Oi Gaukara Oiemu Ruma Bese be Dirava Ena Tanobada Matamatana Lalonai Do Idia Vareai Totona
“Iehova e, oi ese ai oi gimaia, inai uru amo ia lao hanaihanai ai oi gimaia.”—SALAMO 12:7.
1, 2. (a) Hari inai dina dokodia lalonai, ruma bese taudia be hekwakwanai edena bamona idia haheaukalaidia diba? (b) Keristen ruma besedia be edena bamona idia goada diba?
KERISTEN elda tauna ta ladana John ia gwau: “Hari dina egu kudouna be moale amo ia honu!” Dahaka dainai ia moale? Ia gwau: “Egu mauri lagani 14 merona bona lagani 12 kekenina be bapatiso idia abia.” To ma gau ta dainai ia moale danu, ia gwau: “Ia ore lagani ibounai lalonai egu lagani 17 merona bona lagani 16 kekenina be heduru pioneer gaukara idia karaia.”
2 Ita huanai ruma bese momo herea ese Bible ena taravatu idia badinaia dainai unai bamona namo idia davaria. To, ma haida ese hekwakwanai haida idia davaria. Keristen tamana ta mai adavana idia gwau: “Aiemai natudia be ima, bona idia ai hadibaia be ia auka ia lao. Aiemai natuna tamona be inai tanobada gunana dekenai ai haboioa vadaeni. Hari, toana be Satana ese aiemai memero kekeni badadia ia inai henidia bada.” Ma taunimanima momo be edia headava dekenai hekwakwanai badadia idia davaria, unai dainai idia haida idia parara eiava edia headava idia hadokoa. To, bema ruma besedia be Keristen ena kara idia badinaia neganai ‘hisihisi badana’ amo do idia roho mauri bona gabeai hahemauri do idia davaria Dirava ena tanobada matamatana lalonai. (Mataio 24:21; 2 Petero 3:13) To, oiemu ruma bese ese hahemauri do idia abia totona, dahaka do oi karaia diba?
Herevahereva Hebou Karana Hanamoa Dalana
3, 4. (a) Ruma bese lalonai herevahereva hebou karana be mai anina bada eiava, bona dahaka dainai unai kara dekenai nega momo hekwakwanai idia vara? (b) Dahaka dainai headava tatau idia goada karaia kamonai namonamo taudia ai idia lao totona?
3 Herevahereva hebou karana be ruma bese goadana ena toana; ia noho lasi neganai, badu bona lalo-hekwarahi karadia ia habadaia. Hereva Lada-isidia 15:22 ia gwau: “Bema palani ta idia herevalaia hebou lasi, do idia kwalimu lasi.” Hereva namona ta be inai, headava taudia dekenai sisiba ia henia hahine ta ia gwau: “Lau sisiba henia hahine momo edia maumau hereva badana be inai: ‘Ia ese lau ia hereva henia lasi,’ bona ‘Lauegu hereva ia kamonai henia lasi.’ Bona lau ese edia maumau herevana edia tau dekenai lau gwauraia neganai, lauegu hereva idia kamonai henia lasi danu.”
4 Taunimanima idia herevahereva hebou lasi ena badina be dahaka? Gau tamona be, tatau bona hahine edia lalohadai be idau, nega momo edia lalohadai hahedinaraia daladia be idau. Sivarai ta ia gwau nega momo headava tatau be “hereva maoromaoro bona idia karaia diba herevadia” sibodia idia kikilaia, to “[hahine] idia ura edia tau be mai hebogahisi danu edia hereva idia kamonai henia.” Bema oiemu headava dekenai unai be hekwakwanai gauna, oi goada karaia emui herevahereva hebou dalana oi hanamoa totona. Reana namona be Keristen headava tauna ia goada karaia adavana kamonai henia karana ia hanamoa totona. Iakobo ia gwau: “Ta ta ibounai hereva umui kamonai haraga, to hereva do umui gwauraia haraga lasi.” (Iakobo 1:19) Emu hahine be oi dekena amo ‘hebogahisi herevana’ ia ura abia neganai, namo lasi oi oda henia, oi sisiba henia, eiava hereva momo oi henia, namona be sibona oi hagoadaia unai bamona oi karaia lasi totona. (1 Petero 3:8) Hereva Lada-isidia 17:27 ia gwau: “Ena hereva ia dogoatao tauna ena diba be bada.”
5. Headava tatau be edia lalohadai bona edia ura idia hahedinaraia namonamo daladia haida be dahaka?
5 To, “herevahereva be mai ena nega,” bona namona be oiemu lalohadai bona oiemu ura hahedinaraia namonamo dalana oi diba. (Kohelete 3:7) Hegeregere, oiemu hahine ena kara namodia dainai oi hanamoa momo, a? (Hereva Lada-isidia 31:28) Ia gaukara bada oi ia durua totona bona ruma bese taudia ia naridia totona, to oiemu moale ia dekenai oi hahedinaraia, a? (Kolose 3:15 itaia danu.) Reana namona be “emu uduna hereva namodia” amo ia do oi hanamoa. (Solomon Ena Ane 1:2) Reana oi karaia hamatamaia neganai do oi hemarai bamona, to bema oi karaia ia be heduru namona, oiemu hahine ena lalona do ia maino badina ia diba oi lalokau henia momokani.
6. Ruma bese lalonai herevahereva hebou karana hanamoa totona, headava hahine be dahaka idia karaia diba?
6 Keristen headava hahinedia be edena bamona? Hahine ta ia gwau ena tau ia diba ia lalokau henia, unai dainai ia dekenai ia gwauraia hedinarai be anina lasi. To, tatau danu be moale, tanikiu, bona hanamoa herevadia idia ura kamonai henidia. (Hereva Lada-isidia 12:8) Reana namona be unai bamona hereva oi gwauraia karana oi habadaia, ani? Eiava, reana emu kamonai karana oi habadaia be namo. Bema oiemu tau be ena hekwakwanai, ena gari, eiava ena lalo-hekwarahi gaudia ia gwauraia hedinarai be ia auka, namona be hebogahisi bona hemataurai karana amo iena lalona veria dalana oi diba umui herevahereva hebou totona, ani?
7. Headava lalonai dahaka ese hepapahuahu ia havaraia diba, bona dahaka oi karaia diba unai kara idia vara lasi totona?
7 Momokani, ena be headava taudia be nega momo idia herevahereva hebou namo herea, to nega haida edia herevahereva hebou dalana ia dika. Lalo-hekwarahi ese laloa maoromaoro dalana ia koua diba, eiava manau herevahereva karana be haraga herea hepapahuahu mai badu danu do ia havaraia diba. (Hereva Lada-isidia 15:1) “Ita ibounai [be] nega momo kerere ita karaia”; ena be headava lalonai heai ia vara, to unai be headava hadokoa karana lasi. (Iakobo 3:2) To ‘gwaugwau bona hereva dika’ be namo lasi. Unai kara ese headava ia hadikaia diba. (Efeso 4:31) Umui hereva dika heheni neganai, namona be kara haraga dala umui tahua umui maino totona. (Mataio 5:23, 24) Bema umui ese Paulo ena hereva Efeso 4:26 ai umui badinaia, nega momo heai ia do vara lasi neganai umui koua diba, ia gwau: “Dina do ia diho lasi neganai emui badu do umui haorea.” Oibe, hekwakwanai idia do maragi bona umui hanaidia diba neganai, umui herevaherevalaidia; namo lasi oi naria ela bona oi lalo-hekwarahi bada bona oi badu. Dina ta ta iboudiai hereva badadia umui kikilaia hebou karana ese herevahereva hebou karana ia habadaia bona ta do ia laloa kerere karana do ia koua.
‘Iehova Ena Hadibaia Herevadia’
8. Dahaka dainai memero kekeni haida be hereva momokani amo idia raka oho?
8 Ia hedinarai tama bona sina haida idia laloa edia natudia idia tubu daekau lalonai sibodia edia ura hegeregerena idia karaia diba. Unai natudia be hebou dekenai idia lao bona haroro gaukara idia karaia, to edia hetura karana Dirava dekenai idia habadaia lasi. Nega ia hanaia murinai reana “tanobada gaudia ibounai, tauanina ena ura dikadia” ese memero kekeni be hereva momokanina dekena amo do idia veria oho. (1 Ioane 2:16) Madi, bema tama sina ese edia natudia idia hadibaia namonamo lasi dainai orea idia rakatania bona edia tama sina sibodia be Aramagedono amo idia roho mauri, unai be lalohisihisi bada gauna!
9, 10. (a) Oiemu natudia dekenai ‘Iehova ena hadibaia herevadia’ oi hadibadia ena anina be dahaka do oi karaia? (b) Dahaka dainai natudia oi koudia lasi to edia lalohadai idia gwauraia hedinarai namonamo be gau badana?
9 Unai dainai Paulo ia torea, ia gwau: “Tamana bona sinana e, emui natuna do umui habadua lasi, to [Iehova] ena hadibaia hereva idia dekenai do umui hadibaia.” (Efeso 6:4) Unai do oi karaia totona, gau badana be Iehova ena taravatu do oi diba namonamo. Oi abia hidi moale karadia dekenai, sibona emu stadi dekenai, hebou lao henia karana, bona haroro gaukara dekenai oiemu haheitalai ia namo be gau badana. Danu, Paulo ena hereva edia anina be tama eiava sina be (1) ena natuna edia kara do ia itaia namonamo bona (2) idia danu ia herevahereva namonamo. Unai dala sibona amo do oi diba edena “hadibaia hereva” oi henia be namo.
10 Vaia, memero kekeni edia kara be idia ura sibodia edia dala idia abia hidi, bona unai be ia namo. To namona be oi gima noho, namo lasi edia hereva, edia lalohadai, edia dabua bona iduari, bona edia turadia be inai tanobada amo idia abia. Mai ena aonega tamana ta ena hereva be Hereva Lada-isidia 23:26 dekenai ia noho, ia gwau: “Egu natuna e, mani, emu lalona danu egu hereva oi kamonai henidia.” Oiemu natudia idia ura oi dekenai edia lalohadai bona edia ura idia gwauraia hedinarai, a? Bema natudia idia diba edia hereva dainai sisiba aukana do oi henidia haraga lasi, reana edia lalohadai sikuli murinai idia karaia karadia, mero o kekeni turana karana, edukeisini badana abia karana, eiava Bible ena hereva be oi dekenai idia ura hahedinaraia.
11, 12. (a) Aniani negana be edena bamona oi gaukaralaia diba ruma bese idia herevahereva hebou totona? (b) Bema tamana eiava sinana ia haheauka noho ena natudia danu idia herevahereva hebou dalana hanamoa totona, reana dahaka do ia vara?
11 Tano momo lalodiai, vaia taunimanima edia kara, ruma bese taudia idia aniani hebou. Unai dainai aniani negana be nega namona ruma bese taudia iboudiai be hagoadaia heheni herevadia idia kikilaia totona. Nega momo ruma bese idia aniani neganai, televisen bona kara ma haida ese herevahereva hebou dalana ia koua. Hora momo lalodiai, oiemu natudia be sikuli dekenai idia noho bona tanobada ena lalohadai idia kamonai henia momo. Aniani hebou negana be nega namona oiemu natudia ida oi herevahereva hebou totona. Sina ta ia gwau: “Ai ese aniani negana ai gaukaralaia dina ta ta iboudiai dekenai idia vara gaudia ai kikilaia totona.” To, namo lasi aniani negana oi gaukaralaia emu natudia oi sisiba henidia eiava edia kara ibounai oi tahua totona bena idia hemarai. Namona be aniani negana idia ura henia bona idia moalelaia!
12 Namona be oi haheauka bada emu natudia oi durudia edia lalohadai oi dekenai idia hahedinaraia totona. Bena gabeai emu haheauka karana dainai reana hahenamo do ia vara. Ia lalo-hekwarahi sinana ta ia gwau: “Aiemai mauri lagani 14 merona be ia lalohisihisi bona ia lalo-metau bona ai dekenai ia ura lasi ia hereva. To ia totona ai guriguri bona ia dekenai ai haheauka, bona hari sisina sisina ai danu ia herevahereva!”
Idia Ia Hagoadaia Ruma Bese Stadi
13. Dahaka dainai maragi negana amo natudia hadibaia karana be mai anina bada, bona edena bamona oi hadibadia diba?
13 Idia dekenai “hadibaia hereva” oi henidia ena anina be Dirava ena Hereva dekena amo oi stadi henidia. Timoteo hegeregerena, namona be edia “maragi” negana amo oi hadibadia. (2 Timoteo 3:15) Natudia be maragi negana amo oi hadibaia neganai, unai ese ia durudia gabeai laganidia sikuli dekenai edia abidadama ia tohoa gaudia idia hanaidia totona—hegeregere, vara dinana ena pati, bese abia isi karadia, eiava tomadiho ena dina helaga edia holide. Bema unai hetoho idia vara bona idia hegaegae lasi, natuna ena abidadama do ia hadikaia diba. Unai dainai maragidia totona Watch Tower Society ese ia hegaegaelaia gaudia oi gaukaralaidia, hegeregere, Hadibaia Tauna Badana Ita Kamonai Henia bukana bona Lau Egu Bible Sivarai Buka.a
14. Dahaka oi karaia diba ruma bese stadi oi reaia lasi totona, bona dahaka oi karaia ruma bese stadi oi karaia hanaihanai totona?
14 Oi hanamoa karana ma ta be ruma bese stadi, nega haida oi reaia be auka lasi bona reana mamina be ia namo lasi, oi karaia kava bamona, unai neganai oi bona emu natudia do umui hesikulaia diba. Dahaka do oi karaia ruma bese stadi hanamoa totona? Gau ginigunana be ‘nega oi hoia’ stadi karaia totona, oi gima noho televisen eiava ma kara ta ese unai nega ia ania lasi totona. (Efeso 5:15-17) Ruma bese kwarana tauna ta ia gwau: “Aiemai ruma bese stadi ai karaia hanaihanai be ia auka. Nega idauidau ai karaia toho ela bona ai dekenai ia hegeregere negana ai davaria, unai be hanuaboi dekenai. Hari, aiemai ruma bese stadi ai karaia hanaihanai.”
15. Ruma bese stadi be edena bamona oi gaukaralaia diba ruma bese taudia durudia totona?
15 Ma gau ta be, oi laloa dahaka ese oiemu ruma bese taudia ia durudia. Ruma bese momo be Gima Kohorona stadi idia hegaegaelaia hebou karana idia moalelaia. To, nega ta ta ai, reana hekwakwanai ta ia vara, unai be sikuli dekenai idia vara hekwakwanai danu, unai dainai namona be unai hekwakwanai umui kikilaia. Memero Kekeni edia Henanadai—Haere Maorodia bukana bona Gima Kohorona bona Noga! magasin edia sivarai ese umui ia durua unai hekwakwanai umui hanaia totona. Tamana ta ia gwau: “Bema ai itaia aiemai natuna merodia idia kerere bona ai sisiba henidia be namo, ai ese Memero Kekeni edia Henanadai bukana dekenai unai hekwakwanai ia herevalaia karoa ai kehoa ai kikilaia totona.” Iena hahine ma ia gwau: “Ai be stadi totona hereva ta ai abia hidi ai kikilaia totona, to bema hekwakwanai ta ia vara, ai abia hidi gauna ai karaia lasi, to unai hekwakwanai gauna ai kikilaia natudia ai durudia totona.”
16. (a) Edena bamona oi diba natudia oi hadibaia herevadia idia lalo-pararalaidia? (b) Ruma bese stadi oi karaia neganai dahaka oi karaia lasi be namo?
16 Edena bamona oi diba oiemu natudia dekenai oi hadibaia herevadia idia lalo-pararalaia? Hadibaia Tauna Badana, Iesu, ese taunimanima edia lalona veria henanadaidia ia henia, hegeregere, “Edena bamona oi laloa?” (Mataio 17:25) Unai bamona oi karaia neganai, namona be emu natudia idia lalohadailaia gaudia oi veria oi diba totona. Namona be emu natudia ta ta sibona sibona oi hagoadaia sibona ena hereva dekenai ia haere totona. Momokani, bema idia haere neganai, edia hereva oi badulaia eiava oi hoalaia, reana gabeai idia ura lasi edia lalohadai oi dekenai do idia gwauraia hedinarai. Unai dainai mai manau danu oi kamonai henidia. Namo lasi ruma bese stadi be sisiba henia gabuna ai ia lao. Ruma bese stadi idia moalelaia bona idia ia hagoadaia be gau badana. Tamana ta ia gwau: “Bema lau diba egu natuna ta be mai ena hekwakwanai, lau ese ma nega ta dekenai do lau hamaoromaoroa.” Sinana ta ia gwau: “Hekwakwanai ia davaria natuna be ia sibona danu oi kikilaia neganai, hari natuna do ia hemarai bada lasi bona reana ena lalohadai do ia gwauraia hedinarai be ia auka lasi, to ruma bese stadi lalonai oi sisiba henia neganai unai bamona do ia karaia lasi.”
17. Dahaka oi karaia ruma bese stadi ena hereva idia moalelaia totona, bona dahaka ese oiemu ruma bese taudia ia durudia?
17 Natudia edia mauri lagani be idia idauidau neganai, ruma bese stadi lalonai idia haere be ia auka sisina. Maragidia be idia mareremarere momo, eiava hereva idia lalo-hadailaia daudau diba lasi. Dahaka do oi karaia diba? Namona be stadi neganai moale mamina oi havaraia. Bema oiemu natudia be hereva idia lalo-hadailaia daudau diba lasi, namona be stadi ena lata oi utua sisina bona nega momo umui stadi. Danu, heduru namona ta be oi ese stadi oi moalelaia. “Gaukara ia naria [tauna] be iena gaukara do ia karaia mai goada danu.” (Roma 12:8) Stadi lalonai iboudiai do idia hereva be namo. Reana maragidia be laulau idia herevalaia eiava auka lasi henanadaidia idia haerelaia diba. Stadi totona memero kekeni badadia oi hamaorodia guna hereva ta do idia tahua totona, eiava umui stadilaia herevana ena anina idia dekenai idia kikilaia totona.
18. Tama sina ese dahaka idia karaia diba nega iboudiai Dirava ena Hereva edia natudia dekenai idia hadibaia totona, bona dahaka ia vara?
18 To namo lasi oi laloa pura ta ta iboudiai lalonai hora tamona sibona be ia hegeregere lauma gaudia oi hadibadia totona. Nega ibounai dekenai Dirava ena Hereva be emu natudia dekenai oi hadibaia. (Deuteronomi 6:7) Idia hereva neganai oi kamonai henidia. Idia vara karadia hegeregerena oi sisiba henidia bona edia lalona oi hagoadaia. (1 Tesalonika 2:11 itaia danu.) Namona be idia oi hebogahisi henidia. (Salamo 103:13; Malaki 3:17) Unai bamona oi karaia neganai, emu natudia ese ‘oiemu lalona idia hamoalea’ bona idia oi durudia Dirava ena tanobada matamatana dekenai do idia roho mauri totona.—Hereva Lada-isidia 29:17.
“Kiri be Mai Ena Nega”
19, 20. (a) Ruma bese dekenai moale karadia be edena bamona? (b) Tama sina ese dahaka idia karaia diba edia ruma bese taudia be moale karadia idia karaia totona?
19 “Kiri be mai ena nega . . . , mavaru be mai ena nega.” (Kohelete 3:4) Unai hereva “kiri” Heberu gado dekenai be idia hahanaia diba “moalelaia,” “gadaralaia,” “kirikirilaia,” eiava “gadara idia karaia.” (2 Samuel 6:21; Iobu 41:5; Hahemaoro Taudia 16:25; Esodo 32:6; Genese 26:8) Gadara be gau namona, bona natudia bona memero kekeni dekenai ia be mai anina bada. Bible idia torea negana lalonai, tamana bona sinana be edia ruma bese taudia totona moale karadia bona gadara idia hegaegaelaia. (Luka 15:25 itaia danu.) Oi be unai bamona oi karaia, a?
20 Keristen tamana ta ia gwau: “Ai be hanua ena gadara gabuna ai gaukaralaia, bona tadikaka edia memero haida ai boiridia mai bolo gadara ai karaia hebou totona, bona murinai pikiniki ai karaia. Idia iboudiai be idia moale bona edia hebamo be ia namo.” Tamana ma ta ia gwau: “Ai hegaegae emai natuna merodia danu kara haida ai karaia totona. Ai lao nahu totona, bolo gadara ai karaia, holide ai abia. To moale karadia be edia gabu korikori dekenai ai atoa. Moale karana ita laloa namonamo be gau badana.” Moale karadia namodia, hegeregere, turadia danu umui hebou eiava kone bona miusiam dekenai umui lao diba, unai bamona umui karaia neganai, natudia be do idia ura lasi tanobada ena moale karadia idia tahua momo.
21. Natudia be tanobada ena holide idia hahelagaia lasi dainai, idia lalohisihisi garina edia tamana bona sinana be dahaka do idia karaia diba?
21 Danu gau badana be emu natudia idia lalohisihisi lasi badina idia be vara dinadia bona Keristen lasi holide dinadia idia hahelagaia lasi. Bema oi hegaegae namonamo, lagani lalonai dina momo dekenai kara haida oi hegaegaelaia diba idia moale totona. Tama sina namodia idia naria lasi ela bona holide dinana ta edia natudia dekenai kohu ta idia henia totona. Edia guba tamana hegeregerena, ‘ena natudia dekenai gau namodia ia henia diba’—ena ura hegeregerena.—Mataio 7:11.
Oiemu Ruma Bese Oi Durudia Mauri Hanaihanai Idia Abia Totona
22, 23. (a) Hisihisi badana ena nega ia kahirakahira mai, to Dirava idia gari henia ruma bese taudia be dahaka idia diba? (b) Ruma bese taudia be Dirava ena tanobada matamatana dekenai do idia roho mauri totona dahaka idia karaia diba?
22 Salamo torea tauna be inai bamona ia guriguri: “Iehova e, oi ese ai oi gimaia; inai uru negana amo ai oi gimaia hanaihanai.” (Salamo 12:7) Satana ena badu ita dekenai do ia habadaia—Iehova ena Witness ruma besedia dekenai do ia inai henia bada herea. Ena be iena inai karana ita dekenai do ia bada ia lao, to ita haheaukalaia diba. Iehova ena heduru amo bona iseda lalona ita hadaia momokani bona gaukara goada herea karadia amo headava tatau, hahine, bona edia natudia, ruma bese unai—oiemu ruma bese danu—be mai edia helaro idia be hisihisi badana dekena amo do idia roho mauri.
23 Headava tatau bona hahinedia e, Dirava ese umui ia henia gaukara dagina umui badinaia karana amo maino bona lalo-tamona emui headava dekenai umui havaraia. Tama sina e, haheitalai namona umui karaia noho emui natudia idia tohotohoa totona, nega umui hoia idia umui hadibaia bona sisiba henidia totona, badina unai idia davaria be namo. Idia hereva neganai umui kamonai henidia. Edia mauri idia haboioa diba! Natudia e, emui tamana bona sinana umui kamonai henidia bona edia hereva umui badinaia. Iehova ena heduru amo do umui kwalimu diba bona dina vaira negana lalonai Dirava ena tanobada matamatana dekenai do umui mauri noho diba.
[Footnotes]
a Gado haida dekenai kaset oi abia diba danu.
Inai Oi Laloatao, A?
◻ Headava tatau bona hahine edia herevahereva hebou karana be edena bamona idia hanamoa diba?
◻ Tama sina edia natudia idia tubu daekau neganai edena bamona ‘Iehova ena hadibaia herevadia’ idia hadibaia diba? (Efeso 6:4)
◻ Ruma bese stadi amo hagoadaia hereva idia abia bona idia moalelaia daladia haida be dahaka?
◻ Tama sina be dahaka idia karaia diba edia ruma bese taudia be moale karadia do idia karaia totona?
[Box on page 16]
Miusik—Ena Siahu be Ia Bada
Tau ta be natudia hadibaia dalana ia torea bukana dekenai, ia gwau: “Bema lau be hebou taudia vairanai do lau gini . . . bona lau gwau inuinu kekero karana, cocaine, pot, eiava lalona hadikaia drag ma ta ania kava karadia be idia namo, helai taudia be mai hoa danu lau do idia raraia. . . . [To] nega momo tama bona sina ese edia natudia dekenai moni idia henia unai bamona gaudia idia gwauraia namo rekodi eiava kaset idia hoia totona.” (Raising Positive Kids in a Negative World, Zig Ziglar ia torea bukana) Hegeregere, United States lalonai, memero kekeni momo herea idia anelaia rap miusik herevadia ese mahuta hebou karadia idia herevalaia. Unai demoni karana idia dadaraia totona oi ese emu natudia oi durudia miusik namodia sibona idia abia hidi totona, a?
[Picture on page 15]
Aniani negadia be moale negadia bona unai be nega namona ruma bese edia lalo-tamona bona herevahereva hebou karadia idia habadaia totona