‘Dina Iboudiai’ Iseda Gwauhamata Do Ita Hamomokania
“Tau ta bema ia ura lauegu murina dekenai do ia mai, ia ese sibona dekenai do ia laloa lasi, dina ibounai iena satauro do ia abia isi, lauegu murina dekenai do ia raka.”—LUKA 9:23.
1. Ita Keristani taudia ese iseda kwalimu ita hahetohoa diba dalana ta be dahaka?
“AI BE gwauhamata badinaia taudia momokanidia, a?” John F. Kennedy, United States ena Presiden namba 35, ia gwau unai henanadai ena haere amo idia ese gavamani gunalaia taudia edia kwalimu idia hahetohoa diba. Bema ita Keristani hesiai taudia ese iseda kwalimu be unai henanadai amo ita hahetohoa, vadaeni unai henanadai ena anina be dobu herea.
2. Diksenari ta ese ia hahedinaraia haida edia gwauhamata edia anina be dahaka dahaka?
2 Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary ese ia hahedinaraia, haida ese gwauhamata helagadia amo Dirava idia gwauhamata henia, ia do idia badinaia, o gau ta be iena hesiai lao henia karana sibona lalonai do idia gaukaralaia, o idia gwauhamata, bena edia gwauhamata hamomokania totona sibodia edia ura idia dadaraia. Toana be John F. Kennedy ena hereva ena anina be inai: Idia gwauhamata, bena edia gwauhamata hamomokania totona sibodia edia ura idia dadaraia. To Keristani tauna ena gwauhamata ena anina ese unai ia hereaia.
3. Keristani tauna ena gwauhamata ena anina be dahaka?
3 Iesu Keriso ese ena hahediba taudia ia hamaoroa, ia gwau: “Tau ta bema ia ura lauegu murina dekenai do ia raka, ia sibona ena ura do ia laloa lasi, to iena satauro do ia huaia, lauegu murina dekenai do ia raka.” (Mataio 16:24) Ia be sibona Dirava dekenai ia hahelagaia, anina be inai sibona lasi: Sunday ai eiava dubu lalonai ia vareai neganai tomadiho karana ta do ia karaia. Lasi, ta be Keristani tauna ai ia lao, anina be inai: Iena kara iboudiai lalodiai, ia ese Iehova, Iesu ese ena hesiai ia lao henia Diravana, ena hesiai ia lao henia noho lalonai, ia be sibona ena ura ia dadaraia. Inai danu, Keristani tauna ese ena “satauro” ia abia isi, anina be Keriso murinai ia raka dainai ia ania hisihisina ibounai ia haheaukalaia.
Haheitalai Goevadaena
4 Tanobada ai ia noho neganai, Iesu ese ta be gwauhamata amo Iehova dekenai sibona ia henia karana ena anina ia hahedinaraia. Ia gwau: “Boubou karadia bona harihari gaudia be oi ura lasi, to oi ese lau totona tauanina ta oi abia hegaegae.” Ma ia gwau: “Dirava e, lau inai, oiemu ura gauna do lau karaia, Taravatu Buka lalonai egu sivarai ia torea hegeregerena.” (Heberu 10:5-7) Ia be gwauhamata besena tauna ta, unai dainai iena vara neganai ia be Iehova dekenai idia gwauhamatalaia vadaeni. To, ena haroro gaukarana ia hamatamaia neganai, ia be sibona ia henia, bapatiso do ia abia totona. Unai bapatiso be toa ta, ia hahedinaraia Iesu ia hedinarai Iehova ena ura karaia totona; unai ura hegeregerena ena mauri be boubou gauna ta bamona do ia henia, mauri davana. Iena haheitalai amo Keristani taudia ia hadibaia, Iehova ena ura karadia iboudiai do idia karaia be namo.
5. Iesu ese edena bamona ia hahedinaraia moni bona kohu ia laloa maoromaoro?
5 Ena bapatiso murinai Iesu ese mauri dalana ta ia badinaia, ela bona boubou gauna ta bamona ia mase. Taga eiava hekwarahi lasi maurina ia tahua lasi. Lasi, iena mauri lalonai ena hesiai gaukarana be mai anina bada. Ena hahediba taudia ia hagania, ia gwau: “Dirava ena Basileia bona iena kara maoromaoro do umui tahua guna,” bona ia danu ese unai hereva ia badinaia. (Mataio 6:33) Ia gwau: “Uda sisia be mai edia nadi matuna, bona ataiai manudia danu mai edia ruma, to Taunimanima ena Natuna be mai ena mahuta gabuna lasi.” (Mataio 8:20) Bema ia ura, ena hadibaia herevadia ia haidaua diba, ena orea taudia edia moni veria totona. Ia be kamuta tauna, unai dainai ena haroro gaukarana ia rakatania diba, ruma ena kohu ta mai hairaina do ia karaia, bena siliva moni haida abia totona do ia hoia. To ena diba ia gaukaralaia lasi taga tahua totona. Ita be Dirava ena hesiai taudia, ita gwauhamata henia vadaeni taudia; unai dainai ita ese moni bona kohu be Iesu ese ia laloa hegeregerena ita laloa maoromaoro, a?—Mataio 6:24-34.
6. Ena gwauhamata hegeregerena Dirava ena hesiai ia lao henia lalonai, Iesu ese sibona ena namo ia laloa lasi; unai kara be edena bamona ita tohotohoa diba?
6 Iesu ese Dirava ena hesiai lao henia dalana ia tahua guna, sibona ena namo ia tahua lasi. Lagani toi mai kahana lalonai, taunimanima ia haroro henidia noho lalonai, sibona ena ura ia laloa lasi. Nega ta, dina ta lalonai gaukara momo ia karaia murinai, ia do aniani lasi neganai, ena lalona ia hegeregere taunimanima haida do ia hadibaia, badina be “edia tauanina idia manokamanoka, . . . mamoe idia naria lasi bamona.” (Mataio 9:36; Mareko 6:31-34) Ma nega ta, ena be “iena tauanina ia manoka, ia laolao dainai,” to Sukara ai, Samaria hahinena ta be Iakobo ena ranu gurina dekenai ia mai neganai, ia ese ia hereva henia. (Ioane 4:6, 7, 13-15) Nega ibounai ia ese haida edia namo ia laloa bada, sibona ena namo ia laloa maragi. (Ioane 11:5-15) Iesu ita tohotohoa diba dalana be inai: Siboda eda gau tahua dalana ita rakatania, Dirava bona ma haida edia hesiai lao henia totona. (Ioane 6:38) Gaukara sisina sibona do ita karaia dalana bema ita laloa lasi, to Dirava do ita hamoalea momokani dalana bema ita laloa, iseda gwauhamata do ita hamomokania noho.
7. Nega ibounai Iesu ese Iehova ia hanamoa; edena bamona ita tohotohoa diba?
7 Iesu ese taunimanima ia durua, be ia do idia laloa bada totona lasi. Dirava ia gwauhamata henia vadaeni Iena ura do ia karaia. Unai dainai, ia durudia negadia iboudiai, ia hamaorodia unai heduru dainai iena Tamana Iehova sibona do idia hanamoa. Nega ta lohia ta ese ia hereva henia, ia gwau “Hadibaia tauna namona e,” unai hereva amo Iesu ena dagi ia gwauraia. To Iesu ese ena lalohadai ia hamaoromaoroa, ia gwau: “Ta ia namo lasi, Dirava sibona.” (Luka 18:18, 19; Ioane 5:19, 30) Iesu hegeregerena, ita ese ita idia hanamoa taudia ita hamaoroa haraga Iehova mo sibona do idia hanamoa be namo, a?
8. (a) Ena gwauhamata hegeregerena, Iesu be tanobada amo edena bamona ia gini siri? (b) Edena bamona do ita tohotohoa be namo?
8 Ena gwauhamata be tanobada ai ia hamomokania noho lalonai, Iesu ese ia hahedinaraia ia be sibona ia hahelagaia vadaeni, Dirava ena hesiai do ia lao henia totona. Ia naria namonamo, do ia goeva hanaihanai bena ia be sibona, “mamoe natuna goevagoeva momokani” ta bamona, do ia henia, mauri davalaia boubouna. (1 Petero 1:19; Heberu 7:26) Mose ena Taravatu ena hahegani iboudiai ia badinaia; unai Taravatu ia hagugurua unai. (Mataio 5:17; 2 Korinto 1:20) Sibona ena hadibaia herevadia hegeregeredia kara maoromaoro ia badinaia. (Mataio 5:27, 28) Ta ese ia samania maoromaoro diba lasi, ia gwau diba lasi ura dikadia dainai ia kara. Momokani, ia ese ‘kara dika ia badu henia.’ (Heberu 1:9) Ita be Iehova ena igui hesiai taudia, unai dainai namona be Iesu hegeregerena do ita naria namonamo, iseda mauri bona iseda ura danu be Iehova ena matana ai do idia goeva noho be namo.
Haida Edia Kerere Sivaraidia ese Ita Idia Sisiba Henia
9 Israela taudia be idau vaitani, Iesu hegeregerena lasi, bona edia kerere sivaraidia ese ita idia sisiba henia. Iehova idia gwauhamata henia, idia gwau ia haganilaidia karadia iboudiai do idia karaia, to unai murinai idia karaia lasi. (Daniela 9:11) Aposetolo Paulo ese Keristani taudia ia hamaoroa, Israela taudia dekenai idia vara gaudia do idia laloa be namo. Vadaeni, Korinto taudia ia tore henia revarevana ginigunana lalonai ia gwauraia gaudia haida mani ita tahua, bena do ita diba, Iehova ena hesiai taudia hari inai negai be dahaka tarapu amo do idia raka siri be namo.—1 Korinto 10:1-6, 11.
10 Matamanai, Paulo ese ita ia sisiba henia, “gau dikadia do ita ura henia lasi.” (1 Korinto 10:6) Unai hereva dainai reana oi ese nega gunana ta oi laloa, unai neganai Israela taudia idia maumau, badina be mana sibona idia ania hanaihanai. Iehova ese kibi manu ia siaidia idia dekenai. Guna, lagani ta bamona gunanai, unai bamona karana be Sini tano gagaena ai ia vara, bena nega sisina murinai Israela taudia ese Iehova idia gwauhamata henia. (Esodo 16:1-3, 12, 13) Iehova ese kibi ia henidia negana ginigunana ai, ia ese Israela taudia edia maumau karana ena davana ia henia lasi. To nega iharuana ai ia vara gauna be idau. “Edia uduna dekenai vamu idia atoa, idia do hadonoa lasi neganai, Lohiabada ena badu idia dekenai ia siahu, vadaeni ia ese roho hanai mase gorere dikana ta idia dekenai ia siaia.” (Numera 11:4-6, 31-34) Dahaka ia senisi vadaeni? Unai neganai idia be gwauhamata besena ta, unai dainai edia kerere ena davana ia henidia be maoro. Ena be idia gwauhamata vadaeni Iehova ena hereva iboudiai do idia karaia idia gwau, to ia henidia gaudia idia laloa namonamo lasi dainai, idia maumau henia! Hari inai negai Iehova ena aniani patana maumauraia karana be unai hegeregerena. Iehova ese “hesiai tauna mai ena kamonai, bona mai ena kara maoromaoro” ena amo ita ia henia anianina be haida ese idia laloa bada lasi. (Mataio 24:45-47) To mani inai oi laloa: Iseda gwauhamata dainai, namona be ita ese Iehova be ita dainai ia karaia karadia do ita laloatao, bona ita ia henia lauma anianina do ita abia dae.
11. (a) Israela taudia ese Iehova tomadiho henia karana be kaivakuku tomadiho henia karana amo edena bamona idia hamiroa? (b) Unai bamona karadia ese ita edena bamona idia hakererea diba?
11 Unai murinai, Paulo ia gwau: “Kaivakuku danu do umui tomadiho henia lasi, idia haida idia karaia bamona.” (1 Korinto 10:7) Toana be aposetolo ese boromakau natuna ena laulauna idia tomadiho henia negana ia herevalaia unai; Sinai Ororona ai Israela taudia be Iehova ida kontraka idia karaia bena maoromaoro idia haida be unai bamona idia karaia. Reana oi gwau, ‘Lau be Iehova ena gwauhamata hesiai tauna, unai dainai lau be nega ta kaivakuku do lau tomadiho henia lasi.’ To mani inai oi laloa: Unai neganai Israela taudia idia laloa Iehova tomadiho henia karana idia hadokoa lasi; gau tamona, boromakau natuna idia tomadiho henia matamaia—Dirava ese ia badulaia dikadika karana unai. Unai tomadiho lalonai dahaka idia karaia? Taunimanima ese boubou karadia boromakau natuna vairanai idia karaia, bena “idia helai helai diho, idia aniani, bona uaina idia inua. Vadaeni idia toreisi, idia gadara mai lebulebu danu.” (Esodo 32:4-6) Hari inai negai, haida be reana idia gwau Iehova idia tomadiho henia noho. To reana Iehova tomadiho karana idia laloa maragi bona inai tanobada gaudia moalelaia daladia idia tahua momo dainai, nega orena sibona lalonai Iehova ena hesiai idia lao henia toho. Momokani, edia kara ena dika be boromakau natuna tomadiho henia karana ena dika hegeregerena lasi, to unai kara ruaosi edia anina be idau vaitani lasi. Ta ese sibona ena ura be ena dirava ai bema ia halaoa, ena gwauhamata Iehova dekenai hamomokania dalana ia reaia momokani.—Filipi 3:19.
12. Israela taudia be Peoro ena Bala dainai dika idia davaria; unai sivarai dainai ita diba ita be siboda eda ura edena bamona do ita dadaraia be namo?
12 Unai murinai, Paulo ese moale karadia ma haida ia herevalaia, ia gwau: “Sihari kava bona heudahanai karadia do ita karaia lasi, idia haida idia karaia bamona. Unai dina tamona lalonai ibounai 23,000 idia mase ore.” (1 Korinto 10:8) Israela taudia be Moaba hahinedia ese idia boiria, idia ida do idia heudahanai totona; unai amo idia veridia, bena Peoro ena dirava Bala idia tomadiho henia, Sitima dekenai. (Numera 25:1-3, 9) Iehova ena ura karaia totona ita be siboda ita dadaraia, anina ta be iena kara maoromaoro taravatudia ita abia dae. (Mataio 5:27-30) Inai nega dikana lalonai, namona be kara kereredia idauidau iboudiai amo do ita gini siri, do ita goeva noho totona, bona Iehova ena hereva, dahaka be namo bona dahaka be dika herevadia, do ita kamonai henia.—1 Korinto 6:9-11.
13. Pineha ena haheitalai dainai, ita diba Iehova ita gwauhamata henia anina ta be dahaka?
13 Ena be Sitima dekenai momo be heudahanai ena tarapu lalonai idia moru, to haida ese edia bese ena gwauhamata, Iehova dekenai idia gwauraia gauna, be idia badinaia noho. Idia ta, Pineha, ena lalona ia siahu momokani. Israela lohiana ta ia itaia, Midiana hahinena ta be ena palai rumana lalonai ia hakaua vareai, vadaeni io ta ia abia, ruaosi ia gwadaia mase. Iehova ese Mose ia hamaoroa, ia gwau: “Pineha . . . ese lauegu badu be Israela taudia dekena amo ia abia lao. Pineha be, iena kudouna ia ura lasi momokani, Israela taudia ese dirava idauna ta do idia tomadiho henia, to lau sibona ia ura henia. Iena kara dainai, egu badu be ia keru lao, bona Israela taudia ibounai lau hamasea ore lasi.” (Numera 25:11) Iseda gwauhamata Iehova dekenai ena anina be, Iehova dadaraia karadia iboudiai do ita dadaraia, bona unai gwauhamata hamomokania dalana sibona do ita laloa bada. Iehova ita ura henia dikadika dainai, kongregesen ita naria do ia goeva noho totona; kara dika rohoroho be elda taudia ita hamaorolaidia, ita haheaukalaia lasi.
14. (a) Israela taudia ese Iehova ena siahu edena bamona idia tohoa? (b) Bema Iehova ita badinaia momokani, unai ese ita edena bamona ia durua, do ita “hesiku lasi“ totona?
14 Paulo be ma ia gwau: “Lohiabada ena siahu do ita tohoa lasi, idia haida ese idia karaia bamona. Vadaeni gaigai ese unai taudia idia koria mase.” (1 Korinto 10:9) Paulo ese Israela taudia ia gwauraia unai; nega ta idia ese Iehova bona Mose idia maumauraia, badina be ‘dala dekenai idia hesiku.’ (Numera 21:4) Oi be nega ta unai bamona oi kerere, a? Oi be gwauhamata amo Iehova dekenai sibomu oi henia neganai, oi laloa Aramagedono be kahirakahira momokani, a? Iehova ia haheauka noho negana ena daudau ese guna oi laloa negana ena daudau ia hanaia, a? Mani inai oi laloa: Iehova ita gwauhamata henia lasi ia do ita badinaia ela bona nega ta eiava ela bona Aramagedono sibona. Iseda gwauhamata hamomokania negana ia hesiriu ela bona hanaihanai. Vadaeni, “kara namodia ita karaia be namo, ita hesiku lasi. Bema ita manoka lasi, nega do ia ginidae huahua do ita abia.”—Galatia 6:9.
15. (a) Israela taudia ese daidia idia maumau henia? (b) Iseda gwauhamata Iehova dekenai ese ita edena bamona ia doria, siahu ia henidia taudia ita matauraia totona?
15 Dokonai, Paulo ese ia hahedinaraia Dirava ena hesiai taudia, ena abia hidi taudia, dekenai do ita “maumau” lasi be namo. (1 Korinto 10:10) Mose ese hasinadoa taudia 12 ia siaia Kanana tanona do idia itaia totona, bena idia 10 ese ripoti dikadia idia mailaia neganai, Israela taudia ese Mose bona Arona idia maumau henia goadagoada. Idia gwau edia biaguna ta do idia abia hidi Mose ena gabunai bena Aigupito do idia lou henia. (Numera 14:1-4) Hari inai negai, hakaua taudia, Iehova ena lauma helaga ena gaukara amo ita idia henia taudia, edia siahu ita abia dae, a? Lauma aniani momo herea ita itaia, hesiai tauna mai ena kamonai bona mai ena kara maoromaoro oreana ese ita ia henia; unai ese ia hahedinaraia Iesu ese ia gaukaralaia, ‘iseda aniani neganai iseda aniani do ia henia.’ (Mataio 24:45) Iehova ita badinaia mai eda lalona ibounai ida, anina be iena abia hidi hesiai taudia ita matauraia. Hari inai negai maumau taudia haida idia kara, hegeregere edia biaguna matamatana ta idia abia hidi, tanobada lalonai do ia hakaudia vareai lou totona. Namona be idia hegeregeredia do ita kara lasi.
Mai Egu Goada Ibounai ida, A?
16 Bema Israela taudia idia laloatao edia gwauhamata Iehova dekenai be mai ena hetoana lasi, idia be unai kerere badadia lalodiai idia moru lasi. Iesu Keriso be unai kamonai lasi Israela taudia hegeregeredia lasi; ia ese ena gwauhamata ia badinaia mai ena lalona ibounai ida ela bona dokona. Ita be Keriso murinai ita raka dainai, ena kara ita tohotohoa; ‘iseda tauanina edia ura dikadia ita karaia lasi, to Dirava ena ura sibona ita badinaia.’ (1 Petero 4:2; ma danu 2 Korinto 5:15 itaia.) Hari inai negai Iehova ena ura be, “taunimanima ibounai ese mauri do idia davaria, bona hereva momokani do idia diba.” (1 Timoteo 2:4) Unai dainai, namona be “Basileia ena Sivarai Namona” do ita harorolaia, dokona ia do ginidae lasi negana lalonai. (Mataio 24:14) Inai gaukara lalonai ita gaukara goadagoada, a? Namona be ita ta ta do ita henanadai, do ita gwau, ‘Mai egu goada ibounai ida lau karaia, eiava?’ (2 Timoteo 2:15) Ita ta ta eda noho be idauidau. Iehova ese ta ena hesiai gaukarana ia abia dae, ia dekenai ia noho gauna hegeregerena, ia dabu gauna hegeregerena lasi. (2 Korinto 8:12; Luka 21:1-4) Namona be ta ese sibona ena kara do ia tohoa, ena gwauhamata Iehova dekenai ia badinaia momokani eiava; ena bamona ena kara be unai bamona do ia hahemaorolaia be dika. (Galatia 6:4) Iehova ita lalokau henia dainai, ita ta ta be inai bamona do ita henanadai be namo: ‘Lau ese Iehova be edena bamona do lau hamoalea diba?’
17. Iehova laloa bada karana ena anina be dahaka, badinaia karana dekenai? Mani oi haheitalaia.
17 Iehova ita laloa bada neganai, ia ita badinaia goevagoeva. Japan dekenai, lagani 14 merona ta be gwauhamata amo sibona ia henia Iehova dekenai, bona unai ena toana hegeregerena bapatiso be ranu lalonai ia abia. Gabeai, ia ura iunivesiti ai do ia sikuli bena saiens tauna ai do ia lao. Ia be nega ta lasi ful-taim gaukarana ia laloa, to ia ura lasi Iehova bona ena orea do ia rakatania. Gabeai, iunivesiti dekenai diba ia tahua noho lalonai, idia kwalimu vadaeni taudia ia itaia, idia fosidia, edia mauri ibounai be edia kampani o edia stadi gaukarana do idia henidia. Ena lalona ai ia henanadai, ia gwau, ‘Iniseniai lau noho, anina be dahaka? Lau be momokani edia mauri dalana do lau badinaia diba bona moni gaukarana karaia totona sibogu egu mauri do lau gwauhamatalaia diba, a?’ Iehova ia laloa bada lou dainai, regula painia ta ai ia lao. Bena ia ese ena gwauhamata ena anina ia lalo-pararalaia bada dainai, ena lalona ia hadaia idia ura gabuna do ia lao. Ia be Hesiai Gaukara Hadibaia Sikulina dekenai ia lao, bena idia siaia lao, misinari gaukarana be idau tanona ta dekenai do ia karaia totona.
18. (a) Iehova ita gwauhamata henia murinai, iseda gwauhamata hamomokania totona edena bamona do ita kara be namo? (b) Unai amo dahaka davana namona do ita abia diba?
18 Iseda gwauhamata be iseda kara iboudiai lalonai do ita badinaia be namo. Namona be siboda eda ura do ita dadaraia bona ‘dina iboudiai’ Iesu ena haheitalai namona do ita tohotohoa. (Luka 9:23) Iehova ita noia lasi livi be ita do ia henia. Iena hesiai taudia ia henidia taravatudia be ita badinaia noho. Siboda eda ura hegeregeredia ita abia hidi diba karadia lalonai danu, namona be ita laloa namonamo, iseda gwauhamata Iehova dekenai be ita hamomokania noho mai eda goada ibounai ida eiava. Bema dina ta ta amo ena hesiai do ita lao henia bona do ita hamoalea toho mai eda goada ibounai ida, Keristani taudia edia kara do ita kwalimulaia bona Iehova ese ita do ia lalo-namo henia; Ia mo sibona do ita badinaia mai eda lalona ibounai ida be namo.
Inai Oi Gwauraia Diba A?
◻ Iesu ena gwauhamata ena anina be dahaka?
◻ Dahaka dainai Iehova do ita maumauraia lasi be namo?
◻ Edena dala ai ita naria namonamo diba, bena kaivakuku tomadiho henia karana bamona karana ta be iseda mauri lalodiai do ia vareai hehuni lasi?
◻ Dahaka ita laloatao ese ita do ia durua, bena Dirava ena ura do ita karaia noho bona do ita “hesiku lasi”?
4. Iesu ena bapatiso be dahaka ena toana?
9. Paulo ese dahaka haheitalai ia gwauraia, bona dahaka dainai unai haheitalai do ita laloa be namo?
10. (a) Edena bamona Israela taudia ese ‘gau dikadia idia ura henia’? (b) Dahaka dainai aniani idia maumauraia negana ginigunana ai ia panisidia lasi to nega iharuana ai ia panisidia, bona edia kerere sivaraina dainai dahaka ita diba?
16. Dirava ena hesiai taudia, ia idia gwauhamata henia vadaeni taudia, ta ta sibodia be edena bamona idia henanadai be namo?
[Picture on page 17]
Gwauhamata Keristani taudia ese ‘kara namodia idia karaia, idia hesiku lasi.’