“Oi Gaukara Goada Taunimanima . . . Oi Hadibaia Noho” Totona
“UMUI gwauraia lau be hadibaia tauna bona Lohiabada. Unai be umui hereva maoro, badina tauna be lau inai.” (Ioa. 13:13) Unai hereva amo Iesu be ena hahediba taudia dekenai iena hahediba gaukara ena maduna ia hahedinaraia. Iesu be guba dekenai ia do lao lasi neganai, ena hahediba taudia ia hagania: “Unai dainai do umui lao, bese ibounai be diba tahua taudia do umui halaoa, . . . Bona idia dekenai do umui hadibaia, umui dekenai lau henia hereva ibounai be do idia badinaia.” (Mat. 28:19, 20) Gabeai, aposetolo Paulo ese ia hahedinaraia danu ita be Dirava ena Hereva hadibaia taudia ai ita lao be mai anina bada. Ia ese Keristani elda tauna Timoteo ia hagania: “Namona be oi gaukara goada taunimanima vairanai oi duahiduahi noho, sisiba oi henia noho, bona oi hadibaia noho. . . . Unai gaudia oi laloa dobu, idia dekenai emu lalona ibounai oi henia, vadaeni taunimanima ibounai do idia itaia, oi be oi goada oi lao noho.”—1 Tim. 4:13-15, NW.
Hari inai negai danu, eda haroro gaukara bona Keristani heboudia ai taunimanima ita hadibaia be mai anina bada. Edena dala ai taunimanima ita hadibaia noho? Bona edena dala haida ese ita do ia durua Dirava ena Hereva ita hadibaia namonamo totona?
Hadibaia Tauna Badana Tohotohoa
Iesu ena hadibaia dalana ese kamonai taudia momo edia lalona ia veria. Nasareta ena dubu ai idia hebou taudia ese iena hereva idia moalelaia karana mani oi laloa. Evanelia torea tauna Luka ia gwau: “Ibounai ese ia dekenai idia hanamoa, hereva namodia iena uduna dekena amo idia kamonai dainai, bona idia hoa.” (Luka 4:22) Iesu ena hahediba taudia be edia haroro gaukara ai Iesu ena haheitalai idia tohotohoa. Oibe, aposetolo Paulo be ena tadikaka ia hagoadaia: “Lau karaia bamona do umui karaia, Keriso ena kara lau karaia bamona.” (1 Kor. 11:1) Paulo be Iesu ena hadibaia dalana ia tohotohoa dainai, “taunimanima vairanai bona ruma ta ruma ta ai” idia ia hadibaia namonamo.—Kara 20:20, NW.
“Hoihoi Gabuna Lalonai” Taunimanima Ia Hadibaia
Kara karoa 17 ai Paulo ese taunimanima ia hadibaia namonamo ena sivarai ia noho. Unai karoa lalonai Paulo be Atena, Greece dekenai, ia vadivadi ena sivarai ita duahia. Paulo ia itaia unai hanua dekenai—dala ai bona taunimanima idia noho gabudiai—kaivakuku momo idia noho. Unai dainai Paulo ia lalohisihisi bada! To, ia lalomanoka lasi. Ia be “dubu dekenai ia lao, . . . bona hoihoi gabuna lalonai danu, dina ibounai ia lao, unuseni ia davaria taudia dekenai ia herevahereva.” (Kara 17:16, 17) Ita dekenai unai be haheitalai namona! Taunimanima idauidau ita haroro henia neganai, idia ita hahemaoro henia lasi, to hemataurai dalanai ita hereva henidia, unai amo ita gwauraia herevadia do idia kamonai bona tomadiho koikoi do idia rakatania.—Kara 10:34, 35; Apok. 18:4.
Paulo be hoihoi gabuna ai taunimanima ia haroro henia neganai, momo idia ura lasi idia kamonai. Unai taudia haida be diba bada taudia bona edia lalohadai be Paulo ese ia harorolaia hereva momokani amo ia idau. Haida be Paulo ena hereva idia abia dae lasi neganai, edia hereva ia laloa namonamo. Haida idia gwau ia be “hereva kava tauna” (Greek gado ai be “uhe abia” tauna). Ma haida idia gwau: “Sedira ia be idau dirava haida ia gwauraia.”—Kara 17:18.
Paulo be ena kamonai taudia ese idia gwauraia hereva kavakavadia dainai ia lalomanoka lasi. To, idia be Paulo ia hadibaia gaudia idia henanadailaia neganai, unai ese dala ia kehoa ia be haroro namona ia henia, unai amo ena hadibaia karana ia hanamoa. (Kara 17:19-22; 1 Pet. 3:15) Mani Paulo ena haroro herevana ita itaia bona do ita dibaia gaudia ese ita do ia durua eda hadibaia karana ita hanamoa totona.
Kamonai Taudia Idia Laloa Bada Gaudia Herevalaia
Paulo ia gwau: “Atena taudia e, lau itaia vadaeni, dirava idauidau momo umui laloa bada. Badina be . . . umui emui tomadiho henia gaudia lau itaia neganai, boubou patana ta lau davaria, iena latanai revareva inai bamona idia torea, ‘Ita diba lasi Dirava ena.’ Inai dainai umui diba lasi Diravana, to umui tomadiho henia, unai Dirava ena kara do lau hadibaia umui.”—Kara 17:22, 23.
Paulo be unai hanua ai idia noho gaudia ia itaia namonamo. Unai amo ia hereva henia taudia ese idia laloa bada gaudia ia dibaia. Bema ita danu be ruma tauna ena noho gabuna ita itaia namonamo, ia laloa bada gaudia do ita dibaia. Hegeregere, ruma badinai idia noho gadara gaudia haida o iduara ai ia noho saini ese ruma tauna ia laloa bada gauna ia hahedinaraia. Bema ruma tauna ena noho dalana ita diba, do ita herevalaia gaudia bona ita herevalaia dalana ita abia hidi namonamo.—Kol. 4:6.
Paulo ia haroro neganai, taunimanima ia hahemaoro henia lasi. To ia diba, Atena taudia be dala kererena ai Dirava idia “tomadiho henia.” Unai dainai Paulo ese Dirava momokani idia tomadiho henia dalana ia gwauraia hedinarai. (1 Kor. 14:8) Basileia ena sivarai namona ita harorolaia neganai, gau badana be ita gwauraia herevadia ita hahedinaraia goevagoeva bona lalohadai maorona ita abia!
Oi Aonega Bona Toana Laloa Lasi
Paulo ma ia gwau: “Tanobada bona ena lalonai noho gaudia ibounai ia karaia Diravana be guba bona tanobada ena Lohiabada. Ia be taunimanima edia imana dekenai idia karaia dubu lalonai ia noho lasi. Taunimanima edia imana ese iena gaukara idia karaia lasi, gau ta dekenai ia ogogami bamona, badina be ia sibona ese mauri bona laga bona gau ibounai ia henia noho taunimanima dekenai.”—Kara 17:24, 25.
Paulo be mai aonega ida taunimanima ia hadibaia Iehova be “guba bona tanobada ena Lohiabada,” unai amo ia hahedinaraia Ia be iseda Mauri Ia Henia Tauna. Iseda moale gauna be inai, tomadiho bona tano idauidau amo idia mai kudou-maoro taudia ita durua idia laloparara Iehova Dirava be mauri ibounai ena badina!—Sal. 36:9.
Bena, Paulo ia gwau: “Rara tamona dekenai ia ese taunimanima bese ibounai ia karaia . . . Ia sibona ese edia nega, bona edia tano hetoa maka ia gwauraia guna. Inai bamona ia karaia, Dirava do idia tahua totona, bona sedira idia tahua noho neganai do idia davaria. To momokani, Dirava be daudau lasi ita ta ta dekenai.”—Kara 17:26, 27.
Eda hadibaia dalana amo taunimanima dekenai ita hahedinaraia ita be edena bamona Diravana ita tomadiho henia. Iehova be taunimanima edia toana ia laloa lasi, to dala ia kehoa bese ibounai be Ia “do idia tahua totona, bona sedira idia tahua noho neganai do idia davaria.” Unai hegeregerena, ita be taunimanima edia toana ia laloa lasi, to ita davaria taudia ibounai ita hereva henia. Ita ura Havaraia Tauna idia abia dae taudia ita durua Ia kahirakahira idia lao, unai amo noho hanaihanai hahenamodia idia abia diba. (Iam. 4:8) To Dirava ia noho eiava lasi idia daradaralaia taudia be edena bamona ita durua diba? Paulo ena haheitalai ita tohotohoa. Mani ena hereva ita itaia.
“ ‘Ia dainai ita mauri, ita marere bona ita noho.’ Inai be umui emui ane karaia taudia haida idia gwauraia hegeregere, idia gwau: ‘Badina ita danu be iena natudia.’ Vadaeni, ita be iena natuna dainai, namo lasi ita laloa Dirava be golo o siliva o nadi.”—Kara 17:28, 29.
Paulo be Atena taudia ese iena hereva idia kamonai totona, idia diba bona abia dae gaudia ia gwauraia. Ita danu, bema taunimanima idia laloa bada gaudia ita herevalaia, eda haroro herevana idia kamonai diba. Hegeregere, Paulo ese Heberu taudia dekenai ia torea revarevana ai ia noho haheitalaina be mai anina bada hari inai negai: “Ruma ibounai be mai edia karaia tauna, to gau ibounai ia karaia tauna be Dirava sibona.” (Heb. 3:4) Ruma tauna ese unai haheitalai ia lalopararalaia neganai, unai ese ia do ia durua ita herevalaia gauna ia hamomokania totona. Paulo ia herevalaia gauna ma ta ese ita ia durua eda hadibaia karana ita hanamoa totona—unai be mai ura bada ida ita hereva karana.
Oi Hahedinaraia Nega be Kwadogi
Paulo ia gwau: “Gunaguna taunimanima edia diba lasi be Dirava ese ia laloa lasi, to harihari ia ese taunimanima ibounai gabu ibounai dekenai ia hamaoroa, ia gwau, ‘Umui emui lalona umui giroa.’ Badina be Dirava ese dina ta ia abia hidi vadaeni, unai dina dekenai iena abia hidi Tauna ese tanobada ibounai do ia kota henia mai maoromaoro danu.”—Kara 17:30, 31.
Dirava be nega kwadogi lalonai kara dika ia koua lasi, unai amo do ita hahedinaraia ita be dahaka gaudia ita laloa bada. Gau badana be ita hahedinaraia ita be nega dokona ai ita noho bona Basileia ese kahirakahira do ia havaraia hahenamo idauidau be taunimanima dekenai ita harorolaia.—2 Tim. 3:1-5.
Taunimanima Edia Kara Idauidau Ita Diba
“Mase dekena amo toreisi lou hereva idia kamonai neganai, haida ese Paulo idia kirikirilaia. Bona haida idia gwau, ‘Ai ura inai oiemu hereva ma dohore ai kamonai lou.’ Vadaeni, Paulo ese idia ia rakatania. To haida be ia dekenai idia hakapua, bona abidadama henia taudia idia halaoa.”—Kara 17:32-34.
Haida be ita hadibaia gaudia idia abia dae haraga; ma haida be reana metairametaira unai gaudia idia laloa. To bema hereva momokani ita gwauraia hedinarai namonamo, unai ese ta do ia durua Iehova dekenai diba maorona do ia abia. Ita moale bada badina Dirava ese ita ia gaukaralaia taunimanima ita durua Iena Natuna kahirakahira idia lao totona!—Ioa. 6:44.
Ita Dibaia Diba Gaudia
Paulo ena haroro herevana ita laloa neganai, ita ese ma haida dekenai Baibel ena hereva momokanidia hadibaia namonamo dalana do ita dibaia. Bema ita be kongrigeisen ai pablik tok ita henia, namona be Paulo bamona hereva maorodia ita gaukaralaia, unai amo abidadama lasi taudia ita durua Baibel ena hereva momokanidia idia lalopararalaia bona abia dae. Ita ura hereva momokanidia ita hahedinaraia namonamo, to ita naria namonamo eda hereva amo ma haida ita hahemaoro henia lasi. Danu, iseda haroro gaukara ai aonega bona lalona veria dalanai ita hereva be namo. Unai bamona ita karaia neganai, ita be Paulo ena sisiba ita badinaia, ita ‘gaukara goada taunimanima ita hadibaia noho.’
[Picture on page 30]
Paulo be ia hadibaia gaudia edia anina ia hahedinaraia namonamo, bona auka lasi dalanai ia hereva
[Picture on page 31]
Paulo bamona, namona be ita haroro henia taudia edia hemami ita laloa