Iehova Ena “Dala Ibounai be Maoromaoro”
“Lohiabada ena dala ibounai be maoromaoro, bona kara maoromaoro taudia ese inai dala dekena amo idia mauri [“idia raka,” BHğ] noho.”—HOSEA 14:9.
1, 2. Iehova ese Israela taudia dekenai edena dala ia hadibaia matamaia, to dahaka ia vara idia dekenai?
MOSE ena negai, Iehova be Israela taudia dekenai dala maorona ia hadibaia matamaia. To, lagani 800 B.C.E. murinai, Dirava ia itaia Israela taudia edia kara be dika rohoroho. Hosea karoa 10 ia lao 14 be unai sivarai ia hamomokania.
2 Israela taudia edia kudouna be koikoi amo ia honu. Idia be ‘uhe dikadia, kara dika ena uhe idia hadoa,’ bona kara dika ena huahua idia abia. (Hosea 10:1, 13) Iehova ia gwau: “Israela be natuna maragina neganai lau lalokau henia. Lau ese Aigupito dekena amo lau boiria, badina ia be lauegu natuna.” (Hosea 11:1) Ena be Iehova ese Israela taudia be Aigupito amo ia hamauridia, to idia ese Iehova idia koia. (Hosea 11:12) Unai dainai, Iehova ese idia dekenai inai sisiba ia henia: “Emui Dirava . . . dekenai do umui giroa lou. Lalokau bona kota maoromaoro karadia, be do umui dogoatao noho.”—Hosea 12:6.
3. Samaria taudia dekenai dahaka do ia vara, to Israela taudia ese dahaka idia karaia Dirava be idia ia hebogahisi henia totona?
3 Samaria taudia bona edia king be dika do idia davaria. (Hosea 13:11, 16) To, Hosea ena peroveta herevana be inai noinoi ia gwauraia: “Israela taudia e, emui Lohiabada Dirava dekenai do umui giroa lou.” Bema Israela taudia idia helalo-kerehai bona edia dika gwauatao dalana idia tahua, Dirava be idia do ia hebogahisi henia. Oibe, anina be do idia abia dae Iehova ena “dala ibounai be maoromaoro,” bona unai dala dekenai idia raka be namo.—Hosea 14:1-6, 9.
4. Hosea ena peroveta herevana lalonai, dahaka point faiv do ita herevalaia?
4 Inai stadi lalonai Hosea ena hakaua herevadia momo ese ita do idia durua Dirava ida ita raka totona. Ita be point faiv do ita herevalaia: (1) Iehova ia ura ia ita tomadiho henia neganai, ita koikoi lasi be namo, (2) Dirava be ena taunimanima ia lalokau henidia, (3) Iehova ita naria noho be namo, (4) hanaihanai Iehova ena dala ibounai be maoromaoro, bona (5) kara dika taudia be Iehova dekenai idia giroa lou diba.
Iehova Ia Ura Ia Ita Tomadiho Henia Neganai, Ita Koikoi Lasi be Namo
5. Iehova ia ura ia ita tomadiho henia neganai, dahaka ita karaia be namo?
5 Iehova ia ura ia ita tomadiho henia neganai, ita goeva bona ita koikoi lasi be namo. To, Israela tanona be huahua ia havaraia lasi “vain bamona.” Unai tano taudia be tomadiho koikoi ena “boubou patadia . . . momo idia haginia.” Unai hereva momokani negea taudia ese du badadia mai edia pata idia haginia danu, tomadiho mirona lalonai idia gaukaralaia totona. Iehova be unai pata bona du do ia hadikadia.—Hosea 10:1, 2.
6. Dirava ida ita raka totona, dahaka kara ita dadaraia be namo?
6 Iehova ena hesiai taudia idia koikoi lasi be namo. To, Israela taudia be edena bamona? “Edia kudoudia be mai edia koikoi”! Ena be guna Iehova ida gwauhamata ta idia karaia, to Iehova ia davaria idia be koikoi taudia. Unai amo dahaka ita dibaia? Bema ita be Dirava ita gwauhamata henia vadaeni, namona be ita koikoi lasi. Aonega Herevadia 3:32 ia gwau: “Lohiabada ese kara gagevagageva taudia, ia ura henia lasi momokani, to kara maoromaoro taudia be ia ese ia abidadama henia noho.” Dirava ida ita raka totona, namona be “laloa goevagoeva, laloa maoromaoro bona abidadama korikori dekena amo” lalokau ita hahedinaraia.—1 Timoteo 1:5.
Dirava be Ena Taunimanima Ia Lalokau Henidia
7, 8. (a) Dirava ese ita ia lalokau henia totona, dahaka ita karaia be namo? (b) Bema kerere badana ita karaia, dahaka ita karaia be namo?
7 Bema ita koikoi lasi to dala maoromaorona ai Iehova ita tomadiho henia, vadaeni Iehova be ita do ia lalokau henia. Hosea ese gwau-edeede Israela taudia ia hamaoroa: “Kara maoromaoro ena uhe do umui hadoa, bona umui utua neganai, egu lalokau ese, umui dekenai hanamoa do ia henia, badina harihari umui ese lau, Lohiabada do umui tahua be namo. Unai neganai lau be do lau mai, umui do lau hanamoa, medu namona bamona.”—Hosea 10:12.
8 Bema Israela taudia idia helalo-kerehai bena Iehova idia tahua, namo do idia abia! Bona Iehova be mai moale ida idia do ia “hanamoa.” Bema kerere badana ita karaia, namona be Iehova ita tahua, ita noia eda dika Ia gwauatao, bona Keristani elda taudia edia heduru ita tahua. (Iamesi 5:13-16) Danu, namona be Dirava ena lauma helaga ena hakaua dalana ita tahua, badina tau ta ese “tauanina ena ura ia hadoa neganai, ia ese mase do ia abia. Bema Lauma ena gau ia hadoa neganai, ia ese mauri hanaihanai do ia abia.” (Galatia 6:8) ‘Bema lauma ena gau ita hadoa,’ Dirava be ita do ia lalokau henia noho.
9, 10. Edena dala ai Hosea 11:1-4 be mai anina Israela taudia dekenai?
9 Ita diba Iehova be hanaihanai mai lalokau ida ena taunimanima ia kara namo henidia. Unai be momokani badina Hosea 11:1-4 ia gwau: “Israela be natuna maragina neganai lau lalokau henia. Lau ese Aigupito dekena amo lau boiria, badina ia be lauegu natuna. . . . Egu bese ese Bala dekenai boubou idia henia. Idia ese bonana namo muramura, idia gabua dirava koikoi dekenai. To lau sibona ese, Israela ena raka dalana lau hadibaia. Egu imana dekenai egu bese taudia lau rosia, to idia ese egu naria kara idia laloa lasi. Mai lalokau bona bogahisihisi danu [“hebogahisi bona lalokau varodia,” BHğ] dekena amo lau hakaudia. Idia be natudia maragidia bamona, idia ta ta lau abia isi, idia lau durua [“lau be aukina amo huaia gauna ia kokia tauna hegeregerena lau lao,” BHğ], bona idia ubua totona lau tui diho.”
10 Hosea ese Israela taudia be natuna maragina ta ida ia hahegeregerea. Iehova be mai lalokau ida Israela taudia edia raka dalana ia hadibaia bona ena imana amo ia rosidia. Bona “lalokau varodia” amo ia hakaudia. Unai be haheitalai hereadaena! Mani oi laloa: Oi be tama eiava sina ta, bona emu natuna oi durua ia raka matamaia totona. Emu imana oi toia roro. Reana varo ta oi gaukaralaia bona emu natuna be unai varo ia dogoatao, ia moru lasi totona. Iehova ese oi ia lalokau henia dalana be unai. Ia ura “lalokau varodia” amo oi ia hakaua.
11. Edena dala ai Dirava be ‘aukina amo huaia gauna ia kokia tauna hegeregerena ia lao’?
11 Iehova ese Israela taudia ia kara namo henidia neganai, ia be edia ‘aukina amo huaia gauna ia kokia tauna hegeregerena ia lao, bona idia ubua totona ia tui diho.’ Dirava ese Israela taudia ia kara henia karana be hegeregere, tau ta ese animal ena huaia gauna ia kokia eiava doria lao sisina, animal ia aniani namonamo totona. To, Israela taudia be edia huaia gauna, Iehova badinaia karana unai, idia makohia neganai, idia be edia inai taudia edia biagua auka henunai idia noho. (Deuteronomi 28:45, 48; Ieremia 28:14) Namo lasi Satani ena imana lalonai ita moru bona ena huaia gauna metauna ena hisihisi ita mamia. To, iseda lalokau Diravana ida ita raka noho be namo.
Iehova Ita Naria Noho
12. Dirava ida ita raka noho totona, Hosea 12:6 be dahaka ia gwau?
12 Dirava ida ita raka noho totona, Ia ita naria noho be namo. Hosea be Israela taudia ia hamaoroa: “Iakobo ena bese taudia e, emui Dirava . . . dekenai do umui giroa lou. Lalokau bona kota maoromaoro karadia, be do umui dogoatao noho, bona . . . emui Dirava . . . do umui naria noho.” (Hosea 12:6) Israela taudia be helalo-kerehai toana idia hahedinaraia bona Iehova dekenai idia giroa diba bema ta ta idia lalokau henia, kota maoromaoro karadia idia badinaia, bona ‘Dirava idia naria noho.’ Ena be Dirava ida ita raka ema bona hari, to namona be lalona ita hadaia lalokau ita hahedinaraia, kota maoromaoro karadia ita badinaia, bona ‘Dirava ita naria noho’ totona.—Salamo 27:14.
13, 14. Paulo ese Hosea 13:14 be edena bamona ia gaukaralaia, bona Iehova ita naria noho ena badina be dahaka?
13 Hosea ena peroveta herevana Israela taudia dekenai be badina namona ta ia gwauraia, Dirava ita naria noho totona. Iehova ia gwau: “Sheol amo idia do lau hamauria; mase amo idia do lau abia lou. Mase e, oiemu hisihisi be edeseni? Sheol e, oiemu hadikaia karana be edeseni? Hebogahisi be egu matana ai do ia hedinarai lasi.” (Hosea 13:14, NW ) Unai nega ai Iehova ese Israela taudia be mase amo do ia hamauridia lasi, to vaira negana ai Ia ese mase bona mase ena kwalimu karana do ia haorea vaitani.
14 Paulo be horoa Keristani tadikaka dekenai Hosea ena peroveta herevana ia gwauraia lou: “Oibe, inai kara do ia vara: Mase diba gauna Dirava ese do ia senisia, mase diba lasi gauna do ia halaoa. Bona inai bamona ia vara neganai, Buka Helaga ena hereva ta be do ia momokani vadaeni, hereva ia gwau: ‘Dirava ese mase ia haorea, Dirava ena kwalimu be ia momokani vadaeni!’ ‘Mase e, oiemu kwalimu be edeseni? Mase e, oiemu hisihisi ena siahu be edeseni?’ Mase ese iena hisihisi siahuna be kara dika dekena amo ia abia, bona kara dika ena siahu be Taravatu dekena amo ia abia. To Dirava ita hanamoa! Lohiabada Iesu Keriso ena siahu dainai Dirava ese ita ia hagoadaia, vadaeni ita kwalimu!” (1 Korinto 15:54-57) Iehova ese Iesu be mase amo ia hatorea isi lou dainai, unai ese ia hahedinaraia Dirava ese ia laloatao taudia be mase amo do idia toreisi lou. (Ioane 5:28, 29) Iehova ita naria noho ena badina namona be unai! To unai sibona lasi, gau ma ta dainai Dirava ita badinaia noho be namo.
Hanaihanai Iehova Ena Dala Ibounai be Maoromaoro
15, 16. Hosea ese Samaria be edena bamona ia perovetalaia, bona unai peroveta herevana be edena dala ai ia guguru?
15 Dirava ida ita raka noho ena badina be inai: Ita abia dae Iehova ena “dala ibounai be maoromaoro.” Samaria taudia be Dirava ena dala maorodia dekenai idia raka lasi. Unai dainai, edia kara dika bona Iehova abidadama henia lasi karana ena davana do idia abia. Hosea ia peroveta: “Samaria taudia ese lau idia dagedage henia, vadaeni edia kerere davana do lau henia. Tuari taudia be do idia mai, idia ese Samaria taudia do idia alaia mase. Edia maragidia be tuari taudia ese tano dekenai do idia negea diho, do idia hamasedia, bona edia rogorogo hahine be tuari kaia dekena amo edia bogana do idia utua kehoa.” (Hosea 13:16) Histori ese ia hahedinaraia, Samaria idia tuari henia Asuria taudia be unai bamona kara dika rohorohodia idia karaia diba.
16 Samaria be iduhu 10 basileiana, Israela, ena hanua badana. To, nega haida, unai basileia ena teritori ibounai be idia gwauraia Samaria. (1 King Taudia 21:1) Lagani 742 B.C.E. ai, Asuria ena King Salamanesa Namba 5 be Israela ena hanua badana, Samaria, ia koua hegege. Lagani 740 B.C.E. ai Samaria ia moru neganai, ena lohia taudia badadia momo be Mesopotamia bona Mede dekenai idia hakaudia lao. Salamanesa Namba 5 eiava ena gabu ia abia tauna Saragono Namba 2 ese Samaria ia abia be ita diba namonamo lasi. (2 King Taudia 17:1-6, 22, 23; 18:9-12) To, Saragono ena toretore ese idia hahedinaraia, Israela taudia 27,290 be Euperate ena atai kahana hanuadia bona Mede dekenai idia siaia lao.
17. Dirava ena taravatu ita matauraia bona dahaka ita karaia be namo?
17 Samaria taudia be Iehova ena dala maorodia idia badinaia lasi dainai, dika bada idia abia. Ita be Keristani taudia dainai, bema kara dika ita karaia bona Dirava ena kara maoromaoro taravatudia ita matauraia lasi, ita danu be dika do ita abia. Unai dala gagevadia ita badinaia lasi be namo! To, Petero ena sisiba ita badinaia: “Ia namo lasi bema umui ta ia hisihisi, sibona ena kerere dainai. Tau ta sedira ia ala-ala, o ia henaoa, o ia kara dika, o haida edia kara ia herevalaia kerere, bona unai kara dainai ia hisihisi. Unai bamona hisihisi be mai ena hanamoa ta lasi. To tau ta, bema ia be Keristani tauna dainai ia hisihisi, unai tau be do ia hemarai lasi. Lasi momokani, to ia ese Dirava do ia tanikiu henia [“Dirava do ia hanamoa,” BHğ], Keriso ena ladana ia abia dainai.”—1 Petero 4:15, 16.
18. Edena dala ai ‘Dirava ita hanamoa’ diba?
18 Bema ita sibona eda dala ita abia hidi lasi to Dirava ena dala maoromaorodia ai ita raka noho neganai, ita be ‘Dirava ita hanamoa’ noho. Iehova ese Kaino ia hadibaia kara dika ia karaia lasi neganai, ia be unai sisiba ia abia dae lasi. Kaino be sibona ena dala ia abia hidi dainai, Abela ia hamasea. (Genese 4:1-8) Balama be Moaba ena king amo moni ia abia, to Israela hadikaia toho karana dekenai ia kwalimu lasi. (Numera 24:10) Bona Dirava ese Levi tauna Kora bona ma haida ia hamasea, badina idia ese Mose bona Arona edia dagi idia matauraia lasi. (Numera 16:1-3, 31-33) Oibe, Kaino ena ala-ala karana ita tohotohoa lasi, Balama ena mataganigani karana ita badinaia lasi, bona ita ura lasi hekokoroku tauna Kora bamona ita mase. (Iuda 11) To, bema kerere ta ita karaia, namona be Hosea ena peroveta herevana ita laloa bada.
Kara Dika Taudia be Iehova Dekenai Idia Giroa Lou Diba
19, 20. Helalo-kerehai Israela taudia be dahaka boubou gaudia idia henia?
19 Kara dika badana ese ia hamorua taudia danu be Iehova dekenai idia giroa lou diba. Hosea 14:1, 2 dekenai inai noinoi ita davaria: “Israela taudia e, emui Lohiabada Dirava dekenai do umui giroa lou. Badina be emui kara dika ese umui ia hamorua vadaeni. Lohiabada dekenai do umui giroa lou, bona inai guriguri ia dekenai do umui henia, boubou gauna bamona, gauna inai: ‘Lohiabada e, aiemai kara dika ibounai do oi gwauatao, bona aiemai guriguri do oi abia dae, vadaeni ai ese oi do ai hanamoa momokani, aiemai gwauhamata gunana hegeregerena.’ ”
20 Helalo-kerehai Israela taudia be Dirava dekenai edia “boubou gauna” do idia henia. Unai boubou gaudia be Dirava idia hanamoa herevadia. Paulo ese Keristani taudia dekenai Hosea ena hereva ia gwauraia lou: “Hahenamo herevadia boubouna be Dirava do ita henia, ena ladana idia gwauraia hedinarai bibinadia edia huahua be unai.” (Heberu 13:15, NW ) Hari inai negai, Dirava ida ita raka bona unai bamona boubou gaudia ita henia be hahenamo badana!
21, 22. Helalo-kerehai Israela taudia be edena dala ai namo do idia abia lou?
21 Israela taudia be edia dala gagevadia idia rakatania bona Dirava dekenai idia giroa lou neganai, edia “boubou gauna” be Dirava dekenai idia henia. Unai dainai, lauma dalanai namo idia abia lou, Iehova ena gwauhamata hegeregerena. Hosea 14:4-7 ia gwau: “Lauegu bese ese lau [Iehova] idia rakatania, to lau ese idia do lau abia mai lou. Lau ese idia do lau lalokau henia, mai egu kudouna ibounai danu. Idia dekenai do lau badu lou lasi. Lau ese Israela do lau hanamoa, medu ese tano kaukau ia hanamoa hegeregerena. Israela taudia be do idia tubu daekau, herahera namona ese ia tubu daekau hegeregerena. Dohore edia goada be mai edia badina, Lebanona ena sida audia, be mai edia ramu goadadia hegeregerena. Do idia tubu namonamo, au ese rau matamata ia atoa bamona. Edia hairai be do olive audia edia hairai bamona. Edia bonana danu be namo, Lebanona ena sida audia edia bonana bamona. Lauegu naria henunai do idia noho lou. Uma namona bamona do idia tubu namonamo, bona vain umana bamona huahua momo do idia atoa. Ladana bada danu do idia abia, Lebanona ena uaina hegeregerena.”
22 Helalo-kerehai Israela taudia be lauma dalanai do idia goada bona Dirava ena lalokau do idia moalelaia lou. Iehova ese idia do ia hanamoa bada, medu ese tano kaukau ia hanamoa hegeregerena. Idia “edia hairai be olive audia edia hairai bamona,” bona idia be Dirava ena dala dekenai do idia raka. Ita danu ita ura Iehova Dirava ida ita raka dainai, dahaka ita karaia be namo?
Iehova Ena Dala Maoromaorodia Dekenai Ita Raka Noho
23, 24. Hosea 14:9 be dahaka hagoadaia herevana ia gwauraia, bona edena dala ai unai be mai anina bada ita dekenai?
23 Dirava ida ita raka noho totona, namona be “Dirava dekena amo aonega” ita abia, bona hanaihanai iena dala maoromaorodia ita badinaia. (Iamesi 3:17, 18) Hosea ena peroveta herevana ginigabena ia gwau: “Taunimanima bema mai edia aonega neganai, idia ese inai buka ena anina do idia davaria diba. Bona lau ura inai buka ena hereva do idia laloa namonamo, bona badinaia. Lohiabada ena dala ibounai be maoromaoro, bona kara maoromaoro taudia ese inai dala dekena amo idia mauri noho. To kara dika taudia ese inai dala do idia badinaia lasi, bona unai dainai do idia hekwakwanai, bona do idia moru.”—Hosea 14:9.
24 Ita ura lasi inai tanobada ena aonega bona taravatu be ita ia hakaua dainai, namona be eda lalona ita hadaia Dirava ena dala maoromaorodia dekenai ita raka. (Deuteronomi 32:4) Lagani 59 o ma haida lalonai, Hosea be unai bamona ia karaia. Mai abidadama ida Dirava ena hereva ia harorolaia, ia diba aonega bona kara maoromaoro taudia be unai bamona hereva do idia lalopararalaia. Ita be edena bamona? Iehova ese haroro dalana ia do koua lasi neganai, namona be Iehova ena hebogahisi do idia abia dae taudia do ita tahudia noho. Bona “hesiai tauna mai ena kamonai, bona mai ena kara maoromaoro” oreana ida unai gaukara ita karaia hebou be moale gauna.—Mataio 24:45-47.
25. Hosea ena peroveta herevana be ita ia durua dahaka ita karaia totona?
25 Hosea ena peroveta herevana be ita ia durua Dirava ida ita raka noho, bona ita diba Dirava ia gwauhamatalaia tanobada matamatana lalonai mauri hanaihanai do ita abia. (2 Petero 3:13; Iuda 20, 21) Unai be helaro hereadaena! Bona ita dekenai unai helaro ena anina do ia vara momokani, bema nega ibounai iseda hereva bona kara amo ita hamomokania inai hereva be mai anina bada: “Lohiabada ena dala ibounai be maoromaoro.”
Edena Bamona Do Oi Haere?
• Bema Dirava tomadiho henia karana ia goeva, ia ese ita be edena bamona do ia kara henia?
• Dahaka dainai Iehova ita naria noho be namo?
• Dahaka dainai ita abia dae Iehova ena dala ibounai be maoromaoro?
• Edena dala ai Iehova ena dala maoromaorodia dekenai ita raka noho diba?
[Picture on page 14]
Keristani elda taudia edia heduru ita tahua
[Picture on page 15]
Hosea ena peroveta herevana be badina namona ta ia gwauraia dainai, ita be Iehova ena gwauhamata, mase taudia do idia toreisi lou negana ita naria noho
[Pictures on page 17]
Dirava ida ita raka noho bona ita diba Dirava ia gwauhamatalaia tanobada matamatana lalonai mauri hanaihanai do ita abia