaihanai tanobada dekenai do ia abia.
3 Hari, tomadiho momo bona Baibel diba bada taudia idia gwau mauri hanaihanai tanobada dekenai be Iesu ena hadibaia herevana lasi. Taunimanima momo idia laloa, mase taudia be guba idia lao. Unai dainai, momo be Keristani Greek Revarevadia ai inai hereva, “mauri hanaihanai” idia itaia neganai, idia laloa unai be guba maurina ia herevalaia. Unai be momokani, a? Iesu be mauri hanaihanai ia herevalaia neganai, ena anina be dahaka? Hahediba taudia be dahaka helaro idia abia dae? Keristani Greek Revarevadia be mauri hanaihanai tanobada dekenai idia hamomokania, a?
“Gau Ibounai Karaia Matamata Ena Neganai” Mauri Hanaihanai Do Ia Vara
4 Baibel ia gwau, horoa taudia be do idia toreisi lou, bona guba amo tanobada do idia lohiaia. (Luka 12:32; Apok. 5:9, 10; 14:1-3) To, Iesu be mauri hanaihanai ia herevalaia neganai, ia be hanaihanai guba oreana sibona ia herevalaia lasi. Ia ese aposetolo taudia ia hamaoroa herevana mani ita laloa—unai ia do gwauraia lasi neganai, ia be kohu momo tauna ia noia ena kohu ia hoihoilaia bona ia murinai ia raka totona, to unai tau ia lalohisihisi bona ia raka siri. (Mataio 19:28, 29 duahia.) Bena Iesu ese ena aposetolo taudia ia hamaoroa idia bona ma haida be king ai do idia lao neganai, idia ese “Israela edia iduhu 12”—guba dekenai do idia lao lasi taudia unai—do idia kota henia. (1 Kor. 6:2) Danu, Iesu be ia murinai idia raka taudia “ibounai” edia ahuna ia herevalaia. Ia gwau, idia danu be “mauri hanaihanai” do idia abia. Unai ibounai be “gau ibounai karaia matamata ena neganai” do idia vara.
5 Iesu ena hereva, “gau ibounai karaia matamata ena neganai,” anina be dahaka? Baibel ta (The Bible—An American Translation) ai unai hereva idia hahanaia “tanobada matamata.” Buka Helağa ai unai hereva idia hahanaia “gau ibounai hamatamaia negana.” Iesu be unai hereva ia gaukaralaia neganai ena anina ia gwauraia be anina lasi, badina unai be Iuda taudia ese lagani momo lalodiai idia naria helarona. Momokani, nega ta do ia mai, Dirava ese tanobada ai gau ibounai do ia karaia matamata—Adamu bona Heva idia do kara dika lasi neganai, Eden umana hegeregerena. Gau ibounai karaia matamata ena neganai, Dirava ena gwauhamata—“tanobada matamata bona guba matamata lau karaia noho”—do ia guguru.—Isa. 65:17.
6 Iesu be nega dokona ia herevalaia neganai, mauri hanaihanai ia herevalaia danu. (Mat. 24:1-3) Ia gwau: “Taunimanima ena Natuna be mai ena hairai danu do ia mai, mai ena aneru helagadia danu, ena terona namo herea momokani latanai do ia helai. Vadaeni bese ibounai be iena vairana dekenai do idia haboua. Vadaeni ia ese idia do ia hapararaia, mamoe naria tauna ese mamoe bona nanigosi ia hapararaia bamona.” Iesu ese do ia kota henia taudia be mase “hanaihanai gabuna dekenai do idia lao. To kara maoromaoro taudia be mauri hanaihanai gabuna dekenai do idia lao.” Unai kara maoromaoro taudia be Keriso ena horoa “tadikakana” idia durua bona badinaia. (Mat. 25:31-34, 40, 41, 45, 46) Bema horoa taudia be guba Basileiana ai do idia lohia, anina be “kara maoromaoro taudia” be tanobada ai do idia noho. Baibel ia peroveta: “[Iehova ena King] ena basileia be mani do ia bada, davara ta dekena amo ela bona ma davara ta, Euperate Sinavai dekena amo ela bona tanobada ena dokona dekenai.” (Sal. 72:8) Momokani, Basileia henunai do idia noho kara maoromaoro taudia be mauri hanaihanai tanobada dekenai do idia moalelaia.
Evanelia Bukana Ioane be Dahaka Ia Hahedinaraia?
7 Evanelia Bukadia Mataio, Mareko bona Luka ai, Iesu ese inai hereva “mauri hanaihanai” be atai paragraf ai ita herevalaia negadiai ia gaukaralaia. To, Evanelia Bukana Ioane ai, Iesu ese inai hereva “mauri hanaihanai” be nega 17 bamona ia gaukaralaia. Namona be unai buka dekenai Iesu ese mauri hanaihanai tanobada dekenai ia herevalaia daladia haida mani ita itaia.
8 Ioane ese ia hahedinaraia, Iesu be Farisea tauna Nikodemo dekenai “mauri hanaihanai” ia herevalaia danu; unai be nega ginigunana unai hereva ia gaukaralaia. Ia ese Nikodemo ia hamaoroa: “Bema taunimanima ta be ia vara lou lasi, ia be Dirava ena Basileia do ia itaia diba lasi.” Momokani, guba Basileia do idia itaia taudia idia “vara lou” be namo. (Ioa. 3:3-5) To Iesu ena hereva be unuseniai ia hadokoa, a? Lasi, ia be taunimanima ibounai edia helaro ia herevalaia danu. (Ioane 3:16 duahia.) Momokani, Iesu be guba ai do idia noho horoa taudia bona tanobada ai do idia noho taudia edia helaro ia herevalaia.
9 Ierusalema ai Iesu be Nikodemo ia hereva henia murinai, ia be Galilea dekenai ia lao. Samaria hanua ta ladana Sukara kahirakahira dekenai, Iesu be Iakobo ena ranu guri badinai hahine ta ia davaria. Iesu ese ia hamaoroa: “Lau ese do lau henia ranuna do ia inua tauna be do ia ranu mase lasi ia lao bona hanaihanai. Lau ese do lau henia ranuna be inai tau lalonai, sinavai bamona do ia heau noho, bona mauri ranuna do ia henia. Ma mauri hanaihanai danu do ia henia.” (Ioa. 4:5, 6, 14) Unai ranu be Dirava ese ia hegaegaelaia dalana ia laulaulaia; unai dala amo taunimanima ibounai—tanobada taudia danu—be mauri hanaihanai do idia abia. Baibel bukana Apokalupo ai, Dirava ia gwau: “Bema tau ta ia ranu mase, lau be ranu do lau henia, davana lasi.” (Apok. 21:5, 6; 22:17) Unai dainai, Iesu be Samaria hahine dekenai mauri hanaihanai ia harorolaia neganai, ia be Basileia do idia lohiaia taudia edia helaro sibona ia gwauraia lasi, to tanobada ai do idia mauri taudia edia helaro ia gwauraia danu.
10 Unai lagani murinai, Iesu be Ierusalema dekenai ia giroa lou. Unuseniai, gabu ta ladana Betesata ena digudigu gabunai, Iesu be tau ta ena gorere ia hanamoa. Iesu be unai kara idia maumauraia Iuda taudia dekenai ia gwau: “Natuna be sibona kara ta ia karaia diba lasi, to ia ese iena Tamana ena kara ia itaia noho, vadaeni unai kara sibona ia karaia.” Bena ia gwau Tamana ese “kota henia ena siahu ibounai iena Natuna dekenai ia henia vadaeni. . . . Egu hereva ia kamonai, bona lau ia siaia Dirava dekenai ia abidadama henia, tauna ese mauri hanaihanai ia abia vadaeni.” Ma ia gwau: “Nega ta do ia mai, mase guria gabu dekenai idia noho taudia ibounai ese [taunimanima ena Natuna ena] gadona do idia kamonai. Vadaeni guria gabu dekena amo do idia toreisi, kara namo taudia ese do idia toreisi mauri hanaihanai totona, to kara dika taudia do idia toreisi kota henia totona.” (Ioa. 5:1-9, 19, 22, 24-29) Iesu ena hereva unai taudia dekenai be inai: Iesu be Dirava ese ia abia hidi Iuda taudia idia naria noho helarona—mauri hanaihanai tanobada dekenai—do ia hagugurua bona mase taudia do ia hatorea isi lou.
11 Galilea ai, taunimanima tausen momo be Iesu ena murinai idia raka, badina idia ura Iesu be hoa dalanai idia dekenai aniani ia henia. Ia be idia dekenai aniani idauna ia herevalaia—“mauri ena aniani.” (Ioane 6:40, 48-51 duahia.) Ia gwau: “Lau ese do lau henia aniani be egu tauanina.” Iesu be ena mauri ia henia guba Basileia ai do idia lohiaia taudia bona “tanobada” taudia ese mauri hanaihanai idia abia totona. Inai hereva, “bema tau ta ese inai aniani ia ania” ena anina be, Iesu ena boubou gauna ena hahemauri siahuna ia abidadama henia tauna be mauri hanaihanai do ia abia. Momokani, inai hereva “mauri hanaihanai” be Iuda taudia ese lagani momo lalodiai idia naria noho helarona—Mesia ia lohia neganai tanobada dekenai mauri hanaihanai do ia vara—ia herevalaia danu.
12 Gabeai, Ierusalema ai, Dubu hahelagaia ariana dekenai, Iesu be ena inai taudia ia hamaoroa: “Umui abidadama henia lasi lau dekenai, badina umui be lauegu mamoe lasi. Egu mamoe ese lauegu gadona idia kamonai, lau diba vadaeni idia, bona idia ese lauegu murina dekenai idia raka. Mauri hanaihanai danu lau henia idia dekenai.” (Ioa. 10:26-28) Iesu be guba maurina sibona ia herevalaia, o mauri hanaihanai tanobada paradaisona ai ia herevalaia danu? Matamanai, Iesu ese aposetolo taudia ia hagoadaia herevana be inai: “Orea maragi e, umui gari lasi, badina emui Tamana ese ia hereva vadaeni Basileia do ia henia umui dekenai.” (Luka 12:32) To unai nega tamona ai, Iesu ia gwau: “Lau be mai egu mamoe idaudia haida danu idia noho. Idia be inai magu lalonai idia noho lasi. Idia danu do lau hakaudia mai.” (Ioa. 10:16) Momokani, Iesu be ena inai taudia dekenai “orea maragi” taudia edia guba helarona bona “mamoe idaudia” milioni momo edia tanobada helarona ia herevalaia.
Helaro Momokanina
13 Iesu be hisihisi auna ai idia tauadae neganai, ia ese taunimanima edia helaro ia hamomokania. Ia badinai idia tauadae kara dika tauna ta ia gwau: “Iesu e, emu basileia lalonai oi vareai neganai lau oi laloa.” Iesu ese unai tau ia gwauhamata henia: “Hari dina oi lau hamaoroa momokani, oi be lau ida Paradaiso ai do ita noho.” (Luka 23:42, 43, NW ) Unai kara dika tauna be Iuda tauna dainai, Iesu ese ia dekenai Paradaiso ena anina ia hadibaia be anina lasi. Unai tau ia diba momokani tanobada matamatana ai mauri hanaihanai do ia vara.
14 To dahaka dainai Iesu ese guba helarona ena anina ia hahedinaraia namonamo be namo? Badina ia ese aposetolo taudia ia hamaoroa ia be guba dekenai do ia lao bona idia totona gabu ta do ia hegaegaelaia neganai, idia be iena hereva ena anina idia lalopararalaia lasi. (Ioane 14:2-5 duahia.) Unai dainai, Iesu ia gwau: “Lauegu hereva momo idia noho, lau ura hereva henia umui dekenai, to harihari umui be inai hereva do umui abia dae diba lasi. To Hereva Momokani Laumana do ia mai, vadaeni ia ese hereva momokani ibounai dekenai umui do ia hakaua.” (Ioa. 16:12, 13) Pentekoste 33 C.E. murinai, Dirava ena lauma ese Iesu ena hahediba taudia—vaira negana ena king taudia—ia horoa neganai, idia laloparara idia be guba dekenai mauri do idia abia. (1 Kor. 15:49; Kol. 1:5; 1 Pet. 1:3, 4) Guba ahuna ta ia hedinarai unai, bona Keristani Greek Revarevadia be unai idia herevalaia momo. To unai revareva ese tanobada ena helaro—mauri hanaihanai—idia hamomokania danu, a?
Revareva Helagadia be Dahaka Idia Gwau?
15 Heberu revarevana ai, Paulo ese ena tadikaka be inai bamona ia tore henidia: “Tadikaka helagadia e, guba maurina totona ia boiria taudia.” To danu ia gwau, Dirava ese Iesu ia abia hidi “tanobada matamata” ia lohiaia totona. (Heb. 2:3, 5; 3:1, NW ) Keristani Greek Revarevadia ai, nega momo Greek gado herevana idia hahanaia “tanobada” ena anina be, taunimanima ese idia noholaia tanobadana ia herevalaia. Unai dainai, Heberu 3:5 ai inai hereva “tanobada” be vaira neganai Iesu Keriso ese do ia lohiaia tanobada oromana ia herevalaia. Unai negai, Iesu be Dirava ena gwauhamata do ia hagugurua: “Kara maoromaoro taudia ese, Dirava ia henidia tano dekenai do idia noho ela bona hanaihanai.”—Sal. 37:29.
16 Aposetolo Petero be taunimanima edia vaira negana ia herevalaia danu. Ia gwau: “Harihari idia noho guba bona tanobada be Dirava ese, iena oda hereva dekena amo ia naridia noho. Oibe, idia noho hegaegae, ela bona Kota Badana Dinana dekenai. Unai neganai, lahi badana ese tanobada bona guba do ia araia ore, bona Dirava idia negea taudia be do idia boio.” (2 Pet. 3:7) Dahaka ese harihari idia noho guba—gavamani dikadia bona tanobada— kara dika taudia edia gabu do idia abia? (2 Petero 3:13 duahia.) Idia be “guba matamata”—Dirava ena Mesia Basileiana—bona “tanobada matamata”—Iehova idia tomadiho henia kara maoromaoro taudia ese edia gabuna do idia abia.
17 Ita moale bada, badina Baibel bukana ginigabena ena matahanai herevadia ese ia hahedinaraia taunimanima do idia goevadae. (Apokalupo 21:1-4 duahia.) Eden umana ai Adamu ese mauri goevadaena ia haboioa neganai, Dirava idia abidadama henia taudia be unai helaro idia naria noho ema bona hari. Kara maoromaoro taudia be tanobada Paradaisona ai do idia noho bona do idia buruka o hisihisi lasi. Heberu Revarevadia bona Keristani Greek Revarevadia be unai helaro idia hamomokania, bona hari inai negai, unai be Iehova idia abidadama henia taudia ia hagoadaia noho.—Apok. 22:1, 2.
Anina Oi Gwauraia Diba, A?
• Iesu ena hereva, “gau ibounai karaia matamata ena neganai,” anina be dahaka?
• Iesu be Nikodemo dekenai dahaka ia herevalaia?
• Iesu ese ia badinai idia tauadae kara dika tauna dekenai dahaka gwauhamata ia henia?
• Edena dala ai Baibel bukadia Petero bona Heberu be mauri hanaihanai tanobada dekenai idia herevalaia?
[Study Questions]
1, 2. Edena bamona ita diba aposetolo edia negai Iuda taudia momo idia abia dae mauri hanaihanai tanobada dekenai do ia vara?
3. Edena henanadai be inai stadi lalonai do ita herevalaia?
4. Dahaka be “gau ibounai karaia matamata ena neganai” do idia vara?
5. Inai hereva, “gau ibounai karaia matamata ena neganai,” anina be dahaka?
6. Mamoe bona nanigosi parabolena ese mauri hanaihanai helarona ia herevalaia danu, a?
7, 8. Edena helaro idaudia rua be Iesu ese Nikodemo dekenai ia herevalaia?
9. Iesu ese Samaria hahine dekenai edena helaro ia herevalaia?
10. Iesu be tau ta ena gorere ia hanamoa murinai, ia ese Iuda taudia dekenai mauri hanaihanai helarona be edena bamona ia herevalaia?
11. Edena bamona ita diba Iesu be Ioane 6:48-51 ai mauri hanaihanai tanobada dekenai ia herevalaia?
12. Iesu be ena inai taudia ia hamaoroa egu mamoe dekenai “mauri hanaihanai danu lau henia” neganai, ia be edena helaro ia herevalaia?
13. Inai hereva ena anina be dahaka: “Oi be lau ida Paradaiso ai do ita noho”?
14. (a) Dahaka ese ia hahedinaraia aposetolo taudia be guba helarona ena anina idia lalopararalaia be namo? (b) Edena negai unai helaro ena anina idia lalopararalaia?
15, 16. Edena dala ai Baibel bukadia Petero bona Heberu be mauri hanaihanai tanobada dekenai idia herevalaia?
17. Apokalupo 21:1-4 ese taunimanima edia helaro be edena bamona ia herevalaia?
[Picture on page 8]
Mamoe bamona taudia be mauri hanaihanai tanobada dekenai do idia abia
[Pictures on page 10]
Iesu ese ma haida dekenai mauri hanaihanai ia herevalaia